از سویی اصولگرایان امسال برای نخستین بار با پدیده‌ای به نام نئو اصولگرایی مواجه اند، اصطلاحی که یکی از چهره‌های کلیدی آنها یعنی محمد باقر قالیباف بعد از انتخابات سال ۹۶ باب کرد، طرحی که عده‌ای از اصولگرایان آن را صرفا یک مانور سیاسی برای شهردار اسبق تهران تعبیر می‌کنند، عده‌ای آن راپوشاندن لباسی تازه بر تن اصولگرایی می‌دانند، گروهی آن را جدایی قالیباف از جریان سنتی محافظه کار و برخی تشکیل جریان سومی ما بین اصلاح‌طلبی و اصولگرایی از سوی او.
هرچه که هست اینکه حالا همه آگاهند او برنامه‌ای ویژه برای انتخابات مجلس یازدهم دارد، بخصوص بعد از ویدئوی اخیری که از وی منتشر شده است. او در این ویدئو مشخصا از لفظ مجلس نو با حضور آدم‌های تازه سخن گفته است. مجلس نو مطمئنا حضور چهره‌های مشهور و قدیمی جریان اصولگرایی در انتخابات مجلس را برنمی‌تابد.
ظاهرا قالیباف تلاش می‌کند به عنوان لیدر جریان نئو اصولگرایی با وجود نامزدهای جدید و متفاوت از اجماع اصولگرایان، پای به عرصه رقابت‌ها بگذارد. موضوعی که کلید آن را از همین انتخابات مجلس یازدهم زده است. هم اکنون قالیباف قصد دارد به طور نامحسوس از درون اصولگرایان به تقابل با بخش اعظمی از این جریان بپردازد، موضوعی که می‌تواند در آستانه انتخابات مجلس به معضلی برای جریان راست تبدیل شود. اصولگرایانی که خود، پیشتر به طیف‌های تندرو، معتدل، پایداری و سنتی تقسیم می‌شدند و اختلافاتشان در این زمینه آشکار بود، اکنون باید با طیف قالیباف‌ها و نئو اصولگرایان در مجلس یازدهم نیز مواجه شوند.
اصلاح‌طلبان و مشکلاتشان
از سویی دیگر اما وضعیت اصلاح‌طلبان هم در آستانه انتخابات مجلس بدتر از این نباشد مطمئنا بهتر هم نیست. اصلاح‌طلبانی که در حال حاضر حتی در اصل موضوع نوع رفتار در انتخابات نیز دچار اختلافند، گروهی از اصلاح‌طلبان به دلیل شرایط کنونی درکشور در حوزه‌های مختلف و با علم به نارضایتی‌هایی که مردم نسبت به این موضوع دارند، معتقدند بخش اعظمی از رای دهندگان به جریان چپ که همواره از آرای خاکستری و خاموش و البته رای دهندگان دقیقه نودی به شمار می‌آمدند، امسال آنها را همراهی نخواهند کرد و دیگر نمی‌توان آنها را به حضور و مشارکت دراین زمینه ترغیب کرد از این رو این گروه از اصلاح‌طلبان معتقدند که در شرایط فعلی بهترین راه، همدلی با این بخش از مردم و عدم مشارکت در انتخابات است. این دسته از اصلاح‌طلبان معتقدند که عدم حضور در انتخابات می‌تواند تنها راه بازگشت اعتبار از دست رفته این جناح در میان مردم بعد از اتفاقات دو سال اخیر و ناکامی‌های دولت و جریان چپ در برآورده کردن شعارها و وعده‌ها باشد.
گروه دوم اصلاح‌طلبان اما موضوع انتخابات و مشارکت مشروط را بیان می‌کنند، به این معنا که حضور خود را مشروط به تایید صلاحیت گرینه‌های اصلی اصلاح‌طلبان می‌کنند و با موضعی، بینابینی، به فکر امتیازگیری هستند. در این میان اما دسته سوم با نکوهش دو دسته اول اعتقاد به حضور در انتخابات مجلس حتی با حداقل‌ها دارند، چرا که از سویی معتقدند اولا شورای نگهبان با ارائه شروطی توسط اصلاح‌طلبان قرار نیست امتیازی به اصلاح‌طلبان بدهد و ثانیا عدم مشارکت در انتخابات، تنها میدان را برای رقیب باز می‌کند و از سویی هزینه‌های این حرکت در آینده برای اصلاح‌طلبان آنقدر زیاد است که بخش عمده‌ای ازافراد این جریان رابرای همیشه از رسیدن به قدرت محروم می‌دارد.
