مروری بر اظهارات جنجالی امام جمعه‌ سابق

احمد جنتی ۵ اسفند سال ۱۳۰۵ در یکی از روستاهای اصفهان متولد شد. تحصیل را در مکتبخانه شروع کرد. به حوزه‌ی علمیه‌ی اصفهان و بعد حوزه‌ی علمیه‌ی قم رفت و پای درس امام خمینی و آیت‌الله ‌العظمی بروجردی هم نشست و به درجه‌ی اجتهاد رسید.

حضور در محضر امام (ره) از احمد جنتی، روحانی مبارزی ساخت که دوران پیش از انقلاب را در مبارزات نهضت به سر برد و کارش به زندان و تبعید هم کشید اما دست از فعالیت سیاسی برنداشت.

او صاحب چهار فرزند به نام‌های علی، حسن، حسین و محمد شد که هریک به مسیر متفاوتی رفتند و سرنوشت‌های گوناگونی پیدا کردند.

حسین جنتی که عضو «سازمان مجاهدین خلق» (منافقین) بود، پس از اعلام جنگ آنها علیه جمهوری اسلامی، با آنها همراه شد تا اینکه خرداد سال ۱۳۶۱ کشته یا اعدام شد.

علی جنتی هم که قبل از انقلاب علیه حکومت فعالیت می‌کرد، پس از انقلاب مسئولیت‌های سیاسی و فرهنگی متعددی را بر عهده گرفت و در دولت احمدی‌نژاد معاون وزیر و در دولت روحانی وزیر شد.

حسن، پسر دیگر احمد جنتی هنوز در اصفهان زندگی می‌کند و برکنار از دنیای سیاست مشغول نجاری است.

محمد جنتی هم در حال حاضر یک کارمند ساده است.

همسر آقای جنتی سال گذشته به علت کهولت سن درگذشت اما به گفته علی جنتی، «پدر» که به دلیل کهولت سن نیاز به مراقبت داشت، همسری دیگر اختیار کرد که این قضیه هم به شوخی های همیشگی برخی افراد با آقای جنتی دامن زد؛ شوخی‌هایی که گاهی مرز شیطنت و توهین را هم رد می‌کند و آقای جنتی درباره آنها گفته است: «به نظر من اگر کسانی که تخریب می‌کنند، حزب‌اللهی باشند، نماز شب خوان باشند، آدم باید در خودش شک کند. اما اگر افراد بی‌مبالات تخریب می‌کنند، این اتفاقاً مایه‌ی خوشحالی است. انسان از مذمت افراد صالح باید برای خود نگران شود».

پس از انقلاب اسلامی، جنتی از همان دوره اول شورای نگهبان، به‌عنوان عضو فقیه این نهاد منصوب شد و در سال ۷۱ دبیری این شورا را برعهده گرفت و تا امروز بر این مسند باقی مانده است.

جنتی سمت‌هایی از جمله دبیری شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، ریاست ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر، عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی، عضویت در  مجمع تشخیص مصلحت نظام و امامت جمعه‌ی تهران را (به مدت ۲۵ سال) برعهده داشته است. اما در سال‌های اخیر، حضورش پشت تریبون نماز جمعه کمرنگ شده بود بطوری که آخرین حضورش به شهریور ٩٥ برمی‌گردد.

جنتی در طول این ۲۵ سال، خطبه‌های بسیاری خواند و سخنرانی‌های بسیاری هم داشت؛ سخنرانی‌هایی که گاه جنجالی شدند.

شاید یکی از جنجالی‌ترین سخنان جنتی در نماز جمعه، کنایه‌ی او به مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی باشد. هاشمی در آخرین ساعات انتخابات ریاست جمهوری در سال ۹۲ برای ثبت‌نام به وزارت کشور رفت؛ مثل همیشه با خودروی بنزِ قدیمی معروفش. آیت‌الله جنتی هم که در طول دوران ریاست جمهوری احمدی‌نژاد از حامیان سرسخت او بود، هاشمی را بی‌نصیب نگذاشت و از تریبون نماز جمعه بدون ذکر نام هاشمی گفت: «رئیس‌ جمهوری باید ساده‌زیست باشد.

نمی‌شود فردی با بنز بیاید و برود؛ فردی که چنین ماشینی سوار شود و خانه‌ی آنچنانی داشته باشد نمی‌تواند درد مردم را بفهمد. اینچنین فردی اصلاً معنی گرسنگی را نمی‌فهمد و نمی‌توان به او رأی داد». چند روز بعد هم شورای نگهبان صلاحیت هاشمی برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری را رد کرد.

جنتی حدود ۱۲ سال پیش در یک اظهارنظر عجیب دیگر گفته بود: «بشر غیر از اسلام، همان حیواناتی هستند که روی زمین می‌‏چرخند و فساد می‌‏کنند»! در مقابل، نماینده‌ی جامعه‌ی زرتشتیان در مجلس شورای اسلامی هم واکنش نشان داد و ضمن اینکه از جانب خود از غیرمسلمانان عذرخواهی می‌کرد، نوشت: «از حیوانات نیز پوزش می‌‏طلبم چون آنها موجب فساد روی زمین نیستند، بلکه از فساد بعضی از ما انسان‌ها نگران و بیزارند».

او یک بار هم توجه خود به پوشش اسلامی بانوان را مطرح کرد و گفت دولت اگر می‌خواهد وضع پوشش را اصلاح کند باید ابتدا از «جیره‌خواران» خود - یعنی کسانی که در ادارات دولتی کار می‌کنند - و کسانی که از دولت حقوق می‌گیرند شروع کند. او با اشاره به پوشش دختران دانشجو گفته بود: «دختران دانشجویی که می‌خواهند درس بخوانند بعد از ورود به دانشگاه چادر خود را برمی‌دارند و خراب می‌شوند». او توصیه کرده بود از آنجا که دانشویان برای کسب نمره «هر صحبتی را گوش می‌دهند» پس بهتر است اگر حجابشان را رعایت نکردند نمره‌شان کم شود!

