قیمت نفت ایران ارتباطی با نفت آمریکا دارد؟

به گزارش ایسنا به نقل از وزارت نفت، سعید خوش رو، مدیرامور بین الملل شرکت ملی نفت کشور ایران تأثير کاهش بیش از ۵۵ دلاری قیمت نفت خام شاخص دبلیوتی آی در روز ۲۰ آوریل ( دوشنبه، یکم اردیبهشت) بر بازار امروز آسیای شرقی را حدود سه دلار عنوان و تأکید کرد: مبنای تعیین قیمت نفت خام کشور ایران هیچ ارتباطی با دبلیوتی آی بعنوان شاخص نفت خام آمریکا ندارد.

او در مورد مهمترین دلیل این سقوط تاریخی اظهار‌کرد: مهمترین علت این سقوط قیمت، فرارسیدن Expiration Date (آخرین روز معاملات هر ماه) در حالی بود که امکان تحویل محموله های فیزیکال و ذخیره سازی آن ها کم تر می شد.

او با اشاره به این که نرخ نفت خام دبلیوتی آی از ماه فوریه و شروع گسترش ویروس کرونا (corona) در وضع کونتانگو (Contango) قرار داشت و در روز ۲۰ آوریل در حالی به Expiration Date نزدیک می شد که خبرهای مختلف حاکی از پر شدن سریع تأسیسات ذخیره سازی کوشینگ (Cuishing) بود، ادامه داد: بر اساس تازه ترین آمار رسمی منتشر شده تا دهم آوریل ۷۲ درصد ظرفیت مخازن پر شد بود و احتمال می رفت تا پایان ماه امکان ذخیره سازی وجود نداشته باشد.

مدیرامور بین الملل شرکت ملی نفت ایران با یادآوری این که قیمت نفت خام دبلیوتی آی روز ۲۰ آوریل با قیمت ۱۷ دلار و ۷۳ سنت گشایش یافت و با شیبی بسیار ملایم رو به پایین در نوسان بود، عنوان کرد: ولی ناگهان در چهار ساعت پاياني معاملات، قیمت ها به ترتیب به ۴ دلار، صفر، منفی ۴۰ رسید و سرانجام بازار با قیمت منفی ۳۷ دلار و ۶۳ سنت به ازای هر بشکه بسته شد.

کونتانگو به شرایطی گفته می شود که قیمت های نقدی نفت از قیمت های آتی کم تر و نشان دهنده مازاد عرضه در بازار در کوتاه مدت است.

نحوه فروش محموله های نفتی در نایمکس: معاملات نفت خام در دو بازار فیزیکال و بورس رخ می دهد. در بازار فیزیکال خرید و فروش محموله ها از طرف تولیدکنندگان ومصرف‌کنندگان نهایی واقعی انجام می شود ولی معامله های بازار بورس منحصر به دارندگان و متقاضیان واقعی نیست. به همین دلیل حجم انواع نفت خام معامله شده در بازار بورس، بسیار بیشتر از انواع نفت خام واقعی در بازار فیزیکال است.

یکی از مهمترین تفاوت های معاملات در بازارهای فیزیکال و بورس این است که در بازار فیزیکال، محمولات واقعی معامله میشوند ولی در بازارهای بورس، قراردادها خرید و فروش می شوند. به همین دلیل معاملات بازار بورس بطور معمول سبب برداشت فیزیکی محموله نمی شوند، بلکه عموما به صورت نقدی تسویه می شوند.

مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت کشور ایران در مورد مقدار خرید و فروش نفت روزانه دبلیوتی آی یادآور شد: کل انواع نفت خام آمریکا حدود ۱۳ میلیون بشکه در روز است، ولی تنها نفت خام دبلیوتی آی در بازار بورس نایمکس یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون بشکه در روز خرید و فروش می شود.

او با اشاره به این که هر قرارداد دبلیوتی آی در بازار نایمکس بصورت محصولات (Lots) ۱۰۰۰  بشکه ای معامله می شود، اظهار کرد: برای تحویل هر محموله ( چه در بازار فیزیکال و چه بورس) یک ماه تعیین می شود که نرخ آن محموله بر آن اساس معلوم می شود. برای نمونه، قیمت دبلیوتی آی در روز ۲۰ ماه آوریل، یعنی قیمت محصولاتی که در ماه مه (دو ماه تقویمی بعد) تحویل می شوند.

خوش رو با بیان این که با فرارسیدن امروز ( سه شنبه، ۲۱ آوریل) مهلت معاملات ماه مه به پایان میرسد و از روز ۲۲ ماه آوریل تا حدود ۲۰ مه، معاملات ماه بعد آغاز می شود، می افزاید: معامله گران بازار بورس، حداکثر تا پایان وقت معاملات Expiration Date مهلت دارند تا قرارداد خود را تسویه کنند. در غیر اینصورت ملزم به برداشت محموله فیزیکی از تأسیسات ذخیره سازی کوشینگ اکلاهاما محل ذخیره سازی و تحویل( دبلیوتیآی) خواهند بود.

مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران با اشاره به این که این تحویل در مقطع زمانی ماه تحویل انجام می شود. یعنی اگر یک قرارداد فروش ماه مه، تا روز ۲۱ آوریل تسویه نشد، دارنده قرارداد باید در یکی از روزهای ماه مه، محموله را برداشت کند، می گوید:پس قیمت محصولات در Expiration Date بطور معمول واقعی نیست و فروشندگان ناچار هستند قراردادهای خود را با قیمت هایی پائین تر از معمول بفروشند تا مجبور به تحویل فیزیکی محموله ها نشوند.

