دو سال بعد از دستیابی به توافق هستهای در وین، برخی شرکای این توافق از مزایای دستیابی به آن سخن گفتند. «بوریس جانسون»، وزیر خارجه انگلیس، از جمله این افراد است؛ اما محمدجواد ظریف که برای حضور در نشست عالیرتبه سیاسی سازمان ملل به نیویورک رفته، در این شهر از بدرفتاری آمریکا در عمل به این توافق گلایه کرد.
محمدجواد ظریف گفت: «آمریکا با اجازهندادن به ایران در بهرهبردن از منافع کامل برجام در عملکردن به روح این توافق شکست خورده است». دو سال پیش بعد از ١٨ ماه مذاکره در وین بین ایران و وزرای خارجه کشورهای ١+٥، توافق هستهای ملقب به برجام به دست آمد. بر مبنای این توافق در ازای پذیرش محدودیتهایی در برنامه هستهای ایران همه تحریمهای هستهای ایران لغو شد.
اروپا و روسیه و چین اصلیترین شرکای ایران در روابط تجاری بعد از برجام هستند؛ اما آمریکا با تغییر دولت جزء بدعهدان این توافق به حساب میآید. براساس بندهای ٢٦ تا ٢٩ توافق، کشورها باید توافق را با حسننیت اجرا کنند و زمینههای سرمایهگذاری در ایران را فراهم کنند؛ اما دولت ترامپ اکنون خلاف این عمل میکند.
محمدجواد ظریف در بدو ورود به نیویورک در جمع خبرنگاران درباره برجام تصریح کرد: «توافق هستهای یک توافق چندجانبه است که در نتیجه سالها مذاکره و همچنین فشار و البته شکست در دستیابی به نتیجه دلخواه از سوی کسانی که اعمالکننده آن فشارها بر مردم ایران بودند، حاصل شده است. هیچ گزینه دیگری وجود نداشت؛ به جز اینکه توافق حلوفصلشدهای حاصل شود و فکر میکنم در آخر کار همه مشاهده خواهند کرد که این توافق بهترین نتیجه ممکن را برای همه طرفین خواهد داشت».
او افزود: «قطعا هیچیک از طرفین در این توافق به هر آنچه میخواسته بهطورکامل دست نیافته است و این ماهیت یک توافق چندجانبه است. در نتیجه ما انتظار داریم همه طرفین به این توافق عمل کنند». به گزارش خبرگزاری صداوسیما، او ادامه داد: «متأسفانه آمریکا ضمن اینکه حداقل ماندگاری را در این توافق داشته است؛ ولی با اجازهندادن به ایران در بهرهبردن از منافع کامل این توافق در عملکردن به روح این توافق شکست خورده است و ما بر این باوریم که آنان در موضع خودشان بازنگری کنند؛ زیرا این امر به سود پایداری این توافق نیست».
ظریف و تیلرسون دیدار ندارند
همچنین ظریف در پاسخ به اینکه آیا در این سفر با نمایندگان کنگره یا احتمالا با همتای آمریکایی خود دیداری خواهید داشت، گفت: «هیچ دیداری بین من و همتای آمریکاییام برنامهریزی نشده است. در نظر دارم نه با مقامهای آمریکایی بلکه با جامعه خردمندان که در سیاستگذاری آمریکا تأثیرگذار هستند، دیدارهایی داشته باشم».
توافق هستهای مؤثر بوده است
وزیر امور خارجه انگلیس نیز همزمان با دومین سال حصول توافق هستهای تأکید کرد: «برجام توافقی مؤثر است و ما بر این باوریم که بهترین گزینه برای جامعه بینالملل به شمار میآید». به گزارش ایسنا، «بوریس جانسون»، وزیر امور خارجه انگلیس، در یادداشتی که همزمان با دومین سالروز توافق هستهای ایران و گروه ١+٥ در روزنامه «واشنگتنپست» منتشر شده است، به تکرار ادعای غرب و آمریکا مبنی بر اینکه ایران پیش از حصول برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) تنها چند ماه تا دستیابی به مواد هستهای کافی برای ساخت تسلیحات هستهای فاصله داشت، پرداخت و یادآور شد که بدون حصول این توافق در منطقهای که خود پر از مشکلات و ناآرامی است، وضعیت میتوانست از این هم بدتر باشد.
«جانسون» در ادامه با اشاره به دستاوردهای برجام و اینکه ایران پس از اجرای توافق تعداد سانتریفیوژها و ذخیره اورانیوم با غنای پایین خود را به میزان درخورتوجهی کاهش داده است، نوشت: «برنامه جامع اقدام مشترک مؤثر است و ما معتقدیم که این توافق بهترین گزینه برای جامعه بینالملل به شمار میآید.
حقیقت این است که بدون این توافق که دو سال پیش حاصل شد، در خاورمیانه ممکن بود شاهد یک بحران دیگر باشیم؛ منطقهای که خود درگیر بحرانهای متعدد است». او با ادعای اینکه ایران با توافق برجام دستکم یک سال تا دستیابی به اورانیوم مورد نیاز با غنای مناسب برای تولید یک بمب فاصله دارد، نوشت: «با وجود توافق هستهای سازمانهای بینالمللی درحالحاضر بیشترین نظارت را بر تأسیسات هستهای ایران دارند و آنها تأکید میکنند که ایران به تعهدات خود در توافق پایبند است.
افزایش زمان گریز هستهای ایران به یک سال نیز به ما اجازه میدهد تا بتوانیم در صورت هرگونه نقض توافق بهدرستی واکنش نشان دهیم؛ اما اگر این توافق نابود شود، چه اتفاقی میافتد؟ حقیقت این است که ایران، نه آمریکا و انگلیس به بیشترین آزادی عمل دست پیدا خواهد کرد. مقامات ایران بدون هیچگونه محدودیت در برنامه هستهای قادر خواهند بود سانتریفیوژها و ذخیره اورانیوم را بازگردانند.
نتیجه ایرانی خواهد بود که تلاش میکند ظرفیت خود بهعنوان یک کشور در آستانه هستهایشدن را بازگرداند؛ درحالیکه اسرائیل را همچنان تهدید و از متحدانش در خاورمیانه حمایت میکند. گزینههای پیشروی آمریکا و انگلیس نیز تنها بازگرداندن تحریمهاست. البته این حقیقت دارد که توافق هستهای هرگز قرار نبوده تمام مشکلات ما را با ایران حل کند و ما مانند آمریکا هنوز نگران نقش ایران در منطقه هستیم».
درهمینحال سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا تأکید کرد که واشنگتن تا زمان تکمیلشدن بازنگری سیاستهایش در قبال ایران، به توافق برجام پایبند خواهد بود.
- 16
- 3