ماجرای تفکیک زباله‌های بیمارستان‌ها/ وجود قطعات بدن انسان در زباله‌های بیمارستانی

ماجرای تفکیک زباله‌های ویژه پزشکی و عادی در بیمارستان‌ها سر دراز دارد، چراکه سرنوشت زباله‌های عفونی بیمارستان‌ها همچنان نامعلوم است. با این حال گرچه اقدامات موثری در این راستا صورت گرفته، اما همچنان شاهد هستیم که در بسیاری از شهرها جداسازی زباله‌های عفونی از زباله‌های عادی اتفاق نمی‌افتد. آنچنان که براساس اعلام عضو کمیسیون بهداشت مجلس به غیر از تهران و برخی کلانشهرها در سایر مناطق پسماندهای بیمارستانی همراه با زباله‌های عادی در یک مکان دپو می‌شوند و این اقدام فضای نامناسبی را در اطراف بیمارستان‌ها ایجاد می‌کند و در نهایت هم توسط شهرداری‌ها در حوالی همان شهرها جمع‌آوری و امحا می‌شوند.

بر اساس اعلام گروه بهداشت محیط و مدیریت پسماند مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، ۱۵ درصد پسماندهای بیمارستانی ویژه هستند. حدود یک درصد پسماندها تیز و برنده، سه درصد پسماندها شیمیایی و حدود یک درصد نیز پسماند رادیواکتیو یا ظروف تحت فشار هستند. این در حالی است که اگر پسماندهای عفونی به درستی دفع نشوند، خطرآفرین خواهند بود. آنچنان که تاکنون عده‌ای بر اثر برخورد سهوی با زباله‌های عفونی اعم از سوزن، سرنگ، شیشه‌های شکسته، بانداژ خونین و... به هپاتیت «ب» هپاتیت «سی» و HIV مبتلا شده‌اند.

بنابراین ضرورت دارد که برای امحای چنین زباله‌هایی تدابیری خاصی اندیشیده شود. دو روز قبل معاون فنی بهداشت محیط وزارت بهداشت در این باره گفت: تفکیک زباله‌های ویژه پزشکی و عادی در بیمارستان‌ها الزامی است. در اکثریت بیمارستان‌های کشور تفکیک اصولی انجام می‌شود، اما در تهران در هنگام انتقال آنها در خارج از بیمارستان مجدد این پسماندها با هم یکی می‌شود. همچنین محسن فرهادی از شهرداری تهران درخواست کرد که وسایل نقلیه و مکان مجزایی را برای پسماندهای بیمارستانی قرار دهد، چراکه تا زمانی که زباله‌های عادی با پسماندهای ویژه پزشکی تلفیق نشده‌اند به عنوان زباله‌های عادی تلقی می‌شوند و اگر با هم تلفیق شوند، دیگر مجاز به تفکیک آنها نیستیم. با این حال باید گفت که زباله‌های عفونی علاوه بر اینکه گریبانگیر طبیعت هستند، بلای جان مردم نیز شده‌اند.

وجود قطعات بدن انسان در زباله‌های بیمارستانی

چندی پیش رئیس کمیسیون سلامت و خدمات محیط‌زیست شورای شهر تهران گفت: اگر شهروندان موردی را مشاهده کردند که زباله‌های بیمارستانی و خطرناک امحا و رفع خطر نشده است؛ سریعا آن را به شورا تذکر دهند ما این مساله را منتشر و در صحن شورا تذکر خواهیم داد. زهرا صدراعظم‌نوری با اشاره به معضل زباله‌های بیمارستانی تصریح کرد: براساس قانون مدیریت پسماند که به تصویب مجلس رسیده است، زباله‌های خطرناک، ویژه و بیمارستانی باید از سوی تولیدکننده امحا و بی‌خطرسازی شود.

او با تاکید بر اینکه مسئول زباله‌های بیمارستانی و خطرناک تولیدکننده‌های آن هستند، اضافه کرد: شهرداری در ارتباط با زباله‌های خطرناک هیچ مسئولیتی ندارد و فقط مسئول جمع‌آوری و امحای زباله‌های خانگی و غیرخطرناک است. صدراعظم‌نوری با اشاره به وظایف بیمارستان‌ها و دانشکده‌های علوم‌پزشکی برای امحای زباله‌های بیمارستانی افزود: این مراکز مسئولیت دارند، این زباله‌ها را بی‌خطر کنند و بعد تحویل پیمانکاران شهرداری قرار بدهند. در همین راستا با مجموعه دانشکده‌های علوم پزشکی و استانداری جلساتی برگزار کردیم و نمایندگان وزارت بهداشت، شورای شهر و سازمان حفاظت محیط‌زیست حضور نیز در این جلسه حضور داشتند.

در این جلسه مقرر شد وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی زباله‌های خطرناک خود را بی‌خطر کنند و زباله‌ بی‌خطر شده تحویل دهند. او با بیان اینکه وظیفه نظارت بر بی‌خطرسازی زباله‌های خطرناک و بیمارستانی برعهده سازمان محیط‌زیست است، افزود: پیمانکاران شهرداری با تایید سازمان محیط‌زیست باید زباله‌های بی‌خطر شده بیمارستانی را تحویل بگیرند.

