احساس پیری در افرادی که دو شب کم‌خوابی دارند

احساس پیری علاوه بر ناتوانی بیشتر، امکان دارد با تغذیه ناسالم، کاهش تحرکات بدنی و تمایل کم تر افراد به معاشرت بر سلامت تأثیر بگذارد.

به گزارش دیجیاتو، طبق مطالعه ای جدید، دو شب خواب کم برای ایجاد احساس پیری در افراد کافی است. محققان می گویند خواب مداوم و آرام عاملی کلیدی برای احساس سن واقعی افراد است.

روانشناسان در سوئد دریافتند داوطلبانی که خواب آنها دو شب متوالی به چهار ساعت محدود می شود، خود را بیش از چهار سال پیرتر احساس می کنند. بعضی نیز ادعا می کردند که خواب آلودگی (Drowsiness) باعث می شود آنها چندین دهه احساس پیری کنند.

برعکس این حالت زمانی مشاهده شد که به افراد اجازه داده شد تا ۹ ساعت در رخت خواب بمانند. هرچند که تأثیر این رویکرد روی احساس افراد کم تر بود، ولی شرکت کنندگان در این مطالعه ادعا کردند که پس از استراحت کافی، بطور متوسط احساس می کنند که سه ماه جوا ن تر از سن واقعی خود هستند.

تأثیر فوري کم خوابی بر احساس پیری

دکتر «لئونی بالتر»، روانشناس اعصاب و روان در موسسه کارولینسکا در استکهلم و اولین نویسنده این مطالعه می گوید: «خواب تأثیر عمده ای روی احساس شما از سن خود دارد و این فقط به الگوهای خواب طولانی مدت شما مربوط نمی شود. حتی زمانی که دو شب کمتر می خوابید، تأثیر مستقیم آنرا خواهید دید.»

احساس پیری علاوه بر ناتوانی بیشتر، امکان دارد با تغذیه ناسالم، کاهش تحرکات بدنی و تمایل کمتر افراد به معاشرت و مشارکت در تجربیات جدید، بر سلامت آنها نیز تأثیر بگذارد.

محققان برای رسیدن به نتایج خود دو مطالعه انجام دادند. در مرحله اول، ۴۲۹ نفر از افراد ۱۸ تا ۷۰ ساله به سؤالاتی در مورد این که درصورت چند شب بد خوابیدن خود را در چه سنی احساس می کنند، پاسخ دادند. خواب آلودگی آن ها نیز براساس مقیاس استاندارد مورد استفاده در تحقیقات روانشناسی رتبه بندی شد.

دانشمندان دریافتند به ازای هرروز کم خوابی، داوطلبان خود را بطور متوسط سه ماه بزرگتر احساس می کردند. درحالی که افراد با یک ماه خواب بدون مشکل، خود را تقریبا شش سال جوان تر از سن واقعی احساس می کردند. بااین حال ، مشخص نبود که آیا خواب بد باعث می شود افراد احساس پیری کنند یا برعکس.

در مطالعه دوم، محققان از ۱۸۶ داوطلب ۱۸ تا ۴۶ ساله سؤال کردند که بعد از دو شب خواب فراوان که در آن هر شب ۹ ساعت در رختخواب می ماندند و دو شب که فقط چهار ساعت در شب می خوابیدند، خود را در چه سنی احساس می کردند. پس از دو شب خواب محدود، شرکت کنندگان خود را بطور متوسط ۴.۴۴ سال بزرگتر از هنگامی که خواب کافی داشتند احساس می کردند؛ بنابراین احساس مسن تربودن با احساس خواب آلودگی همراه بود.

بالتر گفت: «اگر میخواهید احساس جوانی کنید، مهم ترین چیز این است که از خواب خود محافظت کنید.»

مطالعات آینده

روان شناسان در Proceedings of the Royal Society B تفاوت هایی را در واکنش های افراد به کم خوابی توصیف می کنند. این توصیف بسته به این که افراد صبحگاهی هستند، یعنی صبح زود بیدار می شوند و شب زود به رختخواب میروند، یا عصرگاهی هستند، که دیر بیدار می شوند و دیر می خوابند متفاوت است. تیپ های عصرگاهی معمولاً حتی پس از خواب زیاد، خود را مسن تر احساس می کردند.

بالتر می گوید که یافته ها، درصورت تائید، میتوانند به خوبی مورد استفاده قرار بگیرند. او گفت: «این مهم است که بدانیم سن ذهنی چقدر انعطاف پذیر است. اگر بتوانیم به مردم احساس جوان تری بدهیم، ممکن است بتوانند از مزایای مرتبط با آن برخوردار شوند؛ مانند تمایل بیشتر به تجربه های جدید و فعال بودن اجتماعی و فیزیکی.»

دکتر «سرنا ساباتینی»، روانشناس دانشگاه ساری، نتایج را امیدبخش خواند، ولی گفت که بررسی اینکه آیا این نتایج در افراد مسن تر نیز باقی می مانند یا خیر، باید اولویت تحقیقات آینده باشد.

او ادامه داد: «یک چیز مهم دیگر که در تحقیقات آینده باید درنظر گرفته شود، کاوش در این مکانیسم ها در طول زمان است. این مطالعه به ما می گوید که خواب بد شبانه میتواند بر احساس ما در روز بعد تأثیر بگذارد. اما اثرات خواب بد برای ماهها و سالها چیست؟»

دکتر «ایولیانا هارتسکو»، مدرس ارشد روانشناسی در دانشگاه لافبورو، گفت که کیفیت خواب ناکافی یا ضعیف برای رفتارهای سبک زندگی مهم است و در طولانی مدت بر سلامت تأثیر می گذارد.

او گفت: «خواب یکی از رفتارهای قابل تغییر است که تأثیر فوری و قابل توجهی بر سلامتی دارد. مدتی طول میکشد تا تأثیرات رژیم غذایی (diet) نامناسب و فعالیت بدنی کم را متوجه شوید. ولی تأثیر یک شب کم خوابی فوری بوده و بر تمام رفتارهای سبک زندگی در ۲۴ ساعت دیگر قابل مشاهده است.»

نیاز به تحقیقات طولانی مدت

یک مطالعه جداگانه ۱۰ ساله روی بیش از ۴۰۰۰ اروپایی نشان داد کسانی که بطور مداوم دو تا سه بار در هفته ورزش می کنند، به طور قابل توجهی کمتر از افراد غیرفعال از بي خوابي رنج می برند و بهتر می توانند هر شب شش تا نه ساعت بخوابند.

تیم بین المللی محققان، پرسش نامه هایی را از افراد ثبت نام شده در نظرسنجی سلامت تنفسی جامعه اروپایی در مورد عادات ورزشی، میزان خواب و مدت زمان آن و میزان احساس خواب آلودگی در روز مورد تجزیه وتحلیل قرار دادند. داوطلبان در ۲۱ سایت و در ۹ کشور به مدت یک دهه زیر نظر بودند.

این مطالعه نشان داد کسانی که دو بار در هفته، حداقل یک ساعت ورزش می کردند، ۴۲ درصد کم تر از افراد غیرفعال دچار مشکل به خواب رفتن می شدند.

نویسندگان در BMJ Open می نویسند: «این مطالعه دارای یک دوره پیگیری طولانی به مدت ۱۰ سال است و نشان می دهد که ثبات در فعالیت بدنی ممکن است عامل مهمی در بهینه سازی مدت خواب و کاهش علایم بی خوابی باشد.»