ظریف: اسنپ بک و مکانیسم ماشه در قطعنامه ۲۲۳۱ وجود ندارد

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با بیان این که اسنپ بکی در قطعنامه ۲۲۳۱ وجود ندارد و آمریکایی ها باور ندارند قطعنامه ها برمیگردد، اظهار‌کرد: ما مشتری سلاح اروپا نبودیم.

به گزارش فارس، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امشب (شنبه) در برنامه گفتگوی ویژه شبکه دوم سیما به تشریح آخرین تحولات در عرصه سیاست خارجی از جمله تلاش آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه پرداخت و به سوالات مطرح شده پاسخ گفت.

* کشورها معتقد هستند آمریکا جایگاهی ندارد

او در مورد این که قبل از این درباره مکانیسم ماشه گفته بود امشب هیچ اتفاق خاصی نمی افتد، گفت: کلیه اعضای شورای امنیت، به استثنای آمریکا و تنها یک کشور دیگر رسماً اعلام کردند اقدام آمریکا را به رسمیت نمی شناسند. شما دو حالت دارید، یک زمان است که کشورها با آمریکا مخالفند، یک زمان است که معتقدند آمریکا جایگاهی در قضیه ای ندارد. الان حالت دوم را داریم و کشورها معتقدند ایالات متحده آمریکا جایگاهی ندارد.

وزیر امور خارجه با اشاره به قطعنامه پیشنهادی اخیر آمریکا به شورای امنیت برای تمدید محدودیت های تسلیحاتی ایران گفت: ایران بعد از قطعنامه ۲۲۳۱ تحریم تسلیحاتی نبود، بلکه برای خرید و فروش سلاح نیاز به مجوز شورای امنیت داشت. در صورتی که در قطعنامه ۱۹۲۹ ایران تحریم بود و کشورها موظف بودند جلوگیری کنند. در اینجا ما موظف بودیم از شورای امنیت مجوز بگیریم.

او توضیح داد: این شرایط در پایان ماه اکتبر یعنی پنج سال پس از تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ تمام می شود. آمریکایی ها قطعنامه ای را مطرح، ولی بعد تعدیل کردند و از یک قطعنامه ۳۵ بندی به چهار بندی تغییر دادند که دو کشور مخالفت کردند و ۱۱ کشور رای ممتنع دادند و حتی نیاز به وتو هم پیدا نکرد، چون ۹ رای نیاورد، ولی این جا یک وضعیت متفاوت است، این جا ۱۳ کشور رسماً به رییس شورای امنیت نامه نوشتند و گفتند اقدام آمریکا برای استفاده از سازوکار حل و فصل اختلافات را قبول ندارند.

وزیر خارجه با بیان این که هم اسم ماشه و هم اسنپ بک که آمریکا استفاده می کند، هيچکدام در قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام نیامده است، گفت: آمریکا یک کلک تبلیغاتی زدند چون مردم آمریکا و خبرنگاران و پامپئو هم قطعنامه ۲۲۳۱ را نخوانده است و به صحبت های کری و اوباما استناد می کند.

ظریف اظهار‌کرد: اسنپ بکی در قطعنامه ۲۲۳۱ وجود ندارد. پامپئو می گوید یک سازوکار ساده است و آنرا نخوانده است و الان منتظر است فیلم برجام بیاید بیرون. این بار ۱۳ کشور نامه نوشتند و گفتند آمریکا حق این کار را ندارد آن کشوری که به ادامه محدودیت های تسلیحاتی ایران رأی داده بود اینجا سکوت کرده و از آمریکا حمایت نکرده است.

رییس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: الان وضعیت این است که تمامی اعضای شورای امنیت به استثنای خود آمریکا یا سکوت کرده اند یا کتبا نوشته اند اصلاً آمریکا در این اتاق جا ندارد که صحبت کند و ما موافق یا مخالف باشیم.

ظریف ادامه داد: آمریکایی ها ادعا می کنند ۱۲ شب به وقت گرینویچ پایان ۳۰ روز است و قطعنامه ها برمی گردند ولی خودشان می دانند این ادعایشان باطل است. آمریکایی ها می دانند این اتفاق نمی افتد و آمدند از روش قلدری خود استفاده کرده و گفتند هر کس به ایران سلاح بفروشد تحریم می کنیم. همین اعلام نشان می دهد آمریکایی ها باور ندارند قطعنامه ها برمی گردد.

او اظهار‌کرد: چون آمریکا می داند قطعنامه شورای امنیت نیست مجبور است به راه حل قلدری متوسل شود.

