با فرا رسیدن روز دانشجو بار دیگر مسئله ستاره‌دار شدن دانشجویان از سوی فعالان سیاسی و دانشگاهی مطرح شد و غالبا تاکید داشتند که حتی روند ستاره‌دار شدن دانشجویان کاهش پیدا کرده‌است اما وجود چنین پدیده‌ای در دولت حسن روحانی به هیچ عنوان قابل قبول نیست.
بی‌راه نیست اگر بگوییم یکی از ویژگی‌های دولت محمود احمدی نژاد طرح واژگان و ایجاد رویدادهای بی‌سابقه و جدید در کشور بوده و اصطلاح دانشجوی ستاره دار هم از همین ابداعات دولت وی بود. ماجرا به زمانی بر می‌گردد که در کنار اسم دانشجویان پذیرفته شده در مقطع کارشناسی ارشد ستاره‌هایی درج شده بود که نشان دهنده عدم تایید صلاحیت عمومی آنها از سوی نهادهای اطلاعاتی بود و اکثر این افراد سابقه فعالیت سیاسی در دانشگاه داشتند. البته در آن دوران مشخص نبود دقیقا چه تعداد دانشجو دارای ستاره بودند اما بعد از آن بنا بر برخی گزارش‌ها در هشت سال دولت احمدی نژاد ۷۶۸ دانشجو ستاره‌دار شده اند.
اما با فرا رسیدن انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲، حسن روحانی در وعده‌های خود به مسئله ستاره‌دار شدن دانشجویان اشاره کرد و قول داد در صورت پیروزی در انتخابات به این مسئله رسیدگی کند و دانشجویان ستاره‌دار را به دانشگاه برگرداند. روحانی حتی امسال در مراسم روز دانشجو در دانشگاه سیستان و بلوچستان نیز بار دیگر به این مسئله اشاره کرد و گفت: «نباید فضا به شکلی باشد که دانشجو وقتی می‌خواهد حرف و سخنی به میان آورد، مراقب باشد که آیا کسی اسم او را یادداشت می‌کند، یا نه. ستاره جایش در آسمان است نه در دانشگاه. دانشجو آمده در دانشگاه آزادانه سخن بگوید و نظراتش را مطرح کند و نسبت به آنچه احساس می‌کند، صحیح نیست، آزادانه انتقاد کند.»
با این وجود به عقیده برخی از فعالان دانشگاهی بعد از اینکه فرجی دانا به دلیل همین مسئله رفع ستاره‌دار شدن دانشجویان در مجلس نهم استیضاح شد، این روند روز به روز کُندتر شد. اما باز هم ماجرا به همین‌جا خلاصه نشد و امسال برخی اخبار حاکی از آن بود که بیش از ۱۰۰ دانشجوی کارشناسی ارشد و دکترا ستاره‌دار شده اند.
مسئله‌ای که از سوی برخی نمایندگان مجلس نیز تائید شد و بنا بر گفته آنها وزیر علوم دولت دوازدهم این مسئله را اطلاع داده است و تصمیم دارد آن را پیگیری کند. غلامی در دیدار با اعضای فراکسیون امید با اعتقاد به اینکه در دوران تصدی او بر وزارتخانه علوم نباید دانشجوی ستاره‌دار وجود داشته باشد، گفت: «چه کسی می‌گوید چنین دانشجویانی حق تحصیل ندارد؛ همان مرجعی که این دانشجو را از تحصیل منع می‌کند باید دلایل این محرومیت و جرم دانشجو را نیز شفاف‌سازی کند.»
وی با بیان اینکه باید با عدالت و دقت به مسئله دانشجویان ستاره‌دار رسیدگی شود، گفت: «اگر حاکمیت، وزارت علوم و دانشگاه‌ها را به‌عنوان متولی آموزش عالی کشور قبول دارد باید به آنها اعتماد کرده و بگویند که تشخیص کارشناسی این متولیان را قبول داشته و پشتیبانی خواهیم کرد.» البته غلامی بی‌راه هم نگفته است و مسئول ستاره‌دار شدن دانشجویان هیات گزینش دانشجو سازمان سنجش است که صلاحیت دانشجویان را تائید نمی‌کند.
