القای زایمان چیست و به چه صورت انجام میشود؟

گاهی ممکن است به جای القای زایمان، سزارین انجام شود

القای زایمان

گاهی اوقات در صورتی که پزشک یا ماما در اواخر دوران بارداری در مورد سلامتی شما یا کودک نگران باشند، پیشنهاد میدهند که سرعت این روند افزایش یابد که تحت عنوان القای زایمان، زایمان القایی یا اینداکشن شناخته میشود. پزشک یا ماما از داروها یا روشی استفاده می کنند که به جای انتظار برای شروع طبیعی زایمان، این فرآیند زودتر آغاز شود.

با توجه به مناسب بودن اینداکشن برای بعضی از زنان، این روش دارای معایبیست و همیشه جوابگوی مادران باردار نیست. در صورت بی تاثیر بودن القای زایمان در مادران باردار، ممکن است که نیازمند سزارین یا اینداکشن دیگری باشید. بهترین روش برطبق عقیده و باور بیشتر متخصصان اینست که شروع و پیشرفت روند زایمان باید بطور طبیعی باشد، مگر این که دلیل پزشکی مشخصی داشته باشد.

دلایل انجام القای زایمان

پزشک بر اساس وضعیت مادر، تشخیص می دهد که باید القای زایمان انجام دهد یا عمل سزارین به جای القای زایمان، انجام دهد. به این ترتیب، موارد زیر، ادامۀ بارداری را غیر ممکن می سازد و موجب انجام القای زایمان می شود:

* زایمان دیررس:

اگر خانم باردار بطور طبیعی تا انتهای هفتۀ ۴۱ زایمان نکند و وارد فاز زایمان نشود؛ به این معنیست که مادر باردار، دیرتر از موعد، زایمان می کند. گاهی وقت ها در زایمان دیرتر از موعد، جفت با از دست دادن کارایی اش و نرسیدن مواد مغذی و اکسیژن به جنین باعث ایجاد خطراتی برای او میشود. بنابراین پزشکان در چنین وضعیتی برای حفظ سلامت مادر و جنین به انجام القای زایمان می پردازند.

* پاره شدن کیسۀ آب:

خطر ابتلا به عفونت در مادر باردار و کودکش، زمانی بیشتر میشود که کیسه آب، پاره شود ولی گاهی اوقات با این وجود، نیازی به انجام اینداکشن نیست. در چنین شرایطی باید با پزشک یا مامای خود در این باره مشورت کنید. برخی اوقات فرصت دادن برای شروع روند طبیعی زایمان، باعث ایجاد مشکلی نمیشود. پزشک شما بعد از پاره شدن کیسه آب به دلیل احتمال عفونت، انجام معاینات واژینال را محدود می کند.

زایمان القایی یا اینداکشن از نام های دیگر القای زایمان میباشد

* پره اکلامپسی:

درصورتی سلامت جنین و مادر، تهدید میشود که مادر به پره اکلامپسی گرفتار شود. در این حالت، ممکن است که القای زایمان باتوجه به میزان پیشرفت بیماری و شرایط مادر، انجام شود.

* بیماری های خطرناک مادر:

پزشک ممکن است که برای مادر باردار مبتلا به یک بیماری مزمن مانند فشار خون بالا، دیابت یا بیماری های کلیوی در سه ماهۀ سوم بارداری، القای زایمان را انجام دهد.

* کارایی نداشتن جفت و مایع آمنیوتیک:

درصورت تشخیص از دست دادن کارایی جفت به وسیله ی آزمایش، مایع آمنیوتیک، کم میشود یا باعث اختلال در روند رشد جنین میشود؛ به همین خاطر پزشک میتواند برای عدم به خطر افتادن سلامت جنین، القای زایمان را انجام دهد.

* سابقۀ مرده زایی:

ممکن است که برخی از مادران باردار به دلیل داشتن سابقۀ مرده زایی، زایمانشان برطبق تجویز پزشک با روش القا انجام شود.

* طولانی شدن روند زایمان:

از زمانیکه درد مادر باردار، شروع میشود تا زمانیکه نوزاد را از درون شکم مادر باردار، خارج میکنند؛ روند طبیعی زایمان، حدود ۱۲ تا ۱۸ ساعت طول می کشد. گاهی وقت ها پس از گذشت ۲۰ ساعت از شروع دردها، جنین به دلایل مختلفی مانند بزرگ بودنش، کوچک بودن کانال زایمان یا ضعیف بودن انقباضات رحمی، خارج نمی شود و زایمان صورت نمی گیرد. وقتی که روند زایمان، طولانی میشود؛ پزشک برای به دنیا آوردن جنین از القای زایمان، استفاده میکند.

درصورت عدم بروز مشکلات فوق برای مادران باردار، پیش از ۳۹ هفته به القای زایمان، نیازی نیست. گاهی وقت ها تصور خانم های باردار اینست که درصورت رو به رو شدن با نخستین دردها وقت زایمانشان فرا رسیده و باید به بیمارستان بروند. آن ها حتی درصورت نرسیدن موعد زایمان از پزشک خود به دلیل جو موجود در بیمارستان، درخواست القای زایمان می کنند. در حالیکه با کمی صبر کردن ، میتوانند در موعد مناسب، زایمانشان را انجام دهند. بنابراین نباید زودتر از موعد به بیمارستان بروید بلکه باید قادر به شناخت صحیح دردهای واقعی زایمان باشید. دردهای زایمان از ریتم ثابتی برخوردارند و هر دردی به عنوان درد زایمان محسوب نمیشود. برای شناخت دقیقتر درد زایمان باید با مامای همراه مشورت کنید.

