جزئیات طرح تنبیه بد مصرف‌های آب و برق

وزیر نیرو روز گذشته میهمان مؤسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران بود و ضمن بازدید از تحریریه روزنامه به سؤالات خبرنگاران گروه‌های مختلف درباره مسائل مربوط به آب و برق پاسخ داد. رضا اردکانیان در گفت‌و‌گوهایش از آخرین وضعیت حقآبه هیرمند و پیشرفت مذاکرات در این باره با افغانستان خبر داد و از کمک سدهای کشور به مهار سیلاب‌ها در سال‌جاری صحبت کرد. اینکه اگر سدهایی نظیر کرخه نبودند قسمت اعظمی از بخش‌های کشور نظیر خوزستان زیر آب می‌رفت و خسارت‌های زیادی از این بابت متحمل می‌شد.

اما مهمترین خبری که وزیر نیرو در این دیدار عنوان کرد، جزئیات طرح تنبیه بد مصرف‌ها و تشویق کم مصرف‌ها بود. او در این باره توضیح داد: «امیدوار هستیم که بزودی و تا پایان سال این تصویب نامه ابلاغ شود. البته در بخش برق این مصوبه از ابتدای فصل گرم اجرایی خواهد شد. ۲ تا ۳ ماه اطلاع‌رسانی انجام می‌شود و به مشترکان فرصت خواهیم داد که مصرف خود را اصلاح و برای اجرای طرح آمادگی پیدا کنند. چراکه قرار نیست این طرح را به قصد تأمین مالی ابلاغ کنیم و مقصود کنترل مصرف با استفاده از تعرفه‌های بازدارنده است.»

به گفته اردکانیان برای اطلاع‌رسانی میزان افزایش، یک قبض مجازی برای مشترکان ارسال خواهد شد و نشان می دهد که اگر بدمصرف‌ها مانند خرداد، تیر و شهریور سال‌جاری عمل کنند با چه میزان افزایش صورت حساب مواجه می‌شوند.

همچنین وزیر نیرو از طراحی یک نرم افزار کاربردی خبر داد که با استفاده از آن مصرف کنندگان می‌توانند برآورد کنند که اگر یک وسیله برقی در ساعت خاصی استفاده شود، چند کیلووات ساعت مصرف خواهد داشت ؛ چقدر در مبلغ قبض برق اثر می گذارد و عدم استفاده از آن به چه میزان اوج بار را کاهش می‌دهد. به این ترتیب هشدارهای لازم در مورد میزان افزایش مبلغ قبوض و همینطور راهکار کاهش آن به مشترکان داده خواهد شد.

درصد افزایش تعرفه برق بدمصرف‌ها

وزیر نیرو با بیان اینکه افزایش تولید به میزان یک هزار مگاوات حدود یک میلیارد دلار سرمایه‌گذاری جدید نیاز دارد، اظهار کرد: «به دنبال آن هستیم که با مدیریت مصرف برق کشور در ۲۰۰ ساعت از ۸۶ هزار و۴۰۰ ساعت سال پیک سایی (کاهش مصرف در اوج بار) کنیم و منابع کشور را صرف ساخت نیروگاه برای جواب دادن به این ۲۰۰ ساعت مصرف نکنیم. اگر نیروگاه می‌سازیم هم این ظرفیت جدید صرف صادرات برق شود.»

او توضیح داد: «به‌طور خلاصه اینکه اگر روال موجود را بدون تغییر ادامه دهیم طی ۱۰ سال آینده حجم تأسیسات برق کشور باید دو برابر شود و ۳۰۰ هزار میلیارد تومان با نرخ دلار ۴۲۰۰ تومانی باید سرمایه‌گذاری کنیم تا این نیاز را تأمین کنیم. این موضوع منابع کشور را هدر می‌دهد. درحالی که منابع مالی باید برای توسعه کشور به کار گرفته شود و به همین خاطر به دنبال مدیریت مصرف هستیم.»

اردکانیان درباره درصد افزایش تعرفه برق بدمصرف‌ها گفت: «جدولی را تهیه کرده‌ایم که نشان می‌دهد چگونه این طرح اجرا شود تا پرمصرف‌ها را به اصلاح مصرف تشویق کند. اساس پیشنهادی که داده ایم، این است که تا الگوی مصرف ۳۰۰ کیلووات ساعت در ماه تغییر قبوض همان ۷ درصدی باشد که در سال ۹۷ اجرا شد. اما از ۳۰۰ کیلووات ساعت به بالا تعرفه‌ها پلکانی می‌شود و در هر پله تعرفه‌ها درصدی اضافه بر این درصد افزایش پیدا می‌کند.»

