آشنایی با اهداف و کاربردهای تکنیک صندلی خالی

تکنیک صندلی خالی تمرینی برای گفتگو درمانی است

تکنیک صندلی خالی

گاهی وقت ها اتفاقات رخ داده در زندگی ما باعث می شود تا احساسات شدیدی را تجربه کنیم. از احساساتی که احتمال دارد در مواجهه با اتفاقات ناگوار، آن ها را تجربه کنیم شامل خشم، ترس، اضطراب، غم و ناباوری میباشد که تجربه کردن آن ها امری طبیعیست. همه ما حق ناراحت شدن برای از دست دادن عزیزانمان را داریم، همچنین حق داریم به خاطر این که حقی از ما ضایع کرده اند عصبانی شویم یا بخاطر اتفاقات ناخوشایندی که زندگی ما یا عزیزانمان را تهدید کرده، دچار ترس و اضطراب شویم. گاهی وقت ها افراد دچار احساساتی می شوند که این امر طبیعیست. اما از وقتی که این احساسات سرکوب شوند، مشکلات شروع می شود.

درصورت عدم سرکوب کردن احساسات یا تخلیه ی آن ها، بار سنگینی از احساسات منفی درون ما ذخیره می شود که تأثير به سزایی بر سلامتی روح و روانمان دارد. به دلایل مختلفی نظیر ترس از تمسخر و قضاوت تا غرور و پنهان کاری باعث سرکوب احساسات منفی میشود. علت این پنهان کاری مهم نیست، ولی باید بدانید که سرکوب احساسات، بر جسم شما چه عوارض بدی را می گذارد.

به منظور گفتگو درمانی می توان از تکنیک صندلی خالی استفاده کرد که اشخاص به بیان افکار و احساسات خود در آن می پردازند؛ گویی که با شخصی خیالی صحبت میکنند. صندلی خالی زمانی کاربرد دارد که شما نسبت به فردی که قصد صحبت درخصوص آن را دارید، از شما دور است. احتمال این که شخص مورد نظر فوت کرده باشد و از نظر عاطفی دردسترس نباشد یا نتوانید با او صحبت کنید ، وجود دارد. کاربرد تکنیک صندلی خالی برای کنترل خشم مثل روش عمومی است. درواقع تکنیک صندلی خالی به نوعی تکنیک گفته میشود که احساسات به صورت کنترل شده و بی خطر ابراز میشود.

اهداف تکنیک صندلی خالی

برای درمان احساسات شدید، استفاده از تکنیک صندلی خالی مناسب نیست. بلکه وقتی قصد انجام کاری را دارید و لازمه ی انجام آن داشتن تمرکز است ولی احساسی مزاحم مانند پارازیت موجب عدم تمرکزتان میشود، مؤثر است. هدف از تکنیک صندلی خالی، اینست که وجود شما از هر احساس منفی و آزاردهنده در شرایط کنترل شده خالی شود. شما در این تصورید که شخص مورد نظر شما بر روی همان صندلی خالی نشسته و هرچه میخواهید به او بگویید را بیان می کنید. از این با مراحل کار تکنیک صندلی خالی اشنا شوید:

> برپایی:

مشاور در این مرحله به شما کمک می کند که تا توانایی تشخیص احساساتتان را بدرستی داشته باشید و بتوانید درباره آن فکر کنید. تمام چیزهای موردنیاز در این مرحله، شامل یک اتاق با صندلی خالی و یک صندلی برای شما می باشد. بعد از فراهم کردن آن ها، باید فکر کنید که شخص مورد نظر شما روی صندلی روبه رویتان نشسته و به هر گفته های شما گوش می کند. درخواست مشاور در این مرحله از شما اینست که بر روی صندلی بنشینید و تمرکز خود را بر روی احساس منفی درونی تان بگذارید. حالا باید هر چیزی که میخواهید را به زبان بیاورید و به صحبت با شخص خیالی بپردازید.

