انواع شخصیت ها
شخصیت را میتوان آن الگوهای معین و مشخصی از تفکر، هیجان و رفتار تعریف کرد که سبک شخصی فرد را در تعامل با محیط اجتماعی و مادی اش رقم می زند. به عبارت دیگر شخصیت شامل ویژگی های نسبتاً با ثبات و پایدار است که در توصیف آنها از صفاتی مانند زودرنج، مضطرب، پر حرف، درونگرا و برون گرا و غیره استفاده می شود. آشنایی با انواع شخصیت ها در شناخت بهتر خویش، بهبود روابط و انتخاب شغل به ما کمک می کند.
عوامل به وجود آورنده انواع شخصیت
شخصیت، ساختهٔ وراثت و محیط است. انسان با ویژگی های ژنتیکی خاصی به دنیا می آید و از آن پس سر و کار او با محیط اطراف خویش خواهد بود. محیط، نقش مهمی در شکل دهی انواع شخصیت دارد. نمونه های روشن برای تاًثیر محیط بر شخصیت، کودکانی هستند که به تصادف در جنگل ها یا در انزوا رشد کرده اند. به عنوان مثال یک کشیش هندی به نام سینگ در جنگل های هندوستان دو دختر را یافت و آنها را با خود به خانه برد. طبق گزارشِ سینگ این دو کودک در زمان یافته شدن هیچگونه از رفتارهای انسانی را نداشتند. چهار دست و پا راه میرفتند، زوزه می کشیدند، از اجتماع گریزان بودند، تحریک پذیری آنها زیاد بود و سرجمع رفتار آنها مثل محیط شان بود. آنچه در دنیای امروز تأکید بیشتری بر روی آن می گردد این است که تأثیرپذیری انسانها از محیط بسیار قوی تر از تأثیر ژنتیکی است.
روانشناسی انواع شخصیت این تعهد را می دهد که به افراد کمک کند تا آنچه را که در مورد خود و دیگران می دانند بهتر بشناسند. تست های شخصیتی، که بطور معمول به صورت پرسشنامه شکل می گیرند، ابزاری برای انجام آن هستند. این اقدامات شخصیتی در تحقیقات علمی نیز مورد استفاده قرار می گیرند تا بررسی شود که چگونه تفاوت های فردی در صفات گوناگون با دیگر جنبه های زندگی افراد مطابقت دارد.
تاریخچه تست انواع شخصیت ها
در حدود سال ۴۶۰ پیش از میلاد مسیح، بقراط گفت كه انسان ها دارای شخصیت هستند – شخصیتی كه از چهار حالت متمایز تشکیل شده بود. او گفت که هر خصوصیتی که در افراد حاکم تر باشد، حالت آن ها و در نتیجه شخصیت منحصر به فرد آن ها را تعیین می کند. در سال ۱۸۷۹، Withelm Wundt نه تنها “پدر روانشناسی” بود، بلکه نخستین کسی شد که تمایز واضحی بین بدن انسان و نظریه شخصیتی انسانی قائل شد.
ظهور رویکرد روانی- حرکتی (سایکودینامیک) در اواخر دهه ۱۸۰۰ منجر به تغییر شدیدی در شیوه ای که شخصیت را در موقعیت های اجتماعی و با گروهی از افراد مشاهده و درک می کردیم، گردید. Sigmund Freud (فروید)، بنیانگذار رویکرد سایکودینامیک، نشان می دهد که شخصیت ما بسیار پیچیده تر از آن چیزی است که در ابتدا مطرح شده بود و اینکه رفتار و انواع شخصیت ما توسط محرک ها و نیازهای ذاتی مان هدایت می شود.
Carl Jung، پیشنهاد کرد که تنها چهار تیپ متفاوت در شخصیت انسان وجود دارد: حس کردن، شهود، تفکر و احساس که اینها بر شخصیت ما تأثیر می گذارند. برگه اطلاعات شخصی Woolworth نخستین تست شخصیتی مدرن بود که ابداع شد. این برگه توسط ارتش آمريکا مورد استفاده قرار گرفت تا تشخیص دهد که کدامیک از سربازان جدید مستعد بروز هراس و اضطراب حاصل از صدای انفجار هستند. از زمان تست شخصیت در سال ۱۹۰۰، ارزیابی های شخصیتی و نظریه های انواع شخصیت انسانی به سرعت فزونی یافته است. اینک مردم با آزمونهای شخصیتی مثل تست مایرز- بریگز( Myers- Briggs)، تست ۱۶ شخصیت، تست پنجِ بزرگ و تست های گوناگون ضریب هوشی بسیار آشنا هستند و بهترین روانشناسان و روانپزشکان از این تست های شخصیت شناسی بسیار استفاده میکنند.
