وزن هنگام تولد یکی از عوامل تعیین کننده سلامت نوزادان است. یکی از سوال ها بعد از پرسیدن جنسیت نوزاد، این است که وزن وی چقدر است ؟
به همین دلیل حفظ سلامت نوزاد قبل از به دنیا آمدن و بعد از تولد اواهمیت زیادی دارد زیرا مصون ماندن نوزاد ازهرگونه بیماری در دوران جنینی و بعد از آن، از عوامل رشد جسمی مناسب او خواهد بود.
وزن طبیعی نوزاد پسر در صورتی که به آخرین روزهای بارداری و به هفته سی و هشتم یا سی و نهم برسد بین ۳۰۰۰ تا ۳۴۰۰ گرم و وزن نوزاد دختر ۳۰۰۰ تا ۳۲۰۰ گرم است. سلامت نوزاد هنگام تولد علاوه بر وزن به قد و دور سر نیز بستگی دارد.
معمولا قد نوزاد در بدو تولد ۵۰ سانتیمتر است که گاهی اوقات مشاهده میشود برخی نوزادان یک تا ۲ سانتیمتر بلندتر هستند.
دور سر نوزاد نیز به طور طبیعی باید ۳۵ سانتیمتر باشد. وزن و دور سر طبیعی شاخص رشد طبیعی و سلامت نوزاد است. علاوه بر این، قسمتهای مختلف بدن نیز باید به رشد طبیعی رسیده باشد و رشد مغزی نیز کامل شده باشد. از آن جا که نوزاد در هفتههای آخر آهن جذب میکند و تعداد گلبولهای سفید و قرمزش به حد طبیعی میرسد، در صورت تولد به موقع، کمخونی متوجهش نخواهد شد. بنابراین نوزادی که در هفتههای سی و هشتم و سی و نهم به دنیا میآید، با رشد استخوانی و جمجمه مناسب نوزاد سالمی است.
نوزاد کم وزن
این احتمال وجود دارد که نوزاد دو هفته یا حتی یک ماه زودتر به دنیا بیاید. در این حالت شاخصهای رشد نوزاد کمتر از میزان طبیعی است و ممکن است وزنش کم باشد. معمولا نوزاد کمتر از ۲۵۰۰ گرم کم وزن قلمداد میشود و به مراتب قد و دور سرش هم کمتر از میزان طبیعی است. وزن کم هنگام تولد با مدت زمان بارداری رابطه مستقیم دارد، چراکه هر چه تعداد هفتههای بارداری نسبت به مدت طبیعی کمتر باشد وزن کم هنگام تولد در نوزادان شایعتر است. از سوی دیگر هرچه وزن نوزاد هنگام تولد کمتر باشد احتمال اینکه صدماتی به او برسد، بیشتر است.
مهمترین مسئله رشد مغزی ناکافی است که عوارض مغزی مانند تشنج را به همراه دارد. یکی دیگر از عوارض تولد زود هنگام کم خونی است. اگر نوزاد آهن کافی در هفتههای پایانی دریافت نکند ممکن است کم خون شود. علاوه بر این رشد قفسه سینه در این نوزادان اغلب ناکافی است و چون انرژی کافی ندارند اغلب این نوزادان بیشتر میخوابند و قدرت مکیدن خوب را هم ندارند و سینه مادر را خوب نمیگیرند. به همین دلیل به مادرانی که نوزاد نارس دارند توصیه میشود به تغذیه نوزاد بیشتر توجه کنند و با بیدار کردن آنها به تغذیه کافی آنها کمک کنند.
چاقی نوزاد
وزن بیش از ۴۰۰۰ یا ۴۵۰۰ گرم نوزاد هنگام تولد وزن بالا محسوب می شود. در مادران مبتلا به دیابت نوزاد معمولا با وزن بالا به دنیا میآید. چاقی مادر هم از دیگر عوامل موثر در این زمینه است. در این مواقع باید آزمایش خون گرفته شود تا از سلامت نوزاد اطمینان حاصل شود.
ژن پدرانه تعیینکننده وزن نوزاد هنگام تولد است
محققان موسسه سلامت کودک (ICH) در کالج دانشگاهی لندن در تحقیقات خود دریافتهاند، ژنهای به ارث رسیده از پدر و مادر در مراحل مختلف بارداری وظیفه تنظیم رشد و وزن جنین را برعهده دارد.
این ژنها علاوه بر یک زایمان موفق، سلامت مادر و امکان زایمانهای بعدی را نیز تضمین میکند. وزن کم نوزاد در بدو تولد از عوامل خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و مشکلات قلبی در آینده محسوب میشود.
دکتر ثریا عالمی، متخصص زنان و زایمان درباره درشت شدن جنین می گوید:
«از مشکلات بارداری که بیشتر به سزارین منجر میشود، جنین درشت است. گاهی به دلایلی جنین بسیار بزرگ میشود و در زمان زایمان، وزن آن به چهار کیلوگرم یا بیشتر میرسد.
مشکلاتی که درشت بودن جنین برای مادر ایجاد می کند متعدد است، ازجمله این که احتمال افتادگی مثانه و اختلال در تنظیم دفع ادرار بیشتر می شود؛ همین طور ممکن است در ادامه بارداری و پس از آن مادر دچار کمردرد شود.
اما مهم تر از همه، مشکلاتی است که هنگام زایمان برای مادر و جنین ایجاد می شود. از جمله این که ممکن است در زایمان طبیعی جنین در عبور از کانال زایمانی آسیب ببیند، مثلا شانه اش گیر کند و به اعصاب دست و بازویش آسیبی برسد و دچار شکستگی استخوان کتف یا بازو یا فلج دست شود.
همین طور ممکن است سر آسیب ببیند و شکستگی جمجمه ایجاد شود. از دیگر مشکلاتی که برای مادر پیش می آید این است که ممکن است دچار پارگی کانال زایمانی و خون ریزی شدید شود. تمامی این موارد باعث می شود که ما به فکر پیشگیری بیفتیم.
عامل وراثتی زایمان در خانواده و به دنیا آوردن نوزاد با وزن بالا هم از دیگر عواملی است که باید به آن توجه کرد. وزن و تغذیه مناسب مادر در به دنیا آمدن نوزادی با وزن طبیعی بسیار مهم است
- 16
- 1