شطرنج رقابت «پایداری‌ها» با لاریجانی/ نوبت بازی اصولگرایان فرا رسیده است؟

گاهی سیاست عرصه شطرنج بازی سیاستمداران می‌شود. مثل همین هفته که خبر رسید جناح تندروی اصولگرایان، به زاکانی گفته از شهر قم نامزد انتخابات مجلس شود. مثل یک شطرنج باز حرفه‌ای که با پیاده بازی می‌کند و او را قربانی می‌کند تا یک مهره ارزشمند حریف را بگیرد. حالا علی لاریجانی آچمز شده است؛ بین سه پیاده.

سایت نامه نیوز که خبر نامزدی زاکانی از قم را منتشر کرده، از سایر پیاده‌های حریف هم خبر داده است: احمد امیرآبادی فراهانی و مجتبی ذوالنور.

اصولگرایان تندرو سعی کردند پیاده‌های خود را به خانه آخر برسانند تا تبدیل به مهره‌ای ارزشمندتر شوند. فراهانی را به هیات رئیسه مجلس فرستادند و ذوالنور را رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی کردند و برای تکمیل شدن مثلث، یک چهره مشهور را به جمع خود اضافه کردند.

زاکانی یک شاخصه مهم هم دارد و برخلاف امیرآبادی فراهانی و ذوالنور که رودربایستی‌های مرسوم با رئیس را رعایت می‌کنند، او با صراحت خوبی علیه علی لاریجانی انتقاد می‌کند و در مدت گذشته هم چند نامه بلند بالا به رییسی نوشت و از پشت پرده‌هایی از تخلف چندین میلیارد دلاری پتروشیمی افشا کرد و با به میان کشیدن نام علینقی خاموشی در کنار جلیل سبحانی نشان داد با کسی تعارفی ندارد.

اصولگرایان در انتخابات مجلس دهم، لاریجانی را در لیست قم نگذاشتند و با ذوالنور و امیرآبادی فرهانی و آشتیانی لیست خود را بستند و تمام توان خود را به کار گرفتند تا نگذارند لاریجانی به مجلس وارد شود. از سوی دیگر لاریجانی در لیست اصلاح طلبان قرار گرفت.

انتخابات مجلس یازدهم در حالی برگزار خواهد شد که آخرین اخبار نشان می‌دهد شورای اصولگرایان سه نام زاکانی و ذوالنور و امیر آبادی فراهانی را به مردم معرفی می‌کنند. نام‌هایی همچون حمید رسایی و محمود نبویان هم به میان آمد اما اصولگرایان ترجیح دادند بیشتر از یک روحانی در لیست خود نگذارند و بدون آنکه نظر جامعه مدرسین را بخواهند قرار است با همین جمع‌بندی به سراغ کارهای اجرایی بروند. در این میان نامی از علی لاریجانی نیست. گفته می‌شود لاریجانی در انتخابات مجلس شرکت نخواهد کرد و قرار است آماده ریاست جمهوری ۱۴۰۰ شود، اما لاریجانی در این سال‌ها آموخته تا لحظه آخر دستش را رو نکند.

خارج کردن رسمی لاریجانی از حلقه اصولگرایی یعنی بستن شمشیر از رو برای رییس مجلس. رقابت با ژنرال البته هزینه دارد. حتی آیت الله یزدی با آن ریش و سابقه، وقتی با صادق لاریجانی اختلاف رسید، ناچار شد لبخند بزند و عکس یادگاری بگیرد. گفته می‌شود علی لاریجانی بیشترین تاثیر را در آرام کردن فضا و ایجاد تعادل داشته است. می‌گویند علی لاریجانی، بیشتر و بهتر از صادق و دیگر برادران، بازی سیاست را بلد است. از هر کدام از برادران گاف‌های ریز و درشت زیاد دیده شده اما سخت است بتوان از علی لاریجانی گاف سیاسی در آورد. حتی روزی که محمود احمدی نژاد فیلم برادر لاریجانی در حال لابی با سعید مرتضوی را پخش کرد، لاریجانی جوری فضا را مدیریت می‌کرد که همه به جای انتقاد به برادر لاریجانی، به احمدی نژاد هجمه می‌آوردند.

حرکت بعدی لاریجانی مشخص نیست. لیست انتخاباتی قم برای بار دیگر بدون او بسته شده است و اصولگرایان معتدل معتقدند کنار رفتن لاریجانی، اصلاح طلبان را رقیب مستقیم آنها می‌کند. چنانچه اگر لاریجانی کنار کشیده بود، عارف بر صندلی ریاست مجلس تکیه زده بود و این برای اصولگرایان خوب نبود. از طرفی لاریجانی هم اهل انزوا نیست. وقتی رئیس جمهور نشد، صبر کرد و دو سال بعد رئیس مجلس شد و بعد هم برادرش به ریاست قوه قضائیه رسید.

لاریجانی البته ممکن است از بزرگترین مهره بازی رونمایی کند. ناطق نوری، مهره‌ای است که اگر در انتخابات پیش رو فعال شود، بسیاری از معادلات سیاسی به هم می‌ریزد و باید تمام این مناسبات را از نو نوشت؛ چه اینکه حضور ناطق نوری، به تقویت لاریجانی منتهی خواهد شد. هر دوی این افراد، خاستگاه سیاسی و حتی جغرافیای یکسانی دارند و می‌توان آنان را جریان اصولگرایان نزدیک به روحانیون، اما معتدل در سیاست خارجی نامید. ناطق نوری فعلا با استقبال فراوان در جلسات جامعه روحانیت شرکت کرده و این نویدی خوب برای لاریجانی است.

البته در شطرنج همیشه این فرصت هست که محل حمله به حریف را در قسمت دیگری از زمین بازی تصویر کند. گزینه دیگر لاریجانی، تغییر حوزه انتخابیه به استان مازنداران است. اصولگرایان جبهه پایداری فقط در مشهد و قم آنقدر عده دارند که بتوانند علیه علی لاریجانی لیست منتشر کنند و ورود لاریجانی به هر حوزه انتخابیه، تمامی نیرو‌های ستادی اصولگرایان را پشت سر او بسیج خواهد کرد. حتی وقتی در استان البرز بعضی نیرو‌های تندرو مانع سخنرانی لاریجانی در مراسم ۲۲ بهمن شدند، صد‌ها چهره استانی از او حمایت کردند. هرچقدر هم که در تهران و قم، بسیج نیرو‌های تندرو و جبهه پایدرای علیه او باشند باز هم نمی‌تواند در حمایت‌ها از لاریجانی در شهرستان‌ها اثرگذار باشد. علی لاریجانی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۴ هم در استان مازندران رای اول را آورده بود.

حتی در انتخابات سال ۹۴ هم با اینکه لاریجانی در لیست ائتلافی اصولگرایان قرار نداشت، اما جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از او حمایت کرد. لیست امید هم نام لاریجانی را در میان نامزد‌های مورد حمایت خود قرار داده بود. البته لاریجانی این دوره زیاد به حمایت لیست امید خوشبین نیست. رقابت با عارف برای ریاست مجلس، زیاد به مذاق رئیس فراکسیون امید خوش نیامده است.