او ادامه داد: «از ۲۵ میلیون مشترکی که در مناطق عادی کشور داریم به‌طور متوسط بالغ بر ۱۹ میلیون مشترک زیر الگوی تعیین شده، مصرف می‌کنند و صورت حساب آنها افزایشی از این بابت نخواهد داشت. اما بالغ بر ۳.۵ میلیون مشترک با شیب ملایم به‌طور متوسط ۸ درصد افزایش صورتحساب دارند. ۲.۱ میلیون مشترک پرمصرف‌تر با متوسط ۲۵ درصد افزایش در صورتحساب مواجه‌اند و تنها ۴۴۰ هزار مشترک بسیار پرمصرف با شیب تندتری افزایش در صورتحساب را شاهد خواهند بود.»

اما در مناطق گرمسیر شرایط فرق دارد و ممکن است که بدمصرف‌ها با افزایش بالاتری در صورتحساب مواجه شوند. البته بر اساس برآوردها فقط ۲۵ هزار مشترک در این مناطق مشترک بسیار پرمصرف هستند.

تعرفه‌های آب پرمصرف‌ها

بررسی‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر ۵۷ درصد از مشترکان آب کشور مصارف زیر الگوی مصرف دارند و فقط ۳۴ درصد آب را مصرف می‌کنند؛ در همین حال ۴۳ درصد از مشترکان که مصرف بالای الگو دارند، ۶۶ درصد از آب را مصرف می‌کنند. تغییر در این بخش نیز بی‌شباهت به بخش برق نیست. برآورد می‌شود با اعمال این سیاست، حدود ۸/۷ میلیون مشترک، رفتار مصرفی خود را تغییر و مصرف را کاهش دهند. از این تعداد احتمالاً ۱/۱۸ میلیون مشترک با تغییر پله مصرفی خود به این سیاست واکنش بیشتری نشان می‌دهند. درنهایت صورتحساب ۵۷ درصد مشترکان با مصارف زیر الگوی مصرف، تغییر نخواهد کرد و پس از اعمال سیاست تعرفه‌ای، احتمالاً حدود ۶ درصد مشترکان پله مصرفی خود را تغییر می‌دهند.

با این حال وزیر نیرو می‌گوید: «برآورد ما این است که تغییر صورتحساب برق و آب برای یک جمعیت بی‌شماری ۷ درصد خواهد بود که سال ۹۷ اجرا شد و درصد کمی که بدمصرف می‌نامیم، قبوضشان افزایش پیدا خواهد کرد؛ البته با هدف تشویق به سمت رعایت الگوی مصرف. در همین راستا برای آنهایی که مصرفشان زیر الگوی مصرف باشد، تعرفه تشویقی اعمال می‌کنیم.»

وزیر نیرو اذعان کرد: «میزان تعرفه آب و برق با این تغییرات باز هم به قیمت تمام شده نمی‌رسد.»

اتصال شبکه برق ایران به اروپا

اردکانیان با اشاره به این‌که ایران با همه کشورهای همسایه تبادل برق دارد گفت: «علاوه بر افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، ارمنستان، جمهوری آذربایجان، ترکیه و عراق که در حال توسعه روابط در حوزه برق با آنها هستیم، به دنبال ورود به بازار کشورهایی نظیر لبنان و اتصال به شبکه برق سوریه نیز هستیم. این بازار وسیع برای شرکت‌ها و سازندگان تجهیزات ما فرصت بزرگی ایجاد خواهد کرد.»او با بیان اینکه تولید برق می‌تواند به یک منبع ایجاد درآمد تبدیل شود، گفت: «صنعت برق که اتکا به منابع عمومی ندارد و از منابع داخلی صنعت بهره می‌برد، می‌تواند برای کشور درآمد زا باشد.»

او همچنین خبر داد: «امروز با مسئولان ارمنستان برای احداث خط سوم انتقال برق به این کشور و افزایش ظرفیت دیدار و گفت‌و‌گو خواهیم داشت تا ظرفیت تبادل برق را ۴۰۰ مگاوات بالاتر ببریم و همچنین راهی برای اتصال شبکه برق کشور به اروپا فراهم کنیم.»

اردکانیان می‌گوید: «به جد دنبال اتصال شبکه برق کشور به شبکه برق اروپا هستیم و این کار از طریق روسیه و سیستم برق آن کشور انجام خواهد شد. در این راستا ما می‌توانیم با اصلاح عادت مصرف برق، روی پای خود بایستیم، شبکه برق کشور را پایدار  کنیم و در بهترین حالت تبدیل به یک هاب انرژی در منطقه شویم.»

مشروح گفت و گو با وزیر نیرو را در روزهای آتی بخوانید. 

عطیه لباف