این صلاحیت‌های عمومی ربطی به دولت نداشته و توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده و همه ساله اجرا می‌شود. هیات مرکزی گزینش دانشجو که نهادی است زیرمجموعه شورای عالی انقلاب فرهنگی، مسئولیت مستقیم بررسی صلاحیت دانشجویان را بر عهده دارد. این هیات در مورد صلاحیت عمومی دانشجویانی که قصد تحصیل در دانشگاه های کشور را داشته باشند از نهادهایی نظیر وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی و حراست دانشگاه محل تحصیل قبلی دانشجو استعلام می‌کند. در صورتی که صلاحیت عمومی متقاضی ورود به دانشگاه از سوی نهادهای مذکور تایید نشود، دبیرخانه هیات گزینش با توجه به نظر نهادهای مذکور و موارد دیگر حکم به محرومیت دانشجو از تحصیل یا پذیرش دانشجو با تعهد یا همراه شرایط دیگر از جمله تغییر محل تحصیل می دهد.
اختیارات محدود وزیر علوم
گفتنی است که بسیاری از اعضای فراکسیون امید نیز از صحبت‌های غلامی استقبال کردند و خواستار پیگیری هرچه
سریع تر این مسئله شدند اما تحقق تمام و کمال چنین وعده‌ای ازسوی وی تردیدهای زیادی وجود داشته و دارد. یکی از این نماینده‌ها غلامرضا حیدری نماینده مردم تهران است که وزارت علوم را عامل اصلی چنین مسئله‌ای نمی‌داند.
حیدری در گفت‌وگو با ابتکار در رابطه با مسئله ستاره‌دار شدن دانشجویان عنوان کرد: «یکی از آفت‌ها در جمهوری اسلامی بحث ستاره‌دار کردن دانشجویان و یا محروم کردن برخی از تحصیل در دانشگاه‌ها است و عموما چنین اتفاقی به دلیل مسائل سیاسی رخ می‌دهد.
در حالی که در زمان رژیم پهلوی حقیقتا چنین مسئله ای وجود نداشت و برخی فعالان سیاسی با وجود اینکه فعالیت‌های سیاسی داشتند و به زندان می‌افتادند اما امکان ادامه تحصیل برای آنها در دانشگاه‌های ایران فراهم بود. این مسئله در زمان پهلوی امری رایج بود.»
وی خاطرنشان کرد:« رویکرد جمهوری اسلامی با اهداف آزادی‌خواهی و عدالت گستری آن سازگار نیست و امیدواریم که مسئولان مربوطه نگاهی واقع بینانه و همه جانبه به این مسئله داشته باشند و با نگاهی امنیتی اهداف بلند نظام جمهوری اسلامی خدشه دار نکنند.»
حیدری در خصوص دامنه اختیارات وزیرعلوم عنوان کرد: «فکر نمی کنم وزیر علوم اختیار چندانی در رفع این مسئله داشته باشد و بتواند به عنوان یک تصمیم گیرنده این مشکل را به صورت کامل رفع کند اما می‌تواند به عنوان یک عنصر تاثیر گذار در این حوزه ورود پیدا کند و روند قضیه را تغییر دهد. آقای غلامی به دلیل اینکه در این حوزه وعده داده است، باید این مسئله را پیگیری کند، بنابراین می‌تواند از مقامات مربوطه چنین درخواستی داشته باشد.»حیدری در ادامه با اشاره به صحبت‌هایی که غلامی در مجلس عنوان کرد، مطرح کرد:« وی در آن زمان وعده داد که فضای امنیتی را از سر دانشگاه‌ها بردارد اما تصمیم گیر نیست. با این وجود وزیر علوم می‌تواند با ارائه گزارشی جامع و کامل در خصوص تبعات چنین رویکردی مسیر ماجرا را تغییر دهد و نقشی کلیدی داشته باشد.»
تدام پیگیری دانشجویان ستاره‌دار
به هرحال این مسئله موجب نگرانی برخی فعالان سیاسی و دانشگاهی شد. به‌طوری که با فرا رسیدن روز دانشجو، نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند. حتی معصومه ابتکار در این باره گفت: « خوشبختانه در دوران دولت یازدهم و دوازدهم شاهد برگزاری گسترده مراسم روز ۱۶ آذر و فضای بهتر اجتماعی و سیاسی بوده‌ایم، گرچه موانع و محدودیت‌هایی هم قابل احصاء باشد.
چنانچه ستاره‌دار شدن و محدودیت برای ادامه تحصیل برخی دانشجویان نگرانی‌هایی را به وجود آورده که با اطلاع و پیگیری جدی وزیر علوم، تعدادی از این موارد کاهش یافته و روند ستاره زدایی ادامه دارد.»
