در بعضی از کشورها زایمان سزارین به درخواست مادر بدون دلیل پزشکی انجام می شودزایمان سزارین
در سال ۱۸۸۱ نخستین سزارین مدرن در آلمان توسط متخصص زنان فردیناند آدولف انجام شد. زایمان سزارین به یک زایمان غیرطبیعی گفته میشود که نوزاد با ایجاد یک برش در دیواره شکم و رحم مادر خارج می شود.عمل رُستَم زایی یا عمل رُستَمینه از نامهای دیگر زایمان سزارین می باشد. وقتی که زن باردار به علل پزشکی گوناگون، نتواند یک زایمان طبیعی انجام دهد باید به روش سزارین زایمان کند. به عبارتی دیگر در زمانی که زایمان طبیعی جان مادر و جنینش را به خطر می اندازد، زایمان به روش سزارین انجام می شود.
البته در بعضی از کشورها زایمان سزارین به درخواست مادر بدون دلیل پزشکی انجام می شود ولی سازمان بهداشت جهانی این نوع زایمان را توصیه نمی کند. پیش از این که به روش سزارین زایمان کنید، بهتر است با عوارض و خطرات احتمالی آن توسط پزشکتان مطلع شوید. انجام سزارین درخواستی، قبل از ۳۸ هفته ی بارداری سبب افزایش میزان عوارض نوزادی و مشکلات تنفسی می شود، به همین علت قبل از ۳۹ هفته، زایمان سزارین بدون دلیل پزشکی انجام نمی شود. مشکلاتی که هنگام زایمان طبیعی در اغلب موارد اتفاق می افتد، پزشک را ناچار می کند که بیمارش به روش سزارین زایمان کند. از این مشکلات غیرقابل پیش بینی میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
- جنین در حال زجر کشیدن باشد و ضربان قلبش با اختلال مواجه شود، باید زایمان سزارین انجام شود.
- زایمان سزارین درصورتی که روند زایمان طبیعی کند، متوقف یا دشوار شود، صورت می گیرد.
- وقتی که جنین بزرگ جثه یا ماکروزوم باشد، مادر باید زایمان سزارین داشته باشد.
- درصورت بروز مشکلات جدی در بند ناف یا جفت، این زایمان باید به روش سزارین صورت گیرد.
منظوراز انواع زایمان سزارین به تفاوت در نوع برش بر روی شکم گفته می شوددر صورتیکه پزشک شما قبل از زایمان از وجود مشکلی درجریان باشد، ممکن است برای انجام زایمان سزارین تاریخی را معین کند. برخی از دلایل که ممکن است باعث سزارین پیش بینی شده شود عبارتست از:
> وجود بیماری های مزمن قلبی و خطرساز در فشار زایمان طبیعی
> نچرخیدن مناسب و قرار نگرفتن سر جنین به سمت کانال زایمان
> وجود عفونت قابل انتقال به جنین مثل تبخال تناسلی
> وجود سزارین قبلی و غیرممکن بودن زایمان طبیعی
> بارداری چندقلویی و احتمالاً در زایمان قل دوم
در بعضی موارد، این امکان وجود دارد که شخص قبلاً زایمان سزارین داشته ولی کنون بتواند نوزاد بعدی خود را با زایمان طبیعی به دنیا آورد.
انواع زایمان سزارین
پزشک شما درمورد نوع روش انتخابی، وظیفه دارد که روشی که برای سلامت مادر و جنین بيش ترین مزیت را دارد، انتخاب کند. باتوجه به اینکه برجای ماندن جای اسکار جراحی( محل بخیه ها) بر روی شکم مادر یکی از مهم ترین عوارض زایمان سزارین به شمار میرود ، از ان رو انتخاب بهترین گزینه و نیز انجام درست و اصولی آن از اهمیت بسیاری برخوردار است. منظوراز انواع زایمان سزارین به تفاوت در نوع برش بر روی شکم گفته می شود. به برش های ایجاد شده در عمل سزارین، برش کلاسیک و برش LSCSگفته میشود.
* زایمان سزارین کالسیک:
یک شکاف در این نوع زایمان سزارین، به طول ۱۸ تا ۲۰ سانتیمتر در مسیر طولی روی جسم رحم ایجاد می کنند.