سخنگوی حزبی که اصلاح‌طلبی را قبول ندارد
اما جالب این جاست که اصلاح‌طلبان در میان چنین اوضاعی، اکنون بحث انتخاب رئیس ستاد انتخاباتی اصلاح‌طلبان را مطرح کرده‌اند. نکته جالب تر اینکه دراین رابطه شخصی به عنوان رئیس ستاد انتخاباتی احتمالی مطرح شده است که خود می‌تواند اختلافات کنونی میان اصلاح‌طلبان را افزایش دهد، این شخص کسی نیست جز حسین مرعشی سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی.
روز گذشته محمدعلی نمازی از چهره‌های حزب کارگزاران نیز این موضوع را تایید کرده و در ارتباط با برخی گمانه‌زنی‌ها مبنی بر ریاست حسین مرعشی بر ستاد مرکزی انتخاباتی شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان به تسنیم گفته است: برخی صحبت‌ها در ارتباط با ریاست آقای مرعشی بر ستاد مرکزی انتخاباتی شورای سیاستگذاری مطرح شده است، هرچند هنوز تصمیم قطعی در این رابطه صورت نگرفته است.
انتخاب سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی به عنوان گزینه احتمالی ریاست ستاد انتخاباتی اصلاح‌طلبان در حالی مطرح می‌شود که طی هفته‌های گذشته، دبیر کل حزب کارگزاران یعنی غلامحسین کرباسچی بارها درباره اختلافات دیدگاه‌هایش با اصلاح‌طلبان گفته، به صورت کلی مفهوم اصلاح‌طلبی را زیر سوال برده، رئیس شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان را به سخره گرفته و رهبریت رئیس دولت اصلاح‌طلب به عنوان جریان اصلاح‌طلبی را انکار کرده است. دبیر کل حزب کارگزاران با تاکید بر اینکه کسی نقش رهبری اصلاحات را برعهده ندارد، سخن از نیاز به ورود فردی درقامت رهبری به این جریان می‌کند. مطلبی که ماهیت جریان چپ که در دوم خرداد ۷۶ به ثمر نشسته است را زیر سوال می‌برد. بدیهی است که تشکیک در بحث رهبری اصلاحات، به معنای عبور وی و حزب کارگزاران سازندگی از جریان اصلاحات تلقی شود و این در حالی است که بارها این حزب از خروجش از شورای عالی سیاستگزاری اصلاح‌طلبان خبر داده بود و همچنین کارگزاران و او مدت‌هاست به نام دلسوزی در زمین رقیب بازی کرده‌اند و در لحظات حساس با کاشتن بذر نفاق در میان جریان چپ، زمینه‌های شکست جریان سیاسی اصلاح‌طلب را فراهم ساخته‌اند.
اینکه کرباسچی نه فقط گفتمان اصلاح‌طلبی و نه شورای عالی سیاستگذاری را بلکه مستقیما رهبران اصلاحات را مورد هجمه قرار داده است نشانه خروج معنوی حزب کارگزاران از جریان اصلاحات بوده. از سویی اعضای حزب کارگزاران تلاش کردند دراین مدت به دنبال بازتعریف دوباره جریان اصلاح‌طلبی باشند.چیزی فراتر از بحث نئو اصولگرایی قالیباف.
اکنون انتخاب سخنگوی حزبی که پیشتر خبر جدایی آن حزب از اصلاح‌طلبان منتشرشده به عنوان رئیس ستاد اصلاح‌طلبان، چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟
مواضع حسین مرعشی بهتر است؟
اما شخص حسین مرعشی اگرچه مواضعش علیه اصلاح‌طلبان با صراحت غلامحسن کرباسچی نبوده است اما بارها نشان داده که مواضع حزبی را به مواضع جناحی ترجیح می‌دهد. او هیچ گاه از در نفی اظهارات کرباسچی دبیر کل حزب خود برنیامده و تلاش داشته با تفسیر سخنان کرباسچی افکار عمومی حامی جریان چپ را آرام و چهره کرباسچی را نزد آنها ترمیم کند.
