رشته مکانیک، رشته پیاده کننده علم فیزیکرشته مکانیک
رشته مکانیک قسمتی از علم فیزیک است که از طریق کنکور ریاضی می توان در آن تحصیل کرد و در این رشته با استفاده از مفاهیم پایه فیزیک و ریاضی به بررسی حرکت اجسام و نیروهای وارد بر آن ها می پردازد و تلاش دارد به طرحی نو در زمینه فن شناسی و صنعت برسد و در راه پیشرفت انسان قدم بردارد.
رشته مکانیک طیف وسیعی از مباحث را پوشش می دهد و علوم و فنونی را در بر می گیرد که با تولید، تبدیل و استفاده از انرژی، ایجاد و تبدیل حرکت و انجام کار، تولید و ساخت قطعات و ماشین آلات، به کارگیری مواد گوناگون در ساخت ماشین آلات و همچنین طراحی و کنترل سیستم های مکانیکی، حرارتی و سیالاتی مرتبط هستند.
رشته مهندسی مکانیک برای افرادی مناسب است که علاقمند به فیزیک و ریاضی بوده و از هوش و قدرت تجسمی خوبی هم بهره مند باشند. به صورت جزئی تر میتوان گفت یک مهندس مکانیک باید به مباحثی همچون محاسبات نیرو، گشتاور، تغییر طول، انرژی، سرعت، شتاب، دما، حرارت و غیره علاقه داشته باشد تا بتواند آنها را برای طراحی و ساخت ماشین آلات و قطعات مرتبط به این موارد بکار بندد. از جمله ماشین آلاتی که مهندسان مکانیک در طراحی، ساخت و نگهداری شان نقشی مؤثر را ایفا می کنند میتوان به انواع لوازم خانگی، تجهیزات پزشکی، تجهیزات مکانیکی انواع نیروگاه ها، تجهیزات سیستم های انتقال و تصفیه آب و ... اشاره داشت.
تاریخچه رشته مکانیک
رشته مکانیک نخست در طی انقلاب صنعتی در اروپا در قرن ۱۸ میلادی بعنوان یک شاخهٔ مجزا شناخته شد؛ لیکن توسعه آن در دنیا طی چند هزار سال طول کشیده است. دانش مهندسی مکانیک در قرن ۱۹ میلادی در نتیجهٔ پیشرفت های فیزیک نشأت گرفت. این شاخه به طور پیوسته ای تکامل یافته تا پیشرفت های فناوری را بکار گیرد و امروزه مهندسان مکانیک به دنبال توسعه و گسترش دانش در رشته هایی چون مواد مرکب، مکاترونیک و نانوتکنولوژی هستند. رشته مهندسی مکانیک به میزان زیادی هم پوشانی هایی با مهندسی هوافضا، مهندسی خودرو، مهندسی مکاترونیک، مهندسی برق، مهندسی پزشکی (بیومکانیک)، مهندسی شیمی، مهندسی عمران، مهندسی متالورژی، مهندسی دریا، مهندسی راه آهن (ماشینهای ریلی)، مهندسی رباتیک ، مهندسی صنایع، مهندسی معدن، مهندسی نفت و مهندسی هسته ای دارد.
دانشجوی رشته مکانیک از هوش، استعداد و قدرت تجسم خوبی برخوردار باشد توانایی های لازم برای رشته مکانیک
دانشجوی رشته مکانیک باید ریاضی فیزیک قوی داشته باشد و به زبان انگلیسی مسلط باشد. قدرت تجسم بالا و ذهن خلاقی داشته باشد. با توجه به گرایشی که انتخاب می کند باید خصوصیت های مختلفی داشته باشد و همچنین روحیه کار در محیط های خاص هر گرایش باید در آن شخص وجود داشته باشد چون امکان دارد با وجود تمام خوبی های این رشته نتواند با شرایط لازمه آن کنار بیاید.
گرایش های مقطع لیسانس رشته مکانیک
رشته مهندسی مکانیک دارای سه گرایش «طراحی جامدات، حرارت و سیالات، ساخت و تولید» در مقطع لیسانس میباشد که البته دانشگاه صنعتی شریف دارای گرایشهای دیگری هم هست.
۱. گرایش رشته مکانیک در طراحی جامدات
مهندس طراح جامدات باید تمامی نیروها و گشتاورهایی را که به هر عضو ماشین وارد می شود بررسی نموده و بهترین حالت قطعه مورد نظر را برای تمامی آن نیروها و گشتاورها و همچنین برای داشتن بهترین کارایی بدست‌آورد و کارایی مناسب آن قطعه را در زمان طولانی مدت تضمین کند. همچنین طراحی سیستم، طراحی ماشین های تراش، فرز، چاپ و قسمت های تعلیق، سیستم های انتقال قدرت و دینامیک یک خودرو، به وسیله مهندسین این گرایش رشته مکانیک طراحی می شود. در ضمن در یک هواپیما قسمت های مربوط به فرود، پرواز، کنترل پرواز به نحوی مربوط به طراحی جامدات می گردد.
