اينها سؤال‌هاي جديدي نيستند، از سال‌ها قبل همواره مي‌پرسيدند و مي‌پرسيديم که چرا روحانيت را با وصل کردن به بودجه دولتي وابسته مي‌کنيد؟ ولي پاسخي نمي‌شنيديم و يا پاسخ‌ها قانع‌کننده نبودند. حالا که ماجرا از طريق رسانه‌ها به افکار عمومي کشيده شده، بايد فکري اساسي براي اين موضوع کرد و نمي‌توان بي‌تفاوت از کنار آن گذشت.
در حوزه علميه قم،مراجع تقليدي بودند که معتقد به استقلال روحانيت بودند و گرفتن بودجه از دولت را بشدت نهي مي‌کردند. هم‌اکنون نيز بعضي از مراجع عظام تقليد بر اين نکته تأکيد مي‌کنند که حوزه علميه و روحانيت نبايد از بودجه‌هاي دولتي استفاده کنند. مبناي اين بزرگان همواره اين بود و اکنون نيز همين است که روحانيت از آغاز موجوديت خود متکي به وجوه شرعيه‌اي بود که مردم مي‌دادند و همين ارتباط اعتقادي مردم با روحانيت بود که موجب شد اين نهاد، مستقل، کارآمد و سالم بماند و در مقاطع حساس بتواند در برابر انحرافات حکومتي بايستد و به رسالت ديني و مردمي خود به درستي عمل کند.
اين مبنا امروز هم بايد محور و اساس و معيار تأمين هزينه‌هاي حوزه‌هاي علميه و روحانيت باشد تا بتواند مستقل و قدرتمند باقي بماند. دريافت بودجه از دولت، حتي دولت اسلامي، خواهي نخواهي روحانيت را وابسته مي‌کند و روحانيت فاقد استقلال نمي‌تواند به رسالت واقعي خود عمل نمايد. اختلافات کنوني و روياروئي‌هائي که بخشي از قشر روحاني را تا پائين‌تر از سطح احزاب سياسي تنزل داده، محصول همين وابستگي است.
در گذشته افرادي از روحانيون وجود داشتند که ارتزاقشان از منابع ديگري غير از وجوه شرعيه بود، مثلاً معلم يا استاد دانشگاه بودند و يا کشاورزي مي‌کردند و در عين حال با لباس روحانيت براي تبليغ دين در جامعه حضور داشتند. اکنون نيز روحانيوني هستند که از طريق تدريس، قضاوت و کارهاي ديگري ارتزاق مي‌کنند و لباس روحانيت براي آنها وسيله‌اي براي تبليغ دين است. اين روش، نه تنها ايرادي ندارد بلکه بسيار ممدوح است و بايد گسترش يابد. روحانيوني که چشمشان به دست اين و آن نباشد و با کار و تلاش خودشان ارتزاق کنند، راحت‌تر و آزادتر مي‌توانند حقايق را بگويند و امر به معروف و نهي از منکر کنند. بسياري از مراجع نيز حتي قبول کردن وجوه شرعيه از مردم را به نداشتن کوچک‌ترين توقعي از پرداخت کنندگان پول منوط مي‌کردند و افرادي که با پرداخت پول درصدد سوءاستفاده از موقعيت و جايگاه و نفوذ مرجعيت بودند را طرد مي‌کردند.
امام خميني چنين روشي داشتند و موارد زيادي در سيره عملي ايشان ديده شد که به افراد سوءاستفاده گر کوچک‌ترين مجالي ندادند و آنها را قاطعانه طرد کردند. قدرت فوق‌العاده امام خميني براي مبارزه با رژيم پهلوي و جاذبه بي‌نظير ايشان در افکار عمومي که توانستند مردم را يکپارچه به صحنه انقلاب وارد کنند و ريشه‌هاي استعمار و استبداد را بسوزانند و نظام جمهوري اسلامي را تأسيس کنند، نتيجه همين استقلال، مناعت طبع و حفاظت از جايگاه روحانيت و مرجعيت بود.
