دکتر مسعود مردانی: هیچکدام از واکسن‌های ایرانی برای تاییده سازمان بهداشت جهانی اقدام نکرده‌اند

دکتر مردانی اظهار‌کرد: بعضی ها بعد واکسن زده اند و فکر می کنند بخاطر واکسن کرونا (corona) گرفته اند. بعد از تزریق دوز دوم کرونا دو هفته وقت لازم است تا واکسن تولید آنتی بادی کند یعنی ۱۵ روز بعد از دوز دوم این روند شروع می شود و وقتی کسی دوز دوم را زد و کرونا گرفت علتی جزء ازدحام و حضور در تجمع های واکسیناسیون ندارد.

متن گفتگوی شفقنا زندگی با دکتر مردانی را می خوانید:

برخورد نامناسب با سالمندان در زمان دریافت دوز دوم واکسن کرونا و تجمعاتی که در این خصوص در شهرهای بزرگ وجود دارد موضوع داغ این روزها در رسانه ها است. نظر شما در این مورد چیست؟

من عضو کمیته علمی هستم و مسئولیتی در وزارت بهداشت ندارم اما در تمام دنیا واکسیناسیون در حال انجام است. این کار در کشور امارات و ترکیه و ارمنستان نیز در حال اجرا است. کار سختی است و باید سیستم رجیسترینگ و نوبت دهی کامپیوتری باشد. مراکز تزریق واکسن باید متعدد باشد و حتی باید شبانه روزی باشد. کسی که برای واکسن رجیستر شده باید همان روز برود و واکسن (vaccine) خود را بزند و نباید طوری باشد که برود و دست خالی برگردد. امروز در فضای مجازی و مطبوعات گزارش هایی منتشر می شود مبنی بر اینکه باید یک شب بروند و نوبت بگیرند و تا ۸ و ۹ صبح هم واکسن نیامده و باید فردا مجددا بروند و فردا هم همینطور است. سالمندی که اینهمه در صف می ماند حتی اگر کرونا نگرفته باشد حتما می گیرد. طبق مشاهده من تعداد زيادي از بیماران مسن در همین صف ها مبتلا شده اند. بعضی ها بعد واکسن زده اند و فکر می کنند بخاطر واکسن کرونا گرفته اند. بعد از تزریق دوز دوم کرونا دو هفته وقت لازم است تا واکسن تولید آنتی بادی کند یعنی ۱۵ روز بعد از دوز دوم این روند شروع می شود و وقتی کسی دوز دوم را زد و کرونا گرفت علتی جز ازدحام و حضور در تجمع های واکسیناسیون ندارد.

وقتی یک ۸۰ ساله چند ساعت در صف منتظر ماند نمی تواند فاصله گذاری اجتماعی را رعایت کند، نمی تواند دستهایش را بشوید و ماسک اش را این همه مدت تمیز نگه دارد، این مسئله وجود دارد. امروز متاسفانه نوبت صف و خود واکسن خرید و فروش می شود. مردم و بخصوص سالمندان ما رضایت ندارند چون احساس می کنند وجود آن ها به اندازه یک واکسن ارزش ندارد. بنظر من دولت و وزارت بهداشت باید بعد از اینکه گروه‌های در معرض خطر را واکسینه کرد دست بخش خصوصی را باز بگذارد تا با قیمت تایید شده وزارت بهداشت واکسن دارای کارایی که اداره دارو و غذا تایید کرده باشد با قیمت مناسب و عارضه کم به مردم معرفی کند و بخش خصوصی با قیمتی حقیقی واکسن را ارائه کنند و به نظر من مردم از این سیستم راضی خواهند بود تا این که واکسن رایگان باشد ولی این بلاها را بهمراه داشته باشد.

