سکه و دلار روند کاهشی را ادامه دادند

از ظهر روز دوشنبه روند کاهشی سکه و دلار تندتر شد؛ روندی که در روز سه‌شنبه نیز پیگیری شد. در این دو روز در فضای مجازی نیز در خصوص ریزش قیمت‌ها به شکل‌های مختلف اطلاع‌رسانی شد و اخبار بیشتر انعکاس‌دهنده برگشت قیمت‌ها بود.

براساس اظهارات برخی کانال‌های خبری، بعضا در برخی شهرهای کشور دلار زیر ۱۰ هزار تومان نیز معامله شد؛ اخبار این چنینی از ریزش شدید قیمت‌ها در شب دوشنبه موجب شد که بازار تهران نیز در شروع کار خود در روز سه‌‌شنبه بسیار شلوغ‌تر از روزهای عادی باشد. از آن سو رسانه‌های بسیار زیادی نیز به خیابان فردوسی آمده بودند تا اخبار بازار ارز و سقوط قیمت‌ها را پوشش دهند. پیاده‌روهای خیابان فردوسی منتهی به خیابان منوچهری پرازدحام بود؛ دلالان به‌دنبال خرید ارز با قیمت‌های بسیار پایین از افراد عادی بودند و مردم نگران از نوسان شدید کاهشی قیمت‌ها به‌دنبال فروش ارز. در این میان، قیمت‌های پایین پیشنهادی دلالان موجب می‌شد که معامله چندانی صورت نگیرد. در بازار معاملات بزرگ دلالان نیز بیشتر لفظ‌ها در ابتدای روز از گرفتن موقعیت فروش توسط معامله‌گران خبر می‌دادند.

به گفته فعالان، در ابتدای روز قیمت در بین دلالان تهران تا ابتدای مرز ۱۲ هزار تومان پایین رفته بود، ولی حجم معاملات اندک بود. از حدود ساعت یک بعدازظهر، روند کاهشی کمی کند شد و حدود ساعت ۵ بعدازظهر بازار در کانال ۱۴ هزار تومانی قرار داشت. قیمت ۱۴ هزار تومان برای دلار به معنای کاهش ۲ هزار و ۲۰۰ تومانی نسبت به ساعت ۵ روز دوشنبه بود. کاهشی که در سال‌های اخیر سابقه نداشت و نشان از فشار فروش شدید در بازار می‌داد.

البته قیمت‌های خرید و فروش بسیار پایین‌تری نیز در خرید و فروش‌های مردم عادی بود؛ ولی بر تابلوی صرافی‌ها و معامله‌گران قیمت ساعت ۵ بعدازظهر در سطوح پایین‌تری نبود.در چنین روزی در بازار سکه نیز قیمت‌ها سیر نزولی داشتند؛ هر چند میزان کاهش به اندازه دلار نبود. روز گذشته سکه ساعت ۵ بعدازظهر ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان بود که افتی ۳۵۰ هزار تومانی نسبت به قیمت روز دوشنبه داشت.

  ۴ دسته بازیگر در بازار ارز

در مجموع در بازار روز سه‌شنبه چهار دسته حضور چشمگیری داشتند: مردم عادی که اکثرا در سطوح بالاتری اقدام به خرید کرده بودند؛ واسطه‌گران خرده‌پا که به‌دنبال خرید ارزان دلار مردم بودند؛ واسطه‌گران عمده که بیشتر به‌دنبال یافتن مشتری برای فروش دلار بودند؛ دلارهایی که به احتمال زیاد در قیمت‌های پایین‌تر خریداری شده بود. دو دسته خریدار آماتور نیز در بازار وجود داشت: دسته‌ای که تصور می‌کردند قیمت به کف برخورد کرده است و باید از این فرصت برای خرید استفاده کنند و پس از آن اقدام به احتکار کنند.

 البته تعداد افراد این دسته در برابر فروشندگان اندک بود. دسته دیگر افرادی بودند که در روزهای آینده سفر خارجی در پیش داشتند و تصمیم گرفته بودند اقدام به تهیه دلار موردنیازشان کنند. دو دسته مذکور عنوان می‌کردند که صرافی‌ها به آنها دلار نمی‌فروشند.

در بازار دیروز صرافی‌ها نقش چندان موثری نداشتند. به گفته برخی فعالان، صرافی‌ها فروشنده نبودند و بیشتر تمایل به خرید داشتند. البته برخی صرافی‌ها نیز عنوان می‌کردند که ارز مسافرتی را با ارائه مدارک موجود عرضه می‌کنند. یکی از صرافی‌ها قیمت خرید خود را حدود ۱۳هزار و ۴۰۰ تومان درج کرده بود؛ ولی عنوان می‌کرد که ریال مورد نیاز خریدار روز بعد در حسابش خواهد بود و همین باعث می‌شد که مردم از فروش ارز به این صراف پشیمان شوند.

