ویرایش یک ژن کلسترول باعث درمان بیماری‌های قلبی عروقی می‌شود

دانشمندان با ویرایش دی ان ای در یک داوطلب، به دنبال کاهش سطح کلسترول وی و پایان دادن به بیماری های قلبی عروقی هستند.

به گزارش ایسنا به نقل از آی ای، ممکن است برای افراد سخت باشد که یک رژیم غذایی (diet) سفت و سخت در پیش گیرند، حتی اگر در برخی موارد به معنای گذشتن از سلامتی باشد. شکی نیست که کلسترولِ بد، خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را افزایش می دهد، بیماری هایی که علت اصلی مرگ و میر در جهان هستند و همچنین میزان سکته مغزی را که پنجمین علت مرگ و میر در جهان است را افزایش می دهند. اما در عین حال، علم در حال پیشرفت است و راه‌های جلوگیری از چنین شرایطی نیز به همین ترتیب در حال توسعه است.

در حال حاضر در آزمایش جدیدی که توسط شرکت بیوتکنولوژی آمریکایی "ورو تراپیوتیک" (Verve Therapeutics) انجام شده است ، یک داوطلب در نیوزیلند برای کاهش کلسترول بد خود تحت عمل ویرایش دی ان ای قرار گرفته است.

دانشمندان می گویند، انتظار میرود این درمان بطور دایم سطح LDL یا همان کُلِستِرول (Cholesterol) بد را در خون این بیمار کاهش دهد.

محققان در طول این آزمایش، از نسخه متفاوتی از ابزار ویرایش ژن "کریسپر" برای اصلاح یک "حرف" از دی ان ای در سلول های کبدی بیمار استفاده کردند. این نسخه که"ویرایش پایه"نام دارد، با کریسپرِ سنتی متفاوت است، زیرا یک حرف واحد از دی ان ای را با حرف دیگری جایگزین می کند و ژن موردنظر را برش نمی دهد.

این تیم تحقیقاتی بر روی ژنی به نام "PCSK۹" تمرکز کرد که به تنظیم سطح LDL در خون کمک می کند. آن ها به این نتیجه رسیدند که این فرآیند جدید، این ژن را خاموش می کند.

این شرکت مطمئن است که روش ابداعی آن در دراز مدت به میلیون ها نفری که به دلیل سطح بالای کُلِستِرول (Cholesterol) از بیماری های قلبی عروقی رنج می برند، کمک خواهد کرد.

"سکار کاتیرسان" محقق ژنتیک که شرکت "Verve" را سه سال پیش تاسیس کرده و مدیرعامل این شرکت است، می گوید: اگر این روش موثر و ایمن باشد، یک روش مقابله با حمله قلبی و درمان آن است.

ولی این روش چگونه کار می کند؟ چیزهای بیشتری برای گفتن از این آزمایش وجود دارد. پزشکان همین روش ژن درمانی را روی ۴۰ نفر انجام خواهند داد که نوعی کلسترول بالا به نام "هایپرکلسترولمی خانوادگی" (F.H.) را به ارث برده اند. سطح کلسترول این بیماران دو برابر میانگین است و فقط افراد بزرگ سال را درگیر نمی کند، بلکه این عارضه میتواند کودکان خردسال را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

روش "ویرایش پایه" مشابه فناوری mRNA است که در ساخت واکسن های کووید- ۱۹ استفاده می شود. در فناوری mRNA، دستورالعمل های ژنتیکی در یک نانوذره قرار می گیرد که آن ها را به سلول منتقل می کند و واکسن باعث می شود سلول ها یک جزء از ویروس عامل بیماری کووید- ۱۹ را بسازند. این در حالیست که ذرات در فرآیند "ویرایش پایه" مسیرهای RNA را به نحوی مدیریت می کنند که سلول بتواند یک پروتئین ویرایشگر پایه را جمع آوری و کپی سلولی "PCSK۹" را اصلاح کند.

این شرکت قبلاً آزمایش مشابهی را روی میمون ها انجام داد و دریافت که این درمان موجب کاهش ۶۰ درصدی سطح LDL خون در آنها می شود. همچنین این سطوح برای بیش از یک سال پائین ماند و انتظار می رود این اثر دائمی باشد.

اما برای کنترل سطح کلسترول بد چه کار دیگری می توان انجام داد؟ عوامل مختلفی موجب افزایش سطح کلسترول بد شما می شود که عامل اولیه آن رژیم غذایی نامناسب است. غذاهای ناسالم، چربی های اشباع و مصرف مکرر محصولات حیوانی نقش مهمی در افزایش این سطوح دارند. در پیش گرفتن یک سبک زندگی بدون تحرک، سیگار کشیدن و مصرف بیش از حد الکل نیز همین آسیب را به همراه دارد.

به طور خلاصه، دور ماندن از عوامل ذکر شده در بالا میتواند به کاهش سطح LDL کمک کند. با این حال، سازگاری با عادات جدید امکان دارد سخت باشد، چیزی که باعث می شود بیشتر افراد به عادت های سالم پایبند نمانند.

قرص های استاتین که میتوانند سطح LDL را تا ۵۰ درصد کاهش دهند، معمولاً در ایالات متحده تجویز میشوند، ولی همه نمی توانند با عوارض جانبی آن مقابله کنند و بسياري از افراد فراموش می کنند هر روز این قرص را مصرف کنند.

اکنون بنظر میرسد که "ویرایش پایه" ممکن است برای همیشه به همه این مشکلات پایان دهد.