* زایمان سزارین پائین رحمی:
این نوع زایمان سزارین روی ناحیه ای انجام می شود که انقباضات متناوب پس از زایمان را ندارد. زخم ناحیه رحمی از محوطه داخل شکمی کامالً جدا و زیر صفاق است.
پس از گذشت ۷ تا ۱۰ روز از زایمان سزارین باید به پزشک معالجتان مراجعه کنیدزمان بستری و ترخیص زایمان سزارین
معمولاً پیش از زایمان سزارین نباید بستری شوید بلکه بیمار صبح روز انجام زایمان به روش سزارین بستری می شود، ولی چنانچه بیمار از شرایط خاصی برخوردار باشد باید در روزهای قبل بستری شود. وقتی که بیمار به روش سزارین زایمان کرد باید به مدت یک شب در بیمارستان تحت مراقبت باشد و فردای روز عمل، وقتیکه روده ها فعالیت کنند، یعنی بیمار دفع گاز یا مدفوع داشته باشد، می تواند مرخص شود.
آمادگی قبل از زایمان سزارین
نکات و اقدامات لازم پیش از انجام زایمان سزارین، به منظور پیشگیری از بروز عوارض و داشتن یک زایمان موفق، در اختیار بیمار قرار داده می شود. انجام تست هایی مانند آزمایش خون و معاینات لازم برای اطمینان از سلامت مادر و جنین در دوران بارداری امری الزامی تلقی میشود. گروه خونی مادر قبل از جراحی تعیین می شود، به این علت که شاید به تزریق خون در طول زایمان نیاز باشد. البته در این نوع زایمان، تزریق خون به ندرت نیاز میشود. تمامی سوالات خود را پیش از تصمیم به انجام زایمان سزارین، با پزشکتان در میان بگذارید و با آگاهی کامل تصمیم به انجام این روش زایمان بگیرید. از آن جایی که دوره نقاهت این زایمان، طولانی‌تر است و مراقبت های بیشتری را بهمراه دارد، بدین ترتیب باید شخص دیگری شما را پس از زایمان همراهی کند.
چگونگی انجام زایمان سزارین
یک رگ گیری پیش از زایمان سزارین، از طریق آنژیوکت در یکی از رگ ها انجام می شود تا مایعات و در صورت لزوم دارو از طریق آن به مادر داده شود. سپس شکم بیمار را به روش بی حسی نخاعی اسپاینال یا بی حسی اپیدورال یا هر دو، بی حس می کنند. با تزریق بیهوشی عمومی که فقط در موارد اورژانسی انجام می گیرد مادر به سرعت به خواب رفتن میرود. هنگام عمل سزارین در اغلب موارد، مادر به علت استفاده از بی حسی ناحیه ای میتواند هشیار باشد و نوزادش را بعد از تولد در آغوش بگیرد.
پزشک بعد از بی حس شدن مادر، در بالای اندام تناسلی یک برشی عرضی ایجاد می کند که البته گاهی این برش عمودی و از ناف تا بالای اندام تناسلی است. سپس بعداز این که برش را ایجاد کرد، نوزاد را از رحم خارج می کند. پزشک پس از خارج کردن نوزاد، جفت را نیز از رحم مادر خارج می کند و سرانجام، اقدام به بخیه ی محل برش جراحی میکند. پیش از انجام زایمان سزارین بخاطر احتمال برگشت مواد موجود در دستگاه گوارشی شما از مری به مجاری تنفسی، لازم است تا لااقل هشت ساعت پیش از زایمان ناشتا باشید.
زایمان سزارین یک جراحی بزرگ میباشد که در شکم مادر باردار برشی ایجاد میشودمراقبت های زخم بعد از زایمان سزارین
- توجه داشته باشید که بعد از زایمان سزارین بر روی ناحیه بخیه، پانسمان های ضد آب گذاشته می شود و شخص در همان روز اول با وجود این پانسمان میتواند استحمام نماید. این پانسمان بطور معمول ۴۸ تا ۷۲ ساعت بر روی ناحیه زخم باقی می ماند و بهتر است که بیمار بعد از سه روز پانسمان را باز کند.
