استرس پس از تعطیلات؛ چگونه با آن مقابله کنیم؟

به گزارش ایسکانیوز،  بسیاری از ما پس از چند روز مرخصی یا تعطیلی، برای بازگشت به کارهای روزمره و رفتن به سرکار دچار مشکل و حتی استرس و ترس می شویم. به همین علت برای بعضی ها شنبه ها بدترین روز هفته است.

محققان به این نتیجه رسیده اند که همیشه نمی توانید برنامه یا تعهدات خود را تغییر دهید تا شنبه ها جذاب تر شوند، ولی امکان دارد بتوانید مغزتان را به گونه ای برنامه ریزی کنید که در خصوص روزهای غیرتعطیل هفته متفاوت فکر کند.

مغز ما عاشق پیش بینی و کارهای روتین است. حتی تحقیقات نشان می دهد که فقدان روتین با پریشانی روانی ما مرتبط است.

در صورتیکه تعطیلات آخر هفته زمان فراغت و دلپذیری را به ما می دهد، مغزمان سخت کار می کند تا این تغییر ناگهانی را به یک روال عادی تبدیل کند.

ولی خبر خوب این است که مغز برای تطبیق با فراغت هفته و نداشتن روتین نیازی به تلاش بیشتر ندارد.

با این حال، هنگامی که میخواهید به فعالیت های کمتر خوشایند برگردید، مثلاً فهرست کارهای روز شنبه، داستان متفاوت می شود.

یکی از راه های تطبیق با تغییرات پس از آخر هفته یا تعطیلات عید معرفی روتین هایی است که تمام هفته وجود دارند و این قدرت را دارند که زندگی مان را معنادارتر کنند. مثل تماشای برنامه های تلویزیونی مورد علاقه یا باغبانی یا رفتن به باشگاه که انجام آنها در زمان مشخص در روزمره مفید است.

به طور کلی، روتین ها حس انسجام به ما میدهند ، چه این روال پنج روز کار کردن و دو روز تعطیلی باشد، چه مجموعه ای از کارهایی باشد که زندگی مان را معنادارتر می کنند.

ولی روال مهمی که باید در روزمره ایجاد شود، روال خواب است. تحقیقات نشان می دهد که حفظ مدت زمان خواب ثابت، زمان رفتن به تختخواب یا کیفیت خواب در لذت بردن مان از شنبه ها تاثیرگذار است.

معمولاً تغییرات در الگوهای خواب در آخر هفته ها یا تعطیلات عید باعث ایجاد« جت لگ» یا« پرواززدگی» می شود. جت لگ وضعیتی فیزیولوژیک است که از تغییرات ریتم شبانه روزی بدن اتفاق می افتد و ناشی از مسافرت های طولانی( از شرق به غرب یا برعکس) است که در آن تنظیم خواب فرد به علت اختلاف ساعت مبدأ با مقصد پرواز به هم می ریزد.

مثلا خوابیدن دیرتر از حد معمول و طولانی تر در روزهای تعطیل ممکن است باعث ایجاد اختلاف بین ساعت بدن و مسئولیت های اجتماعی و در نهایت بالا رفتن سطح استرس در صبح شنبه می شود.

پس باید سعی کنید زمان مشخصی را برای خوابیدن و بیدار شدن در نظر بگیرید و از چرت زدن روزانه خودداری کنید. برای این کار بهتر است قبل از خواب، گوشی تان را خاموش کنید یا کنار بگذارید و یک روال ۳۰ دقیقه ای« آرام کردن » قبل از خواب ایجاد کنید.

هک کردن هورمون ها

هورمون ها هم در احساسات ما نسبت به شنبه ها نقش دارد. به عنوان مثال ، کورتیزول یک هورمون چندکاره بسیار مهم است که به بدن کمک می کند نه تنها متابولیسم خود را کنترل کند، بلکه چرخه خواب و بیداری و همچنین پاسخ مان به استرس را تنظیم کند.

کورتیزول معمولاً یک ساعت قبل از بیدار شدن از خواب ترشح می شود و به ما کمک می کند احساس بیداری کنیم. سپس سطح آن تا صبح روز بعد کاهش می یابد، مگر اینکه تخت استرس قرار بگیریم.

بدن ما تحت استرس حاد نه تنها کورتیزول، بلکه آدرنالین هم ترشح می کند تا برای جنگ یا فرار آماده شود.این دقیقا زمانی است که قلب سریع می زند، کف دست ها عرق می کند و دست و پا شروع به لرزش می کند.

خوب است بدانید که این آمیگدال( ناحیه ای کوچک و بادام شکل در پایه مغز) است که مغز را ربوده است. حتی قبل از اینکه مغز بتواند آن را پردازش کند و فکر کند که آیا به آن نیاز بود یا خیر، یک واکنش عاطفی فوق العاده سریع به استرس ایجاد می کند.

اما به محض اینکه بتونیم فکر کنیم یا همان قشر پیشانی مغز که برای عقل و تفکر فعال کنیم، پاسخ آمیگدال کاهش می یابد؛ البته به شرطی که استرسی در محیط خارجی نباشد.

این امر نبردی دائمی بین احساسات و عقل ماست که امکان دارد زمان هایی که خیلی استرس داریم یا مضطرب هستیم، ما را نیمه های شب از خواب بیدار کند.

بدین ترتیب نباید تعجب کنیم که سطح کورتیزول- که از نمونه بزاق افراد به صورت تمام وقت اندازه گیری می شود- در روزهای شنبه و یکشنبه بیشتر و روزهای جمعه کمترین سطح گزارش می شود.

برای اینکه کورتیزول بدن بعنوان هورمون استرس در سطحی یکسان در روز یا روزهای هفته باشد، باید آمیگدال را با آموزش مغز برای تشخیص تهدیدهای واقعی فریب دهیم. در واقع ، باید قشر جلوی مغز را با بیشترین سرعت ممکن فعال کنیم. یکی از بهترین راه ها برای رسیدن به این هدف و کاهش استرس کلی، فعالیت های تمدد اعصاب به ویژه در روزهای جمعه است.

یکی از روش های تمدد اعصاب گذراندن وقت در طبیعت است. پیش از اینکه به سراغ گوشی بروید و شبکه های اجتماعی و اخبار بروید، به خود زمان بدهید.خوب است منتظر بمانید تا اوج کورتیزول به صورت طبیعی کاهش یابد که تقریبا یک ساعت بعد از بیدار شدن از خواب و قبل از اینکه در معرض استرس های خارجی قرار گیرید، اتفاق می افتد

با پیروی از این نکات ساده میتوانید مغزتان را طوری آموزش دهید که باور کند روزهای هفته یا بعد از تعطیلات به خوبی آخر هفته و تعطیلات است.