اعتمادآنلاین،مربند پوپولیستی پیش‌بینی نشده‌ای بخش مهم و استراتژیکی را در مرکز و بخش شرقی اروپا، از دریای بالتیک تا اژه پوشش داده است.
به گزارش گروه بین‌الملل اعتمادآنلاین، اندیشکده «تونی بلر» در گزارشی که منتشر کرد نوشت: پوپولیسم در اروپا قدرت می‌گیرد و احزاب پوپولیست در بسیاری از کشورها «اهرم‌های دولت را به دست گرفته‌اند.
مؤسسه نخست‌وزیر سابق انگلیس با بررسی داده‌های انتخاباتی از ۱۰۲ حزب پوپولیست در ۳۹ کشور بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۷ این گزارش را منتشر کرده است.
در خلاصه این گزارش آمده: «از نظر ما، ظهور پوپولیست‌ها تا همین الان نیز سیاست‌های اجتماعی و اقتصادی بسیاری از کشورها را تغییر داده، و تنش‌های جدیدی میان دولت-ملت‌های داخل اروپایی پدیده آورده و در کشورهای بسیاری که پیش‌تر به عنوان دموکراسی‌های تثبیت شده شناخته می‌شدند بر نهادهای دموکراتیک فشار وارد می‌کنند.»
پوپولیسم چیست؟
پوپولیسم در لغت به معنای «عوام‌فریبی» با استفاده از تحریک عواطف و احساسات مردم است. عوام‌فریبان عموماً با اشاره به مسائل اساسی در زندگی روزمره مردم تلاش می‌کنند تا آن‌ها را بدون اندیشه مشخصی، به نفع اهداف سیاسی خود بسیج کنند. در این گزارش آمده است که پوپولیسم می‌تواند در تمام جناح‌های سیاسی پراکنده شود، از راست افراطی گرفته تا چپ افراطی. پوپولیست‌ها به دنبال ایجاد «تمایزی مشخص میان دوست و دشمن» هستند و طرفداران خود را «مشروع» و حریفان را «نا مشروع» معرفی می‌کنند. احزاب و سیاست‌مداران پوپولیست (عوام‌فریب) شعارهایی فراتر از بی‌عدالتی و فساد سر می‌دهند: آن‌ها در مقابل نخبگان قدرت، مهاجران یا برخی از اقلیت‌ها، خود را نماینده و صدای «مردم» معرفی می‌کنند.
بر اساس این گزارش تقریباً سه چهارم احزاب پوپولیست اروپایی جناح راستی هستند (۷۴ از ۱۰۲ حزب). با این حال، پوپولیسم در کشورهای مقروض جنوب اروپا و لیتوانی بسیار قوت گرفته است.
اروپای مرکزی و شرقی: کمربند بی‌سابقه پوپولیسم
این گزارش می‌افزاید: «پوپولیست‌ها در اروپای شرقی قوی‌تر از هر ناحیه دیگری هستند». این نواحی از لهستان تا مقدونیه را شامل می‌شود. آن‌ها در هفت کشور قدرت را در دست گرفته‌اند – بوسنی، بلغارستان، جمهور چک، مجارستان، لهستان، صربستان و اسلواکی – و در دو کشور دیگر نیز بخش کوچک ائتلاف دولت‌ها هستند.
سهم پوپولیست‌ها از آرای انتخاباتی طی دو دهه اخیر سه برابر شده، و به طور میانگین ۳۰ درصد آرای انتخاباتی در سال ۲۰۱۷ را شامل می‌شود. تعداد احزاب شرکت‌کننده در انتخابات نیز بیش از دو برابر شده است. تغییر تعجب برانگیز دیگر نیز این است که جدی‌ترین رقبای دولت‌های پوپولیست نیز همچنان پوپولیست‌های دیگر هستند.
