سالانه ۶۵میلیارد نخ سیگار در کشور مصرف می‌شود که بین ۱۵ تا ۲۵میلیارد آن قاچاق است. این در حالی است که در کشور به‌دلیل استفاده بیش از حد مردم از سیگار و قلیان انواع بیماری‌ها در بین آنها رواج پیداكرده و در افراد سیگاری بیماری‌های ریوی ۲۰ تا ۳۰برابر و بیماری‌های قلبی ۳ تا ۴برابر بیشتر است. آمار دیگری حکایت از این دارد که ایرانیان روزانه ۸ تا ۱۰میلیارد تومان برای سیگار هزینه می‌كنند و بیشتر كسانی كه سرطان ریه دارند مصرف‌كننده سیگار هستند.
براساس آماری که پیش از این دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات اعلام کرده بود مصرف سالانه مردم ایران ۷۰میلیارد نخ سیگار برآورد شده و آمریكا برای تولید سیگار در ایران ۳۰۰میلیون دلار سرمایه‌گذاری كرده، چراکه سومین صنعت سودآور دنیا سیگار و دخانیات است.
مقایسه بین استان‌های کشور نشان میدهد، هر خانوار بوشهری در این سال با هزینه‌کرد رقمی معادل ۱۱۵هزار تومان بیشترین میزان مصرف سیگار را داشته است. یکی از دلایل اصلی بالابودن میزان مصرف دخانیات در این استان شاید بحث حجم بالای سیگارهای قاچاقی است که از طریق مرزهای آبی این استان به کشور وارد می‌شود، البته این مساله در حد حدس‌وگمان بوده و توسط هیچ مرجع رسمی تائید یا تکذیب نشده است، ولی جالب اینجاست که سهم دخانیات در سبد مصرف خانوارهای این استان معادل ۰.۸۶ درصد است که بالاترین سهم در کشور محسوب می‌شود و با دومین استان رکورددار مصرف دخانیات در کشور یعنی آذربایجان غربی ۳۲هزار تومان فاصله دارد.
بعد از استان بوشهر استان‌های آذربایجان غربی، گیلان، کرمان و قزوین رتبه‌های بعدی را در میزان مصرف دخانیات به خود اختصاص داده اند، البته این به معنی بالاتر‌بودن سهم از کل بازار مصرف دخانیات نیست بلکه نشان‌دهنده میزان هزینه اختصاص پیداکرده توسط هر خانوار در این استان به سیگار در مقایسه با خانوارهای ساکن دیگر استان‌های کشور بوده است. از سوی دیگر در سال‌های اخیر، زنگ خطر کاهش سن مصرف دخانیات از مدت‌ها قبل به صدا درآمده است اما کم‌توجهی‌ها کار به آنجا رسانده که شواهد خبر از مصرف سیگار در بین برخی دانش‌آموزان ابتدایی نیز میدهد. موضوعی که نگرانی‌ها را نسبت به آینده سلامت جامعه ایرانی بیشتر می‌کند.
استعمال دخانیات در بین نوجوانان مساله‌ای است که کم‌کم چهره پررنگی در بین مشکلات کشورمان به‌عنوان یک کشور در حال توسعه به خود می‌گیرد. مسئولان، جامعه‌شناسان، پزشکان و گروه‌های بسیاری در این بین در کنترل مصرف دخانیات دخیل هستند، اما مطالعات نشان میدهد که نبود عوامل اجرایی در امر نظارت، از میزان اثر‌گذاری این ارگان‌ها در اجرای برنامه‌ها و قوانین مربوط می‌‌کاهد.طبق آمار‌ها در ۲۰سال گذشته سن شروع اعتیاد به سیگار در حدود اوایل دهه دوم زندگی افراد بوده اما در مدت زمان دوسال اخیر هم، این شاخص به سن ۱۳سالگی کاهش پیدا کرده است. این در حالی است که برنامه‌ای برای بالابردن سطح فرهنگ ضد دخانیات در بین افراد کم‌سن‌وسال وجود ندارد و حتی برخی خانوارها با ترویج قلیان کودکان را به‌سوی دخانیات سوق می‌دهند.