وزیر خارجه گفت: بولتون در آمریکایی ها تنها کسی است که قطعنامه را خوانده است و خودش آنرا نوشته است. فرمان اجرایی اوباما را قاب کرده بود در اتاقش گذاشته بود.

رییس دستگاه دیپلماسی اظهار‌کرد: آمریکا در زمان تصویب برجام آمریکا عضو برجام بوده است. از یک سال و خرده ای پیش اعلام کردند که چه نشسته اید که اکتبر ۲۰۲۰ تحریم های ایران پایان می یابد و وزارت خارجه آمریکا روزشمار گذاشت از خرداد ماه پیش نویس قطعنامه ارائه و تلاش زیادی کردند و خودشان را کنج دیوار گذاشتند دیدند قطعنامه شان به نتیجه نمی رسد و قطعنامه ۳۵ بندی را به چهار خطی تبدیل کردند.

به گفته ظریف آمریکا یک استدلال بچه گانه می کند ولی خودش از این قرارداد خارج شده است.

رییس دستگاه دیپلماسی اظهار‌کرد: آمریکایی ها یک قاعده قلدری دارند که همواره استفاده کردند و اینجا امکان دارد استفاده کنند البته جامعه بین الملل باید تصمیم بگیرد در مقابل قلدری چه برخوردی کند. باتوجه به نفوذ آمریکا در حوزه مالی توانست فشار وارد کند. اگر به یک قلدر یک بار اجازه دهی باز هم قلدری می کند. این رفتار آمریکا رفتار جدیدی نیست.

* از تشکیل سازمان ملل از ۱۹۴۵ تا امروز آمریکا ۱۲۰ مورد تحریم کرده است 

او ادامه داد: از تشکیل سازمان ملل از ۱۹۴۵ تا امروز آمریکا ۱۲۰ مورد تحریم کرده است. یعنی به عنوان یک ابزار هر روز از آن استفاده می کند. من در مجمع عمومی سخنرانی دارم که یک نقشه از این تحریم های آمریکا نشان خواهم داد. آمریکا حضور قدرتمندی در بازارهای مالی دنیا دارد و به همین خاطر چین و اروپا تلاش می کنند از ارزهای ملی خود استفاده کنند.

ظریف درباره واکنش ایران بیان کرد :اروپایی ها از اول انقلاب تاکنون به ما سلاح نفروختند یک پویشی درست کردند به نام واسنار که به دست ایران سلاح نرسد. به لطف خدا و تلاش بزرگان ما در نیروهای مسلح توانستیم در بسیاری از موارد خودکفا باشیم از مهر ماه محدودیت های سازمان ملل برداشته می شود ما هیچ وقت از خریداران بزرگ سلاح نبودیم ایران در خریدهای تسلیحاتی در منطقه خلیج فارس هیچ حضوری ندارد و ما می توانیم از این پس با کشورهایی که ارتباط راهبردی داریم نیازهای خود را تامین کنیم. ما در بسیاری از زمینه های دفاعی خودکفا هستیم و حتی توان صادرات سلاح داریم و در جاهایی که نیاز داریم خریداری می کنیم و بعید می دانم تحریم های ثانویه آمریکا مانعی برای این کشورها در این حوزه باشد.

وی گفت: اگر آمریکا ادعا کند قطعنامه ۲۲۳۱ برگشته البته با تحریم های ثانویه خودش اذعان دارد برنگشته است. اگر ۲۲۳۱ قرار است برگردد چه اتفاقی می افتد طبق مقررات ملل متحد چندین مکانیسم ملی، اجرایی دبیرخانه ای و مکانیسم سیاسی شورای امنیت نیاز است و هیچ کدام از اینها رخ نمی دهد چون قطعنامه ای وجود ندارد.

ظریف افزود: الان اکثر کشورها مقررات ۱۹۲۹ را لغو کردند و باید دوباره برگردند که این اتفاق نمی افتد. سازمان ملل باید هیات را ایجاد کند که نمی کند و شورای امنیت کمیته را ایجاد کند که آن هم تشکیل نخواهد شد.

او اظهار‌کرد: آمریکا نمی تواند ولی خواهد کرد و ادعا کند که ۱۹۲۹ برگشته است، این اقدام آمریکا راهزنی دریایی است و اگر بخواهد مانعی ایجاد کند. ما ۱۹۲۹ را نامشروع می دانستیم الان اگر بخواهد چنین کند درست است می گوید من ۱۹۲۹ را اجرا می کنم ولی از نظر جامعه بین المللی ۱۹۲۹ نیست که بخواهد اجرا کند.