در حضور دسته‌های مختلف در بازار دامنه نوسان قیمت‌ها بسیار زیاد بود؛ حتی در برخی مقاطع قیمت در بازار گم شده بود و کانال‌های مختلف نیز ارقام متفاوتی را به‌عنوان نرخ دلار درج می‌کردند. به‌عنوان مثال، بعضا دلال‌ها موفق می‌شدند دلار را از مردم عادی ۹ تا ۱۱ هزار تومان بخرند و این معامله به‌عنوان نرخ دلار اطلاع‌رسانی می‌شد. همزمان در بازار معامله‌گران نقدی، لفظ فروش دلار ۱۲ هزار تومان اعلام می‌شد ولی مشتری برای آن وجود نداشت؛ با این حال از سوی برخی کانال‌های اطلاع‌رسانی این قیمت به‌عنوان نرخ دلار ذکر می‌شد.

به طور کلی روز گذشته مبارزه قیمتی در میان کانال‌های اطلاع‌رسانی در جریان بود: گروهی مردم را تشویق به فروش دلار می‌کردند و عده‌ای تشویق به حفظ دلار و خرید آن. در شرایطی که بازار با قیمت‌های متفاوتی مواجه بود و اختلاف دامنه خرید و فروش نیز زیاد بود، می‌توان گفت بازار روز گذشته در یک فضای نااطمینانی به سر می‌برده است. صحبت‌های متفاوتی از دلالان و مردم شنیده می‌شد؛ ولی شاه‌بیت صحبت‌ها پس از رد و بدل شدن قیمت پیشنهادی، پرسیدن نظر دلال راجع به آینده قیمت بود و اینکه چرا فاصله قیمت خرید و فروش این قدر بالاست؟

  تغییر جو بازار از ساعت یک بعدازظهر

پس از جو فروش شدیدی که شکل گرفته بود و ارز مردم بیشتر توسط دلالان خریداری می‌شد، حدود ساعت یک بعدازظهر ابلاغیه‌ای از سوی بانک مرکزی منتشر ‌شد. در این ابلاغیه عنوان شده بود که شبکه بانکی آمادگی خرید از افراد را دارد و مردم از فروش ارز به دلالان امتناع کنند.

به نظر می‌رسد یکی از دلایل این اقدام آن بوده است که تا ساعت یاد شده دلالان خریدار ارزهای مردم بودند، حال آنکه این ارز می‌توانست به شبکه رسمی کشور بازگردد. برخی دلالان با جوسازی پیرامون این خبر از آن به‌عنوان سیگنال خرید یاد کردند و پس از این ساعت جریان قیمتی در بازار تغییر کرد. دلالان بیشتر خریدار شدند و از نظر آنها کفی برای قیمت در نظر گرفته شد.

افت شدید قیمت دلار در دو روز گذشته در شرایطی صورت گرفته است که برخی کارشناسان باور داشتند، بازارساز بهتر بود با ابزار مناسب زمینه‌ساز افت تدریجی دلار به سطوح پایین‌تر می‌شد. از نظر این دسته، اگر سیاست‌گذار دلار را با شیب ملایم پایین آورده بود، مردم و بازیگران بازار آمادگی بیشتری برای پذیرش قیمت‌ها را داشتند و از سوی دیگر، میزان ضرر افراد عادی نیز پایین‌تر می‌آمد.

 کارشناسان معتقدند، در شرایط فعلی نیز سیاست‌گذار بهتر است شیب قیمت‌ها را ملایم کند؛ به‌خصوص به دلالان اجازه ندهد تحت هیچ شرایطی قیمت‌ها را به سطوح قبلی بازگردانند؛ چراکه در این صورت مردم عادی خود را بازنده خواهند پنداشت. از نظر کارشناسان، نوسانات شدید افزایشی یا کاهشی در هر شرایطی به نفع اقتصاد نیست؛ چراکه بیشتر از ثبات، نااطمینانی‌ها را زیاد می‌کند. در شرایط فعلی مدیریت نوسان در یک دامنه محدود می‌تواند برگ برنده بازارساز برای بازگشت اعتماد به قدرت‌نمایی بازارساز باشد.

  فاصله زیاد خرید و فروش ارزی

روز هجوم مردم به بازار ارز، با نزول مقطعی دلار به کانال ۱۲ هزار تومان همراه شد؛ در چهارمین روز مردم زیادی به بازار ارز آمده بودند تا هم از قیمت‌های بازار مطلع شوند و هم در صورت لزوم ارز خود را عرضه کنند. در این میان، دلالان ارزی نیز در کمین نشسته بودند که با قیمت‌های هرچه پایین‌تر ارز مردم را خریداری کنند. از ساعت ۱۱ تا ۱۲ بعدازظهر بیشتر از اینکه میان این دو دسته معامله‌ای صورت بگیرد، قیمت‌ها پرسیده و شنیده می‌شد.

 دلالان معمولا بین هزار تا ۲ هزار تومان زیر قیمت بازار به مردم عادی پیشنهاد خرید می‌دادند و هزار تومان بالای قیمت بازار، به افراد عادی ارز را می‌فروختند. چنین اختلاف خرید و فروشی در ماه‌های اخیر سابقه نداشت. این اختلاف موجب می‌شد که برخی از مردم عطای فروش ارز خود را به لقایش ببخشند و شروع به جست‌وجوی طولانی در بازار کنند تا بلکه دلالی با قیمتی معقول‌تر از آنها ارز را خریداری کند.