معرفی رشته جغرافیا و آینده شغلی آن

رشته جغرافیا یکی از ضروری‌ترین و کاربردی‌ترین علوم در دوره مدرن هست

رشته جغرافیا

رشته جغرافیا از رشته های علوم انسانی است. رشته جغرافیا چهار شاخه اصلی در مقطع کارشناسی دارد که شامل جغرافیای طبیعی، جغرافیای انسانی، کارتوگرافی و جغرافیا سیاسی- نظامی است و گرایش های متعددی برای هر یک از گرایش های جغرافیای طبیعی و انسانی وجود دارد.

البته هر گرایشی صرفا به خاطر ۸ واحد تخصصی با گرایش دیگر، فرق دارد و همین امر باعث شده تا بسیاری از دانشگاه ها، به گرایش های خود در دفترچه راهنمای آزمون سراسری اشاره ای نکنند و تنها به شاخه های اصلی جغرافیا اشاره کنند که در آن دانشگاه تدریس می شود. شما با مطالعه ی گرایش جغرافیا میتوانید بر جغرافیای انسانی یا جغرافیای فیزیکی، متمرکز شوید و زمانی که مدرک کارشناسی( لیسانس) خود را دریافت کردید؛ می توانید تمام جوانب جغرافیای فیزیکی و انسانی را مطالعه کنید و در هر دو مورد، تخصص کسب کنید.

گرایش های رشته جغرافیا و امکان ادامه تحصیل فارغ التحصیلان جغرافیا

دانشجویان متقاضی تحصیل در رشته جغرافیا می توانند در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری ادامه تحصیل دهند. در ادامه با انواع گرایشهای این رشته اشنا شوید:

* گرایش جغرافیای انسانی: 

گرایش جغرافیای انسانی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری شامل رشته های جغرافیا و برنامه ریزی شهری، وجغرافیا و برنامه ریزی روستایی، جغرافیا و برنامه ریزی گردشگری می باشد.

* گروه جغرافیای سیاسی و نظامی: 

گرایش جغرافیای سیاسی و نظامی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری ارائه میشود.

* گروه جغرافیای طبیعی: 

گرایش جغرافیای طبیعی ارائه شده در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری، شامل رشته های ژئومورفولوژی و آب و هوا است.

یکی از رشته های موجود در دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری، رشته جغرافیا است

* گروه کارتوگرافی :

از رشته های گرایش کارتوگرافی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری می توان به سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافی اشاره کرد.

توانایی های فارغ التحصیلان رشته جغرافیا

هر گرایش رشته جغرافیا نیازمند توانمندی های خاصی میباشد اما توانایی های این رشته به صورت کلی عبارتند از:

>> فارغ التحصیلان رشته جغرافیا باید به دروسی همچون علوم ریاضی، هندسه، آمار و مدل سازی، علاقه داشته باشند.

>> یکی از توانایی های فارغ التحصیلان رشته جغرافیا، علاقه به جست وجوگری و گردشگری می باشد.

>> فارغ التحصیلان رشته جغرافیا باید نسبت به مسائل اجتماعی، درک درستی داشته باشند و بتوانند برای حل آن مشکل، راه حلی را ارائه دهند.

>> فارغ التحصیلان رشته جغرافیا از توانایی روحی و جسمی بالا برخوردارند.

>> فارغ التحصیلان رشته جغرافیا باید برای سفرهای علمی و خارج شهر، توان جسمی و روحی داشته باشند.

واحدهای درسی مشترک جغرافیا با سایر رشته ها

برخی از دروس رشته جغرافیا با بسیاری از دروس رشته های دیگر، مشترک است و از این دروس می توان به زمین شناسی، مهندسی محیط زیست ، اقتصاد و مهندسی کشاورزی اشاره کرد. همچنین شاخه ها و گرایش های تحصیلی رشته جغرافیا، بسیار زیاد است. این نکته را در نظر بگیرید که تمام گرایش های تحصیلی رشته جغرافیا، دروس مشترک دارند.

