پیش‌بینی فوربس از نفت ۵ دلاری برای آینده جهان در پی کاهش فضا برای ذخیره‌سازی

 شرایط بحرانی بازار نفت در سطح جهان و افت قیمت‌ها که در ۱۸ سال اخیر بی‌سابقه بوده، در کنار پر‌شدن ظرفیت انبارها و مخازن کشتی‌ها، چاره‌ای جز کاهش تولید برای کشورهای تولیدکننده نفت باقی نگذاشته است. بیم قیمت نفت زیر صفر در پی این حوادث در بین تولیدکنندگان نفت آمریکا بسیار بالاست؛ تا جایی که پیشنهاد قیمت نفت دو‌دلاری برای نفت شیل آمریکا در بورس تگزاس به ثبت رسیده است. در همین میان، تولیدکنندگان دست به کار شده‌اند. بر اساس اعلام بیکر‌هیوز (شرکت نفت ‌و گاز آمریکایی و یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های خدمات نفتی جهان) دکل‌های حفاری فعال آمریکا از ۵۰۴ عدد در هفته گذشته، با کاهش ۶۶ دکل فعال به ۴۳۸ مورد کاهش یافته است که کاهش ۱۳‌درصدی را تجربه می‌کند.

 این در حالی است که تعداد دکل‌های نفتی آمریکا در هفته منتهی به ۱۳ مارس (۲۳ اسفند ۹۸)، ۶۳۸ عدد بوده که تعداد این دکل‌ها تاکنون ۲۴۵ عدد یا ۳۵ درصد کاهش یافته است. همچنین رویترز گزارش داده بسیاری از شرکت‌های نفتی ایالات متحده و کانادا اعلام کرده‌اند در سال ۲۰۲۰ تولید نفت را کاهش می‌دهند، اما بررسی اطلاعیه‌های منتشر‌شده تاکنون نشان می‌دهد بخش عمده کاهش تولید تنها از سوی سه شرکت شورون، کونوکوفیلیپس و اکسیدنتال پترولیوم بوده است. 

بر همین اساس نیز جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، اعلام کرد این کشور ۲.۵ میلیارد دلار کانادا (۱.۸ میلیارد دلار آمریکا) برای کمک به بخش آسیب‌دیده نفت و گاز در بحبوحه شیوع ویروس کرونا کمک خواهد کرد. علاوه بر این موارد، بسیاری از کشورهای تولیدکننده نفت نیز خود را برای کاهش تولید مهیا کرده‌اند. چندی پیش آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) پیش‌بینی کرده بود که تقاضای نفت جهان در این ماه به کمترین میزان خود در ۲۵ سال گذشته خواهد رسید و در ماه آوریل، ۲۹ میلیون بشکه نسبت به سال گذشته کاهش دارد؛ سطح تقاضایی که از سال ۱۹۹۵ به این سو بی‌سابقه است.

 همچنین به گزارش رویترز، به نقل از داده‌های اداره آمار چین، مجموع حجم پالایش نفت خام چین در سه ماه نخست سال ۲۰۲۰، ۱۴۹‌میلیون‌و ۲۸۰ هزار تُن بود که نشان می‌دهد نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴.۶ درصد کاهش داشته است. این همه در شرایطی است که صندوق بین‌المللی پول هشدار داده اقتصاد جهان در سال جاری میلادی یکی از شدیدترین رکودهای اقتصادی در ۸۰ سال گذشته (از ۱۹۳۰ تاکنون) را تجربه خواهد کرد و رشد اقتصادی جهان در سال ۲۰۲۰ معادل منفی سه درصد خواهد بود که اگر چنین شود، نفت با کاهش بیش از این روبه‌رو خواهد شد و کاهش یک‌سوم تقاضا در سطح جهان که امروز شاهد آن هستیم، روند نزولی جدی‌تری به خود می‌گیرد.

بر اساس گزارش صندوق بین‌المللی پول، به دلیل سقوط قیمت نفت در سال ۲۰۲۰، رشد اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت به‌طور متوسط ۴.۴ درصد کوچک‌تر خواهد شد. این شرایط تا اندازه‌ای هولناک است که انتظارات برای تک‌رقمی‌شدن قیمت معاملات نفت افزایش یافته و برخی از معامله‌گران بر این باورند که سقوط قیمت نفت به نزدیک پنج دلار در هر بشکه، به‌زودی به اتفاقی عادی تبدیل می‌شود. فوربس در گزارشی به تشریح سه دلیل عوامل عرضه و تقاضا، تحول تقاضا و جنبش سبز و ارزان‌شدن گاز طبیعی نسبت به نفت، به‌عنوان عوامل محرک برای کاهش جدی قیمت نفت اشاره می‌کند.

