بسیاری از کارشناسان آموزشی معتقدند که در امتحانات، تقلب موضوعی اجتناب‌ناپذیر است و نمی‌توان این دو را به‌صورت صددرصد از هم جدا کرد. آزمون‌های آموزشی همواره چند گام از نوآوری و تکنولوژی‌های تقلب عقب هستند، اما مسئله مهم این است که اقدامات پیشگیرانه مانع موفقیت متقلبان شود. داغ‌ترین موضوع تقلب در آزمون‌ها به کنکورهای سراسری برمی‌گردد که سال گذشته با شناسایی و دستگیری ۲۷۰متخلف همراه شد. این در حالی است که کنکور امسال هم افزایش آمار متخلفان را داشت و هم روزهای پرالتهابی را در این‌باره پشت سر گذاشت؛ به‌طوری که به دستور رئیس‌جمهوری، معاون اول او مسئول رسیدگی به پرونده تقلب در کنکور۱۴۰۱ شد؛ هرچند که درنهایت سلامت کنکور را تأیید کردند. حالا این موضوع را عبدالرسول پورعباس، رئیس سازمان سنجش آموزش کشور در گفت‌وگو با مهر تأیید می‌کند و ادامه با اشاره به تغییرات ایجاد شده در کنکور سال ۱۴۰۲ امیدوار است تا شانس و تقلب در آزمون کنکور به حداقل برسد. او در ادامه می‌گوید: «در آزمون امسال تقلبی نشده چون هرکس خواسته از ابزار تقلب استفاده کند، دستگیر شده است.» سازمان سنجش امسال علاوه بر شناسایی و دستگیری ۱۲شبکه تقلب پیش از برگزاری کنکور با بهره‌گیری از شرکت‌های دانش‌بنیان، مهندسی معکوس، استفاده از سیگنال‌یاب، ایجاد محدودیت در اینترنت در روز برگزاری آزمون و هوشیاری عوامل حفاظت بیش از ۸۰۰نفر از داوطلبان متخلف کنکور را شناسایی کرد و حالا هم برای کنکور۱۴۰۲ برنامه‌های دیگری دارد. پورعباس درباره مأموریت‌های جدید این سازمان و تغییرات کنکور۱۴۰۲ همچنین نحوه مقابله سازمان سنجش با تخلفات در کنکور۱۴۰۱ توضیحاتی ارائه کرده است.
سؤالات کنکور تجربی چگونه لو رفت؟
رئیس سازمان سنجش درباره تقلب در کنکور۱۴۰۰ می‌گوید: «سال گذشته درمجموع ۲۷۰ متخلف شناسایی و محکوم شدند. این افراد یا دستگاهی همراه خود داشتند یا گزارش‌های متقن برای تقلب آنها وجود داشت یا کلید تقلبی آزمون را دریافت کرده بودند که بین یک تا ۵سال از شرکت در کنکور سراسری محروم شدند و پرونده تخلف در کنکور۱۴۰۰ بسته شد.» اما به‌گفته پورعباس، امسال تدابیر جدی‌تری از سوی سازمان سنجش صورت گرفته بود: «اولین پیش‌بینی این بود که وقتی یک پاسخنامه بیش از ۴ساعت در اختیار داوطلب باشد شانس تقلب بالا می‌رود؛ بنابراین ۳پاسخنامه درنظر گرفته شد و تعداد دفترچه‌ها از ۱.۵میلیون دفترچه و پاسخنامه به ۴.۵میلیون رسید.