برخی از دروس مشترک گرایش های تحصیلی رشته جغرافیا شامل ژئومورفولوژی مناطق شهری، نقشه ها و نمودارهای ژئومورفولوژی، کاربرد ژئومورفولوژی در برنامه ریزی شهری و منطقه ای، هیدرولوژی کاربردی، حمل و نقل و انرژی، تفسیر نقشه( توپوگرافی و زمین شناسی)، جغرافیای زیستی، جغرافیای آب ها، جغرافیای تاریخی، جغرافیای خاک ها، ژئومورفولوژی، مبانی جغرافیای جمعیت، مبانی جغرافیای روستایی، اصول و روش های برنامه ریزی ناحیه ای، مبانی جغرافیای اقتصادی:کشاورزی، مبانی جغرافیای اقتصادی:صنعت، اصول و روشهای برنامه ریزی روستائی، اقتصاد روستائی، روابط متقابل شهر و روستا، مبانی جغرافیای شهری، جغرافیای سیاسی، جغرافیای کوچ نشینی، پژوهش میدانی در جغرافیا( روش تحقیق عملی) و… است.

مقاطع تحصیلی رشته جغرافیا

ادامه تحصیل در رشته جغرافیا در مقاطع گوناگونی نظیر کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا امکانپذیر است که در ادامه آورده شده است:

- مقطع کارشناسی رشته جغرافیا:

طول دوره ی تحصیل در رشته جغرافیا در دوره کارشناسی بمدت سه یا چهار سال می باشد. دانشجویان با اصول و مفاهیم اولیه رشته جغرافیا در این دوره آشنایی پیدا میکنند. رشته جغرافیا در دوره لیسانس، دربرگیرنده مباحث گسترده ای نظیر تغییرات جغرافیایی، نقشه برداری و … می باشد. رشته جغرافیای طبیعی و جغرافیای انسانی از شاخه های اصلی رشته جغرافیا در مقطع کارشناسی محسوب میشود.

- مقطع کارشناسی ارشد رشته جغرافیا:

دانشجویان رشته جغرافیا در دوره کارشناسی ارشد باید بمدت دو یا سه سال، تحصیل کنند. آن ها میتوانند در این دوره، دانش و اطلاعات خود را در این رشته گسترش دهند. گرایش های رشته جغرافیا در مقطع کارشناسی ارشد، بسیار متنوع است و از این گرایش ها می توان به جغرافیای فرهنگی، جغرافیای تاریخی، جغرافیای سیاسی، جغرافیای محیطی، جغرافیای جمعیت، جغرافیای شهری/ مطالعات شهری، مخاطرات محیطی، جغرافیا و برنامه ریزی شهری، ژئومورفولوژی، جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، آب و هواشناسی( اقلیم شناسی)، جغرافیا و پایداری محیط اشاره کرد.

زمینه های کاری رشته جغرافیا بسیار متعدد است

وظیفه ی دانشجویان دوره کارشناسی ارشد جغرافیا در پایان دوره تحصیلی اینست که نسبت به ارائه ی یک پایان نامه با موضوع مرتبط با گرایش تحصیلی خود اقدام کنند و به دفاع از پایان نامه خود بپردازند. 

- مقطع دکتری رشته جغرافیا:

تحصیل در رشته جغرافیا در دوره دکتری بمدت ۳ تا ۵ سال زمان میبرد. به دوره دکتری جغرافیا، یک دوره پژوهش محور اطلاق میشود. دانشجویان این دوره با انواع روش های تحقیق در جغرافیا آشنایی پیدا میکنند. از مباحثی که دانشجویان در این دوره مطالعه میکنند؛ می توان به الگوسازی محیط، روش های تحقیق در جغرافیا، نقشه برداری محیط، تحقیق و کار میدانی در جغرافیا، تغییرات آب و هوایی، خطرات محیطی، ژئومورفولوژی پیشرفته، برنامه ریزی شهری و روستایی، سنجش از راه دور پیشرفته، سیستم های اطلاعات جغرافیایی پیشرفته، منابع انرژی و فرآیندهای محیطی اشاره کرد.

