توضیحات نایب رئیس هیئت مدیره صندوق فرهنگیان درباره عرضه سهام این صندوق به بورس

هفته گذشته به دنبال انتشار اخبار عرضه فراگیر سهام شركت های دولتی در بورس، خبر عرضه سهام صندوق فرهنگیان نیز منتشر شد؛ اما عضو هیئت مدیره این صندوق می گوید صندوق فرهنگیان، شرکت سهامی نیست و در زمره مؤسسات غیر تجاری انتفاعی به شمار می رود و از این رو ، موضوع بورسی کردن صندوق در حال حاضر به هیچ عنوان مطرح نیست؛ اما آنچه مطرح است، بورسی شدن شركت های تابعه صندوق است.

عیسی شهسوار خجسته معتقد است:واگذاری قسمتی از سهام شركت ها و حتی با حفظ مدیریت آن دسته از شركت هایی که در چارچوب اهداف و استراتژی های تعیین شده صندوق تعریف شده اند، به آن معناست که دائما بر اموال و دارایی های صندوق و مآلا فرهنگیان محترم عضو که مالکان اصلی صندوق هستند، اضافه خواهد شد.

به تازگی مجمع مالی صندوق برگزار شده است. ارزیابی شما از جلسه مجمع چیست؟

گزارش عملکرد مؤسسه در سال مالی منتهی به پایان شهریور ۱۳۹۸ که منجر به سودی بالغ بر ۱۱ هزار و ۴۶۸ میلیارد ریال شده بود، مورد تقدیر و تحسین هیئت امنای محترم مؤسسه( مجمع عمومی) قرار گرفت. این سود در نتیجه کوشش و همکاری های همه مدیران و همکاران پرتلاش مؤسسه و شركت های تابعه و تحت مدیریت اجرائی دلسوز و کارآمد مؤسسه حاصل شده است.

سود حاصله در مقایسه با سود دوره مشابه قبل، نزدیک به ۸۳ درصد رشد نشان می دهد و این در حالی است که در سال مالی مد نظر، شاهد افت شدید شاخص های اقتصادی، نوسانات نرخ ارز و محدودیت های مبادلات پولی و بانکی بوده ایم.

هیئت امنای محترم، با وقوف و آگاهی کامل درباره چالش هایی که هیئت مدیره مؤسسه با آنها مواجه بوده است، گزارش فعالیت ها و عملکرد مالی مؤسسه را استماع و پس از  قرائت گزارش حسابرس مستقل و بازرس مؤسسه، عملکرد هیئت مدیره را شایسته تقدیر دانسته و صورت های مالی نهایی مؤسسه را تصویب کرد. همچنین بنا به پیشنهاد هیئت مدیره، با تقسیم ۱۱ هزار میلیارد ریال از سود قابل تقسیم مؤسسه بین اعضا و منظورکردن به حساب آنان به نسبت سهم الشرکه هریک، موافقت کرد.

گفتنی است که سود تخصیصی سال گذشته ، معادل ۵۶ درصد این رقم و مبلغ شش هزارو ۲۰۰ میلیارد ریال بوده است.

در دوره مالی مد نظر، هیئت مدیره موفق شد مبلغ چهار هزار و ۱۳۹ میلیارد ریال از مطالبات فرهنگیان عضو مؤسسه از دولت( بابت سهم الشرکه تعهد شده دولت) را عمدتا از طریق تهاتر این مطالبات با بخشی از بدهی های شركت های تحت پوشش( پتروفرهنگ) به سیستم بانکی و الباقی از محل برگشت سهم الشرکه و سود متعلقه دولت مربوط به اعضای انصرافی، وصول كند. این اقدام از سوی هیئت امنا مورد تقدیر قرار گرفت و هیئت امنا ضمن تأکید بر پیگیری مؤسسه برای وصول مطالبات، اتخاذ این شیوه را مورد حمایت قرار داده و آن را روشی مناسب برای وصول مطالبات در شرایط اقتصادی کنونی دولت دانست.

هیئت امنا، همچنان بر تداوم استراتژی اعتمادسازی، افزایش ضریب نفوذ اعضا و ساماندهی شركت ها تأکید کرد.

اقدامات به عمل آمده درباره برخی از شركت های زیان ده که به سود رسیده اند و همچنین اقداماتی که منجر به تحول و ارتقای کارآمدی شركت های گروه شده است، مورد تقدیر هیئت امنای محترم قرار گرفت و در عین حال مقرر شد گزارشی درباره آن دسته از شركت هایی که ادامه فعالیت آنها در شرایط موجود، به مصلحت نیست، با هدف تغییر مأموریت یا انحلال آنها به هیئت امنا ارائه شود.