تست انواع شخصیت
تست انواع شخصیت ها فقط به معنای ظاهری «آزمایش» هستند: هیچ پاسخ صحیح یا غلطی برای پرسش های آن ها وجود ندارد و برترین ارزیابی های شخصیتی به صورت «قبولی یا عدم قبولی» نیستند؛ آن ها افراد را به یک دسته یا طبقه دیگر طبقه بندی نمی کنند، بلکه در عوض بسته به نحوه مقایسه با افراد دیگر، آن ها را بر روی یکسری از صفات پیوسته قرار می دهند.
یكی از مباحث اصلی دیگر در مورد شخصیت با توجه به نقش و اهمیت آن در داستان، تقسیم بندی انواع شخصیت است كه از دیدگاه های مختلف برای شخصیت انواع گوناگونی ذكر كرده اند. مهم ترین و كاربردی ترین تقسیم بندی شخصیت به شرح زیر است:
- برون گرایی:
برون گرایی که یکی از انواع شخصیت ها است، تأثیر چشمگیر روی رفتار اجتماعی دارد. افراد با ویژگی شخصیتی برون گرایی شدیداً اجتماعی هستند. آن ها تمایل دارند مهارت های اجتماعی قوی داشته باشند و شدیداً دوستانه هستند. آن ها تعامل داشتن با مردم را دوست دارند و از شرکت در اتفاقات اجتماعی مانند مهمانی ها لذت می برند. آن ها جوینده ی توجه، مشتاق و علاقه مند، پرحرف و عاشق شرکت در بحث های عمیق هستند. آن ها شجاع و به هنگام صحبت با دیگران بسیار راحتند. آن ها به هنگام صرف وقت با خودشان، شدیداً ناراحت هستند در نتیجه همیشه در گروهی از افراد دیده می شوند.
معلمان، سیاستمداران و فروشنده ها که از مشغول شدن با مردم لذت می برند جمعاً نمونه هایی از این ویژگی شخصیتی هستند. افرادی که برونگرا هستند دوست دارند انرژی مورد نیاز خود را از موقعیت های اجتماعی بدست آورند. افرادی که کم تر برونگرا هستند (یا در طبقه بندی درونگرا قرار می گیرند) سعی می کنند با احتیاط بیشتر رفتار کنند.
- توافق پذیری:
این بعد شخصیتی که یکی دیگر از انواع شخصیت ها است، در برگیرنده صفاتی مانند اعتماد، نوع دوستی، مهربانی، محبّت و دیگر رفتارهای موافق اجتماعی است. افرادی که توافق پذیری بالایی دارند سعی می کنند در اکثر امور مشارکت داشته باشند. این در حالی است که افرادی با توافق پذیری کم تر، رقابتی تر هستند. مودب و دلسوز بودن نشان افرادی است که این ویژگی شخصیتی را دارند. افراد با این ویژگی شخصیتی از کمک به دیگران بسیار خوشحال می شوند. سازگاری و موافقت، مرتبط با رفتار خوب است. آن ها افراد خوش قلب، شدیداً کمک کننده و قابل اطمینان هستند. به هنگام تعامل داشتن با افراد دارای این ویژگی شخصیتی میتوان متوجه جنبه های مثبتی مانند ادب، مودب و با ملاحظه بودن نسبت به دیگران شد. آن ها همدلی بالایی دارند و سبک ارتباط آن ها نگرانی و احترام شان را نسبت به همکاران خود نشان می دهد. بعضی از برترین نمونه ها برای ویژگی شخصیتی سازگاری و موافقت کسانی هستند که یاری دهنده، یکدل و بدون خود خواهی هستند.