از سویی دیگر اما مرعشی درباره اینکه آیا حزب او، رهبری جریان اصلا ح طلبی را قبول دارد یا مانند کرباسچی انکار می‌کند به این جمله که ما برای رهبران اصلاحات احترام قائلیم قناعت کرده است. از سویی او در تمام این مدت تلاش داشته تا از غلامحسین کرباسچی در برابر انتقادهای رسانه‌های اصلاح‌طلب دفاع کند.
از موارد دیگری که نشان می‌دهد مرعشی بیش از آنکه دل بسته جریان چپ باشد دل بسته کارگزاران است، غیبت وی درجلسات شورایعالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان است. به دنبال بالا گرفتن اختلافات کارگزاران با جریان شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان، او نیز در جلسات حاضر نشد. هرچند کسانی مانند الیاس حضرتی در راستای تلطیف این موضوع گفته اند: آقای مرعشی به عنوان نماینده این حزب در جلسات شورایعالی سیاستگذاری شرکت می‌کرد، که بنا به دلیلی از حضور در جلسات منع شدند و چاره‌ای نداشت جز آنکه در این جلسات شرکت نکند. لذا هیچ‌گاه کارگزاران از شورایعالی سیاستگذاری خارج نشده است.
البته این توجیه از سوی حضرتی نیز به وضوح بیانگر ارجحیت دانستن حزب برجناح از سوی حسین مرعشی است.
یکی دیگر از مسائلی که هم گامی مرعشی را با دبیر کل حزب نشان می‌دهد زمانی است که صادق زیبا کلام و فعال سیاسی درباره خروج حزب کارگزاران از اصلاح‌طلبان، این خط را به مخاطبان می‌دهد و می‌نویسد: این فقط کرباسچی و مرعشی نیستند که رهبری اصلاحات آنها را بالمره ناامید و به آخر خط رسانیده است.اما بایستی از این عزیزان پرسید که آیا خروج از اصلاحات راه درستی است؟»
تعیین تکلیف مرعشی برای انتخابات مجلس یازدهم
حسین مرعشی فارغ از جریان حزب کارگزاران، خود نیز به وضوح نشان داده که گاهی در لفافه علیه جریانات و شخصیت‌های اصلاح‌طلب سخن گفته است.
او در حالی که باید در قد و قامت این سمت جدید حامی تمام جریانات اصلاح‌طلب باشد، حتی برای انتخابات مجلس یازدهم نسخه می‌پیچد و خیلی ظریف بسیاری از گزینه‌های اصلاح‌طلبان برای انتخابات مجلس را در یک گفت‌‌و‌گو حذف می‌کند و گزینه‌های مورد دلخواهش را جایگزین.
او درباره مجلس یازدهم می‌گوید: شخصا فکر می‌کنم که اگر ظرفیت‌های تکنوکراتیک (فن‌سالاری) سیاسی را بتوانیم بسیج و وارد انتخابات کنیم یعنی شخصیت‌های موثر فن‌سالار و سیاست‌دان را برای حضور در انتخابات قانع کنیم هم می‌توانیم پیروز شویم و هم کارآمدی مجلس را افزایش دهیم.
مرعشی در این گفت‌‌و‌گو خیلی زیرکانه با آوردن نام‌هایی به عنوان افراد تندرو آنها را حذف می‌کند، بدین شکل که می‌گوید: اگر قرار بود جای این افراد(تکنوکرات‌های سیاسی)، افراد تندرو را بیاوریم می‌توانیم از آقایان صفایی فراهانی، حجاریان، علوی‌تبار و عبدالله نوری استفاده کنیم.
مرعشی حتی عارف را نیز از مجلس یازدهم به عنوان یک گزینه اینگونه حذف می‌کند که: اگر قراربود جای آنها (تکنوکرات‌های سیاسی) محافظه‌کاران را بیاوریم امثال عارف را می‌توانیم به کار بگیریم. از نظر من عارف ذاتش سیاسی نیست و از نظر ویژگی شخصیتی سیاستمدار تلقی نمی‌شود.
