قرار بود مجمع اصلاح‌طلبان که دست‌چینی از اصلاح‌طلبان احزاب گوناگون بود پس از مدتی به «پارلمان اصلاحات» تبدیل شود اما این تبدیل هنوز صورت نگرفته و گویا صورت نخواهد گرفت چراکه قرار بود یک برنامه مدون برای ادامه راه در نظر گرفته شود تا به مثابه چتری برای تمامی سازمان‌ها و حزب‌های اصلاح طلب باشد اما کارکردی که این روزها از اصلاح‌طلبان دیده می‌شود در برخی موارد از اصولگرایان هم اصولگرایانه‌تر است.
اصلاح‌طلبان در ۳ مرحله وارد کارزار انتخابات شدند و با پشتیبانی از لیست امید در انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان در اسفند ۹۴، انتخاب دوباره روحانی در دوره دوم ریاست جمهوری‌اش و حمایت از نامزدهای مورد تاییدشان در شورای شهر تهران؛ به آنچه می‌خواستند نرسیدند و همین موضوع سبب شده تا حامیان اصلاحات که طیف بسیار گسترده‌ای از مردم هستند دچار یاس و سرخوردگی شوند.
این یاس گویا به هرم جریان اصلاح‌طلبی هم منتقل شده که خاتمی در دیدار اخیر به این موضوع اشاره کرد که: «دیگر خیلی سخت است به مردم بگوییم بیایید رای بدهید. آیا فکر می‌کنید در دور آینده انتخابات به حرف من و شما مردم پای صندوق‌ها خواهند آمد؟ بعید می‌دانم مگر اینکه در یکسال آینده تحولی رخ دهد».
هرچند مطالبات جریان اصلاحات در بسیاری موارد پشت سد برخی نهادهای حکومتی که به جریان اصولگرا تعلق دارد، متوقف می‌شوند اما کارکرد منفعلانه و بعضا نادرست اصلاح‌طلبان هم باعث شده که مردم دچار رویگردانی از این جریان شوند که همین موضوع در گفته‌های خاتمی نیز دیده می‌شود.
شاید شروع این یاس از «دماوند» و در انتخابات مجلس هشتم که اصلاح‌طلبان لیستی برای ارائه نداشتند آغاز شد و گزاره «شرکت در انتخابات به هر قیمتی» را به اذهان بسیاری متبادر کرد اما «تَـکرار خاتمی» در انتخابات مجلسین، یک بار دیگر امید را به جامعه ایران بازگرداند تا پای صندوق‌های رای بیایند.
حالا و در آستانه سال ۱۳۹۸ و پیش آمدن سخت‌ترین مشکلات اقتصادی ـ معیشتی تاریخ معاصر، مجاب کردن مردم به شرکت در انتخابات و ریختن آرای‌شان به صندوق اصلاح‌طلبان کار بسیار سختی است که خاتمی هم به آن اشاره کرده اما صحنه‌گردانان رسیدن به این یاس اجتماعی نباید خوشحال باشند، چون آرای ریخته نشده به صندوق اصلاح‌طلبان به سمت آنان سرازیر نخواهد شد و نگرانی امروز رئیس جمهور پیشین ایران بیش از آنکه به اصلاح‌طلبان سرایت کند، برای اصولگرایان که فرامین حکومتی را در دست دارند، نگران کننده خواهد بود.
فکر می‌کنید در انتخابات آینده مردم به حرف ما پای صندوق می‌آیند؟
اعضای فراکسیون امید مجلس به مناسبت سالگرد انتخابات مجلس دهم با «سیدمحمد خاتمی»، رئیس دولت اصلاحات دیدار کردند. این دیدار عادی و در چارچوب دیدارهای سالیانه فراکسیون امید با خاتمی برگزار شد که تاکنون هم در پایان سال و در ماه‌های بهمن یا اسفند برگزار شده است.
به گزارش اعتمادآنلاین، در این دیدار گزارش عملکرد فراکسیون امید به رئیس دولت اصلاحات ارائه شد و نمایندگان در خصوص ادامه فعالیت و برنامه‌های آینده این فراکسیون توضیحاتی را مطرح کردند. رئیس‌جمهوری پیشین ایران در دیدار اعضای فراکسیون امید مجلس گفته: «دیگر خیلی سخت است به مردم بگوییم بیایید رای بدهید. آیا فکر می‌کنید در دور آینده انتخابات به حرف من و شما مردم پای صندوق‌ها خواهند آمد؟ بعید می‌دانم مگر اینکه در یکسال آینده تحولی رخ دهد».