برای حفاظت از آزمون و مقابله با تکنولوژی‌های تقلب هم چند لایه تعریف شد و با کمک شرکت‌های دانش‌بنیان و دستگاه‌های نظارتی قبل از آزمون ۱۲ شبکه که تعداد بسیار زیادی نیرو و تجهیزات داشتند، شناسایی و دستگیر شدند.» او درباره عملکرد این شبکه‌ها توضیح می‌دهد: «ساختار شبکه‌ای دارای ۳بخش بود؛ بخش اول گرفتن عکس از سؤالات کنکور، بخش دوم ارسال عکس، حل کردن آن و ساخت کلید و بخش سوم ارسال پاسخ به جلسه آزمون. در ارسال عکس با وجود اقدامات خوبی که انجام شد، اما می‌دانستیم توفیقات زیادی نخواهیم داشت؛ چون دوربین‌هایی که سر جلسه امتحان می‌برند، بسیار پیشرفته بودند؛ به همین دلیل عمده انرژی را روی بخش دوم گذاشتیم. وقتی در مهار بخش دوم که کلیدسازی بود، موفق شدیم، ساختار فکری این شبکه‌ها با دستگیری از سوی پلیس فتا و سایر دستگاه‌های امنیتی و نظارتی برهم خورد.» پورعباس ادامه می‌دهد: «صبح روز جمعه (کنکور گروه تجربی) هم به‌دلیل پیش‌بینی درباره عکس گرفتن از سؤالات و ارسال آن راهکار اینترنت محدود درنظر گرفته شد، اما این محدودیت در سراسر کشور به یک شکل عمل نشد و عکس سؤالات منتشر شد. البته در آن ساعت داوطلبان سر جلسه امتحان بودند، به این ترتیب بخش سوم کار که ارسال پاسخ به سر جلسه امتحان بود، شروع شد.
اجازه ندادیم حتی یک مراقب بنشیند و استراحت کند و با کمک دستگاه سیگنال‌یاب و نظارت عوامل حفاظت آزمون در طول ۳- ۲ ساعت آزمون بیش از ۸۰۰نفر از داوطلبان با ابزارآلات شناسایی شدند.» به‌گفته پورعباس درباره دیگر آزمون‌ها هم بررسی‌های لازم انجام شده و نشان داد که تمام سؤال و کلیدهای منتشر شده جعلی بودند و همه داوطلبان اطمینان داشته باشند که صندلی کنکور به کسی که صاحب حق نیست، نمی‌رسد.
تغییرات کنکور۱۴۰۲
رئیس سازمان سنجش درباره ۳تغییر در کنکور۱۴۰۲ خبر می‌دهد و می‌گوید: «کنکور آینده ۲بار در سال یعنی در نیمه دوم دی۱۴۰۱ و نیمه دوم تیر۱۴۰۲ برگزار می‌شود. ثبت‌نام ۲بار انجام می‌شود، اما پذیرش یک‌بار خواهد بود و یک نمره سوابق تحصیلی با بالاترین نمره دریافت می‌شود. هر داوطلب اگر در ۲ آزمون شرکت کند ۲نمره کنکور خواهد داشت و اگر در یک آزمون شرکت کند یک نمره کنکور خواهد داشت.» به‌گفته پورعباس زیرگروه‌ها هم در کنکور۱۴۰۲ حذف شده و ضرایب جدید در شورای سنجش و پذیرش تصویب می‌شود: «در انتظار ارائه ضرایب جدید سوابق تحصیلی از سوی آموزش و پرورش هستیم و بعد از آن ضرایب گروه‌ها را اعلام می‌کنیم.»
به‌گفته این مسئول دروس عمومی هم حذف و به آزمون‌های سوابق تحصیلی منتقل شده است: «درست است که دروس عمومی در کنکور تأثیر داشت و تفاوت‌هایی را در نمره کنکور ایجاد می‌کرد، اما اکنون با انتقال آن به آزمون‌های سوابق تحصیلی که نمره آن ۶۰ درصد در نمره کل تأثیر دارد، تأثیرگذاری بیشتری در نمره کنکور خواهد داشت. شرط حذف این دروس هم این است که آزمون‌های سراسری نه از سوی مدارس، بلکه از سوی آموزش و پرورش انجام خواهد شد و دیگر گلایه‌ای که ممکن است مدرسه‌ای برای نمره پول بگیرد را منتفی می‌کند.»
- 11
- 3
