به گزارش سیناپرس، عدهای تصور میکنند خوابهایی که میبینیم خیلی مهم نیستند و از کنار آنها ساده عبور میکنند اما برعکس، عدهای آن را بسیار بااهمیت میدانند. مجله New Scientist در جدیدترین نسخه خود به بررسی اهمیت خوابهایی که میبینیم اشاره میکند.
زندگی مدرن رؤیاها را از خواب ما گرفته است که پیامدهای خطرناکی را به دنبال دارد. میدانید وقتی کسی را در وسط دیدن رؤیایی شیرین از خواب بیدار میکنید، چه حسی دارد؟ چنین فردی کاملا حس شکستن پیدا میکند مانند پایان یافتن قسمتی از سریال تلویزیونی درست در نقطه حساس فیلم. شاید تصور کنیم که این مسئله چیز مهمی نیست و خیلی رؤیاهایی را که در خواب میبینیم جدی نمیگیریم. اما به نظر میرسد که رؤیاها بیشتر از آنچه تصورش را میکنید اهمیت دارند.
مطالعات اخیر نشان میدهد که وقتی ما در مرحله REM یا مرحله حرکات سریع چشم هستیم، بیشترین رؤیاها را مشاهده میکنیم که نقش مهمی در یادگیری و خلاقیت ایفا میکند. اما این مسئله خیلی عجیب نیست اگر بگوییم که با کشتن رؤیاهایمان، به قابلیتهایمان نخواهیم رسید. محرومیت مزمن از خواب و رؤیا تنها مشکلی نیست که کودکان با آن مواجه باشند. با شکم سیر یا در حال مستی به رختخواب رفتن، مصرف داروهای مختلف یا حتی استفاده از ساعت زنگدار یا زنگ کردن گوشی برای بیدار شدن از خواب به نوعی در خواب و رؤیاها اختلال ایجاد میکند. بنابراین، محققان به دنبال آن هستند که آیا نیمهکاره ماندن خواب و رؤیا مضر است و آیا میتوان این رؤیاهای نیمهکاره را بازگرداند؟
تکه تکه شدن رؤیاهایی که حین خواب میبینیم، شما را از لحاظ احساسی خسته و در تصمیمگیریها کار را برایتان دشوار میکند و نیز میتواند سیستم ایمنی بدن را نیز مختل کند. این مشکل با بروز بیماریهای متابولیک مانند چاقی و دیابت نوع ۲ نیز در ارتباط است و ممکن است خطر ابتلا به بیماریهای آلزایمر و مشکلات سلامت روان شامل افسردگی را افزایش دهد.
براساس آنچه ما درباره خواب میدانیم، بنیاد ملی خواب آمریکا اعلام میکند که افراد بالغ باید شبها بین ۷ تا ۹ ساعت بخوابند. مشکل اینجاست که معمولا این اتفاق نمیافتد. مطالعاتی که در سال ۲۰۱۵ صورت گرفته نشان میدهد که تنها ۳۵ درصد مردم آمریکا این مقدار میخوابند. حدود ۶۰ درصد مردم انگلیس کمتر از ۷ ساعت در شب میخوابند. در واقع، کمخوابی مشکلی شایع در دنیا به شمار میرود. بیشترین فوایدی که خواب روی سلامت بدن ما میگذارد با خواب عمیق که در اوایل شب ایجاد میشود، در ارتباط است. برخی محققان بر این باورند که ما کمبود خواب نداریم بلکه کمبود رؤیا داریم.
آیا میتوان قدرت رؤیا را بالا برد؟
اگر فکر میکنید به اندازه کافی در خواب رؤیا نمیبینید با انجام راهکارهایی ساده میتوانید خواب خود را تقویت کنید.