مرعشی سپس در گفت‌‌و‌گویش با ایرنا گزینه‌های جایگزین این نفرات را که نه تندرو و نه محافظه‌کار بلکه به قول خودش تکنوکرات و مرد سیاست و فن است را نیز اعلام می‌کند:«اگر بخواهیم فن‌سالاران را بیاوریم اشخاصی چون حبیب‌الله بیطرف را می‌آوریم که یک درصد احتمال رد صلاحیتش وجود ندارد. او فن‌سالار سیاستمدار و ریشه‌داری است. محمد حسین عادلی و علی ماجدی در سیاست خارجی، حمیدرضا برادران شرکا، محمد ستاری‌فر و مسعود نیلی در میان اقتصاددانان و...»
چرا گزینه مناسبی نیست؟
حسین مرعشی که البته بسیاری او را پیشتر به عنوان یک‌هاشمی چی در زمان حیات مرحوم آیت الله‌هاشمی معرفی می‌کردند و خود نیز سابقه نمایندگی مجلس و معاونت رئیس جمهوری را دارد، در طول این یکی دوسال اخیر نشان داده که نمی‌توان او را چندان در ارتباطش با اصلاح‌طلبان بهتر از غلامحسین کرباسچی دانست.
اکنون پرسش اینجاست چگونه کسی که در جلسات شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان غیبت می‌کند، منافع حزبی را بر منافع اصلاح‌طلبی ترجیح می‌دهد، با نام بردن برخی چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب و نسبت دادن تندرو و یا محافظه کارنسبت به آنها، این گزینه‌ها را برای نامزدی مجلس یازدهم حذف کرده و نام عده‌ای دیگر به عنوان تکنوکرات جایگزین‌شان می‌کند و سخنگوی حزبی است که به سمت جدایی رسمی از اصلاح‌طلبان روی آورده، به عنوان گزینه احتمالی ریاست ستاد انتخاباتی اصلاح‌طلبان معرفی می‌شود؟ آیا اگر واقعا حسین مرعشی رئیس ستاد مرکزی انتخاباتی شورای سیاستگذاری شود، نباید منتظر افزایش اختلافات بیشتر در جبهه اصلاح‌طلب بود؟
در نشست مشترک مجمع روحانیون مبارز و شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان چه گذشت؟
حمایت فقط از کاندیداهای اصلاح‌طلب
محمدعلی ابطحی درباره نشست اعضای شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان با اعضای مجمع روحانیون مبارز گفت: از مدت‌ها قبل قرار براین بود شورای عالی گزارشی مبسوط از اتفاقات ۴ سال اخیر به اعضای مجمع بدهد که این گزارش توسط آقای دکتر عارف ارائه شد. گزارش فوق شامل انتخابات گذشته از جمله انتخابات هفت اسفند ۹۴، انتخابات شورای پنجم و انتخابات ریاست‌جمهوری دوم آقای روحانی بود که به طور دقیق بیان شد.
او افزود: البته در کنار گزارش فعالیت‌ها، درباره عهدشکنی‌های جناح وابسته به دولت که در انتخابات ذکرشده در چارچوب اصلاحات حضور داشتند هم نکته‌هایی به میان آمد.
عضو مجمع روحانیون مبارز ادامه داد: در این نشست مشترک درباره رفتار اصولگرایانی که در قالب لیست امید توانستند وارد مجلس شوند، اما در ماجرای انتخابات رئیس و ریاست فراکسیون‌های مجلس رفتاری غیر اصلاح‌طلبانه داشتند، مباحثی بین طرفین رد و بدل شد.
به گزارش اعتماد آنلاین، ابطحی گفت: بزرگان مجمع روحانیون مبارز در این نشست با اشاره به مشکلات پیش‌آمده اعلام کردند که اصلاح‌طلبان در یازدهمین دوره انتخابات مجلس فقط کاندیداهایی را معرفی خواهند کرد که اصلاح‌طلب باشند.
به گفته ابطحی در نشست مشترک اعضای شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان و شورای مرکزی مجمع روحانیون مبارز بر این مسئله تاکید شد که اصلاح‌طلبان بدون در نظر گرفتن رفتار شورای نگهبان در ماجرای بررسی صلاحیت‌ها از کاندیداهایی حمایت خواهند کرد که اصلاح‌طلب باشند.
او افزود: برای جریان اصلاحات این اهمیت دارد که در فضای انتخاباتیِ انتخابات اسفند سال جاری بر محوریت اصلاح‌طلبی حرکت شود.
امید کاجیان
- 18
- 4