او با یادآوری این که مقیاس قیمت نفت خام ایران Ice Bwave و میانگین نفت خام دبی و عمان است، عنوان کرد: عمده بازار نفت ایران شرق آسیاست که میانگین قیمت آن بر مبنای نفت خام دبی و عمان است و روز گذشته بیش از ۲۰ دلار و امروز بالای ۱۷ دلار برای هر بشکه بسته شده است. همینطور قیمت نفت خام ایران در بازار اروپا که بر مبنای Ice Bwave و تحویل در ماه ژوئن است روز قبل بیش از ۲۵ دلار برای هر بشکه بسته شد.

خوش رو در مورد این که آیا امکان کاهش قیمت نفت دبلیوتی آی در سررسید تحویل در ماه های آتی وجود دارد، جواب داد: بستگی به وضع ذخره سازی ها در آن روز دارد ولی شیوع ویروس کرونا بسیار مصرف فرآورده های نفتی را کاهش داده و این مسئله یکی از علل اصلی کاهش قیمت نفت است.

او پیش بینی بازار نفت در ماه های آتی را بسیار سخت عنوان و یادآوری کرد: طبق منابع مختلف من جمله اوپک(OPEC) و آژانس بین المللی انٰرژی (آی یی ای) مقدار تقاضا برای نفت در ماه های آتی از ۱۰ تا ۳۰ میلیون بشکه در روز کاهش می یابد.

مدیرامور بین الملل شرکت ملی نفت ایران در پایان گفت: نفت خام دبلیوتی آی از سالها پیش با مشکل محدود بودن ذخیره سازی ها در کوشینگ و محصور بودن در خشکی دست به گریبان است. محدود بودن مخازن ذخیره سازی در شهر کوشینگ ایالت اوکلاهما در دوره ای سبب شد قیمت آن از انواع نفت خام نامرغوبتر کم تر شود. این مشکل آنقدر جدّي شد که عربستان از ژانویه ۲۰۱۰ پایه قیمت رسمی خود به سمت ایالت متحده آمریکا را به Asci تغییر داد. اینک آن مشکل قدیمی با مشکلات جدید بوجود آمده ناشی از ویروس همه گیر کرونا در طرف تقاضا، دست به دست هم داده و چنین اتفاق بی سابقه ای را رقم زده است.

نفت ایران چند؟

در طول ۲۴ ساعت گذشته بازار طلای سیاه با تحولات بی سابقه ای مواجه و رسیدن نرخ نفت پایه وست تگزاس اینترمدیت برای تحویل در ماه می به محدوده منفی در بورس وال استریت سر و صدای زيادي به پا کرد. تکمیل ظرفیت بسياري از پالایشگاه ها و مخازن نفتی در کنار کاهش شدید تقاضا به علت تعطیلی کسب و کارها بعد از شیوع کرونا (corona) من جمله مهم ترین دلایل این ریزش عنوان می شود.

بهای نفت ایران

با این حال ریزش قیمت نفت تنها مربوط به نفت ایالت متحده آمریکا نبوده و تقریباً بهای نفت تولیدی همه کشورها با ریزش مواجه شده و نفت تولید ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. بر اساس اعلام سایت مرجع اویل پرایس، تا لحظه تنظیم این گزارش (۲۰:۴۵ سه شنبه) بهای هر بشکه نفت سنگین ایران بطور متوسط به ۱۶.۶۸ دلار رسیده که در قیاس با روز گذشته ۶.۱۹ درصد کاهش داشته است.

در بین سایر محموله های نفتی صادراتی ایران، قیمت نفت سنگین کشور ایران به مقصد شمال غربی اروپا ۲۲.۳۹ دلار و نفت سبک ۲۴.۲۹ دلار تعیین شده است. نرخ هر بشکه ارسالی به مدیترانه نیز برای نفت سبک ۲۳.۶۴ دلار و برای نفت سنگین ۲۱.۴۹ دلار اعلام شده است.

بهای نفت سایر کشورها

روند نزولی قیمت نفت در بین دیگر کشورها نیز مشاهده می شود؛ تا جایی که متوسط هر بشکه نفت سازمان کشورهای صادرکننده نفت ۱۴.۱۹ دلار اعلام شده که این رقم نسبت به روز گذشته ۲۱.۸۶ درصد کاهش داشته است. نفت عربستان نیز با ریزش ۱۲.۵۹ درصدی به ۱۹.۱۷ دلار و نفت سبک بصره عراق با افت ۴.۵۷ درصدی به ۲۵.۴۸ دلار در هر بشکه رسیده است. این ارقام برای هر بشکه نفت امارات و کویت به ترتیب ۲۱.۵۷ دلار و ۱۶.۹۹ دلار است.

به دنبال کاهش شدید قیمت نفت و پر شدن ظرفیت های ذخیره ای، تمایل به ذخیره سازی نفت بصورت شناور افزایش یافته است؛ تا جایی که بنابر اعلام اسپوتنیک، تخمین زده می شود اینک حدود ۱۶۰ میلیون بشکه نفت به صورت شناور ذخیره شده باشد که این رقم ۶۰ میلیون بشکه بیشتر از رکورد ثبت شده قبلی در زمان رکود بزرگ مالی سال ۲۰۰۸ است.