هیئت امنا ضمن تأیید مقدمات لازم برای ورود و حضور شركت های تحت پوشش مؤسسه در بورس اوراق بهادار و تخصیص بخشی از سهام آنها با شرایط آسان تر به فرهنگیان عضو مؤسسه، خواستار ارائه برنامه پیشنهادی مؤسسه شد.

با توجه به اعلام سیاست بورسی شدن برخی شركت های تابعه صندوق ابهامات و نگرانی هایی در بین برخی فرهنگیان و ناظران بیرونی ایجاد شده است و آن را معادل فروش اموال فرهنگیان عنوان کرده اند ، برای رفع این نگرانی ها چه پاسخی دارید؟ آیا امتیازاتی مانند حق تقدم برای اعضای صندوق در نظر دارید؟

مهم ترین اولویت هیئت مدیره، صیانت از حقوق فرهنگیان عضو صندوق است و در این راه از هیچ کوششی دریغ نخواهد کرد. مؤسسه صندوق ذخیره فرهنگیان، یک بنگاه اقتصادی خصوصی متعلق به فرهنگیان عضو آن است که پیرو تصویب تبصره ۶۳ قانون برنامه دوم، در چارچوب ماده ۵۸۴ قانون تجارت تأسیس و در اجرای ماده ۵۸۵ قانون مذکور به ثبت رسیده است و تابع مفاد اساسنامه خود و حسب مورد به دیگر مقررات مربوط است. صندوق، شرکت سهامی نیست و در زمره مؤسسات غیر تجاری انتفاعی به شمار می رود و از این رو ، موضوع بورسی کردن صندوق در حال حاضر به هیچ عنوان مطرح نیست؛ اما آنچه مطرح است، بورسی شدن شركت های تابعه صندوق است.

مأموریت اصلی صندوق، ارتقای توان مالی و معیشتی فرهنگیان عضو از طریق سرمایه گذاری های ارزش آفرین است و این به آن معناست که هیئت مدیره موظف است همواره منابع و دارایی های در اختیار را مورد پایش قرار داده و درصدد ارتقای بازدهی دارایی ها و ایجاد درآمدهای پایدار و افزایش سودآوری سرمایه گذاری های صندوق باشد. این امر ایجاب می کند تا آنجا که ممکن است ، دارایی های غیر مولد را به مولد تبدیل و موجبات امکان بهره گیری بیشتر از اموال و دارایی های در اختیار را فراهم کند و از رهگذر آن به توسعه سرمایه گذاری های ارزش آفرین و در نهایت افزایش ثروت و دارایی های صندوق که متعلق به فرهنگیان عضو است، بیفزاید. بورسی شدن شركت های صندوق می تواند یکی از مهم ترین راه های تحقق این اهداف باشد.

بورسی شدن شركت ها، نه تنها موجب شفافیت اطلاعات و ایجاد بازاری منصفانه برای داد و ستد می شود؛ بلکه زمینه را برای نظارت دقیق تر بر عملکرد شركت ها فراهم می کند و مزایایی از قبیل مواردی که اشاره می کنم، در بر خواهد داشت.

- عضویت در بورس، نشان دهنده سودمند بودن و اعتبار شرکت است و موجب کسب شهرت آن می شود و ناگزیر مدیریت باید تلاش کند این اعتبار را حفظ کند.

- قابلیت نقدشوندگی سهام شركت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، مفهوم بسیار مهمی است که برای صندوق از اهمیت بسزایی برخوردار است. قابلیت نقدشوندگی سهام در بورس با سهام دیگر شركت ها قابل مقایسه نیست؛ ضمن آنکه دغدغه تعیین قیمت عادله روز را ندارد.

- از این سهام می توان به عنوان پشتوانه ای برای تأمین مالی از سیستم بانکی استفاده کرد. هم اینک بخش عمده ای از منابع مالی مورد نیاز طرح های سرمایه گذاری در دست اجرای شرکت پتروفرهنگ با همین شیوه تأمین شده است.

