کاهش هزینه‌های سلامت از طریق تشکیل پرونده الکترونیک سلامت

به گزارش مهر، به دنبال اجرای طرح تحول سلامت در سال ۹۳، شاهد بودیم که به یکباره میزان مراجعات به بیمارستان های دولتی افزایش یافت و دلیل آن نیز، سهم پرداختی مردم بابت درمان بیماری در زمان بستری بود. اما، به تدریج، مشکلاتی در مسیر اجرای این طرح اتفاق افتاد که باعث شد آن دسته از منتقدان این طرح، دلایل خود را مطرح کنند. از جمله اینکه، کاهش هزینه های سلامت، تنها از طریق تشکیل پرونده الکترونیک سلامت و همچنین اجرای نظام ارجاع و پزشک خانواده اتفاق می افتد. موضوعی که در این سال ها، بارها و بارها در برنامه ها و میزگردهای مختلف، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

در همین حال، مسئولان وزارت بهداشت معتقدند که هموار ساختن این مسیر، نیاز به داشتن زیرساخت های لازم دارد که مهم ترین آنها، تشکیل پرونده الکترونیک سلامت برای تک تک ایرانی ها است. در عین حال، اجرای نظام ارجاع و برنامه پزشک خانواده، متصل به پرونده الکترونیک سلامت است. بر همین اساس، مقدمات اجرای این برنامه در دستور کار وزارت بهداشت قرار گرفته و همچنان نیز دنبال می شود.

وضعیت کاهش پرداختی از جیب مردم

دکتر علیرضا اولیایی منش دبیر و رئیس دبیرخانه شورای عالی بیمه سلامت، با حضور در برنامه تلویزیونی نبض شبکه خبر، به این موضوع و اقدامات وزارت بهداشت پرداخت.

وی در ابتدا به طرح بیمه سلامت اشاره کرد و گفت: در دو برنامه توسعه کشور به این موضوع تاکید شده بود که پرداخت از جیب مردم در زمینه سلامت باید کاهش پیدا کند و به ۳۰ درصد برسد.

اولیایی منش با عنوان این مطلب که در سال ۹۲ پرداخت از جیب مردم ۱۰ درصد کاهش داشت، توضیح داد: این کاهش واقعی نبود چون همراه با کاهش در مصرف بود.

به گفته وی، اولین سالی که کاهش پرداخت از جیب مردم به صورت  واقعی اتفاق افتاد در سال ۹۳ بود که همراه با این کاهش پرداخت از جیب مردم حدود ۱۰ درصد افزایش بهره مندی مردم از خدمات سلامت را شاهد بودیم.

اولیایی منش ادامه داد: در سال ۹۴ این کاهش به ۳۴.۸ درصد رسید و در سال ۹۵ حدود ۴۰ درصد کاهش پرداخت ها را شاهد بودیم.

وی در ادامه به اجرای طرح تحول سلامت اشاره کرد و افزود: طرح تحول سلامت برای کنترل هزینه ها از بستری شروع شد. در طرح تحول سلامت برخی از خدمات بستری را هم پوشش دادیم که این کار در کشورهای دیگر بسته به نیاز مالی انجام می شود. در اوایل سال ۹۵ شورای تحول تصمیم گرفت مدیریت هزینه ها را اعمال کند که تا به امروز نیز به جد دنبال شده است.

وی افزود: پرونده الکترونیک سلامت به میزان خیلی زیادی پیشرفت کرده است و فقط حدود ۱۰ الی ۱۵ میلیون نفر هستند که پرونده الکترونیک سلامت ندارند. این اقدامات به تدریج اتفاق افتاده و تا زمان رسیدن به مرحله ایده آل فاصله ای نداریم. 

اولیایی منش درباره پزشک خانواده و نظام ارجاع نیز گفت: پرونده الکترونیک سلامت به تنهایی کارگشا نیست و هر فردی باید پرونده الکترونیک داشته باشد. همه مراکز سرپایی باید به مراکز بهداشتی وصل باشند تا بتوان از پرونده الکترونیک استفاده کرد.

وی افزود: از سال ۹۶ تا الان تمرکز در وصل مراکز به یک سامانه بوده است. مراکز تصویربرداری تمامی به سازمان تامین اجتماعی وصل هستند و طرح تحول سلامت در حال نتیجه دادن است. ما در حال حاضر در فناوری اطلاعات بیش از ۹۰ درصد پیشرفت داشته ایم و شبکه جامعه فناوری اطلاعات بزودی تکمیل خواهد شد.