غرب و شمال اروپا: پیشرفت‌های چشم‌گیر
سهم متوسط ۱۳ درصدی از آرا در اروپای غربی ۴ درصد بیش از سال ۲۰۰۰ بوده است. آن‌ها در سوییس و اتریش پایگاهی در قدرت دارند. پوپولیست‌های اروپای غربی با وجود اینکه به مراتب از مناطق شرقی نفوذ کمتری دارند، همچون مارین لوپن در فرانسه و «بدیل آلمان» (AfD) پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته‌اند.
تقویت پوپولیست‌های جناح راست در دانمارک و سوئد نیز سهم قابل توجهی از آرا را به خود اختصاص دادند. آن‌ها در دولت‌های فنلاند و نروژ نیز نمایندگان خود را دارند. نفوذ این احزاب در موضوعاتی نظیر مهاجرت افزایش یافته و بیشتر در دولت‌های حوزه بالتیک قابل مشاهده است.
جنوب اروپا: زمین جنگ اقتصادی
احزاب اقتصادی در اروپای جنوبی بیشتر به سمت چپ‌ها گرایش دارند و با اوج گیری بحران اتحادیه اروپا و اتخاذ سیاست‌های ریاضتی تقویت شدند. در این گزارش به یونان با حزب سیریزا در قدرت، اسپانیا با حزب پودموس که آماده اپوزیسیون شدن را پیدا کرده اشاره می کند. پوپولیسم همچنین در فرانسه نیز راه یافته است. در این کشور ژان لوک ملانشن برای کاندیداتوری ریاست جمهوری بسیار نزدیک شد، و در بریتانیا این مسئله در مورد حزب کارگر پدید آمد.
این گزارش در مورد ایتالیا به جنبش «پنج ستاره» اشاره می‌کند که گرایش‌های چپ یا راستی ندارد، و در انتقاد به نهادهای سیاسی و اقتصادی بیشتر یک جنبش ضد مهاجرتی است.
پوپولیسم عملی؛ تهدیدی برای دموکراسی
در این گزارش آمده است ضدیت با اتحادیه اروپا، مواضع ضد مهاجرتی... و احزاب پوپولیستی جریان غالب را به سمت و سویی بیشتر ملی‌گرا سوق داده است، بی‌آنکه از هنجارهای دموکراتیک تخطی کند.
با این حال، بسیاری از احزاب پوپولیست – از جمله احزابی که در قدرت بوده‌اند – تمایلاتی «عمیقاً غیر لیبرال» دارند و از حمایت مردمی برای زیر سوال بردن حاکمیت قانون و نقض حقوق اقلیت‌ها بهره می‌برند و می‌توانند «اصل دموکراسی را به طور جدی تهدید کنند».
نمونه برجسته این مسئله مجارستان است که دولت آن با پر کردن دادگاه‌ها و کمیسیون‌های الکترال با وفادارانشان و حمله به رسانه‌ها و دانشگاه‌های مستقل به فروغلتیدن در «شبه اقتدارگرایی» متهم شده است.
دموکراسی لهستان در این گزارش «شکننده‌تر» از قبل توصیف شده است. دولت جدید این کشور با اصلاحات قضایی خود به دلیل «زیرسوال بردن تفکیک قوا» مورد انتقاد قرار گرفت.
این گزارش در پایان پس از اشاره به تغییرات در حوزه قانون‌گذاری و اتخاذ ادبیاتی «بیش از حد اقتدارگرایانه» از سوی احزاب و سیاست‌مداران پوپولیست در کشورهای متعدد اروپا، نتیجه می‌گیرد که اگر «تأثیرات مخرب پوپولیسم» محدود به دموکراسی‌های جدید شرق و مرکز اروپا شوند، شکاف میان شرق و غرب [اروپا] افزایش خواهد یافت. با این حال، این گزارش هشدار می‌دهد که با تداوم موج پوپولیستی، کشورهای غرب و شمال اروپا – از جمله آلمان و سوئد – در مقابل «فرایند» احتمالی «تضعیف دموکراسی» ایمن نخواهند بود.
- 9
- 1
