معمولا پاره شدن کیسه مایع آمنیوتیک مدت کوتاهی قبل از دردهای زایمانی رخ میدهد پاره شدن کیسه آب جنین
موقعیت جنین، درون رحم و در داخل کیسه ای میباشد که پر از مایع است و نام آن کیسه آب یا کیسه مایع آمنیوتیک می باشد. درواقع زمان پاره شدن کیسه آمنیوتیک، پیش از زایمان و بدنیا آمدن نوزاد است و در نتیجه از طریق واژن، مایع آمنیوتیک خارج می گردد. این اتفاق را تحت عنوان پاره شدن کیسه آب می شناسند. معمولاً در هنگام دردهای زایمانی یا مدت کوتاهی پیش از دردهای زایمانی، کیسه مایع آمنیوتیک پاره میشود.
اگر پیش از هفته ۳۷ بارداری، کیسه آب پاره شود؛ به آن PPROM یا پارگی زودس کیسه آب اطلاق میشود. چنانچه زودتر از موعد، کیسه آب پاره شود؛ ممکن است زایمان زودرس را به دنبال داشته باشد( اما نه در همه موارد). در حدود ۳ درصد از بارداری ها پارگی کیسه آب ایجاد می شود. براساس سن بارداری، درمان و خطرات پارگی کیسه آب زود هنگام، متفاوت است. اگر کیسه آب، پاره شود باید به سراغ اقدامات درمانی بروید.
جنین در زمان نزدیکی موعد زایمان، به سمت لگن حرکت می کند و سر او به کیسه فشار می آورد. احتمالا کیسه آب در چنین وضعیتی پاره شود. درصورت عدم پاره شدن کیسه آب بطور خودبخود، پزشکان برای پاره کردن آن از روش پارگی عمدی و مصنوعی استفاده می کنند. چنانچه کیسه ی آب خانمی دچار پارگی زودرس شد؛ باید موقعیت خود را به حالت دراز کشیده یا نیمه نشسته در زمان انتقال به بیمارستان تعیین کند و تا حد ممکن برای بررسی به نزدیک ترین محل مراجعه کند.
دلایل پاره شدن کیسه آب جنین چیست؟
به دلیل ضعیف شدن پرده های جنینی یا انقباضات رخ داده درون رحم، کیسه آب جنین پاره میشود. از عوامل مؤثر در نازک شدن پرده می توان به موارد زیر اشاره نمود :
>> بالا بودن فشار خون
>> سیگار کشیدن در زمان بارداری
>> عفونت های دستگاه تناسلی
>> عفونت و بیماری های مقاربتی
>> سابقه پارگی کیسه آب در بارداری های قبلی
>> دیابت
>> خونریزی واژینال در دوره بارداری
>> جدا شدن جفت
>> بارداری چند قلویی
>> دلایل نامعلوم
پاره شدن کیسه آب ممکن است فاقد علامت باشد علائم پاره شدن کیسه آب زود هنگام
ممکن است که کیسه آب در زمانی که پاره میشود؛ علایمی از خود نشان ندهد و یا خروج قطرات مایع آمنیوتیک تنها علائم پاره شدن کیسه آب باشد. پاره شدن کیسه آب برای مادر باردار، خطری بهمراه ندارد. یکی از علائم پاره شدن کیسه آب زود هنگام، نشت مایع آمنیوتیک و یا خروج قطره ای مایع آمنیوتیک می باشد. نمی توان مانع نشت مایع آمنیوتیک شد. در افراد مختلف، میزان نشت این مایع، متفاوت است ولی همیشه زایمان زودرس در اثر این پارگی اتفاق نمی افتد و ممکن است که نوزاد بمدت یک تا دو روز، پس از پارگی کیسه آب به دنیا بیاید. عفونت مایع آمنیوتیک از دیگر عوارض پاره شدن کیسه آب به شمار می رود. درصورت قرار نگرفتن سر جنین در کانال زایمان و دهانه رحم، احتمالا بند ناف به دور نوزاد پیچیده و برای نوزا، مشکلاتی را بوجود می آورد. پزشک براساس تمامی این موارد، تصمیم می گیرد که پروسه بارداری را فورا تمام کند یا این که برای به دنیا آمدن نوزاد، مدت بیشتری را صبر کند.