این روند قانونی است، اما ممکن است در این میان تخلفاتی صورت گیرد. او گفت: نهادهای مسئول باید بودجه مورد نیاز را تخصیص و تعبیه کنند و باید زباله‌های خود را با دستگاه‌های زباله‌سوز بی‌خطر کنند. البته بسیاری از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی این کار را انجام می‌دهند و اگر در برخی مراکز امکانات آن وجود ندارد، بیمارستان‌ها باید زباله‌های خود را به‌جای دیگری منتقل کنند تا پس از بی‌خطرسازی، تحویل پیمانکار داده شده و در مکان مناسب دفن شود.

او ادامه داد: پس از این جلسات تصمیم گرفتیم مستقیما وارد مذاکره با شرکت علوم پزشکی شویم، چراکه به نظر می‌رسد اشکالاتی درباره ارتباط میان دانشگاه‌های علوم پزشکی و وزارتخانه‌های مربوطه وجود دارد. در هر صورت این فرآیند به صورتی طی شود که کمترین ضایعه‌ای را برای شهروندان داشته باشد. به گزارش ایلنا، او با بیان اینکه نسوزاندن زباله‌های بیمارستانی خطرات فراوانی دارد، افزود: خطرات آنها بر هیچکس پوشیده نیست. این زباله‌ها به شدت آ‌لوده است و در درون آنها اجزای بدن انسان، خون، عفونت و میکروب‌های متعددی وجود دارد و طبیعی است که آلودگی فراوان دارد و وقتی با بقیه زباله مخلوط می‌شود، همه‌جا را آلوده می‌کنند. این زباله‌ها خاک را آلوده کرده و شیرآبه حاصل از آنها آلودگی بالایی دارند.

آلودگی دریای شمال به‌دلیل تفکیک نکردن زباله‌ها

عضو کمیسیون بهداشت مجلس گفت: نبود تفکیک پسماندهای عفونی بیمارستان‌ها از زباله‌های عادی فاجعه زیست‌محیطی را رقم می‌زند. محمدحسین قربانی در واکنش به اعلام خبری از سوی معاون مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت مبنی بر اینکه پسماندهای پزشکی در تهران بعد از خروج از بیمارستان با زباله‌های عادی مخلوط می‌شوند، افزود: آنچه امروز برای جامعه مصیبت ایجاد می‌کند موضوع پسماندها است، چراکه به غیر از تهران وجود این پسماندهای بیمارستانی در سایر استان‌ها به ویژه در شمال کشور فاجعه زیست‌محیطی ایجاد خواهد کرد.

نماینده مردم آستانه اشرفیه در مجلس ادامه داد: این خبر باید در تاریخ بماند تا مردم بتوانند در مورد آن قضاوت کنند که ما اگر در زمینه پسماند در مدیریت کلان کشور تصمیمی نگیریم در آینده مغضوب آیندگان و کشور خواهیم بود، چراکه بارها از تریبون‌های مختلف نسبت به مشکلات زیست‌محیطی ناشی از وجود پسماندها هشدار داده‌ایم. او با اشاره به مشکلات ناشی از وجود پسماندهای بیمارستانی اظهار کرد: این پسماندها باعث آلودگی آب‌های زیرزمینی و رودخانه‌ها شده و در استان‌های شمالی هم وارد دریا می‌شود، هر چند این امر صحیحی است که پسماندها در بیمارستان‌ها به‌طور جزئی تفکیک شده و به شهرداری تحویل داده می‌شوند که در نهایت آنها را با زباله‌های عادی در یک فضا برای امحا جمع‌آوری می‌کنند.

قربانی خاطرنشان کرد: البته شهرداری برخی کلانشهرها از جمله تهران گام‌های خوبی در راستای تفکیک پسماندهای بیمارستانی برداشته‌اند، اما هیچ مدیریتی در شهرهای کوچک در زمینه تفکیک پسماندهای عفونی بیمارستان‌ها از زباله‌های عادی وجود ندارد، بنابراین امحای آنها در محیط واحد مشکلات زیست‌محیطی را رقم می‌زند.

واگذاری تفکیک زباله‌ها به بخش خصوصی

این نماینده مردم در مجلس دهم، در ارائه پیشنهادی برای تفکیک پسماندهای بیمارستانی تاکید کرد: همان‌طور که در قانون نیز تاکید شده از بین بردن زباله‌های عفونی و حتی زباله‌های صنعتی باید به بخش خصوصی واگذار شود تا با انعقاد قراردادهایی فضایی را ایجاد کنند که این زباله‌ها در یک فضای خاصی امحا شوند، ضمن اینکه دولت و سازمان حفاظت محیط‌زیست هم باید بر این روند نظارت داشته باشند و دولت هم باید یارانه آن را بپردازد و مجلس هم در این مورد از آنها حمایت کند.

به گزارش خانه ‌ملت، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس یادآور شد: رویه کنونی باعث تفکیک زباله‌های عفونی بیمارستان‌ها از زباله‌های عادی نمی‌شود، کما اینکه به غیر از تهران و برخی کلانشهرها در سایر مناطق پسماندهای بیمارستانی همراه با زباله‌های عادی در یک مکان دپو می‌شوند و این اقدام فضای نامناسبی را در اطراف بیمارستان‌ها ایجاد می‌کند و در نهایت هم توسط شهرداری‌ها در حوالی همان شهرها جمع‌آوری و امحا می‌شوند.

نگین باقری