دلایل لکه بینی در بارداری چیست؟

تقریباً ۲۰ – ۲۵ درصد از بانوان ، لکه بینی در بارداری را تجربه میکنند

لکه بینی در بارداری

در دوران بارداری خون خفیفی از واژن خارج میشود که به آن لکه بینی میگویند. خانم هایی که منتظر علایم و نشانه های بارداری هستند یا بعد از چندین ماه ارزو دارند که باردار شوند، باید نسبت به علائمی مانند علائم پیش از پریودی، گرفتگی و خستگی عضلات، خونریزی یا لکه بینی ناشی از لانه گزینی یا پریودی آگاه باشند. در اوایل بارداری این احتمال وجود دارد که اکثر خانمهای باردار، خونریزی را تجربه کنند که میزان آن بسته به ترشحات صورتی قهوه ای تا لکه بینی و یا حتی خونریزی در حد پریود متغیر باشد. این مسئله سبب شده تا افردی که باردار هستند، مخصوصا افرادی که سابقه سقط ،  نازایی و.....داشته اند دچار استرس و نگرانی شوند.

وقتی که مادر باردار در اوایل دوران بارداریش به متخصص زنان و زایمان مراجعه کند کمک شایانی به رفع نگرانی شما می کند. تقریباً ۲۰ – ۲۵ درصد از بانوان در دوران بارداری، لکه بینی یا خونریزی دارند، یعنی از هر ۴ یا ۵ مادر باردار،  یک نفر و حدود نیمی از این افراد به سلامتی و تندرستی، فرزندشان را به دنیا می آورند درحالیکه نیمی دیگر دچار سقط جنین می شوند. اکثر مادران فقط یک مرتبه در دوران بارداریشان خونریزی را تجربه می کنند ولی بعضی دیگر، خونریزی را در سراسر این دوران تجربه می کنند که این خونریزی ها گاهی وقت ها به شکل رگه های خون، لکه بینی، خون ریزی مشابه عادت ماهیانه یا ... می باشد.

در اواخر دوران بارداری، یکی از نشانه های اولیه ی زایمان زودرس، لکه بینی در بارداری می باشد

دلایل لکه بینی در بارداری

از دلایل لکه بینی در بارداری میتوان به موارد زیر اشاره کرد :

* لانه گزینی جنین:

سلول تخمک بعد از این که بارور شد و در لوله ی فالوپ بمدت ۳ روز ماند، به رحم منتقل و در نهایت به دیواره ی رحم وصل می شود. زمان بروز چنین حالتی ۶ تا ۱۲ روز بعد از تخمک گذاری میباشد که به آن لانه گزینی می گویند. از علائم لانه گزینی می توان حساس شدن سینه ها،  گرفتگی در عضلات و لکه بینی اشاره کرد. با این که در بارداری، بروز لکه بینی یا خون ریزی کم، نگران کننده است ولی همیشه هم جدی و خطرناک نیست.

 عوامل مختلفی باعث بروز لکه بینی در بارداری، می شود. در هفته های اول حاملگی یک علت شایع برای خونریزی مانند قاعدگی ، لانه گزینی محسوب میشود. لکه بینی ناشی از لانه گزینی خفیف است. نتیجه ی لقاح و تشکیل نطفه در زمان لانه گزینی خونی میباشد که این خون به زودی خارج نمی شود بلکه کم کم بمدت حداکثر سه روز خارج می شود. ولی درصورت بیشتر شدن این زمان یا تشدید آن، باید به پزشکتان مراجعه کنید.

* عروق سرراهی:

داخل لایه ی پوشاننده رحم، عروق خون رساننده به جنین بدون حفاظت بندناف قرار گرفته است و محل عبور آن از کانال ورودی رحم می باشد. با این که این عروق به ندرت پاره میشود ولی درصورت پاره شدن، خون رسانی به جنین کم می شود. ضربان غیرطبیعی قلب جنین و خونریزی شدید از علایم و نشانه های پاره شدن عروق محیطی به شمار می رود.

* خونریزی به دلیل بارداری خارج رحمی:

تخمک بارور شده در این نوع از بارداری، خارج از رحم است و معمولاً در لوله های فالوپ جایگزین می شود. این مورد در زمانی رخ میدهد که لوله های فالوپ پاره شده باشند یا آسیب دیده باشند، خونریزی داخلی داشته باشند و سیستم مادر بهم ریخته باشد. از نشانه های خونریزی بارداری خارج از رحمی می توان به درد شدید یا عموم زیر شکمی، توقف درد و برگشت ناخوشایند آن بعد چند روز، حالت تهوع یا ضعف و .... اشاره کرد.

* معاینه ی فیزیکی:

 در هفته های ششم تا دوازدهم حاملگی، معاینات لگنی را انجام میدهند که تا ۲۴ ساعت میتواند باعث بروز لکه بینی در بارداری شود ولی مادر و جنین را هیچ خطری تهدید نمی کند.