چرت زدن: سادهترین راه برای تقویت مرحله خواب REM بیشتر خوابیدن و بیدار شدن به طور طبیعی است. امروزه بسیاری از افراد عادت کردهاند که با صدای زنگ ساعت یا گوشی از خواب بیدار شوند اما میتوان این کار را اصلاح کرد به طوری که چنانچه با صدای زنگ بیدار میشوید، سعی کنید بعد از آن حدود ۳۰ دقیقه چرت بزنید. بسیاری از افراد معتقدند که در اولین مرحلهای که چرت میزنند خوابهای زیادی میبینند. این کار یکی از راههای تقویت خواب REM به شمار میرود. چرتهای صبحگاهی و آخر هفتهها هم چنین اثر مشابهی دارد.
داروها و مکملها: مشروبات الکلی و برخی موادمخدر شادیآور خواب REM را متوقف میکنند. بعضی داروها نیز هستند که REM را تقویت میکنند اما داروهایی نیستند که بتوان آنها را به طور معمول استفاده کرد. از این داروها اغلب برای درمان بیماری آلزایمر استفاده میکنند. مکملهای ملاتونین نیز بیشتر برای مقابله با حالت پرواززدگی به کار میرود که در قالب تقویتکننده REM به فروش میرسند اما این دارو را باید با احتیاط و با نظر پزشک مصرف کرد.این مکملها ممکن است روی خواب REM اثر داشته باشد ولی اثرات آن هنوز هم ناشناخته باقی مانده است. مکملهای منیزیم و ویتامینهای خانواده B هم همین عملکرد را دارند اما شواهد محکمی مبنی بر اثربخشی آنها وجود ندارد. در حقیقت، قرصی به نام قرص خواب تولید نشده است.
تحریک مغزی: دانشمندان علم خواب به طور مستقیم امواج مغزی داوطلبان شرکتکننده در پروژهای تحقیقی را دستکاری و برای این کار از فناوری موسوم به «تحریک جریان مستقیم درونجمجمهای» استفاده کردند. آنها با این فناوری تلاش کردند که الگوهای امواج مغزی را در دو مرحله خواب REM و غیر REM اصلاح کنند اما تغییر در این مرحله از خواب توانایی تثبیت حافظه را در مغز داوطلبان بهبود نمیدهد. محققان به دنبال ابداع دستگاهی هستند که بتواند به سرعت اتفاقاتی را که حین خواب در مغز میگذرد، ردیابی کند.
موادغذایی: حرف و حدیثها و باورها پیرامون ارتباط موادغذایی و خواب و رؤیا زیاد است. به عنوان مثال، میگویند خوردن پنیر و غذاهای تند و تیز در اواخر شب و قبل از خواب باعث میشود شبها کابوس ببینید. در واقع، گوارش و متابولیسم هر غذایی حین خواب ممکن است باعث بیدار شده شما از خواب شود.
بهداشت خواب: رعایت بهداشت خواب یکی از بهترین راهها برای داشتن خوابی منظم و در نتیجه REM بهتر است. بهداشت خواب خوب به این معنا نیست که ملحفهها را مرتب عوض کنید بلکه به این مفهوم است که برنامه منظمی برای خواب داشته باشید به طوری که در زمان مشخصی بخوابید و بیدار شوید و نیز قبل از خواب از قرار گرفتن در معرض نور آبی ساطع شده از وسایل الکترونیک خودداری کنید. ورزش کردن برای داشتن خوابی خوب مفید است اما حداقل ۳ ساعت پیش از خواب ورزش کنید زیرا ورزش ترشح هورمون استرس را به نام کورتیزول تحریک میکند که باعث هوشیاری میشود.
تا جایی که میتوانید فضای اتاقی را که در آن میخوابید تاریک، ساکت و خنک نگه دارید. وقتی میخوابیم، بدن به طور طبیعی خنک میشود و اگر بدن خیلی گرم باشد، خنک شدن بدن که در مرحله ابتدایی خواب رخ میدهد، به تأخیر میافتد. حمام آب گرم نیز پیش از خواب میتواند مؤثر باشد زیرا به پایین آوردن دمای بدن کمک و فرآیند خواب را تسهیل میکند.
برای دسترسی به جدیدترین شماره مجله NewScientist فایل پیوست را ملاحظه فرمائید.
مترجم: ندا اظهری
- 19
- 1