عوامل موثر در پارگی زودرس کیسه آب
پارگی زودرس کیسه آب و زایمان زودرس، علت مشخصی ندارد ولی گاهی اوقات در داخل واژن، وجود بعضی از باکتری ها میتواند کیسه آب را نازک کند و در نتیجه کیسه آب مادر را دچار پارگی زودرس کند. درواقع پارگی زودرس کیسه آب، عوارضی دارد که مهمترین آن ها بروز عفونت هایی در مادر و داشتن ترشحات بدبو یا سوزش یا خارش های مکرر در طی بارداری می باشد. بنابراین مادران باردار باید چنین مسأله ای را با مراجعه به ماما و پزشک درمیان بگذارند.
فواید کیسه آب برای جنین
مقدار زیادی آب در مایع آمنیوتیک موجود در کیسه آب جنین وجود دارد ولی انواع هورمون ها، مواد مغذی و آنتی بادی، پس از هفته ۲۰ بارداری به آن اضافه می شود. تا هفته ۳۶ بارداری، این مایع بتدریج بیشتر می شود و به آن ادرار جنین نیز اضافه میشود تا حدی که یک لیتر میشود ولی مقدار این آب پس از این هفته، کم می شود. این مایع آمنیوتیک، کمک بسیاری به رشد قسمت های مختلف بدن جنین می کند که از آن ها می توان به کلیه، ریه و سیستم گوارش او اشاره کرد. همچنین مایع آمنیوتیک دربرابر ضربات و عفونت ها، مانند یک سد دفاعی از جنین محافظت می کند. درواقع مایع آمنیوتیک به عنوان محافظ بند ناف محسوب میشود. جنین در این مایع تا زمان تکمیل ریه های خود نفس میکشد و اعضای گوارشی وی با ورود این مایع به داخل سیستم گوارشی، تکمیل می شود که بیانگر اهمیت مایع آمنیوتیک و کیسه آب جنین و ضرورت مراقبت از آن است.
آیا می توان مانع از پارگی کیسه آب جنین شد؟
گاهی اوقات راهی برای پیشگیری از بروز برخی مشکلات وجود ندارد ولی در صورت وجود مشکلات دهانه رحمی، میتوان از پارگی زودرس کیسه آب جلوگیری کرد؛ به این صورت که دهانه رحم را می دوزند یا اقدامات دیگری انجام می دهند. خوش بختانه اکثر کیسه آب ها در اواخر بارداری، پاره می شوند ولی احتمال ایجاد آن در هر شرایطی وجود دارد. در ماه های پائین بارداری، احتمال بروز چنین مشکلی کم تر است .
پاره شدن کیسه آب جنین بدلیل ضعیف شدن پرده‌های جنینی یا انقباض‌هاییست که در رحم اتفاق میافتداقدامات بعد از پارگی کیسه آب جنین
بهتر است بدانید که جنین، توانایی زنده ماندن از هفته ۲۶ تا ۲۸ هفتگی را دارد ولی پیش از آن معمولاً نمیتواند زنده بماند. اگر پیش از هفته ۲۶ کیسه آب مادر باردار، پاره شود؛ متأسفانه سلامت مادر و جنین با عوارض بیشتری تهدید میشود؛ بدین دلیل که نگهداری بچه سخت است و مادر باید تحت نظر پزشک، بستری شود.
ترجیح داده می شود که جنین در ماه های بالاتر، حدود ۳۴ تا ۳۶ هفتگی، در داخل رحم بماند. درصورت عدم واضح بودن پارگی کیسه آب، مادر باید آزمایش های لازم را تحت نظر پزشک در هرروز انجام دهد و تب او به صورت مرتب کنترل شود. همچنین برای پیشگیری از بروز مشکل خاص باید ضربان قلب جنین و علایم حیاتی او چک شود.
معمولاً طبق نظر پزشک برای مادر باردار، آنتی بیوتیک تجویز می شود. درصورت واضح بودن پارگی کیسه آب، توصیه میشود که بچه را نگهداری نکنید؛ چون احتمال فشار وارد کردن بر روی بند ناف و ایجاد اختلال در جریان خون بچه وجود دارد. در چنین شرایطی بهتر است که نسبت به خاتمه ی بارداری خود اقدام کنید. در صورت کم بودن پارگی کیسه آب، اگر مادر استراحت کند؛ احتمال دارد که مایع آمنیوتیک، مجددا تشکیل شود.
آیا در بارداری بعدی هم امکان پارگی مجدد کیسه آب وجود دارد؟
اگر کیسه آب شما در دوران بارداری دچار پارگی زودرس شود، خطر پاره شدن کیسه آب در بارداری بعدی و زایمان زودرس بعدی افزایش می یابد ولی بهتر است بدانید که قطعاً پارگی زودرس کیسه آب در زایمان بعدی اتفاق نمی افتد. این افراد احتمالا تحت مراقبت های ویژه در بارداری بعدی، قرار میگیرند. چنانچه خانم باردار، نگران باشد که کیسه آبش در بارداری آتی دچار پارگی میشود؛ میتواند این مسأله را با پزشک یا مامایش در میان بگذارد.