ظریف گفت: آمریکا قبلا کشتی هایی که متعلق به ایران نبودند و میعانات ایران را حمل می کردند در نزدیک ونزوئلا ضبط کرد آنها به دادگاه شکایت کرده و این اقدام آمریکا را راهزنی دریایی برشمردند و اگر چنین رخ دهد راهزنی دریایی است وحتما جمهوری اسلامی واکنش نشان خواهد داد.معتقدیم این یک ژست سیاسی بوده و آمریکا وارد این حوزه نخواهد شد.

او تصریح کرد: ولی به همه رسماً اعلام می کنیم اگر آمریکا بخواهد به ادعای ۱۹۲۹ چنین اقدامی را انجام دهد از نظر قوانین بین المللی این اقدامش راهزنی دریایی است و با آن برخورد می شود و خود آمریکا مسوول عواقب آن خواهد بود.

وزیر خارجه گفت: نخستین باری که ایران مکانیسم حل و فصل اختلاف داخل برجام را راه انداخت در نوامبر ۲۰۱۶ و آبان و آذر ماه ۱۳۹۵ و زمان اوباما بود که آمریکا قانون تحریم های ایران را تمدید کرد کنگره تمدید کرد ولی اوباما امضاء نکرد ولی وتو نکرد و یکی از معدود قوانینی است در آمریکا که بدون امضای رییس جمهور میرود برای اجرا. همان زمان ما براساس بند ۳۶ برجام روند حل و فصل اختلافات را شروع کردیم بعد از اینکه در ۱۳۹۷ آمریکا از برجام خارج شد باز هم روند حل وفصل اختلافات را براساس بند ۳۶ شروع کردیم در نوامبر ۲۰۱۸ طی نامه ای که به مسئول وقت اتحادیه خانم موگرینی نوشتم گفتم ما روند حل و فصل اختلافات را شروع و به پایان رساندیم.

ظریف عنوان کرد :ما دو مرحله اول را پیش رفتیم و طرف مقابل به کمیته نرفت و پس از خروج آمریکا از برجام ۱۱ تعهد به ما دادند در دو جلسه وزرا پیگیری کردیم که انجام نشد ما پس از آن گفتیم ما براساس ماده ۳۶ به سمت کاهش تعهدات می رویم از اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ شروع کردیم در پنج مرحله تعهدات برجامی را کاهش دادیم این کاهش دادن تعهدات برجامی در اجرای مکانیسم حل و فصل اختلاف است.

او اظهار‌کرد: امروز تقریبا به غیر از بحث نظارت ها که ما نظارت ها را کماکان حفظ کردیم که به جهان نشان بدهیم برنامه سلاح نداریم محدودیت هایی که در برجام پذیرفته بودیم همه را کنار گذاشتیم چون در برابر نقض آمریکا و نقض اروپا و یا لااقل ناتوانی اروپا از اجرای تعهداتشان ما به اقدام اجرایی رسیده ایم. اروپایی ها آمدند در برابر این اقدام ما روند حل و فصل اختلاف در دی سال پیش شروع کردند که هنوز به مرحله اول نرسیده و جلسه کارشناسی تشکیل نشده است.

رییس دستگاه دیپلماسی گفت: ما گفتیم اقدام ما در چارچوب ماده ۳۶ برجام بوده است و ما روند حل و فصل اختلاف را دنبال کردیم.

او اظهار‌کرد: جمهوری اسلامی چه در قضیه کاهش اقدامات در برجام طبق برجام سیاسی و حقوقی عمل کرده و دست بالا را دارد.

وزیر خارجه بار دیگر تأکید کرد: هیچ حالت خودکار و اتوماتیک و اسنپ بکی وجود ندارد. بعضی دوستان ما چنین تبلیغ کردند اصلا این اخبار نیست.

ظریف به بولتون اشاره کرد و گفت: بعضی می گویند چرا صبر می کنید ما گفتیم ما می خواهیم حقوقی اقدام کنیم. امروز اروپا نمی تواند بگوید کاهش تعهدات ایران خلاف برجام بوده است. این روند بازدارنده بوده است.

او اظهار‌کرد: حقوق بین الملل و قواعد بین المللی در جامعه بین المللی جای قدرت را نمی گیرد. قدرت یک ضرورت است حقوق بین المللی و روابط بین المللی یک عامل قدرت است و قدرت را تعدیل می کند. منشور ملل توسل به زور را منع کرده کوبا ۹۰ کیلومتر با آمریکا فاصله دارد و ۷۰ سال با کوبا دعوا دارد و توان نظامی دارد کوبا را سرنگون کند چرا چون ممنوعیتی است. معنی اش این است که آمریکا به خاطر یک محدودیت حقوقی نمی تواند آنچه را زور دارد انجام دهد. آنچه توافق و قاعده حقوقی ایجاد می کند ایجاد تعادل است.