- فرایند تأمین مالی برای شركت های بورسی به صورت آسان تری می تواند انجام بگیرد. انتشار اوراق برای افزایش سرمایه، انتشار اوراق مشارکت برای اجرای طرح های توسعه ای، انتشار اوراق با صرف سهام که متضمن شناسایی ارزش افزوده و تخصیص به سهامداران خواهد بود. علاوه بر آن ، در سیستم بانکی نیز معمولا سقف اعتبارات تخصیصی به شركت های بورسی بیش از دیگر شركت ها است.

- شركت های بورسی از تسهیلات مالیاتی برخوردارند. در کشور ما، مالیات درآمد حاصل از واگذاری سهام شركت های بورسی فقط چهار دهم درصد بوده و عملکرد شركت های بورسی از ۱۰ درصد بخشودگی( تخفیف) مالیاتی برخوردارند و چنانچه سهام شناور شرکتی، بیش از ۲۰ درصد باشد، این تخفیف مالیاتی به ۲۰ درصد افزایش پیدا می کند.

- امکان دستیابی اعضای صندوق و کارکنان شركت ها به سهام آنها از طریق بورس فراهم بوده و این می تواند به افزایش انگیزه آنان در محیط کار بینجامد و به تعلق خاطر فرهنگیان محترم عضو مؤسسه در مشارکت و همکاری آنان بیفزاید.

در مجموع باید گفت که با واگذاری بخشی از سهام شركت ها و حتی با حفظ مدیریت آن دسته از شركت هایی که در چارچوب اهداف و استراتژی های تعیین شده صندوق تعریف شده اند؛ ضمن افزایش شفافیت، کارایی و بهبود عملکرد جاری آنها، منابع مالی ناشی از واگذاری سهام نیز به مصرف طرح های توسعه ای در همان شركت ها یا دیگر سرمایه گذاری های صندوق خواهد رسید و این به آن معناست که دائما بر اموال و دارایی های صندوق و مآلا فرهنگیان محترم عضو که مالکان اصلی صندوق هستند، اضافه خواهد شد.

هیئت مدیره چه سیاست هایی را برای سال مالی پیش رو در نظر دارد و آیا برای سناریوهای مختلف ناشی از بحران کرونا پیش بینی داشته اید؟

یکی از مهم ترین ابزارهای کارآمد برای پایش تغییر و تحولات محیطی و تجزیه و تحلیل تأثیرات آنها بر بنگاه های اقتصادی و سازمان ها، برنامه ریزی استراتژیک( راهبردی) است. با تدوین برنامه استراتژیک می توان زمینه حذف یا کاهش آثار تهدیدها و نقاط ضعف سازمان ها و ارتقای بهره وری را فراهم کرد.

از آنجا که این مهم، در صندوق انجام گرفته و سند نهایی برنامه استراتژیک تا افق ۱۴۰۴ تهیه و در اواخر سال ۹۷ به تصویب رسیده است؛ در عین حال با تشکیل و شروع به کار کمیته ریسک از اوایل نیمه دوم سال ۹۷، درباره شناسایی ریسک های با اهمیت صندوق بر اساس برنامه ها و راهبردهای کلان مؤسسه اقدام و نظام مدیریت ریسک برای انجام اقدامات کنترلی و پیشگیرانه طراحی شده است.

بنابراین به نظر می رسد با توجه به اقدامات به عمل آمده از یک طرف و ویژگی ها و ساختار جدید مؤسسه که از انعطاف پذیری و چابکی لازم برای مقابله با هر نوع تهدید و انطباق با هرگونه تغییر و تحولات محیطی برخوردار است، صندوق می تواند از بحران کرونا نیز عبور کند. گفتنی است که علاوه بر شناسایی و تجزیه و تحلیل ریسک های مؤسسه، گزارش های شناسایی و ارزیابی ریسک های مربوط به هریک از حوزه های فعالیتی هلدینگ های مؤسسه نیز تهیه و با بررسی آنها در کمیته ریسک صندوق، راهکارهای واکنش به آنها طراحی و تدوین شده است و این امر به صورت فرایندی مستمر در دستور کار کمیته های ریسک هلدینگ ها و ستاد مرکزی صندوق ادامه دارد.

ضمن آنکه پاندمی( همه گیری) بحران کرونا (corona) به لحاظ تاریخی، دنیا را به پیشا کرونا و پسا کرونا تقسیم کرده است. از آنجا که رفتار ویروس ناشناخته است و قابل پیش بینی نیست، کمیته ریسک همواره با رصد و پایش تحولات ناشی از پاندمی و تأثیرات اقتصادی در صندوق را مورد توجه قرار می دهد.