اما از سوی دیگر محمدرضا خاتمی نایب رئیس مجلس ششم به‌طور کلی مخالف این مسئله بود و وجود چنین دانشجویانی را در دولت حسن روحانی که تاکید بسیاری بر آزادی فضای دانشگاه دارد، غیر قابل قبول عنوان کرد و گفت:« کدام قانونی وجود دارد که اگر دانشجویی فعالیت سیاسی به نفع جریانی یا علیه جناح دیگر انجام می‌دهد باید ستاره‌دار شود؟ این کار خلاف برنامه‌ها و قول و قراری است که در انتخابات با مردم گذاشته شد و همه این‌ها اختیاراتش به عهده دولت است.
انتظار می‌رود در این موارد قوی‌تر عمل شود. مگر یک جوان ما برای درس خواندن چه ممنوعیتی دارد؟ مگر بخواهد آینده خود را بسازد آن هم جوانی که سد کنکور را داشتند جوانانی که برجسته‌ترین جوانان این مملکت هستند و توانسته‌اند در بهترین دانشگاه‌های کشور در رقابت‌های سنگین موفق شوند، مشکلی دارد؟ به چه حقی این‌ها را محکوم و ستاره‌دار می‌کنید؟ ممکن است برخی بگویند دانشجویان ستاره دار قبلا بیشتر بوده اما الان کمتر شده است»، در دولت روحانی حتی یک دانشجوی ستاره‌دار هم قابل قبول نیست.
اگر کسی جرمی کرده طبق قانون او را محاکمه کنید.» خاتمی از نمایندگان مجلس خواست تا به این مسئله ورود کنند و گفت:« از نمایندگان مجلس انتظار داریم که در خانه ملت نشسته اند به حقوق ملت و مخصوصا دانشجویان را بیشتر پیگیری کنند. ما از آنان انتظار نداریم با هیاهو و تنش کار را پیش برند در عین آرامش و رعایت موازین قانونی می‌توان کارها را پیش برد و با همکاری مجلس و دولت مشکلات را حل کرد.
امیدواریم در چهار سال آینده که عمر دولت و مجلس به پایان می‌رسد بخش قابل توجهی از مشکلات دانشجویان و دانشگاه ها حل شده باشد.» در همین خصوص محمدرضا بادامچی عضو فراکسیون امید در گفت‌وگو با «ابتکار» با بیان اینکه نمایندگان مجلس نیز مسئله ستاره دار شدن دانشجویان را مورد بررسی و پیگیری قرار داده‌اند، گفت:« تصمیم بر این است که این هفته اعضای فراکسیون امید جلسه‌ای در این خصوص برگزار شود.
آقای غلامی در زمان رای اعتماد وعده داده بودند که موضوع ستاره دار شدن دانشجویان را پیگیری خواهند کرد و ما هم آن را فراموش نکرده‌ایم وقطعا از آقای وزیر پیگیر موضوع می‌شویم تا در آینده شاهد گسترش این پدیده نباشیم .» این نماینده مجلس در ادامه اظهار کرد:«من در گفت‌وگو‌های دیگر هم به این مسئله اشاره کرده بودم که در دوره اصلاحات تشکل های دانشجویی نقش بسیار مهم و تاثیرگذاری در تحولات اجتماعی داشتند و به همین دلیل هم توانستند در حوزه فعالیت خود موثر باشند ولی این موفقیت بعد از پایان دولت اصلاحات ادامه پیدا نکرد . با این حال درست است که در دولت فعلی فعالیت تشکل های دانشجویی به دوران اوج خود بازنگشته است اما دولتی‌ها قول مساعد برای همراهی با تشکل‌ها داده اند.»
به هرحال با تمام این تفاسیر آنچه که شواهد و قرائن پیدا است،دولت و مجلس به دنبال حذف روند ستاره دار شدن دانشجویان هستند و شاید طی هفته‌های آینده اخبار جدیدی در این خصوص منتشر شود. با این وجود باید در نظر داشت که محروم کردن دانشجویان از حق ادامه تحصیل بخش قابل توجهی از قانون اساسی را نقض می‌کند. بندهای ۳، ۹ و ۱۴ اصل سوم و اصول ۱۹، ۲۰، ۲۲، ۳۰، ۳۶، ۳۷ و به‌ویژه اصل ۲۳ از همین دست قوانین هستند که با ستاره دار کردن دانشجویان نقض می‌شود.
- 17
- 1