اشخاص در تکنیک صندلی خالی افکار و احساسات خود را بیان می‌کنند

> سهم شما:

کنترل خشم که مهم ترین مرحله در نظر گرفته شده در این زمان به عنوان یکی از اجرای تکنیک صندلی خالی است که برعهده ی شما می باشد. از این رو شما باید حرفتان را بزنید. تنها کاری که باید انجام بدهید اینست که ذهنتان را خالی کنید و آن ها را با صراحت به زبان بیاورید.

گاهی وقت ها گفتن حرف های دل، سخت است و برخی از افراد توانایی صحبت کردن به سادگی را ندارند. فقط لازمه ی انجام این کار اینست که تصور کنید شخص مورد نظر شما روبه رویتان نشسته و حرف هایتان را با دقت گوش می کند. شما باید شروع کنید و حرفتان را بزنید. اطمینان داشته باشید که وقتی جملات اول را به زبان بیاورید، جملات بعدی خود به خود ساخته میشوند و از طرف ناخودآگاه شما به سمت زبانتان روانه می شوند. برای انجام این کار باید مثل وقتی در ذهنمان با خودمان حرف می زنیم، باشد و تنها تفاوتش در اینست که باید به صورت عینی تمامی آن فرآیند ذهنی را زنده کنیم تا بتوانیم این روش درمانی و نتیجه ی آن را احساس کنیم.

> مداخلات روانکاو:

اگر از بابت این مسأله خیلی نگرانید که نمیتوانید وسط کار، حرف بزنید یا موضوعات را فراموش کنید، بهتر است بدانید که در طول جلسه، روانکاو یا مشاورتان از شما پشتیبانی می کند. برای کنترل خشم شما در طول اجرای تکنیک صندلی خالی، مشاورتان سوالاتی را از شما می پرسد تا ذهن شما نسبت به آن مسأله بازتر شود. حتی گاهی وقت ها وقتی حس کند همه چیز طبق روال نیست، موضوعاتی که شما به حرف زدن درباره ی آن تمایل دارید، را پیشنهاد میکند. در طول انجام این تکنیک، مشاور به شما به منظور بهبود روند درمان کمک می کند تا شما بتوانید نتیجه مطلوب را احساس کنید. در این مرحله تجربه مشاور، بسیار کارساز است. هرچه مشاوران، بیشتر تجربه داشته باشند؛ توانایی معرفی مسائل بیشتری برای غلبه بر احساس منفی شما را دارند. چه بسا برخی اوقات نمی توانید احساسات خود را کنترل کنید که در این شرایط مشاور شما با مداخله کردن میتواند به شما کمک کند تا احساساتتان را کنترل کنید.

> نتیجه:

بعد از این که برای کنترل خشم، تکنیک صندلی خالی را اجرا کردید؛ احتمالا احساسات متفاوتی را تجربه می کنید. ممکن است حس تسکین پیداکنید یا حتی حس کنید که امادگی روبرویی با کسی که از دستش عصبانی هستید را دارید. شاید احساس تکمیل شدن به شما دست دهد. ممکن است مشاور شما برای درمان کامل احساسات افسارگسیخته تان تشخیص دهد که نیازمند جلسات بیشتری می باشید. همه چیز به حس شما در پایان جلسه بستگی دارد. بعد از این که جلسات تمام شد ، چیزهای جدیدی را علاوه بر کنترل احساساتتان، درباره ی خودتان و حستان تجربه می کنید و نکات جدیدی که به تجربه های مشابه به شما کمک می کند، را یاد می گیرید.