جنتی در ماجرای انتخابات سال ۸۸ هم از حامیان حصر بود و یک بار ادعایی مطرح کرد مبنی بر اینکه اسنادی به دستش رسیده که نشان می‌دهد موسوی و کروبی از ایالات متحده یک میلیارد دلار پول گرفته‌اند و قرار بوده اگر موفق شدند نظام را «منقرض» کنند، پنجاه میلیارد دلار دیگر هم بگیرند! این ادعا هم واکنش‌های زیادی را به دنبال داشت و فعالان سیاسی  چپ و راست از آقای جنتی خواستند این اسناد را منتشر کند. مثلاً علی مطهری نماینده‌ی اصولگرای مجلس از جنتی خواست اسناد خود را به کمیسیون اصل نود مجلس ارائه کند و گفت: «اگر مستندی برای ادعای آقای جنتی وجود نداشته باشد، مصداق بارز افتراء خواهد بود.» البته بعدها هم خبری از ارائه‌ یا انتشار چنین اسنادی منتشر نشد.

امام جمعه‌ی موقت سابق تهران در دوران ریاست جمهوری احمدی‌نژاد از نامه‌ی عجیب او به جورج بوش، رئیس جمهوری آمریکا هم در تریبون نماز جمعه قدردانی کرده و گفته بود: «این نامه فوق‌العاده است و عقیده من این است که از الهامات خدا بود ... توصیه می‌کنم این نامه را بچه‌ها همه بخوانند و در مدارس و دانشگاه‌ها خوانده شود و صداوسیما نیز مکرر آن را بخواند».

در همان دوران که دولت احمدی‌نژاد تحت تحریم‌های شدید بود و وضع اقتصادی مردم روز به روز بدتر می‌شد، جنتی باز هم دست از حمایت‌های خود از رئیس دولت برنداشت و در سخنرانی خود در نماز جمعه گفت: «ممکن است زمانی فرا برسد که ما روزی دو وعده غذا بخوریم. چه اشکالی دارد حتی اگر شرایط بدتر شود ما روزی یک وعده غذا بخوریم؟ همان‌طور که الان نیز برخی روزی یک وعده غذا می‌خورند».

با این حال آقای جنتی در اواخر دولت احمدی‌نژاد اندکی تغییر موضع داد و به نامه‌ی رئیس دولت در خصوص مرگ هوگو چاوز که در آن گفته بود او رجعت خواهد کرد، واکنش نشان داد و گفت: «ای کاش کسانی که می‌خواستند حرفی بزنند چهارتا کتاب می‌خواندند... چاوز به لحاظ سیاسی آدم خوبی بود اما نامسلمان بود و رجعت در موردش صدق نمی‌کند.»

البته جنتی بعد از پایان دولت احمدی‌نژاد و آغاز دولت روحانی همچنان از پاکدستی او تمجید می‌کرد.

به هر حال آقای جنتی که از سال ۷۱ با حکم رهبر انقلاب در این جایگاه امامت جمعه موقت تهران گرفته بود، بعد از ۲۵ سال از این سمت بازنشسته شد. او اولین روحانی‌ای بود که چنین حکمی از سوی رهبری گرفت؛ با وجود این از چند سال پیش خودش تقاضا کرده بود که بار این مسئولیت را بر زمین بگذارد.

جنتی از سال ۹۰ قصد داشت از این سمت کناره‌گیری کند و در یک سال اخیر هم حضور او در نماز جمعه کمرنگ شده بود و زمزمه‌های بازنشستگی‌اش به گوش می‌رسید اما رئیس ستاد نماز جمعه‌ی تهران این خبر را تکذیب کرده و گفته بود که با توجه به سن و سال آقای جنتی، طوری برنامه‌ریزی شده که ایشان کمتر در نماز جمعه حضور داشته باشند.

جنتی با وجود اینکه چندین سمت مهم از جمله ریاست مجلس خبرگان رهبری را در اختیار داشته و دارد، «کار اصلی» خود را دبیری شورای نگهبان می‌داند و فعالیت‌های دیگر از جمله امامت جمعه، عضویت در مجمع تشخیص و عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی را «فرعی» تلقی می‌کند.

احمد جنتی در یک برنامه‌ی تلویزیونی درباره‌ی کناره‌گیری از امامت جمعه هم گفته بود که رهبری ابتدا با این تقاضا مخالفت کرده و گفته بودند «باید نماز جمعه را داشته باشی ... فرمودند فاصله‌هایش را زیاد کن». همین هم شد و جنتی چند خط در میان امامت جمعه را بر عهده می‌گرفت تا اینکه در نهایت رهبر انقلاب هم با کناره‌گیری او از این کار موافقت کردند.

حالا دبیری شورای نگهبان مهم‌ترین و حساس‌ترین مسئولیت جنتی است؛ مسئولیتی که در هر انتخابات در کانون خبرها و توجه افکار عمومی قرار می‌گیرد و بعضاً با جنجال‌هایی در محافل سیاسی همراه است.

احمد جنتی تا امروز ۹۱ سال و چند روز از خدا عمر گرفته و نزدیک‌ترین انتخابات پیشِ رو، انتخابات سرنوشت‌ساز مجلس شورای اسلامی‌ است که دو سال دیگر برگزار می‌شود.