ظریف اظهار‌کرد: برجام نمی تواند قدرت آمریکا را در بازارهای مالی به هم بزند. شورای امنیت با وجود آمریکا ده ها قطعنامه علیه اسرائیل دارد کدام یک اجرا شده است. مجمع عمومی صدها قطعنامه علیه رژیم صهیونیستی دارد کدام اجرا شده است. البته این بدان معنا نیست که این قطعنامه ها بی معناست.

او اظهار‌کرد: برجام علی رغم اینکه آمریکا برجام را نقض کرده بود و خيلي از دوستان ما در داخل نعش برجام را تشیع جنازه کردند ول این برجام نیمه جان آمریکا را در شورای امنیت دو بار شکست داد. توافق بین المللی قرار نیست روابط قدرت دنیا را به هم بزند آنها وجود دارد این تعدیلش می کند.

ظریف گفت: آنچه ایران را قوی کرده این واقعیت است که ما به مردم خودمان تکیه کردیم. قدرت ما مردم خودمان و نیروهای مسلح ما هستند که آن ها هم برخاسته از این مردم است. امکان دارد سختی هایی را تحمل کرده باشیم امروز مردم ما در فشار و مضیقه هستیم من بعنوان خدمت گزار شرمنده مردم هستم که این فشارها را تحمل کردند. اگر آمریکا موفق شده بود با فشارش مردم را به زانو دربیاورد شرایط به گونه دیگری بود. آمریکا فکر میکرد میتواند این مردم را به زانو در بیاورد.

او ادامه داد: علتی که ما قدرتمندیم این است که ما کشور قانونمندی هستیم و کشور قابل اعتمادی هستیم و دوستانی داریم که با روش هژمونیک برخورد نمی کنیم به روش تعامل با کشورهای منطقه رفتار می کنیم، اگر ما هزینه ای در منطقه می کنیم عربستان صدها برابر ما هزینه می کند ولی موفق نمی شود چون روابط خود را به گونه ای دیگر ترسیم کرده است.

رییس دستگاه دیپلماسی در مورد این که آمریکا از ایران چه می خواهد؟ گفت: از سال ۱۳۷۱ که دیوار برلین فرو ریخت شرایط گذاری در دنیا داریم که رقابت ها در این شرایط سنگین می شود آمریکایی ها خیال کردند نظم آمریکایی را ایجاد می کنند و معلوم شد اشتباه کردند بعد تلاش کردند با استفاده از نیروی نظامی خود آمریکا در حوزه امنیت برتری دارد و ۶۰۰ میلیارد دلار هزینه نظامی می کند و احساس می کنند هر موضوعی را امنیتی کنند موفقیت به دست می آورند.

او اظهار‌کرد: یک کشوری پیدا شده به اسم ایران زیر بار این نمی رود. چرا اینقدر الان رویارویی آمریکا با چین شدید شده است چون چین یک مدت سیاست را پیاده کردند و آمریکا از دوران اوباما به این نتیجه رسید چین در حال تبدیل شدن به قدرت اول دنیا است.

ظریف گفت: الان آمریکایی ها می گویند سه کشور مانع هژمونی ما هستند ایران، چین و روسیه و البته اشتباه می کنند دوران هژمونی به سر آمده است. اگر این سه کشور در برابر هژمونی آمریکا نایستند خیلی عوامل دیگر هستند که مقابل آمریکا می ایستند و وارد دنیای پسا آمریکایی شده ایم و پذیرش این واقعیات برای آمریکا سخت است. اصولا هم شرایط جهانی بگونه ای است که آمریکا نمی تواند چنین نقشی را ایفا کند چه ایران باشد چه نباشد.

او در مورد اظهارات ترامپ مبنی بر این که اگر رأی بیاورم ظرف یک ماه با ایران به توافق می رسم ترامپ توبه کند و خسارت پرداخت کند و تعهد کند ولی خيلي کارها باید انجام دهد ما نباید کاری کنیم به او ربط دارد. میز برجام همیشه بوده و آمریکا کنار رفته است و این که بخواهد به این میز برگردد به این راحتی نیست سردار بزرگ ما را شهید کرده باعث کشتار مردم ما شده و خسارت های زیاد وارد کرده است. ولی آن ها این توان را ندارند. اگر راجع به خودش صحبت می کند بحث دیگری است کسی که سردار سلیمانی را شهید کرده باید در برابر این اقدام پاسخگو باشد.