- وظیفه شناسی:
ویژگی های اصلی این بعد در برگیرنده سطح بالایی از اندیشه، کنترل و رفتارهای مرتبط با هدف است. افرادی که وظیفه مدار هستند سازمان یافته تر عمل می کنند و بیش از دیگران به جزییات توجه می کنند. خود – انضباطی و وظیفه شناسی دو جنبه ی مهم شخصیت وظیفه شناسی هستند. فرد شدیداً وظیفه شناس، کارهای روزانه ی خود را به منضبط ترین حالت ممکن انجام می دهد. او شدیداً متعهد، خوب سازمان دهی شده و در برنامه ریزی برای رسیدن به اهداف خود بسیار دقیق است. همچنین وی تمام گام های لازم را برای دستیابی به موفقیت در زندگی برمی دارد. افرادی که این ویژگی شخصیتی را از خود نمایش میدهند تمایل دارند تأثیر اعمال خود را پیشاپیش در نظر بگیرند. آنها کارها را در محدوده ی باورهای اخلاقی خود به خوبی انجام میدهند و آن اعمال و کارها هیچ وقت از خط قرمز های اخلاقی عبور نمی کنند. آن ها به هنگام صحبت محتاط هستند و با اعمال خود سنجیده می شوند. آن ها خود – کنترلی را تمرین می کنند و هیچوقت بطور آنی عمل نمی کنند. وظیفه شناسی را میتوان از انواع شخصیت ها به حساب آورد.
- عصبانیت روان رنجوری یا روان نژند:
از انواع شخصیت ها میتوان به روان نژند اشاره کرد. افرادی که شدت بالایی از عصبانیت را از خود نمایش میدهند از نظر عاطفی کم ترین ثبات را دارند. آن ها رغبت دارند به چیزهای کوچک، بیش از حد واکنش دهند و به راحتی ناراحت شوند. آن ها برای کنترل اضطراب با مشکل روبرو میشوند و نسبت به حالت روحی منفی آسیب پذیر هستند. ثبات عاطفی کم که مرتبط با عصبانیت است یک عامل مؤثر در مشکلات مربوط به حالت روحی آن ها است. موضوعات و مسئله های جزئی آن ها را عصبانی و مضطرب می سازد. مطالعات نشان می دهد که این ویژگی شخصیتی، فرد را در معرض خطر افسردگی قرار می دهد. چنین افرادی تمایل دارند جنبه ی منفی چیزها را ببینند و به آسانی درون حالت عاطفی منفی می لغزند.
فردی که بداخلاق است، در مورد چیزها و کارها نگران می شود و به آسانی هیجان زده، عصبانی و خشمگین می شود بهترین نمونه برای عصبانیت است. روان نژند یا روان رنجوری یکی از انواع شخصیت است که بر اساس غم و اندوه، دمدمی مزاج بودن و بی ثباتی عاطفی مشخص می شود. افرادی که چنین ویژگی شخصیتی دارند معمولاً نوسانات خلقی، استرس، دمدمی مزاج بودن، تحریک پذیری و غم و اندوه را تجربه می کنند. افرادی که روان رنجوری کمتری دارند ثبات عاطفی و احساسی بیشتری دارند.
- باز و پذیرا بودن:
این صفت شخصیتی که از انواع شخصیت ها است، ویژگی هایی مانند تخیل و بینش را دارد. افرادی که این صفت را دارند اکثراً طیف وسیعی از تمایلات و علایق را خواهند داشت. این افراد، کنجکاو، خلاق و ماجراجو هستند. در مقابل افرادی که گشودگی کمتری دارند اکثراً سنتی تر فکر می کنند و امکان دارد با افکار انتزاعی مبارزه نمایند. افرادی که شخصیت باز و پذیرا را از خود نمایش میدهن ، بی غیرت و پذیرای ایده های جدید هستند. آن ها ماجراجو و مشتاق بیرون رفتن از منطقه ی راحتی خود برای تجربه ی چیزهای جدید هستند.
این مدل از انواع شخصیت ترجیح میدهند از زندگی روتین یکنواخت خود بیرون بیایند. آن ها به دنبال یادگیری چیزهای جدید هستند تا دانش و آگاهی خود را افزایش دهند. آن ها از پیدا کردن راهکاری برای معمای خلاقانه لذت می برند. دانشمندان و هنرمندان ماهر، سطوح بالایی از پذیرا بودن و امتیاز بالایی از خلاقیت را دارند. پذیرا بودن کم، نشانه ی رفتار محافظه کارانه و عدم تمایل به پذیرش دیدگاه های روشنفکرانه است. اگر چه افراد با سطح پذیرا بودن پایین در نشان دادن تبحر های خلاقانه ی خود، خوب نیستند ولی میتوانند در انجام مشاغل یکنواخت، کارآمد باشند.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 11
- 4