۲. گرایش رشته مکانیک در حرارت و سیالات
این گرایش از رشته مکانیک در به کار بردن علوم و تکنولوژی مربوط جهت طرح و محاسبه اجزاء سیستمهایی که اساس کار آن ها مبتنی بر تبدیل انرژی، انتقال حرارت و جرم است به متخصصان کارآیی لازم را می دهد و آن ها را جهت فعالیت در صنایع گوناگون مکانیک در رشته حرارت و سیالات (مانند مولدهای حرارتی، انتقال سیال نیروگاههای آبی، موتورهای احتراقی و ...) آماده می سازد. فارغ التحصیلان این دوره قادر به طراحی و محاسبه اجزا و سیستمها در بخشهای عمده ای از صنایع مانند صنایع خودروسازی، نیروگاههای حرارتی و آبی، صنایع غذایی، نفت، ذوب فلزات و غیره هستند.
رشته مکانیک به تحلیل حرکت و عوامل ایجاد کننده حرکت مانند نیروها می‌پردازد۳. گرایش رشته مکانیک در ساخت و تولید
یکی از زیر شاخه های رشته مکانیک گرایش ساخت و تولید است ساخت و تولید در مقطع کاردانی و کارشناسی در دو گرایش قالب سازی و ماشین ابزار فعالیت می کند که در مقاطع تحصیلی بالاتر به سه گرایش سیستمهای تولید صنعتی شکل دهی فلزات و مکاترونیک تقسیم می شود. هدف از این علم تربیت افرادی است که بتواند با استفاده از تکنولوژی مربوط به ابزارسازی، ریخته گری، جوشکاری، فرم دادن فلزات، طرح کارگاه یا کارخانه های تولیدی آماده کار در زمینه ساخت و تولید ماشین آلات و صنایع (کشاورزی، نظامی، ماشین سازی، ابزارسازی، خودروسازی و …) باشند.
گرایش های مقطع کارشناسی ارشد رشته مکانیک
- رشته مکانیک گرایش طراحی کاربردی:
این گرایش از رشته مکانیک دارای دو شاخه تماما مجزا است که یکی مربوط به بحث های جامداتی مثل تنش، کرنش، شکست، کامپوزیت ها و... می شود و گرایش دیگری مربوط به موضوعات دینامیکی، ارتعاشاتی و کنترلی است. با این که این دو شاخه تحت نام مشترک طراحی کاربردی قرار دارند اما تفاوت های فراوانی با یکدیگر دارند. پیشنهاد می شود که داوطلبان پیش از انتخاب این گرایش، در خصوص تفاوت های این دو گرایش و وضعیت این گرایش در دانشگاه هدف خود مشورت های لازم را داشته باشند.
- رشته مکانیک گرایش تبدیل انرژی:
یکی از تازه ترین گرایش های کارشناسی ارشد رشته مکانیک می باشد که به نسبت به گرایش های دیگر جدیدا در بعضی از دانشگاه های کشور به جذب دانشجو پرداخته می شود. در گرایش تبدیل انرژی دانشجویان به تجزیه و تحلیل مسائل مختلف در زمینه های انتقال حرارت، تبدیل انرژی، احتراق، سیالات، هوافضا، علوم دریایی، خودرو و زمینه های دیگر می پردازند. همچنین عوامل تاثیر گذار بر حرکت سیال، نیروهای ایجاد شده در اثر عبور سیال و تغییرات ایجاد شده در اثر افزایش یا کاهش دما مورد بررسی قرار می گیرد.
- رشته مکانیک گرایش سیستم محرکه خودرو:
در گرایش قوای محرکه مهندسین در جهت طراحی بهینه موتور برای کاهش مصرف سوخت و بهبود پارامترهای عملکردی موتور مانند توان و گشتاور تلاش میکنند. همچنین سیستمهای جانبی مانند سیستمهای خنک کاری موتور و سیستم های تهویه مطبوع خودرو از جمله مواردی است که در فضای رقابتی طراحی سبب چشمگیر شدن ویژگیهای یک سیستم طراحی شده میگردد. مهندسین خودرو در این گرایش از رشته مکانیک احتیاج به تسلط بر مکانیک جریان سیالات و انتقال حرارت ناشی از آن دارند.
- رشته مکانیک گرایش سیستم های تعلیق ترمز و فرمان:
هدف از اجرای گرایش ارشد طراحی سیستم های دینامیکی خودرو در رشته مکانیک تربیت کارشناسانی است که توانائی های لازم جهت طراحی اجزاء و مجموعه های سیستم های شاسی خودرو و تحلیل دینامیک خودرو را دارا بوده و بتوانند در زمینه های بهینه سازی و طراحی خودرو و تحقیقات کاربردی و توسعه ای مشارکت کارشناسی داشته باشند.
- رشته مکانیک گرایش سازه بدنه خودرو:
امروزه شاهد آن بوده ایم که طراحی خودروهای جدید بی شباهت به طراحی خودروهایی که در زمان های قبل حتی سال های گذشته در رویاهایمان می دیدم بی شباهت نبوده است. برای طراحی و ساخت چنین بدنه هایی احتیاج به دانش در زمینه مواد، مقاومت مواد، طراحی، محاسبات مهندسی و فرآیند تولید میباشد که در این گرایش از رشته مکانیک دانشجویان با موارد ذکر شده آشنا می گردند. برای طراحی و شبیه سازی از نرم افزارهای مهندسی مختلفی هم چون Abaqus، Ansys، LS- Dyna استفاده می گردد.