- در واقع بعد از زایمان سزارین، پوست به یکدیگر چسبیده است و اصلاً نگرانی نباشید و فرد بهتر است پیش از کشیدن بخیه ها، هرروز با آب و صابون یا آب و شامپو بچه ناحیه جراحی را شستشو دهد.
- پس از زایمان سزارین برای خشک کردن ناحیه نیازی به استفاده از سشوار نیست. رعایت بهداشت و تمیز بودن ناحیه جراحی و خشک نمودن با حوله اکتفاء می کند. همینطور به استفاده از بتادین برای ناحیه بخیه شده نیازی نیست.
- اگر شخص بعد از زایمان سزارین، شکم بزرگی دارد بهتر است با یک گن بالای شکمش را ببندد ولی سطح بخیه ها باید آزاد باشد تا عفونت رخ ندهد.
- معمولاً هفت تا ده روز پس از زایمان سزارین باید بخیه ها کشیده شوند در غیر اینصورت جذب می شوند.
مراقبت های بعد از زایمان سزارین
* منظقه برش خورده در زایمان سزارین را اصلاً نباید بخارانید، به علت این که بخیه های این ناحیه ممکن است باز شود و در اثر آن درد و ناراحتی مضاعفی را متحمل شوید.
* تقریباً اکثر خانم‌ها پس از زایمان سزارین، احساس درد و ضعف در بدنشان را از چند روز تا چند ماه تجربه می کنند که به مرور زمان این ناراحتی ها با تغذیه ای مناسب و رعایت تمامی نکات و دستورالعمل های داده شده برطرف میشود و شخص بهبود می یابد.
* امکان دارد بخاطر درد فراوانی که بعد از زایمان سزارین از محل برش و جای بخیه ها دارید ناگذیر به خرید داروهای مسکن بسیاری شوید، البته برخی از خانم‌ها بعد از عمل زایمان سزارین به علت مهارت و تبحر پزشک مامای خود هیچگونه دردی را حس نمی کنند که این امر غیر طبیعی نیست بلکه صرفاٌ پزشک قدرتمند و فوق العاده داشته اند.
عمل رُستَم زایی یا عمل رُستَمینه از نامهای دیگر زایمان سزارین می باشد* پس از زایمان سزارین باید از انجام برخی از کارها بپرهیزید چون اگر انجام دهید، درد و ناراحتی تان تشدید می شود. یکی از این کارها خندیدن های با صدای بلند است که این کار به محل جراحی شده فشار وارد می کند و یا بخیه ها پاره می شود.
مزایای زایمان سزارین برای مادر
فواید زایمان سزارین برای مادر بسیار محدود است و یکی از مزایای آن، زمان زایمان کنترل شده و قابل پیش بینی می باشد.
روش تسکین درد پس از زایمان سزارین
برای کاهش درد بعد از زایمان سزارین، راه‌های مختلفی وجود دارد. گاهی اوقات در پایان عمل سزارین، یک شیاف( قرص) به شما داده میشود تا اندام های پائین بدن شما درد کمتری را بعد از این که اثر بیحسی و بیهوشی از بین رفت ، احساس کنند. چنانچه به روش بیهوشی موضعی شما را بیهوش کرده اند ، باید از داروهای ضد درد نخاعی یا اپیدورال بمنظور تسکین درد خود استفاده کنید. در بعضی از بیمارستان ها، کاتتر اپیدورال را در محل باقی می گذارند تا از آن طریق بتوانند به شما داروهای بیشتری را بدهند. اگر به روش بیهوشی عمومی شما را بیهوش کرده باشند، ممکن است بیحسی موضعی به اعصاب شکمتان مثل مرفین یا یک مسکن تزریق شود. گاهی اوقات به شما یک سرم حاوی مرفین یا مواد مسکن مشابه در بعضی از بیمارستان ها داده شود. شما از این توانایی برخوردارید که میزان مسکن خودتان را کنترل کنید که به چنین حالتی کنترل درد توسط بیمار یا PCA می گویند.