هزینه سالانه درمان بیماری‌های ناشی از سیگار
دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات با اشاره به هزینه سالانه ۳۰هزار میلیارد تومانی برای درمان بیماری‌های ناشی از استعمال سیگار، گفت: در همه کشورهای دنیا، سیگار را گران می‌کنند تا مصرف آن کاهش یابد، اما در کشور ما، ۱۰هزار میلیارد تومان در سال صرف خرید سیگار می‌شود.
ایسنا نوشت؛ محمدرضا مسجدی با اشاره به هزینه ۳۰هزار میلیارد تومانی درمان بیماری‌های ناشی از استعمال دخانیات گفت: در حالی که نشریات مکتوب کشور به دلیل بالارفتن قیمت کاغذ رو به تعطیلی هستند، هزینه‌شدن ۱۵میلیون دلار برای خرید و واردات کاغذ سیگار به کشور چه معنایی دارد؟ در زمانی که کشور با تحریم انواع اقلام پزشکی و دارویی مواجه است، تخصیص این میزان ارز جهت رشد و توسعه صنعت دخانیات جای تاسف دارد. وی ادامه داد: در همه کشورهای دنیا، سیگار را گران می‌کنند تا مصرف آن کاهش یابد، اما در کشور ما، ۱۰هزار میلیارد تومان در سال صرف خرید سیگار می‌شود.
این فوق تخصص ریه با اشاره به افزایش قیمت مواد غذایی و اقلام موردنیاز خانوار، گفت: متاسفانه بالارفتن قیمت مواد غذایی باعث‌شده خانواده‌ها از پس خرید برخی اقلام برنیایند و سبد غذایی خانوار روزبه‌روز کوچک‌تر شود. در این شرایط، خروج ۱۵میلیون دلار ارز برای خرید کاغذ سیگار چه معنایی دارد؟ بنابر اعلام روابط عمومی جمعیت مبارزه با دخانیات، مسجدی افزود: صنعت دخانیات ما در حالی به‌صورت افسارگسیخته به‌سمت خودکفایی در تولید و بی‌نیاز‌کردن بازار داخل پیش می‌رود که این کالای آسیب‌رسان امروز بدون هیچ‌گونه نظارت، در دسترس همگان قرار دارد و کسی به این فکر نمی‌کند که این سیاستگذاری غلط، در آینده چه هزینه‌های هنگفتی را برای کشور به‌همراه خواهد داشت.
سالانه ۶۵میلیارد نخ سیگار دود می‌شود
نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت مجلس گفت: متاسفانه روزانه بالغ بر ۲۰میلیارد تومان هزینه درمان بیماری‌های ناشی از مصرف دخانیات می‌شود. محمدحسین قربانی افزود: متاسفانه مصرف سیگار و قلیان در کشور و میان بانوان افزایش‌یافته و از سویی در میان سنین زیر ۱۸سال نیز رشد زیادی داشته و این موضوع بسیار نگران‌کننده است. نماینده آستانه اشرفیه در مجلس، نبود تفریحات سالم و ناهنجاری‌های اجتماعی را در گرایش نوجوانان، جوانان و بانوان به‌سمت مصرف دخانیات موثر دانست و افزود: دخانیات دروازه ورود مواد مخدر بوده و یکی از مولفه‌های افزایش مصرف دخانیات دسترسی آسان آن است. وی اخذ مالیات و اعمال آن بر خرده‌فروشی را راهکار پیشگیری از مصرف دخانیات دانست و ادامه داد: نمی‌توان افراد را از مصرف دخانیات منع کرد اما باید به‌گونه‌ای عمل کرد که هر فردی هزینه دخانیات را خود بپردازد نه اینکه از جیب مردم پرداخت شود.