اگر مي‌خواهيم انقلاب اسلامي استمرار داشته باشد و نظام جمهوري اسلامي پايدار بماند، بايد روحانيت را با همان ويژگي‌ها حفظ کنيم. روحانيت بايد مستقل باشد و براي حفظ استقلال خود نبايد به بودجه دولتي وابسته باشد. ترديدي وجود ندارد که اگر حوزه‌هاي علميه براي تأمين بودجه خود مثل گذشته با مردم سروکار داشته باشند، مردم اين کار را خواهند کرد، البته روحانيت و حوزه‌ها بايد در هزينه‌هاي خود صرفه جوئي کنند و سيره سلف صالح را که قناعت و زهد بود پيشه نمايند. مردم اگر امروز، کمتر در اين زمينه اهتمام مي‌کنند به اين دليل است که مي‌بينند روحانيت به بودجه دولتي وابسته شده و اگر اين وابستگي قطع شود، قطعاً مردم با رغبت نيازهاي واقعي حوزه‌هاي علميه را تأمين خواهند کرد. روحانيت اکنون در معرض تاريخي‌ترين امتحان است، نگذاريد رفوزه شود.
در قم و تهران و بعضي شهرهاي ديگر مراکزي به بهانه کارهاي فرهنگي بودجه‌هائي از دولت مي‌گيرند که به هيچ وجه استحقاق آن را ندارند. اين مراکز اگر نباشند و هيچ کاري انجام ندهند، هيچ اتفاقي نخواهد افتاد. حتي مي‌توانيم قاطعانه بگوئيم وجود بعضي از اين مراکز، مشکلاتي ايجاد مي‌کند و نبود آنها بهتر است. اين بودجه‌هاي کلان ده‌ها و صدها ميليارد توماني به جاي اين مراکز اگر صرف فقرائي شود که شب‌ها با شکم گرسنه مي‌خوابند، فرهنگ اين کشور اصلاح خواهد شد. دولتمردان و نمايندگان مجلس که اين بودجه‌ها را به اين مراکز مي‌دهند آيا مي‌دانند که در همين کشور و حتي در همين شهرهاي تهران و قم فقرائي وجود دارند که از سطل‌هاي زباله تغذيه مي‌کنند؟ آيا مي‌دانند که خانواده‌هائي در اثر فقر، در معرض فحشا قرار دارند و از اين رهگذر حتي کارهاي فرهنگي ده‌ها ساله اين مراکز به هدر مي‌رود؟
علاوه بر اينها، دولتمردان و نمايندگان مجلس قبل از آنکه مشکل اشتغال را حل کنند چگونه خود را قانع مي‌کنند بودجه کشور را صرف کارهائي کنند که نسبت به رفع بي‌کاري بيش از يک ميليون جوان آماده کار اولويت ندارد؟ قطعاً با اين بودجه‌ها مي‌توان بخش عمده‌اي از مشکل بي‌کاري را حل کرد، مشکلي که منشأ اصلي ناهنجاري‌هاي فرهنگي است. واقعاً چرا ما پولي را که بايد صرف ايجاد اشتغال کنيم تا بطور طبيعي مشکلات فرهنگي ايجاد نشود، صرف کاري مي‌کنيم که زائيده بي‌کاري است؟ بودجه امسال از دست دولت خارج شده ولي نمايندگان مجلس مي‌توانند بودجه مراکز فرهنگي اين چنيني را از لايحه بودجه حذف کنند و هزينه آن را صرف ايجاد اشتغال و رفع بي‌کاري نمايند.
درخصوص مؤسسه نشر آثار امام خميني و مراکز وابسته به آن و حرم امام که اين روزها به بحث داغ رسانه‌ها تبديل شده، هر چند روزنامه جمهوري اسلامي چند سال قبل هشدار داد و البته مورد غضب هم واقع شد، ولي راه حل را رجوع اين مؤسسه به مردم و قطع وابستگي به بودجه دولت مي‌دانيم. محبوبيت امام خميني در داخل و خارج از کشور بقدري زياد است که اگر مردم بدانند براي نشر آثار امام و آباداني حرم ايشان به پول نياز است، بسيار بيش از مقدار نياز را با افتخار پرداخت خواهند کرد البته متصديان نيز بايد در تمام زمينه‌ها به ويژه حرم، شرايط ساده زيستي امام را رعايت کنند و از ريخت و پاش‌ها بپرهيزند.
- 12
- 4
