اگر آنتی‌بیوتیک می‌خورید، گریپ‌فروت نخورید!

سلامتیسم/فیبر نمی‌تواند توسط بدن هضم شود، اما باکتری‌های روده می‌توانند این کار را انجام بدهند. همین هضم کردن فیبرها به رشد باکتری‌های سالم در روده کمک می‌کند. درنتیجه، فیبر می‌تواند به بازگرداندن باکتری‌های سالم روده پس از پایان دوره مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها کمک کند.

مواد غذایی سرشار از فیبر عبارت‌اند از غلات سبوس‌دار (نان کامل، برنج قهوه‌ای)، مغزهای خام، دانه‌ها، لوبیاها، عدس، انواع توت‌ها، کلم بروکلی، ‌نخود فرنگی، موز و کنگر فرنگی. مطالعات علمی نشان داده‌اند که مواد غذایی حاوی فیبر غذایی نه‌تنها به رشد باکتری‌های سالم در روده کمک می‌کنند، بلکه می‌توانند رشد بعضی از باکتری‌های مضر را هم در روده کاهش بدهند.

با این‌ حال، فیبر غذایی می‌تواند سرعت تخلیه معده را کمتر کند و درنتیجه سرعت جذب داروها را هم پایین بیاورد. بنابراین، بعضی از پزشکان توصیه می‌کنند که در طول دوره مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها موقتا از مصرف مواد غذایی غنی از فیبر خودداری کنید و پس از پایان دوره استفاده از این داروها، استفاده از مواد غذایی غنی از فیبر را افزایش بدهید. مواد غذایی تخمیرشده بعضی از مواد غذایی می‌توانند به بازگرداندن باکتری‌های سالم به روده پس از آسیب‌دیدگی‌هایی که به‌خاطر مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها ایجاد می‌شوند، کمک کنند.

مواد غذایی تخمیرشده، یکی از همین موارد هستند که به‌واسطه میکروب‌ها به‌وجود می‌آیند. بعضی از گزینه‌های تخمیری مفید عبارت‌اند از ماست‌ها، پنیر و کلم ترشی. این مواد غذایی حاوی مجموعه‌ای از گونه‌های باکتریایی سالم مانند Lactobacilli هستند و پس از پایان دوره استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند تعادل لازم را به میکروبیوم روده بازگردانند.

مطالعات علمی نشان داده‌اند افرادی که میزان زیادی ماست یا شیر تخمیرشده می‌خورند، دارای سطح بالاتری از باکتری Lactobacilli در روده‌های‌شان هستند. به‌علاوه، میزان باکتری‌های بیماری‌زا مانند Enterobacteria و Bilophila wadsworthia نیز در روده این افراد کمتر است. محققان می‌گویند که شیر سویای تخمیرشده نیز دارای اثرات مشابهی است و می‌تواند به رشد باکتری‌های سالم مانند Bifidobacteria در روده کمک کند.

بنابراین یافته‌های مهم، خوردن مواد غذایی تخمیرشده می‌تواند به ارتقای سلامت روده پس از مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها کمک برساند. بعضی از مطالعات نیز نشان می‌دهند که مصرف مواد غذایی تخمیرشده در طول دوره استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها نیز مفید است. به‌گفته محققان، ماست عادی یا ماست حاوی پروبیوتیک می‌تواند احتمال مبتلا شدن به اسهال را در دوره مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها کاهش بدهد.

کدام مواد غذایی، اثربخشی آنتی‌بیوتیک‌ها را کاهش می‌دهند؟ با این‌که خوردن بعضی از مواد غذایی در طول دوره مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و پس از آن مفید است، بعضی از مواد غذایی نیز واقعا در این دوره‌ها مضر هستند. به‌عنوان مثال، بعضی از مطالعات نشان می‌دهند که مصرف گریپ‌فروت و آب گریپ‌فروت در طول دوره استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند مضر باشد.

دلیلش این است که بسیاری از داروها ازجمله آنتی‌بیوتیک‌ها توسط آنزیم خاصی به‌نام cytochrome P۴۵۰  در بدن تجزیه می‌شوند، درحالی که آب گریپ‌فروت یا خود گریپ‌فروت می‌توانند از تجزیه این داروها در بدن جلوگیری کنند. مواد غذایی حاوی کلسیم نیز می‌توانند بر جذب آنتی‌بیوتیک‌ها تاثیر بگذارند. بعضی از مطالعات در همین زمینه نشان داده‌اند که مواد غذایی حاوی کلسیم این توانایی را دارند که جذب بعضی از آنتی‌بیوتیک‌ها مانند ciprofloxacin و gatifloxacin را ضعیف کنند. با این‌حال، مطالعات دیگری هم نشان داده‌اند که بعضی از مواد غذایی حاوی کلسیم مانند ماست دارای چنین اثر مهارکننده‌ای برای آنتی‌بیوتیک‌ها نیستند.