این نماینده مردم در مجلس دهم، با انتقاد از اینکه سه‌نفر از چهارنفری که به‌علت بیماری‌های قلبی و عروقی فوت می‌کنند مصرف‌کنندگان مواد دخانی هستند، تصریح کرد: متاسفانه روزانه بالغ بر ۲۰میلیارد تومان هزینه درمان بیماری‌های ناشی از مصرف دخانیات می‌شود. قربانی با انتقاد از اینکه سالانه ۶۵میلیارد نخ سیگار در کشور مصرف می‌شود، گفت: اغلب سیگارها به‌صورت قاچاق وارد کشور می‌شود در حالی که هیچ‌گونه اطلاعات و شناسنامه‌ای نداشته و از سویی مالیات و ارزش‌افزوده‌ای نیز پرداخت نمی‌شود و تمامی منافع آن به جیب قاچاقچیان خارج از مرز می‌رود.
ضرر ۶برابری قلیان نسبت به سیگار
قابل توجه است که میزان مونوکسید کربن واردشده به بدن انسان در اثر استعمال قلیان ۶برابر سیگار و میزان عامل سرطانی قلیان ۴۶برابر بیشتر از سیگارکشیدن است. با مصرف افزایشی قلیان در سطح جامعه و در میان زنان و دختران شاهد افزایش بیماری‌های مزمن تنفسی و کاهش وزن نوزادان متولدشده از مادران قلیانی هستیم. با روند افزایشی بسیار بدی در زمینه گرایش به استفاده از قلیان و دخانیات مواجه هستیم و روند رو به رشد بیماری‌های تنفسی و کاهش وزن نوزادان متولدشده از مادران مصرف‌کننده دخانیات را شاهدیم. سازمان بهداشت جهانی ضمن برشمردن مضرات و خطرات استفاده از قلیان اعلام کرده است: قلیان جایگزین سالمی برای سیگار نیست. سازمان بهداشت جهانی در گزارش خود، کشورها را به تحریم مصرف دخانیات در مکان‌های عمومی ترغیب و تاکید کرده که برخلاف باورهای عمومی، دودی که از قلیان خارج می‌شود، حاوی سموم متعددی از جمله عوامل شناخته‌شده ایجاد سرطان، بیماری قلبی و امراضی دیگر است.
سیگارکشیدن سالانه چقدر هزینه دارد؟
در حال حاضر مصرف سیگار در کشورهای مختلف هزینه‌های بالایی را دربر می‌گیرد. در بررسی‌هایی که در ایالات متحده صورت گرفت مشخص‌شد افراد سیگاری شهر کنتاکی آمریکا حدود ۵۶هزار دلار به‌طور سالیانه صرف خرید سیگار می‌کنند که این هزینه برای یک فرد سیگاری سنگین ۲.۸ میلیون دلار در طول زندگی است. سیگار علاوه‌بر مضررات فراوانی که بر سلامتی انسان دارد، زیان‌های مالی فراوانی را نیز در پی دارد. استفاده از دخانیات موجب مرگ بیش از نیم‌میلیون نفر به‌طور سالیانه در آمریکا می‌شود و همچنین هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی آن بیش از ۳۰۰میلیارد دلار در سال است.
مطالعات اخیر که توسط WalletHub انجام شد، برای بررسی میزان هزینه‌ای بود که افراد سیگاری آمریکا در طول زندگی خود صرف می‌کنند. این تحقیق براساس میزان هزینه خرید سیگار در هر روز، هزینه مراقبت‌های بهداشتی و ضررهای مالی وارده و سایر هزینه‌های صرف‌شده به‌دلیل این عادت بود. براساس نمودار، شهر کنتاکی با داشتن نخستین جایگاه خرید سیگار سالیانه ۵۵.۹۷۳ دلار هزینه صرف خرید سیگار می‌کند، نیویورک با صرف ۵۵.۹۱۱ دلار در جایگاه دوم قرار دارد، پس از آن کلمبیا با ۵۵.۱۶۷ دلار در رتبه سوم قرار دارد. براساس محاسبات انجام‌شده، مصرف یک پاکت سیگار در روز برای افراد ساکن شهر کنتاکی که اعتیاد زیادی به سیگار دارند، مبلغ ۲.۸میلیون دلار در طول زندگی خود هزینه دارد.
- 9
- 6