 دانشجویان در سال اول در یک برنامه آموزشی جامع، شرکت می کنند که این برنامه مبتنی بر سمینار و کارگاه های آموزشی مرتبط با گرایش تحصیلی آن هاست. دانشجویان در دوره دکتری با تاریخ و اصول نظری جغرافیا آشنا میشوند و به گسترش مهارت های تحقیق خود می پردازند. دانشجویان این رشته در دوره دکتری باید یک پایان نامه در پایان دوره تحصیلی ارائه دهند و از آن دفاع کنند. این برنامه موجب مهیا کردن دانشجویان برای مشاغل دانشگاهی و مشاغل صنعتی میشود.

شرایط تحصیل رشته جغرافیا در خارج از کشور

شرایط اخذ پذیرش در هر دانشگاهی نسبت به دانشگاه های دیگر، فرق دارد. شرط پذیرش در از برخی دانشگاه ها اینست که داوطلبان در آزمون های ورودی و جلسات مصاحبه شرکت کنند. داوطلبانی که تمایل به تحصیل در دانشگاه های معتبر جهان در دوره کارشناسی جغرافیا دارند باید در مقاطع دیپلم و پیش دانشگاهی، ریزنمرات خوب و معدل بالایی( معدل ۱۶ به بالا) داشته باشند. البته افراد دارای معدل پایینتر می توانند پذیرش خود را از دانشگاه های خارجی، تحت شرایطی بگیرند؛ به این صورت که مدرک زبان آیلتس یا تافل داشته باشند. سنین بین ۱۸ تا ۲۲ سال، بهترین سنیست که دانشجویان می توانند پذیرش خود را در دوره کارشناسی این رشته بگیرند.

داوطلبانی که قصد اخذ پذیرش در دانشگاه های معتبر خارجی در دوره کارشناسی ارشد جغرافیا را دارند باید در مقطع کارشناسی، ریزنمرات خوب و معدل بالایی داشته باشند. همچنین شرط پذیرش داوطلبان در دوره دکتری جغرافیا اینست که از معدل بالایی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد برخوردار باشند. داوطلبان با شرکت در آزمون تحصیلات تکمیلی GRE و کسب نمره قابل قبول می توانند شانس بیشتری برای اخذ پذیرش در مقاطع تحصیلات تکمیلی داشته باشند.

بازار کار فارغ التحصیلان  رشته جغرافیا

فارغ التحصیلان رشته جغرافیا بسته به گرایش تحصیلی خود، مجوز فعالیت در اماکنی ازجمله در سازمان هواشناسی، سازمان زمین شناسی، سازمان برنامه و بودجه، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ، سازمان نقشه برداری کشور، سازمان جغرافیایی نیرو های مسلح، سازمان محیط زیست ، شهرداری ها و وزارت خانه های اموزش و پرورش، مسکن و شهرسازی، کشاورزی، صنایع دفاع و نفت و زیرمجموعه های مربوط به آنها را دارند، همچنین میتوانند فعالیت خود را در سطح ملی و بین المللی بعنوان بازاریاب، شروع  کنند. فارغ التحصیلان جغرافیای شهری و برنامه ریزی توریسم، مجوز فعالیت بعنوان راهنمای گردشگران داخلی و خارجی را دارند و همچنین فارغ التحصیلان جغرافیای نظامی، این اجازه را دارند که در سازمان های سیاسی و نظامی کار کنند.

درآمد ماهیانه رشته جغرافیا

موارد زیادی در تعيين میزان درآمد جغرافیدان ها مؤثر است. درآمد جغرافیدان های دارای مدرک تحصیلی بالاتری، بیشتر از جغرافیدان های دیگر است. از دیگر موارد تاثیرگذار در میزان درامد جغرافیدان ها می توان به سابقه کاری اشاره کرد.

موقعیت های شغلی و بازار کار رشته جغرافیا با توجه به علاقه داوطلب ارائه شده است

گردآوری: بخش دانشگاه سرپوش