کاربردهای تکنیک صندلی خالی

* کنارآمدن با تجربیات آسیب رسان گذشته:

تجربیات ناخوش‌آیند گذشته اثرات منفی بر روی زندگی ما در زمان حال می گذارد. حتی ممکن است مسئولان آن تجربیات، مرده باشند یا دیگر دردسترس ما نباشند. به همین علت ممکن است نتوانیم خشم یا اندوهمان را نسبت به آن ها بیان کنیم. فرد از طریق تکنیک صندلی خالی این قابلیت را دارد که احساس خود را در امنیت کامل، نسبت به مجرمی که به او حمله کرد، زورگیری که به وی تجاوز کرد یا حتی والدینی که از او سوءاستفاده کردند را بیان کند. فرد با کمک این تکنیک می تواند چیزی که مدت ها در درون خود نگه داشته را در محیطی امن بازگو می کند.

* مشاوره سوگ:

وقتی که غم ازدست دادن عزیزان خود را داشته باشید با کمک مشاوره سوگ می توانید نسبت به این مسئله کنار بیایید. باتوجه به عدم حضور فیزیکی عزیزان، دیگر نمیتوانیم با آن ها تعامل برقرار کنیم؛ از این رو با استفاده از تکنیک صندلی خالی، توانایی بیان حرف هایمان به آن ها را داریم. این تکنیک برای فرد بازمانده، این امکان را فراهم می کند تا از مرحله سوگ به آسانی عبور کند. گاهی وقت ها افراد، پس از پایان رابطه به افسردگی مبتلا میشوند. در چنین موقعیتی حرف هایی دارند که هنوز آن ها را به زبان نیاورده اند و احساساتشان سرکوب شده است. در این زمان ، احیانا فرد دوباره به شریک قبلی اش روی می آورد که انجام چنین کاری درست نیست. تکنیک صندلی خالی، این قابلیت را دارد تا فرد احساساتی از خود بروز دهد که آن ها را پنهان کرده است. به این ترتیب می تواند از این مرحله به شیوه سالم تری عبور کند.

تکنیک صندلی خالی برای کنترل خشم همانند همان روش عمومی عمل می‌کند

* مشاوره فردی با زوج ها:

اگر شما با مشکلاتی در رابطه عاطفی خود رو به رو هستید، بهترین روش آن اینست که در مشاوره زوجین شرکت کنید. با این حال، احتمالا مشاوران شما یا شریک عاطفی تان جدا هستند. اگر شریکتان قصد ندارد در مشاوره زوجین شرکت کند، میتوانید برای مراجعه به مشاوره به شکل فردی اقدام کنید و مشکلات رابطه خود را پیگیری کنید. در هر صورت، این به عنوان تکنیکیست که مشاور شما از آن زیاد استفاده می کند تا حس شما نسبت به شریک زندگی تان را بداند.

چرا روان درمانگران از تکنیک صندلی خالی استفاده می کنند؟

پس از آشنا شدن با فواید و کاربردهای تکنیک صندلی خالی، بهتر است بدانید که علت رجوع مشاوران به این تکنیک چیست. این نکته را در نظر داشته باشید که معمولاً حضور و هدایت یک مشاور یا روان درمانگر برای اجرای این روش الزامیست. درواقع او سومین ناظر گفتگوی شما محسوب میشود.

>> دادن آزادی عمل به شما برای ابراز خودتان:

گاهی وقت ها در موقعیتی هستید که قادر به حرف زدن به صورت آزادانه نیستید؛ مثلا، عزیزی را به تازگی از دست داده اید و در قلبتان چیزهای ناگفته بسیاری مانده، ولی می ترسید که با درمیان گذاشتن آنها با فردی دیگر، قضاوت نادرستی نسبت به شما انجام دهد. از طرف دیگر، اشخاص بعضی اوقات برای شنیدن صحبتهای ما آمادگی ندارند. به همین خاطر، ما را رد می کنند یا توانایی همدلی با ما را ندارند. صحبت کردن با صندلی خالی موجب افزایش حس امنیت ما می شود، چون حرف های ناگفته را به آسانی بیان می کنیم و با انجام این کار می توانیم بار عاطفی حرف های ناگفته را از دوش خود بر داریم.