عوارض پارگی زودرس کیسه آب
حدودا در ۳ تا ۱۰ درصد از بارداری ها، پاره شدن کیسه آب تا قبل از هفته ۳۷ بارداری مشاهده شده است. پاره شدن زودرس کیسه آب دارای عوارض زیر میباشد :
- عفونت در مادر یا نوزاد
- کنده شدن جفت یا جدا شدن جفت از رحم
- مشکلات بند ناف
گاهی وقت ها نوزاد با عوارض ناشی از زایمان زودرس مواجه می شود. اگر در هفته ۳۴ بارداری یا دیرتر، کیسه آب پاره شود؛ ممکن است که پزشک، زایمان زودرس را برای کاهش خطر عوارض پیشنهاد دهد ولی درصورت عدم وجود نشانه ای از عفونت، احتمال اجازه ادامه ی بارداری تا زمان شروع زایمان، تحت نظارت دقیق داده میشود. پزشک درصورت پاره شدن کیسه آب تا پیش از هفته ۳۴ بارداری، سعی در به تاخیر انداختن زمان زایمان دارد. به این ترتیب امکان رشد جنین، بیشتر میشود. در این شرایط، برای پیشگیری از بروز عفونت در مادران، آنتی بیوتیک ها را تجویز می کنند و برای رشد زودتر ریه های جنین، داروهای کورتیکواستروئید تجویز میشود.
پاره شدن کیسه آب پیش از هفته ۳۷ بارداری حدودا در ۳ تا ۱۰ درصد از بارداریها مشاهده میشودتشخیص پاره شدن کیسه آب جنین
برای تشخیص پاره شدن کیسه آب جنین، علاوه بر بررسی سابقه پزشکی کامل و معاینه فیزیکی، از روش های دیگری استفاده میشود که عبارتند از:
* برای مشاهده نشت مایع، دهانه رحم را معاینه می کنند.
* برای تشخیص پاره شدن کیسه آب جنین، از سونوگرافی استفاده می کنند.
* برای تشخیص اسیدی یا قلیایی بودن مایع، آزمایش pH را انجام می دهند.
* در زیر میکروسکوپ، مایع خشک شده را بررسی می کنند که احتمال دیدن الگوی سرخس مانند خاصی وجود دارد.
در صورت مشاهده چه علایمی در خانه، باید به پزشک مراجعه کرد؟
بیمار باید در صورت مشاهده هر یک از علایم زیر، نزد پزشکش برود:
> افزایش دمای بدن
> وجود علایم سرماخوردگی( احساس تب و لرز)
> خونریزی واژینال
> نشت مایع سبز یا بد بو از واژن
> انقباضات رحمی و گرفتگی عضلانی
> درد شکم و درد کمر
> تغییر در حرکات جنین
همچنین احتمالا بیمار در این مدت نباید رابطه جنسی داشته باشد.
درمان پارگی کیسه آب جنین
شاید پاره شدن کیسه آب جنین، عارضه خطرناکی محسوب شود که زنان باردار از شنیدن چنین مسأله ای میترسند ولی بهتر است بدانید که این عارضه را می توان درمان کرد. پزشک معمولاً چند راهکار را به هنگام مواجه با این مورد اورژانسی انجام می دهد:
>> ابتدا نسبت به بستری بیمار در بیمارستان، اقدام می کند.
>> پزشک، آنتی بیوتیک هایی را برای مادر باردار را تجویز می کند تا از هر نوع عفونت، جلوگیری کند یا عفونت های به وجود آمده را درمان کند.
>> برای اطمینان از کنترل عفونت و شرایط مختلف بدن مادر، انواع تست های آزمایشگاهی انجام می شود.
>> پزشک دائما به کنترل شرایط عمومی مادر از نظر داشتن تب یا درد می پردازد.
>> بعد از پاره شدن کیسه آب باید بطور مرتب، شرایط عمومی، ضربان قلب و حرکات جنین را کنترل کرد.
>> در مواردی که پزشک احساس کند که به داروهای مربوط به زایمان زودرس نیاز است، آن ها را تجویز میکند.
>> در صورت تشخیص پزشک برای به تاخیر انداختن زایمان باید برای کمک به تکمیل ریه نوزاد، داروهای کورتیکواستروئید تجویز می شوند.
تنها علائم پاره شدن کیسه آب، خروج قطرات مایع آمنیوتیک باشدگردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 18
- 3