تولید نفت ایران به ۲‌میلیون‌و ۱۸ هزار بشکه در روز کاهش یافت

در این بین، اوپک اعلام کرده تولید نفت ایران در ماه مارس ۲۰۲۰ با ۵۲ هزار بشکه کاهش نسبت به ماه قبل، به دو‌میلیون‌و ۱۸ هزار بشکه در روز رسیده است. این در حالی است که مجموع تولید نفت کشورهای عضو اوپک در ماه مارس با ۸۲۱ هزار بشکه افزایش، به ۲۸‌میلیون‌و ۶۱۲ هزار بشکه در روز رسیده است. به گزارش رویترز، اوپک در جدیدترین گزارش ماهانه خود پیش‌بینی کرد که تقاضای جهانی برای نفت در سال ۲۰۲۰ به دلیل «شوک تاریخی» ناشی از ویروس کرونا، با ۶.۹ میلیون بشکه معادل ۶.۹ درصد کاهش مواجه شود. سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در‌عین‌حال در این گزارش گفته که کاهش تقاضا احتمالا پایدار نخواهد ماند.

  کاهش صادرات نفت ایران  

ایمان ناصری، کارشناس بازار نفت و مدیر بخش خاورمیانه شرکت بین‌المللی فکتزگلوبال انرژی، در گفت‌وگو با «شرق» با اشاره به کاهش تولید نفت در ایران در شرایط بحران کنونی می‌گوید:‌ چندی پیش خرید نفت از ایران در بازارهای خاکستری بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار بشکه در روز بود که اکنون به سبب التهاب رخ‌داده در بازار، به صد تا ۲۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است.

  سایز تخفیف نفتی ایران برای فروش در بازار خاکستری کوچک شد

ناصری با بیان اینکه کاهش تولید نفت ایران ارتباطی به توافق کاهش تولید ندارد، می‌‌افزاید: نفت ایران از توافق کاهش تولید‏، معاف است و ارتباطی به توافق اخیر ندارد و بیشتر وابسته به خریدارانی است که در بازارهای خاکستری، نفت ایران را می‌خریدند. باید دید خریداران نفت ایران اکنون چقدر تمایل دارند نفت ما را خریداری کنند و از این ناحیه با چه اندازه تقاضا روبه‌رو خواهیم بود.بااین‌حال این کارشناس بین‌المللی نفت تصریح می‌کند: به دلیل کاهش قیمت نفت در سطح جهان‏، سایز تخفیف‌های ایران نیز کوچک‌تر شده است. این در حالی است که دیگر کشورها نیز در جنگ سهم بازار‏، اقدام به اعطای تخفیف‌ کرده‌اند که همین امر موجب شده جذابیت نفت ایران برای فروش کاهش یابد.

  نوبت به مخازن کشتی‌ها رسید

ناصری با نگاهی به کاهش تولید نفت در سطح جهان ادامه می‌دهد: تولید اکنون نیز با کاهش روبه‌رو است و علاوه بر آن بر طبق توافق، از اول ماه می با کاهش بیشتر روبه‌رو می‌شود. البته این نکته را در نظر داشته باشید که اگر توافقی نیز شکل نمی‌گرفت، تولیدکنندگان مجبور به کاهش تولید بودند؛ زیرا تقاضا به یک‌سوم کاهش یافته و انبارها دیگر ظرفیت ندارند.او به مورد بی‌سابقه دیگری هم اشاره می‌کند: پس از پر‌شدن انبارها‏، ظرفیت موجود کشتی‌ها هم برای ذخیره نفت رو به اتمام است و احتمالا این ظرفیت در ماه می و ژوئن تکمیل می‌شود.

بر همین اساس یادآور می‌شود: این توافق، توافقی سیاسی و اسمی است و این میزان هیاهو صرفا ژورنالیستی بود و بر واقعیت بازار اثر چندانی نمی‌گذاشت.

