جزییات منتشر نشده از علت غرق شدن ناوشکن دماوند

ناوشکن دماوند در بی‌خبری محض زیر آب رفت. ۲۰ روز پیش یعنی بیستم دی توفان شدید در دریای خزر منجر به برخورد شدید ناوشکن با موج‌شکن‌‌های بندر انزلی شد. دو تن از تکاوران نیروی دریایی که برای بررسی این ناوشکن قصد داشتن دل به دریا بزنند در همان بندرگاه به کام مرگ رفتند و در حالی که خبری از چرایی حادثه و غرق شدن دماوند مطرح نشد، منبع آگاهی در مصاحبه با قانون عنوان کرد خراب شدن یکباره موتورها دلیل اصلی این حادثه است.

دماوند مثل همیشه نبود که میان موج‌های سنگین خزر محکم و استوار بماند. موج‌های سهمگین او را مغلوب خود کردند.چند ساعت بعد از این حادثه که هیچ خبری از آن در رسانه‌‌های داخلی منتشر نشد اخبار و حتی فیلم‌های آن در رسانه‌های آن‌طرف آبی روی خط خروجی قرار گرفت. تصاویر نشان می‌داد ناوشکن دماوند که یک‌سال از عمرش نمی‌گذرد میان امواج بی‌رحم خزر در تقلاست. این خبر دست‌کمی از خبر تلخ آتش‌سوزی نفتکش سانچی نداشت.

نفتکش ایرانی هزاران کیلومتر آن‌طرف‌تر از دریای خودمان و در آب‌های سرزمینی چین در خود می‌سوخت و هیچ خبري از سرنوشت ۳۱ خدمه آن نبود و این سو هم در دریای خزر ناوشکن‌مان دچار حادثه شده‌بود. اخباری که از ناوشکن می‌آمد ضد و نقیض بود. برخی ادعا می‌کردند ۶ تن از تکاوران نیروی دریایی ارتش در این حادثه جان خود را از دست داده‌اند. عده‌ای می‌گفتند این ناوشکن استاندارد نبوده و برای این‌گونه ماموریت‌ها ساخته نشده‌است! اما با گذشت چند روز اخبار صحیح‌تری در حد بسیار کوتاه گزارش شد که در این حادثه دو تکاور جان خود را از دست داده‌اند و پیکرهای‌شان پس از هفته‌ها پیدا شده‌است.

امیر سرتیپ دوم تقی خانی، سخنگوی ارتش جمهوری اسلامی ایران گفته بود ناوشکن دماوند هنگام ورود به بندر به دليل شرایط نامساعد جوی و دریای توفانی پس از برخورد با موج شکن در دچار سانحه شده و با وجود پایدار بودن وضعیت جوی نامساعد، کارشناسان متخصص بلافاصله به منظور بررسی وضعیت به محل اعزام شدند و متوجه آسیب جدی در سطح بدنه زیر آب و لزوم باز شدن قطعات و انتقال آن به کارخانه برای احیاي مجدد دست به کار شده‌بودند.

بنابر اطلاعاتی که در اختیارمان قرار گرفت، متخصصان وزرات دفاع و نیروی دریایی در نخستین اقدام، همه سامانه‌های حیاتی، حساس و ارزشمند ناوشکن را از آن جدا کرده‌اند و قصد احیاي ناوشکن به کارخانجات کشتی سازی شهید تمجیدی وزارت دفاع وپشتیبانی نیروهای مسلح را داشته‌اند.

دماوند از کجا آمد؟

ناوشکن دماوند، دومین ناوشکن از سری ناوشکن‌های کلاس موج است که نخستین نمونه آن سال ۸۸ به نیروی دریایی الحاق شد. این ناوشکن حدود ۹۰ متر طول دارد و در هفت طبقه ساخته شده است.

