کاهش ذخیره تخمدانی با افزایش میزان هورمون تیروئید

به گزارش ایسنا، کاهش ذخیره تخمدان و به دنبال آن کاهش کمیت و کیفیت تخمک، فرآیندی است که به سن بستگی دارد؛ ولی با این حال امکان دارد در هر سنی رخ دهد. در بیماران جوان تر، علت این مشکل بیشتر ناشناخته است؛ اما علت های دیگری مانند جراحی تخمدان، اندومتریوز و کیموتراپی (chemotherapy) و رادیوتراپی، نیز میتواند باعث این مشکل شود.

هورمون «آنتی مولرین» (AMH) ؛ نشان گر زیستی خوبی برای ذخیره تخمدان است. این هورمون از سلول های فولیکول ترشح می شود و میزان آن در طول چرخه قائدگی ثابت است و میتواند ناکافی بودن فولیکول های درون تخمدان را نشان دهد.

یکی از عوامل مؤثر بر ذخیره تخم دان، اختلالات تیروئید است. بیماری تیروئید از شایع ترین مشکلات غدد درون ریز در سنین باروری است و ممکن است باعث اختلالات قاعدگی، تخمک گذاری و ناباروری شود. مکانیسم دقیق تأثیر اختلالات تیروئید بر قاعدگی و ناباروری دقیقاً مشخص نیست. مطالعات نشان می دهد که سلول های مختلف در تخمدان، دارای گیرنده های هورمون تیروئید هستند.

با توجه به این مسئله؛ محققان در یک مطالعه رابطه بین سطح هورمون های تیروئید و ذخیره تخمدان را بررسی کردند.

این مطالعه در سال های ۱۳۹۸ تا ۱۳۹۹ در یکی از بیمارستان های استان گیلان انجام شد و در آن رابطه بین هورمون های تیروئیدی TSH و T4 و نشان گرهای ذخیره تخمدانی مانند هورمون آنتی مولرین، FSH و استرادیول در روز دوم سیکل قاعدگی، مورد بررسی قرار گرفت.

در این تحقیق ۳۱۴ زن ناباروی که بعداز یک سال یا بیشتر رابطه جنسی محافظت نشده، قادر به حامله شدن نبودند و به کلینیک ناباروری بیمارستان مراجعه کرده بودند، بررسی شدند.

یافته های این مطالعه مطابق با سایر مطالعات گذشته بود و نشان داد که افزایش سن با کاهش کیفیت و کمیت عملکرد تخمدان همراه است.

بررسی های این تحقیق نشان داد که در شرکت کنندگان با سن بالای ۳۵ سال، میانگین سطح هورمون محرک تیروئید در زنان با هورمون آنتی مولرین کم تر از ۱.۱ نانوگرم در میلی لیتر، بطور معنی داری بیشتر از افراد با هورمون آنتی مولرین بیشتر از ۱.۱ نانوگرم در میلی لیتر بود. تفاوت معنی داری در شاخص توده بدنی در زیرگروه های زیر ۳۵ سال و کمتر از ۳۵ سال بر اساس سطح هورمون آنتی مولرین وجود نداشت. با یک واحد افزایش در سطح هورمون محرک تیرویید، احتمال داشتن هورمون آنتی مولرین کم تر از ۱.۱ نانوگرم در میلی لیتر، حدود ۲۵ درصد افزایش می یابد.

ولی در مقابل؛ در شرکت کنندگان جوان تر زیر ۳۵ سال، رابطه ای بین سطح TSH در شرکت کنندگان با هورمون آنتی مولرین کم تر از ۱.۱ نانوگرم در میلی لیتر و افراد با هورمون آنتی مولرین بیشتر از ۱.۱ نانوگرم در میلی لیتر وجود نداشت.

نتایج این مطالعه از رابطه بین سطح هورمون محرک تیروئید و ذخیره تخمدان حمایت می کند، به طوری که افزایش هورمون محرک تیروئید از یک سطح معین، با کاهش عملکرد تخمدان همراه است.

بررسی های این مطالعه حاکی از آن است که بین هورمون محرک تیروئید (TSH) و ذخیره تخمدانی ارتباط معکوس وجود دارد و در افراد بالای ۳۵ سال افزایش TSH از یک میزان مشخصی (۱/۴۶۵ mIU/L) با کاهش عملکرد تخمدان همراه است.

پژوهشگران این مطالعه تاکید می کنند که برای تایید این یافته ها، به مطالعات آینده نگر بزرگتری نیاز است.

در انجام این تحقیق؛ رویا کبود مهری، سیده هاجر شارمی، زیبا ظهیری سروری، نسرین غنمی گشتی، فروزان میلانی، زینب چای پز و مریم قلندری؛ پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی گیلان با یکدیگر مشارکت داشتند.

یافته های این مطالعه به صورت مقالعه علمی با عنوان «رابطه بین عملکرد تیروئید و ذخیره تخمدان: یک مطالعه مقطعی آینده نگر» در نشریه «Thyroid Research» منتشر شده است.