* رابطه ی جنسی:

ابتدای دهانه ی رحم توسط مویرگ های خونی مسدود میشوند و خون بیشتری در دوران بارداری درون رحم و در این مویرگ ها جریان دارد. اگر به این ناحیه در حین رابطه ی جنسی فشار وارد شود موجب تحریک دهانه ی رحم و ایجاد لکه بینی می شود. معمولاً این لکه بینی خیلی شدید نیست و پس از گذشت چند ساعت از بین می رود.

* خونریزی پیشروی :

بعضی از حالت های تجربه شده توسط بانوان  " خونریزی پیشروی"  نام دارد و این شرایط وقتی اتفاق می افتد که منتظر عادت ماهیانه خود هستید. زمان شروع این خونریزی از هفته ۴، هفته ۸ و هفته ۱۲ بارداری می باشد. نشانه های خونریزی پیشروی اغلب مثل نشانه های قاعدگی شامل کمر درد، گرفتگی ها، احساس سنگینی در ناحیه لگنی و احساس تورم می باشد. ولی عادت ماهیانه نمی شوید( با وجود تمام نشانه های آن)، بدین دلیل که باردار هستید! زیرا هورمون ها در دوران بارداری، مانع بروز عادت ماهیانه می باشد.

در دوران بارداری خون خفیفی از واژن خارج میشود که به آن لکه بینی در بارداری میگویند

گاهی وقت ها هم میزان هورمون ها هنوز به اندازه کافی زیاد نیست تا باعث متوقف شدن عادت ماهیانه شود، به همین خاطر دچار خونریزی پیشروی می شوید. مدت زمان خونریزی پیشروی تا حدود سه ماه نیز میباشد و جفت هورمون های تولید شده را پس از آن از تخمدان ها تحویل می گیرد و این هورمون ها باعث میشود که خونریزی متوقف شود. بعضی از بانوان امکان دارد در سراسر بارداری خود، این خونریزی را تجربه کنند ولی میتوانند با نظارت دقیق پزشکی، نوزادی سالم به دنیا آورند.

* خون ریزی زیر کوریونی:

خون بین کیسه حاملگی و دیواره رحم در خون ریزی زیر کوریونی، جمع می شود که در اثر آن در بعضی مواقع در سونوگرافی، لخته های داخل رحمی قابل رویت است. بدن در اکثر اوقات مجدد به جذب این لخته های خون کمک می کند. ولی گاهی وقت ها خونی که از مهبل خارج می شود ، تیره رنگ یا حتی به صورت لخته های کوچک می باشد.

* خونریزی به دلیل مشکلات جفت:

جنین با بند ناف به جفت متصل می شود و از این طریق از بدن مادرش تغذیه می کند. در نیمه ی بالایی رحم، محل قرار گیری جفت می باشد. جفت سرراهی به حالتی گفته میشود که جفت در نیمه ی پایینی رحم قرار میگیرد و موجب انسداد دهانه ی رحم و مانع از خروج جنین می شود. بعبارتی دیگر وقتی اتفاق می افتد که پائین تر از حد معمول و روی گردنه ی رحم جای میگیرد. میزان کمی از بانوان و مادران، حالت جفت سرراهی را تجربه می کنند. علائم جفت سر راهی شامل خونریزی بدون درد و گشاد شدن دهانه ی رحم می باشد. معمولاً برای جنین و مادر عارضه ای به وجود نمی آورد مگر این که جفت دچار اختلال شود و جنین نتواند به درستی تغذیه کند.

پزشک شما در صورت عدم بالا کشیده شدن جفت، استراحت مطلق و زایمان القائی یا سزارین را برایتان تجویز می کند. جفت سر راهی در سونوگرافی هفته ۱۶ تا ۲۰ بارداری مشخص می شود و میتوان مانع از بروز عوارض و خونریزی آن شد. درصورت بروز این عارضه تا پیش از ۳۷ هفتگی، مادر، کورتیکواستروئید را به منظور رشد کامل ریه های جنین دریافت می کند. ولی اگر هم چنان خونریزی لزج در۳۷ هفتگی بارداری وجود داشته باشد و قطع نشده باشد باید زایمان به روش سزارین انجام شود. این خطر برای افرادی که سیگاری هستند، فشار خون بالا دارند، مشکلات کلیوی یا پره اکلامپسی اند بسیار بیشتر است.

* وازا پرویا:

به مشکلات موجود در عروق خونی کودک، وازا پرویا گفته میشود که در اثر این مشکل، بعضی از رگ های خونی کودک به موازات دهانه رحم، حرکت میکنند. این رگ های خونی گاهی اوقات در اواخر بارداری یا در دوران زایمان زودرس سبب خون ریزی غیر طبیعی میشود. خانم های مبتلا به وازپرویا معمولاً زایمان سزارین دارند.