- رشته مکانیک گرایش سیستمهای انرژی و محیط زیست:
هدف تربیت متخصصانی برای طراحی سیستمهای بهینه مصرف سوخت طبق معیارهای اقتصادی می باشد. متخصصان این رشته از مهندسی مکانیک با واحدهای مربوط به اقتصادی که می گذرانند بحث های مکانیکی مورد نیازی که فرا می گیرند به طراحی سیستمهای انرژی طبق بهینه مصرف انرژی و بهینه آلودگی محیط زیست می پردازند.
رشته مکانیک برای افرادی مناسب است که علاقمند به فیزیک و ریاضی هستند - رشته مکانیک گرایش مهندسی هسته ای:
مهندسی هسته ای یکی از رشته های مهندسی مکانیک در دانشگاه است. دنیای امروز با بحران انرژی رو به رو است، انرژی هسته ای یکی از انرژی های نو میباشد که به میزان زیادی این بحران را حل می کند. انرژی هسته ای کاربردهای بسیار زیادی در زمینه های گوناگون دارد. به عنوان مثال از انرژی شکافت هسته ای در نیروگاه های هسته ای میتوان برای تولید الکتریسیته استفاده کرد. برای کاربردی کردن انرژی هسته ای، احتیاج به متخصصان و کارشناسانی من جمله مهندس هسته ای میباشد که به دانش و تخصص این حوزه تسلط داشته باشند. این رشته به ۳ گرایش پرتوپزشکی، طراحی راکتور و چرخ سوخت تقسیم می شود که در گرایش راکتور به تکنولوژی تولید سوخت هسته ای طبق طراحی راکتور مناسب و دینامیک راکتور صورت می گیرد. در گرایش چرخه سوخت به فرآیندهای سوخت هسته ای از استخراج از معدن تا لحظه ای که به سوخت تبدیل می شود پرداخته می شود و در گرایش پرتوپزشکی به استفاده از انرژی هسته ای در کاربردهای پزشکی من جمله MRI و CT scan و … پرداخته می شود.
- رشته مکانیک گرایش مهندسی دریا:
دانشجوی مهندسی دریا گرایش کشتی سازی مسائلی مانند طراحی بدنه، استحکام بدنه، سیستم های پیشرانه، پایداری کشتی در مقابل امواج کناری و جانبی کشتی و طراحی سیستم های مربوط به ناوبری را مطالعه می کند. به عبارت دیگر یک مهندس دریا، مهندس مکانیکی است که در کاربردهای دریایی مشغول بکار می شود. گفتنی است این گرایش از رشته مکانیک تنها در دانشگاه صنعتی شریف ارائه می شود و در دانشگاه های دیگر بعنوان یک رشته مجزا مطرح است.
- رشته مکانیک گرایش مکاترونیک:
مهندسین این گرایش از رشته مکانیک به علت تسلط بر رشته های نام برده شده میتوانند بعد از فارغ التحصیلی به فعالیت در رشته های مربوطه نیز بپردازد و میتوانند در اجرای طرح های نظارت داشته و برنامه ریزی های مربوطه را انجام دهند. رشته مهندسی مکاترونیک به علت تلفیقی بودن آن کاربرد گسترده ای در زندگی روزمره انسان دارد به طوری که از لوازم خانگی تا صنایعی مثل نیروگاه ها، پتروشیمی، سیمان و پالایشگاه ها و صنایع تولیدی از علم مکاترونیک استفاده می نمایند.
آینده شغلی رشته مهندسی مکانیک:
در همه جای دنیا دانش مکانیک، دانش زندگی است. در هر مجتمع و کارگاه صنعتی نیاز به فارغ التحصیلان رشته مکانیک امری ضروری و مشهود است و با توجه به حرکت های صنعتی چندساله اخیر کشور، مهندسین مکانیک بیش از پیش در گرداندن چرخ صنعت دخیل شده اند و راه پیوسته برای رشد و ترقی آن ها گشاده است. این امر به ویژه در کشورهای در حال توسعه بیشتر نیز مورد توجه قرار می گیرد.
در صورتیکه قصد تحصیل در رشته مکانیک را دارید در مورد بازار کار و موقعیت های شغلی این رشته لازم است بدانید که این رشته با توجه به میزان تحصیل و مهارت های فارغ التحصیلان موقعیت های شغلی بسیاری دارد. یک مهندس مکانیک میتواند بعنوان کارشناس و مشاور فنی در بانک ها، شرکتهای سرمایه گذاری و بیمه و شرکت های بازرسی و نظارت امور بین المللی به فعالیت بپردازد.
فارغ التحصیلان رشته مکانیک موقعیت های شغلی بسیاری دارندگردآوری: بخش دانشگاه سرپوش
- 17
- 3