انواع روش های القای زایمان طبیعی

روش های مختلفی برای القای زایمان وجود دارد که عبارتند از:

>> ایجاد شکاف و پارگی در کیسه آب دور جنین:

پاره شدن کیسه آب به عنوان یکی از علایم شروع زایمان طبیعی محسوب میشود. ممکن است که پزشک شما درصورت عدم بروز این اتفاق بطور طبیعی از طریق ابزارهای پزشکی از روش پاره کردن کیسه آب استفاده کند. به این صورت که از طریق واژن، ابزاری قلاب مانند را وارد رحم می کند تا شکافی در ساک حاوی مایع آمنیوتیک و جنین، ایجاد شود. در اثر انجام این کار، آب داخل این کیسه تخلیه می شود و در نتیجه سر جنین به دهانه رحم، فشار بیشتری وارد میکند. همین کار باعث تسهیل زایمان و ادامه فرآیند تولد نوزاد میشود.

تشخیص پزشک برای انجام القای زایمان بر اساس وضعیت مادر خواهد بود

>> تزریق آکسی توسین:

هورمون آکسی توسین، هنگام زایمان در بدن بطور طبیعی ترشح می شود و موجب تداوم یافتن انقباضات رحمی میشود. گاهی وقت ها به دلیل کمبود سطح هورمون آکسی توسین در بدن زن، مشکلاتی همچون عدم احساس درد زایمان اتفاق می افتد که پزشکان برای رفع چنین مشکلی، این هورمون را به بازوی مادر تزریق می کنند. معمولاً انقباض های رحمی در پی تزریق این دارو، به آرامی شروع میشوند که بمدت چندین ساعت ، این فرایند، طول میکشد.

>> تجویز پروستاگلاندین:

یکی دیگر از مواد شیمیایی به نام هورمون پروستوگلاندین، هنگام زایمان در بدن زن بطور طبیعی ترشح می شود. این هورمون می تواند دهانه ی رحم را نرم کند و موجب شود که بهتر و سریعتر ، باز شود. یکی از ارجح ترین روش های القای زایمان، تجویز شکل مصنوعی پروستاگلاندین به مادر است؛ بدین دلیل که این روش نسبت به روشهای دیگر به فرآیند طبیعی زایمان، بسیار نزدیک است.

در این روش به شما ژل یا نوار حاوی پروستاگلاندین را میدهند که شبیه تامپون است و شما باید آنرا درون واژنتان بگذارید و دراز بکشید. سپس تحت مراقبت های ویژه باشید تا دهانه رحم، باز شود و دردهای زایمان نیز شروع شوند. ممکن است که در بعضی از موارد، پزشک از روش های دیگری در کنار این روش استفاده کند که شامل تزریق آکسی توسین یا پاره کردن کیسه آب می باشد.

>> تحریک دهانه رحم به کمک سوند بالنی:

برای باز کردن دهانه رحم می توان از روش کاتتر فولی یا همان سوند بالون دار تحت عنوان سوند فولی استفاده کرد تا با فشار، وارد کردن بر روی دهانه رحم به سر جنین نیز فشار وارد شود. در این روش درمانی با قرار دادن یک لوله پلاستیکی کوچک در دهانه رحم، بالون کوچک قرار گرفته در لوله پلاستیکی با استفاده از مایع نمکی، باد می شود. در لایه داخلی دهانه رحم از این بالون استفاده میشود. به دلیل فشاری که بالن متورم در اثر گذشت زمان، به لایه داخلی وارد می کند؛ باعث تقویت و تحریک دهانه رحم برای انبساط بیشتر می شود. زمانی بالون را از دهانه رحم خارج می کنند که اندازه دهانه رحم، ۴ سانتیمتر شده باشد.

موارد ممنوع القای زایمان

برای تمامی افراد باردار، القای زایمان، خطری بهمراه ندارد. به طورکلی القای زایمان نیز برای کسانی که زایمان طبیعی برایشان خطرناک است، توصیه نمیشود. القای زایمان در صورت داشتن موارد زیر، برای مادر و جنین مضر است:

> درصورت ابتلای زنان باردار به تبخال تناسلی نباید القای زایمان انجام دهند.

> درصورتی زایمان مادر باردار به روش القای زایمان، ممنوع شده که جنین باید برطبق ازمایش ها فورا متولد شود.

> یکی از موارد ممنوع القای زایمان اینست که جنین در وضعیت عادی نیست، مثلاً در وضعیت بریچ یا عرضی باشد.

> اگر نتوانید انقباضات رحمی را تحمل کنید نباید از روش القای زایمان، استفاده کنید.

> القای زایمان برای بارداری دوقلویی و قرار گرفتن نخستین جنین در وضعیت بریچ، ممنوع شده است.

> درصورت داشتن سابقۀ جراحی رحم یا سزارین توسط مادر باردار، انجام القای زایمان، توصیه نمیشود.

> القای زایمان برای بارداری سه قلویی یا بیشتر، مناسب نیست.

خطرات القای زایمان

گاهی اوقات ضربان قلب جنین در بعضی از روش های القای زایمان نظیر تزریق آکسی توسین، تحت تأثیر قرار می گیرد و حتی امکان دارد که اکسیژن کافی به نوزاد نرسد.

- هنگام استفاده از القای زایمان، احتمال دارد که عفونت های پس از زایمان، بیشتر شود.

- یکی از خطرات القای زایمان اینست که رحم، پاره شود.

- خونریزی های طولانی مدت بعداز زایمان، از خطرات القای زایمان به شمار می رود.

القای زایمان می تواند برای برخی زنان گزینه مناسبی باشد، اما با خطراتی همراه است

گردآوری: بخش سلامت سرپوش