بر اساس اعلام وزارت کشور ایران، قرار است انتخابات مجلس شورای اسلامی در سال ۹۸ برگزار شود و به نظر می‌رسد اشاره خاتمی به این انتخابات باشد. محمد خاتمی، با وجود اعتراضات گسترده به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸، از آن هنگام به بعد مردم را به‌طور پیوسته به شرکت در انتخابات مختلف ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی، مجلس خبرگان رهبری و شوراهای اسلامی شهر و روستا دعوت کرد. طرفداران او می‌گویند که این دعوت‌ها نقشی تعیین کننده در حضور مردم در انتخابات و نتیجه آنها داشته است.
با این همه، محمد خاتمی در تازه‌ترین اظهارات خود که گزیده‌ای از آن در کانال تلگرامی نزدیک به او(خاتمی‌مدیا) منتشر شده، تایید کرده که این رویکرد او با انتقاد مردم رو به رو شده است. خاتمی خطاب به نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس افزوده: «امروز من از سوی مردم با این سوال مواجهم که ما را کشاندید پای صندوق رای، یک مورد نشان دهید که در راستای اصلاحات واقعی باشد؛ آیا قوه قضاییه و نحوه برخوردها بهتر شد یا بخش خصوصی سالم می‌تواند در عرصه حضور داشته باشد؟ آیا رویکردهایی که ما را در تنگناهای بزرگ خارجی قرار داد، اصلاح شد یا در برابر رویکردهای سالم مقاومت شد تا مردم نتیجه امتیازی که به‌دست آمده را احساس نکنند؟» سخن خاتمی درباره «امتیاز»، به توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی موسوم به «برجام» باز می‌گردد که به رفع تحریم‌های هسته‌ای کشور انجامید، اما دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده اردیبهشت امسال این توافق را لغو کرد. او برجام را «کار بزرگی» توصیف کرده که باعث لغو تحریم‌های سازمان ملل شد.
به گفته خاتمی، اکنون بسیار سخت است تا شهروندان را بار دیگر راضی به مشارکت در انتخابات کرد. او با تاکید بر اینکه اصلاحات اگرچه نظر انتقادی دارد اما درون نظام است، هشدار داده که «خطر این است که مردم از درون هم مایوس شوند».
رئیس‌جمهوری پیشین ایران سپس بدون اشاره به نام خاصی، برخی «جریان‌های داخلی» را به تلاش برای ایجاد و افزایش یاس در جامعه متهم کرده و هشدار داده که «ریزش از اصلاح‌طلبان به سبد جریان‌های رقیب اصلاحات نمی‌رود، بلکه به سبد براندازان روانه می‌شود».
خاتمی همچنین هشدار داده که مردم با رویگردانی از هر دو جناح، به نیروهای مخالفی بپیوندند که خواستار براندازی نظام جمهوری اسلامی هستند. به گفته او، «متاسفانه با خواست جریان‌های داخلی یاس در جامعه ما در حال افزایش است و ریزش از اصلاح‌طلبان به سبد جریان‌های رقیب اصلاحات نمی‌رود، بلکه به سبد براندازان روانه می‌شود».
محمد خاتمی با اشاره به اینکه نتیجه وضعیت فعلی افزایش بی‌اعتمادی مردم به نظام و جامعه و تبدیل این بی‌اعتمادی به ناامیدی است، گفته: «نظام باید اصلاح‌پذیر و انعطاف‌پذیر شود تا با اصلاح نظام، یاس‌ها از بین برود».
با این حال، او به طور تلویحی از تغییر رویکرد جناح رقیب اصلاح‌طلبان ابراز ناامیدی کرده و گفته است: «جریانی که این همه تهاجم به دولت می‌کند از سر دوست داشتن مردم این کار را نمی‌کند بلکه برای این است که از دولت و اصلاحات و امثال علی مطهری بدشان می‌آید».
همه می‌دانیم که خاتمی با حمایت خود از حسن روحانی در دو انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۲ و ۹۶ و نیز فهرست «امید» در آخرین انتخابات مجلس شورای اسلامی، نقشی پررنگ در پیروزی او و راهیابی شماری از اصلاح‌طلبان و حامیان دولت به مجلس داشت. وی اما در اظهارات امروز خود اذعان داشته که این پیروزی‌ها به «اصلاحات واقعی» منجر نشده است.
هرمز شریفیان
- 12
- 1