>> کمک به شما برای شناسایی احساسات:

وقتی با صندلی صحبت می کنید، احتمالا از حسی که نسبت به شخص خیالی نشسته بر آن دارید، باخبر نباشید. با گذشت مدت زمانی از گفتگو ، نسبت به حالات چهره یا زبان بدن خود توسط مشاوری که احساساتتان را از درون جملات تشخیص می دهد، مطلع میشوید. اگر نسبت به این عواطف مطلع باشید میتوانید بر روی آن ها متمرکز شوید و به بررسی آن ها بپردازید.

>> کمک به شما برای کسب بینش عمیق تر نسبت به رابطه:

وقتی در رابطه هستید، شاید نگرش شما نسبت به آن وضعیت به سختی، شفاف و روشن باشد؛ به عنوان مثال ، شاید برخی از ما ترس از صداقت در رابطه داشته باشیم. تکنیک صندلی خالی این قابلیت را دارد تا با شناسایی آن مسائل بتوانید برای رفع آن ها اقدام کنید. از سوی دیگر، شما از طریق تکنیک صندلی خالی می توانید نسبت به احساس خود به رابطه تان مطلع شوید. از این رو اگر نگرش عمیق تری به دست آورید، می توانید بهتر تصمیم بگیرید.

>> کمک به کسب مهارت های ارتباطی:

هنگام بر جریان افتادن کلمات و عواطف شما موقع صحبت کردن با صندلی، احتمالا متوجه از دست دادن کنترل احساسات و افکار خود در بعضی از جاها می شوید. با استفاده از تکنیک صندلی خالی می توانید با تصحیح مهارت های ارتباطیتان، آن را افزایش دهید. مشاور از شما سؤالاتی را در حین صحبت کردن می پرسد؛ به عنوان نمونه تقاضای او از شما اینست که در قالب دقیق ترین کلمات، احساس خاصی را از خود بروز دهید یا این که درمورد حالت های چهره شما بازخورد می دهد. از این رو ، بهتر میتوانید در گفت وگوهای حقیقی، منظورتان را به دیگری برسانید.

درواقع تکنیک صندلی خالی نوعی تکنیک ابراز احساسات به صورت کنترل شده و بی‌خطر است

مشکلات استفاده از صندلی خالی

با توجه به سودمند بودن تکنیک صندلی خالی برای رفع انسداد احساسی، پذیرش خود و حل فرآیندهای سوگواری؛ بهتر است بدانید که گاهی اوقات کاربرد این روش در اثر یکسری مقاومت ها مختل میشود.

- تکنیک صندلی خالی برای شروع، نیازمند توانایی تصور و فرافکنی تصویر یک شخص میباشد ، به این معنی که کسی که از قابلیت تصور دقیق شخص یا وجهه شخصیتی موردنظر برخوردار نباشد، نمی تواند از طریق این تکنیک، میزان سود مورد نظرش را به دست آورد. بیمار در این روش میتواند برای تسهیل فرافکنی از طریق سوالات راهنمایی شود.

- دومین مشکل تکنیک صندلی خالی اینست که بیمار، قصد استفاده از آنرا ندارد بدین دلیل که چنین کاری از نظرش مضحک است، یا این که از انجام آن می ترسد یا این که در بیان افکارش با صدای بلند، مشکل دارد.

- سومین و آخرین مشکل ممکن است از توانایی تشخیص عنصر مسدود شده باشد، به نحویکه بیمار قادر به یافتن دیدگاه دیگری از وضعیت تجربه شده نیست، همان چیزی که باید روی آن کار شود. گاهی وقت ها شناسایی عنصری که باعث ناراحتی می شود دشوار است.

در طول اجرای تکنیک صندلی خالی برای کنترل خشم مشاورتان از شما سوالاتی خواهد پرسید

گردآوری: بخش سلامت سرپوش