دبیر و رئیس دبیرخانه شورای عالی بیمه سلامت در ادامه درباره اقدامات انجام شده در طرح تحول سلامت، گفت: اگر قرار باشد اقدامات جامع باشد باید همه ذینفعان دیده شوند. معاونت اجتماعی عضو شورای تحول است و هر هفته نظرات مردم را ارائه می کند.

وی افزود: ایجاد پرونده الکترونیک باید همراه با ایجاد زیرساخت ها باشد. این کار متوقف نشده است بلکه برای نظام مند شدن در حوزه سلامت احتیاج به نظام ارجاع و پرونده پزشکی داریم.

اولیایی منش تاکید کرد: ساده ترین چیزی که در کشور از سالیان سال تا الان در حوزه سلامت داشته ایم سیستم بیمارستانی بوده است. یکی از کارهای انجام شده در طرح تحول سلامت وصل کردن بیمارستان ها به سامانه مرکزی وزارت بهداشت بود که در اول اجرای طرح بیشتر بیمارستان ها به سامانه مرکزی وصل نبودند.

به گفته وی، در حال حاضر پزشک خانواده و نظام ارجاع در حال گسترش در سراسر کشور است و تکمیل آن یک دهه دیگر زمان نیاز دارد.

نظام ارجاع درست تعریف نشده است

دکتر شهرام توفیقی سخنگوی انجمن اقتصاد سلامت ایران دیگر مهمان برنامه نبض شبکه خبر، گفت: در ابتدای طرح تحول سلامت بعضی ناپختگی ها وجود داشت و برخی قوانین به صورت درست اجرا نمی شد. اوایل افزایش برخی موارد مصرفی غیرضرور را داشتیم اما در سال های بعد این امر اصلاح شد.

وی افزود: پرونده الکترونیک سلامت طبق استانداردها باید محتویاتی داشته باشد که این محتویات در نتیجه مراجعه فرد به مراکز درمانی ثبت می شود.

توفیقی تاکید کرد: نکته مهم در حوزه اقتصادی و آی تی این است که معماری نظام اطلاعاتی با ساختار ارائه خدمت انطباق دارد. اشکال این است که نظام ارجاع به عنوان ساختار نهادی هنوز درست تعریف نشده است دوم اینکه انطباق به طور کامل انجام نشده است.

وی گفت: هنوز نظام ارجاع مشخص و یکنواخت در کشور وجود ندارد. انجمن اقتصاد سلامت ایران معتقد است هنوز نظام یکپارچه مستند در وزارت بهداشت وجود ندارد. 

سوءاستفاده از دفترچه های بیمه

در ادامه دکتر حیدرعلی عابدی سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، در ارتباط با کنترل هزینه های سلامت، اظهارداشت: اولین قدم پرونده الکترونیکی بیمار است و تا پرونده الکترونیکی ایجاد نشود همچنان از بیمه سوءاستفاده هایی می شود و افزایش هزینه ها را برای مردم به همراه دارد.

سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، تاکید کرد: نکته ای که وزارت بهداشت باید مورد توجه داشته باشد پزشک خانواده است که با این کار می تواند در کاهش هزینه های بهداشت و درمان گام های اساسی برداشته شود.

عابدی در ادامه افزود: اینکه گفته می شود امکان تهیه پرونده الکترونیک وجود ندارد، اشتباه است. از دفترچه بیمه سوءاستفاده می شود و بدهکاری های وسیع برای بیمه ها و بیمارستان ها برای بی نظمی در مراجعه به پزشک و متخصص و داروخانه انجام می شود.

وی گفت: در شبکه های بهداشت در سطح یک پرونده های الکترونیک تشکیل شده و در سطح دو و تشکیل پرونده الکترونیک برای بیماران باید تصمیم قاطع گرفته شود. وقتی دفترچه بیمه مورد سواستفاده قرار می گیرد بیمه ضرر می بیند که باید خدمات مشروع باشد.

عابدی درباره راهکار لازم نیز گفت: اولین قدم تقویت پزشک خانواده است که هم الزام برنامه چهارم هم برنامه پنجم و هم برنامه ششم توسعه بوده است.

وی افزود: بر اساس راهنما ها باید مردم اول به پزشک عمومی مراجعه کنند بعد پرونده الکترونیک تشکیل شود و بعد نظام ارجاع که این ها همه در راستای خدمات دادن به نیازمندان است. راه اصلی نظم بخشیدن به خدمات پزشکی و گرفتن دارو و درمان فقط پرونده پزشکی است، تا پرونده الکترونیک ایجاد نشود طرح تحول و خدمات عادلانه انجام نخواهد شد.

عابدی گفت: وصل شدن پرونده الکترونیک به داروخانه ها مشکلات اساسی را حل می کند و همچنین با داشتن پرونده الکترونیک امکان سوءاستفاده از دفترچه ها کاهش می یابد.