دماوند با سلاح‌های پیشرفته برای اهداف سطحی، زیر سطحی و پدافند هوایی برای دفاع از خود و ناوشکنی عملیاتی است که برای آن در بحث آموزش و ماموریت‌های دریانوردی نیز استفاده می‌شود.تمامي مراحل طراحی، ساخت و به آب اندازی ناوشکن پیشرفته آموزشی دماوند توسط صنایع شهید تمجیدی سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع و با همکاری بیش از ۷۰۰ مرکز صنعتی، پژوهشی، دانشگاهی، سازمان ها و صنایع مختلف وزارت دفاع انجام شده است. شرکت صنایع الکترونیک وزارت دفاع (صاایران) نیز بالغ بر ۲۵ سامانه الکترونیکی و مخابراتی بومی را در ناوشکن پیشرفته آموزشی دماوند طراحی، اجرا و نصب کرده است که از این محصولات می توان به انواع رادارهای پیشرفته دریایی، سامانه های مخابراتی برای ارتباطات داخلی و خارجی شناور، سیستم های شناسایی و فریب و سامانه های مخابراتی و رهگیری زیر سطحی اشاره کرد.

این اطلاعات ناوشکنی است که یک‌سال از به آب انداخته شدن آن نمی‌گذرد و البته اشاره نشده که موتورهای عظیم آن توسط شرکت آلمانی ساخته شده و چرا در توفان دریای خزر به یکباره موتورهای آن از کار افتاده‌است!

دماوند چرا از دست رفت؟

از علت حادثه و چند روز تقلای سرپا نگه داشتن ناوشکن دماوند اخباری از دست نیست ولی یک منبع آگاه که از ما خواسته به هیچ عنوان اسمی از او در این گزارش برده نشود در مصاحبه اختصاصی با قانونمی‌گوید:« دماوند یکی از ناوشکن‌‌های به روز و مدرن ما بود که می‌شود گفت نمونه کامل‌تری از ناوشکن جماران است. روز ۲۰ دی که دریا توفانی شده‌بود متاسفانه موتورهای این ناوشکن به دلایل نامعلومی از کار می‌افتد و شناور همچون تشتی سبک روی امواج سرگردان بود.

نیروهایی که داخل این شناور بودند بلافاصله آن را تخلیه می‌کنند و خود را نجات می‌دهند. اما درباره دونفری که در این حادثه شهید شده‌اند باید بگویم آن‌هابرای بررسی میزان خسارت‌های وارد به ناوشکن قصد داشتند با قایق نزدیک دماوند شوند که متاسفانه قایق‌شان بین موج شکن و ناوشکن می‌ماند و بر اثر شدت ضربه جان خود را از دست می‌دهند. ناوسروان بیژن زارع و امیر باصره از تکاوران قدیمی و خبره نیروی دریایی بودند که پیکرشان پس از چند هفته پیدا شد.

اما درباره نجات ناوشکن دماوند هم باید بگویم که برای نجات آن ایده‌‌های زیادی مطرح شد. به دلیل اینکه یک طرف ناوشکن روی موج‌شکن‌‌ها هر تکانی به آن منجر به غرق شدنش می‌شد. برای همین بسیاری از تجهیزاتی که روی آن نصب بود جدا سازی شد تا شناور سبک‌تر شود. برخی از کارشناسان مطرح کردند که می‌شود با استفاده از جرثقیل بسیار بزرگی شناور را از موج‌شکن‌ها بلند کرد و روی ریل گذاشت تا به کارخانه شهید تمجیدی برای تعمیر برود.

با توجه به نبود چنین جرثقیلی در کشور، قرار بود تا کشور روسیه با اعزام جرثقیل به بندر انزلی، ناوشکن دماوند را از آب و موج‌شکن‌ها بیرون بکشد که متاسفانه دو روز پیش دماوند برای همیشه به تاریخ پیوست و این اتفاق برای نیروهای مسلح ما گران تمام شد چرا که بروز چنین اتفاقی برای نیروهای نظامی هر کشوری نوعی شکست محسوب می‌شود.»

البته پیش از این اتفاق و بر اساس گزارش روابط عمومی منطقه چهارم دریایی ارتش، کارشناسان نظامی گفته‌ بودند که آسیب‌های وارده ناچیز بوده و در زمان کوتاهی برطرف خواهد شد؛ حال خبری که دست به دست می‌شود بسیار تلخ و غم‌انگیز است.

سلمان صمدی