* زایمان زودرس:

در اواخر دوران بارداری، یکی از نشانه های اولیه ی زایمان زودرس، خون ریزی می باشد.گاهی وقت ها بعضی از خانم ها با علائمی همچون ترشحات و لخته های غیر طبیعی مخاطی رو به رو میشوند. یک لخته مخاطی ترکیبی از مخاط، ترشحات واژن و خون می باشد. وقتی که قبل از ۳۷ هفته، زایمان رخ دهد ممکن است کودکتان به مراقبت های ویژه ای نیاز داشته باشد و دچار مشکلات دیگری شود. زایمان زودرس در طول سه ماهه دوم بارداری، تبعاتی بهمراه دارد که یکی از آن ها به خطر افتادن زندگی کودک می باشد. خون ریزی برای زایمان زودرس یک عامل خطر محسوب میشود. زنانی که در سه ماهه دوم سابقه خون ریزی دارند میتوانند برای اطلاع از خطر زایمان زودرس و به حداقل رساندن این خطر، با پزشکشان صحبت کنند.

دلیل لکه بینی در بارداری بعضی اوقات پارگی رحم با خون ریزی شدید میباشد

* عفونت:

یک عفونت واژینال در دوران بارداری سبب میشود که واژن، خون ریزی کند. خون ریزی گاهی وقت ها بهمراه ترشحات غیر طبیعی واژن می باشد. به همین علت زنان باردار باید با پزشک خود درخصوص لکه بینی دوران بارداری مشورت کنند تا آن پزشک علت های قطعی تر لکه بینی در بارداری را رد و یا تائید کند.

* پولیپ های سرویکس:

خانم باردار امکان دارد از قبل دچار پولیپ دهانه رحم شده باشد وحتی خودش هم نسبت به این مسأله آگاه نباشد و خونریزی در جریان رابطه زناشویی رخ دهد که به وضعیت بارداری ارتباطی ندارد.

* پارگی رحم:

بعضی اوقات پارگی رحم با خون ریزی شدید همراه میشود. برای مادر و کودک، پارگی رحم یک امر خطرناک تلقی میشود و در اثر آن زایمان زودرس زخ میدهد. زنی که دچار خون ریزی، درد و تب میشود، یا اخیراً در ناحیه ی شکم یا رحم دچار آسیب شده، ممکن است پارگی رحم را تجربه کند، از این رو باید به اورژانس مراجعه کند.

زمان مراجعه به پزشک برای لکه بینی در بارداری  

پزشک، وضعیت شما را برای جلوگیری از بروز مشکلات جدی بررسی میکند. وظیفه ی پزشک اینست که علت خونریزی در بارداری را تشخیص دهد و نسبت به درمان آن اقدام کند. پزشک با معاینه ی دهانه ی رحم می تواند به بررسی میزان باز بودن آن و احتمال سقط جنین بپردازد، ضربان قلب جنین را با انجام سونوگرافی کنترل کند، سپس دارودرمانی و مراقبت ها را باتوجه به علت و میزان خونریزی شروع کند. در مواردی هم توصیه میشود که مادر استراحت مطلق و بستری شود یا خاتمه ی بارداری را اعلام می کند.

برای اینکه بارداری ایمنی داشته باشید و از عوارض خونریزی در بارداری پیشگیری کنید باید درصورت بروز علایم زیر، سریعاً به پزشکتان مراجعه کنید.

- درصورت داشتن خونریزی و درد ناحیه ی شکم یا لخته خون، احتمال خطر سقط جنین وجود دارد.

- بعد از رابطه ی جنسی بمدت یک هفته هم چنان خونریزی دارید.

- در روزهای اول بارداری، ترشحات خفیف نباشد و بیش از ۳ روز طول بکشد.

- وقتی که خونریزی یا لکه بینی همراه با بوی بد و خارش باشد.

- دچار حالت تهوع شوید و سینه هایتان حساس شوند که اینها از نشانه های کاهش علایم بارداری می باشد.

- از نشانه ها ی خطر برای وجود عفونت می توان به تب و لرز و ترشح همراه با خونریزی اشاره کرد.

اقدامات لازم هنگام مواجهه با خونریزی در بارداری

درصورتیکه مادر باردار، خونریزی داشته باشد، او و اطرافیانش دچار ترس و دلهره می شوند، از این جهت تلاش می کنند تا برای کاهش خونریزی در بارداری شرایطی را فراهم کنند. از این شرایط می توان به مراقبت ها و تغییر سبک زندگی جنسی و تغییر در رژیم غذایی خانم های باردار اشاره کرد.

>> سعی در حفظ آرامشتان داشته باشید و استرس نگیرید.

>> استراحت کنید و فعالیت های سنگین را به منظور حفظ سلامتی خود انجام ندهید.

>> از تامپون در مواقع خونریزی استفاده نکنید و بجای آن از پد استفاده کنید.

>> از داشتن رابطه ی جنسی در مواقع خونریزی بپرهیزید.

>> داروهایتان را با تجویز پزشک مصرف کنید.

لکه بینی در اواخر دوران بارداری، یکی از نشانه های اولیه ی زایمان زودرس میباشد

گردآوری: بخش سلامت سرپوش