آیا نوع کرونا در پیک پنجم بیماری کرونا، امکان دارد از نوع هندی باشد؟

هنوز معلوم نیست چون بخش عمده ای کرونای نوع بریتانیایی را گرفته اند و نسبت به آن آنتی بادی دارند پس بروز ویروس کرونای بریتانیایی کم تر محتمل است. دو نوع کرونای هندی و آفریقایی کمتر در ایران مبتلا کرده است بخصوص نوع هندی که بین گونه های جهش یافته قدرت انتقال بالاتری دارد و گمان می رود با شیوع مجدد آن مثل گونه بریتانیایی که در زمان تعطیلات نوروز کشور را گرفت، همه گیر شود همان طور که دیدیم چه اتفاقی افتاد و ما بیم آن را داریم که پیک پنجم با نوع هندی یا آفریقایی اتفاق بیفتد. شواهد نشان می دهد شهرهای قرمز ما عمدتاً در استان های جنوبی و سیستان و بلوچستان و استان هرمزگان بود که کم کم به قسمت های مرکزی کشیده شده اند. اگر این رویه به همین صورت ادامه پیدا کند بعید نیست که به زودی در کشور شاهد پیک پنجم باشیم. تابستان رسیده و عده ای قصد سفر دارند همچنین به خاطر گرمای هوا و خستگی (Fatigue)، عده ای ماسک نمی زنند و کمتر پروتکل ها را رعایت می کنند و می تواند به پیک پنجم دامن بزند.

نوع دلتای کرونا چه ویژگی هایی دارد؟

گفته شده برای این که نام کشورها پشت سر کرونا برده نشود و موجب سرخوردگی اتباع آن کشور ها نشود، از این جهت نوع اول جهش یافته که در دنیا پیدا شد بریتانیایی است و آنرا آلفا می نامند و از الفبای یونانی استفاده شده است. دومین مورد که برزیلی بود بتا است و سومین مورد که آفریقایی است تتا و چهارمین که هندی است دلتا نامیده اند. در نوع دلتا موتاسیون جدیدی اتفاق افتاد که دلتا پلاس نامیده شد. سازمان جهانی بهداشت توصیه کرده بیماری را با این نام ها بخوانید معمولاً این نام گذاری ها به اینصورت رخ می داد که گزارش اول در هر کشوری بود به آن نام خوانده می شد درحالیکه به جای سرخوردگی باعث افتخار است چون آن ها توانسته اند با مطالعه شناسایی کنند.

آیا این ادعا که واکسن ها در مورد برخی جهش های ویروس کرونا جواب نمی دهند درست است؟

ممکن است بعضی از انواع واکسن نسبت بگونه های جهش یافته کارایی کمتری داشته باشد، مثلا دیده شده آسترازنکا روی نوع آفریقایی اثر ندارد و ۵۰ تا ۶۰ درصد بیشتر از شما محافظت نمی کند. در صورتی که نوع مدرن یا فایزر روی گونه های بریتانیایی اثر خوبی دارد. اگر می خواهیم در مورد واکسیناسیون به روز باشیم باید حتما مطالعات فیتوژنتیک و هیتوژنیتیک داشته باشیم و بروز موارد جدید بیماری را کنترل کنیم تا کارخانه های واکسن سازی به سرعت طراحی واکسن خود را براساس این سویه ها تغییر دهند، این روش اثر دارد و در ایران هم قابل اجرا است.

آمریکا و بسياري از کشورهای اروپایی بالای ۷۰ درصد از افراد خود را واکسینه کرده اند آیا این واکسیناسیون باید سال بعد نیز ادامه پیدا کند؟

هنوز سازمان جهانی بهداشت در دنیا به این نتیجه نرسیده که بعد از تزریق دو دوز واکسن باید دور سومی تزریق شود ولی اگر بعد از تکمیل واکسیناسیون شواهد علمی نشان بدهد شش ماهه یا سالیانه به واکسن نیاز است سازمان جهانی بهداشت به اطلاع همه می رساند.

آیا واکسن های ایرانی نیز روند تاییدیه سازمان جهانی بهداشت را طی کرده اند؟

هیچکدام از واکسن های ما تاییده سازمان جهانی بهداشت را ندارند و تنها ایران برکت در سایت سازمان بهداشت جهانی ثبت نام کرده است ولی این تنها یک ثبت نام است و هنوز برای تائیدیه اقدام نکرده است.