  قیمت ۲دلاری در معاملات نفتی آمریکا

در خبری دیگر، قیمت‌های نفت خام در معاملات نفتی آمریکا (تگزاس)، به‌طور خطرناکی به صفر دلار نزدیک می‌شوند. به گزارش بلومبرگ، خریدارانی که پیشنهادهای قیمت خود را در بورس معاملات نفت تگزاس ثبت می‌کردند، قیمت پایین دو‌دلاری را برای برخی از درجات نفت خام ثبت کردند که این نسبت به ماه گذشته سقوطی درخور توجه را نشان می‌دهد. در شرایطی که تقاضای نفت به‌شدت پایین آمده، عرضه در حال رشد است و ظرفیت انبارهای ذخیره‌سازی در مرز لبریز‌شدن قرار دارد، به‌وجود‌آمدن قیمت‌های منفی به نگرانی جدید بازیگران صنعت نفت خام تبدیل شده است. اولین نوع نفت خام آمریکا که قیمت آن منفی شده، نفت شور آسفالت وایومینگ است که از منطقه‌ای بدون دسترسی به دریا به دست می‌آید. ماه گذشته این نفت با قیمت منفی ۱۹ سنت برای هر بشکه به فروش می‌رسید (یعنی خریدار به ازای بردن هر بشکه نفت خام از فروشنده ۱۹ سنت هم دریافت می‌کرد). حالا در بورس تگزاس هم قیمت‌ها به این سمت حرکت می‌کنند. در معاملات روز جمعه پیشنهاد قیمت شرکت «آل‌امریکن پایپلاین» برای خرید همان نوع نفت خام به تنها دو دلار در هر بشکه رسیده بود. قیمت پیشنهادی «اینترپرایز پروداکشن پارتنرز» برای خرید نفت خام بالای خلیج آمریکا چهار دلار بود.

  ذخیره ۱۶۰ میلیون بشکه نفت بر روی دریا به امید فروش گران‌تر

در همین رابطه رویترز در گزارشی به نقل از منابع کشتی‌رانی اعلام کرده نفتی که در تجهیزات ذخیره‌سازی شناور و بر روی نفت‌کش‌ها ذخیره شده، به حداقل ۱۶۰ میلیون بشکه رسیده است که شامل ۶۰ نفت‌کش بسیار بزرگ با ظرفیت دو میلیون بشکه می‌شود. بر اساس این گزارش، تاجران حدود ۱۶۰ میلیون بشکه نفت را روی کشتی‌ها ذخیره کرده‌اند که دو برابر مقدار ذخیره‌شده در هفته گذشته است. این تاجران سعی می‌کنند با عرضه بیش از حد نفت به خاطر کاهش تقاضا بر اثر شیوع ویروس کرونا کنار بیایند.

۲۵ تا ۴۰ نفت‌کش بسیار بزرگ تا حالا برای ذخیره‌سازی نفت از ابتدای آوریل اجاره شده‌اند و کمتر از ۱۰ نفت‌کش نیز در فوریه به این کار اختصاص داده شده است. به گزارش رویترز، آخرین‌بار که ذخایر شناور به این مقدار رسید، در ۲۰۰۹ بود که تاجران بیش از صد میلیون بشکه را روی دریا ذخیره کرده بودند. این ذخایر شناور بیشتر در خلیج آمریکا و سنگاپور قرار دارند؛ یعنی قطب‌های بزرگ نفتی دنیا. بیش از ۷۷۰ نفت‌کش بسیار بزرگ در دنیا وجود دارد و تحلیلگران تخمین می‌زنند صد تا ۲۰۰ نفت‌کش از این تعداد در ماه‌های آینده برای ذخیره نفت مورد استفاده قرار گیرند. به نظر می‌رسد در‌حال‌حاضر ذخیره نفت بر روی تجهیزات شناور تنها راه غلبه بر عدم تعادل بین تولید و مصرف باشد. به نظر می‌رسد این بیشترین میزان عرضه مازاد نفت در تاریخ باشد.

  ۱۹۰ میلیارد دلار درآمد تولیدکنندگان نفت پرید

بر اساس پیش‌بینی‌های مؤسسه دارایی بین‌المللی، صادرکنندگان نفت امسال ۱۹۲ میلیارد دلار درآمد را بر اساس قیمت نفت ۴۰ دلار در روز از دست می‌دهند. پیش‌بینی می‌شود شش عضو شورای همکاری خلیج‌فارس که بسیاری از آنها در تلاش برای تراز‌کردن بودجه خود بودند، کسری بودجه بالایی را شاهد باشند؛ زیرا سقوط قیمت نفت باعث کاهش درآمد نفت آنها می‌شود؛ درحالی‌که هزینه‌های آنها برای مبارزه با کرونا افزایش می‌یابد.