نتیجهی مطالعات اخیر مؤسسهی تحقیقات ملی آمریکا نشان داده است که وقتی افراد دچار استرس میشوند، کلمات خاصی مانند «واقعا»، «امکان نداره» و «خیلی» را بیش از حالت معمول به کار میبرند. با بررسی بیش از ۲۲ هزار صدای ضبط شده از ۱۴۳ نفر که دستگاه ضبط را به مدت ۲ روز به همراه داشتند، محققان به مطالعهی تأثیر استرس بر تغییرات الگوی تکلم افراد پرداختند.
با تفسیر صداهای ضبط شده و جستوجوی کلمات کلیشهای شامل انواع صفتها، قیدها و ضمایر مختلف، محققان دریافتند که افراد تحت استرس ناخودآگاه تمایل بیشتری به استفاده از کلمات اشارهشده داشتند. آنها منظور خاصی از این کلمات نداشتند. در واقع کلمات به کار بردهشده وضعیت روحی آنها را بروز میداد. محقق این طرح و روانشناس دانشگاه آریزونا، متیاس مل، عقیده دارد این رفتار طبیعی است. بر خلاف کلمات معنیداری مانند اسمها و فعلها که افراد آگاهانه از آنها استفاده میکنند، کلمات کلیشهای بر حسب وضعیت روحی فرد بهصورت ناخودآگاه بر زبان جاری میشوند. نحوهی استفاده از کلمات کلیشهای و پراکندگی آنها بسته به شرایط استرس و وضعیت روحی افرا و در وضعیتهایی مانند حملات تروریستی، معضلات اجتماعی یا بحرانهای شخصی متفاوت است.
در حین استرس استفاده از کلماتی مانند «واقعا» بیشتر میشود و بیان عبارتهایی شامل ضمایر و صفات اشاره و ملکی سوم شخص رو به کاهش میگذارد؛ زیرا در چنین وضعیتهایی افراد بیشتر تمایل دارند به خودشان متمرکز باشند.
وقتی متخصصان، سطح استرس و بحرانهای شخصی افراد را بر اساس خوداظهاری آنها مورد ارزیابی قرار میدادند، دریافتند که بررسی ارتباط زبان کلامی با ۵۰ ژن تأثیرپذیر از استرس، روش دقیقتری برای کشف رابطهی استرس و تکلم است. افراد تحت بررسی که ژنهای آنها در برابر استرس تغییر وضعیت میدادند، نهتنها استفادهی بیشتری از کلمات کلیشهای داشتند، بلکه تمایل آنها به صحبت نیز کاهش یافته بود. محققان امیدوار هستند دستاوردهای این پژوهش به آنها در کمک به افرادی که در اثر وحشت یا بحرانهای روحی قدرت صحبت خود را از دست دادهاند، مفید واقع شود.
نحوهی صحبت افراد، ارتباط آنها با جهان پیرامونشان را مشخص می کند؛ اما چه کسی تا به حال فکر میکرد که صحبت افراد از توزیع ژنها نیز تأثیر میپذیرد.
رضا رفیعی راد
- 11
- 1