قرص هایی مانند دیکلوفناک یا ایبوپروفن، پاراستامول و یا مرفین توسط ماما به شما داده میشود. پرستاران و پزشکان داروهای ضد دردی را بطور منظم به شما میدهند ، تا درد زخمتان تسکین یابد. داروها احتمالا احساس خواب آلودگی شما را تشدید می کنند. گاهی وقت ها اگر به کودکتان شیر بدهید، ممکن است داروهای ضد دردی که شما میخورید در کودکتان اثر بگذارد و کمی خواب آلوده شود.
خطرات زایمان سزارین
زایمان سزارین دارای خطرات می باشد. زایمان سزارین یک جراحی بزرگ میباشد که در شکم مادر باردار برشی ایجاد میشود و نوزاد را از رحم مادر بیرون می آورند. بعلاوه هنگامی که مادر از روش سزارین برای تولد نوزاد خود استفاده می کند، باید برای روش های وضع حمل بعدی با متخصص زنان و زایمان مشورت کند. در ادامه انواع خطرات سزارین شامل موارد زیر میباشد :
>> آسیب به مثانه یا روده
>> جداشدن غیرطبیعی جفت، به ویژه در زنان با سزارین قبلی
>> خونریزی
>> عفونت در رحم
>> تأخیر در عملکرد روده
>> عفونت زخم
>> لخته شدن خون
>> مشکل ادراری یا عفونت مجاری ادراری
تمامی سوالات خود را پیش از تصمیم به انجام زایمان سزارین، با پزشکتان در میان بگذاریدعوارض زایمان سزارین
از آنجا که عمل سزارین یک عمل جراحی است، میتواند برای مادر عوارضی داشته باشد. بعضی از این عوارض عبارتند از:
> افزایش میزان خونریزی
> افزایش احتمال عفونت رحم
> عوارض و مضرات احتمالی داروهای بیهوشی روی جنین
> خطرات ناشی از بیهوشی
> احتمال عفونت محل بخیه ها
> احتمال ایجاد یبوست بعد از زایمان به دلیل استفاده از داروهای بیهوشی
> طولانی تر بودن مدت استراحت و بستری شدن در بیمارستان
> دردهای لگنی و چسبندگی بیشتر
> احساس خستگی و خواب آلودگی بیشتر مادر به علت مصرف داروهای بیهوشی
> افزایش احتمال افسردگی، احساس شکست، ناامیدی و دلسردی مادر پس از زایمان
> افزایش احتمال ایجاد مشکلات تنفسی در نوزاد
> بروز لخته های خون در پاها یا لگن بعد از جراحی
عارضه های جسمی زایمان سزارین برای نوزاد
در روش زایمان سزارین، پیش از شروع علائم زایمان واقعی اتفاق می افتد، گویی که نوزاد یک تا سه هفته از زندگی خود را بطور عمد بین در رحم محروم شده است و این عمل برای نوزاد تبعاتی بهمراه دارد. به عنوان مثال چنین نوزادانی بیشتر در معرض مشکلاتی نظیر چاقی، آلرژی، آسم و دیابت قرار می گیرند. همینطور احتمال این که نوزاد در این عمل در معرض تیغ جراح قرار بگیرد و دچار اسیب شود، وجود دارد.
برای کاهش درد بعد از زایمان سزارین، راه‌های مختلفی وجود داردانجام معاینات لازم مادر و نوزاد بعد از زایمان سزارین
پس از گذشت ۷ تا ۱۰ روز از زایمان سزارین باید به پزشک معالجتان مراجعه کنید و پس از گذشت ۳ تا ۵روز از زایمان باید نوزادتان را به مرکزی که قبلا به شما معرفی شده برای انجام آزمایش غربالگری ببرید. گاهی وقت ها خونریزی پس از سزارین بیشتر از خونریزی قاعدگیست که این امری طبیعیست ولی خونریزی پس از ۴۰ روز غیر طبیعی است و باید این موضوع را به پزشکتان اطلاع دهید. در صورت مشاهده ی برخی از بیماریها باید به بیمارستان مراجعه کنید که از این موارد می توان به بروز هرگونه تب تورم ترشح وکبودی محل عمل و یا خونریزی شدید از رحم یا تورم و قرمزی در پستان یا تورم و درد غیر قرینه در پاها؛ مشاهده تب، التهاب ناحیه جراحی( یعنی قرمزی، درد، ترشح)، تب و خونریزی شدید و غیرعادی اشاره کرد.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 17
- 5