ظریف گفت: کسی که امروز مانع دسترسی مردم ما به دارو می شود کسی که باعث شده اقتصاد کشور ما اینقدر ضرر کند در این دو سه سال و خودش اذعان می کند الحمدالله که نابود نکرده است و مردم سختی کشیدند و اصلا در موضعی نیستم که بگویم اتفاقی نیفتاده است ولی این مردم اینقدر بزرگ هستند که ترامپ را شکست دادند. اگر ترامپ بخواهد همه اینها را جبران کند اقدام کند ولی این حرف ها فقط مصرف انتخاباتی دارد.

او با اشاره به توافق سازش در کاخ سفید اظهار‌کرد: سه نفر را در کاخ سفید آوردند و امضا کردند سه دهه است این کشورها با رژیم صهیونیستی همکاري امنیتی دارند اینها فکر می کردند رژیم صهیونیستی می تواند از اینها حمایت کنند این همسایگان ما فکر نکردند این رژیم اگر مرد بود از خودش در برابر حماس و جهاد اسلامی حمایت می کرد.

ظریف در مورد ادعای ترامپ مبنی بر دخالت ایران در انتخابات آمریکا اظهار‌کرد: این حرف ها همه مصرف داخلی دارد برای ما اصلاً مهم نیست ایران یک کشور مستقل است و در امور داخلی سایر کشورها دخالت نمی کند. اخیرا بلوایی شما در کشورهای دیگر کودتا نکنید و برای ایران هیچ فرقی نمی کند ترامپ بشود یا کس دیگری مهم رفتار آمریکاست مردم ایران آنقدر شجاعت دارند که نه در برابر آمریکا بلکه در برابر شش قدرت بزرگ دنیا مذاکره کنند. آمریکا نتوانست از برجام استفاده کند. ما هیچ وقت از مذاکره فرار نکردیم ولی هیچ وقت زیر بار زورگویی نرفتیم. ما شجاعت مقاومت و مذاکره را داریم طرف مقابل باید انتخاب کند ما زیر بار زور و سلطه نخواهیم رفت.

وزیر امور خارجه همچنین در پاسخ به سوالی اظهار‌کرد: سه کشور به خیال خودشان قدرتمند دنیا نتوانستند در برابر زورگویی آمریکا مقاومت کنند واقعا نتوانستند حالا ممکن است خیلی تلاش نکردند ولی نتوانستند. شما ۱۱ تعهد داشتید اینستکس در آن ۱۱ تعهد نیست اینستکس مقدمه آن ۱۱ تعهد است.خودتان به ما گفتید آمریکایی ها نمی گذارند ما همیشه گفتیم اروپا به تعهداتش برگردد ما نیز به تعهداتمان برمی گردیم ایران برای جبران خلاف اروپا این اقدامات جبرانی را انجام داد. ما به بیاریتس آمدیم و گفتیم ما آماده ایم تعهدات را انجام دهیم ولی شما گفتید اگر آمریکا فشار بیاورد نمی توانیم.

او گفت: مجموعه اقتصاد اروپا از آمریکا بزرگتر است چرا نتوانستید در برابر زورگویی آمریکا بایستید.

رییس دستگاه دیپلماسی درباره طرح های آمریکا و انگلیس برای محدودیت های تسلیحاتی نیز گفت: ما مشتری سلاح اروپا نبودیم و بعد از انقلاب هم به ما سلاح نفروختند البته می توانستند سیاست دیگری داشته باشند. اگر طرح کلی بدهند نقض برجام است و خودشان هم می دانند و به همین خاطر با طرح ساده آمریکا که فقط محدودیت ادامه می یابد مخالفت کردند. ما اروپایی ها را مجبور نمی کنیم به ما سلاح بفروشند و به آن ها نیاز نداریم و البته بهتر است به منطقه ما اینقدر سلاح نفروشند و آنرا تبدیل به انبار باروت نکنند.

او همچنین گفت: آمریکا هر کاری توانسته انجام داده است. تمام اقداماتی که شده نشان می دهد این نگرانی، نگرانی به جایی نیست از این نگرانی یک گروه های سودجو استفاده می کنند. نگرانی که آمریکا می خواهد دامن بزند تقاضا دارم این نگرانی را نپذیریم این نگرانی الان آینده آمریکاست که مورد تردید است و نمی دانند چه کسی می خواهد تعیین شود. بحث بر سر این است که بعد از انتخابات ترامپ نتیجه انتخابات را نپذیرد. احتمالش این است که شب انتخابات ترامپ برده باشد در صورتی که چهار روز بعد که رای پستی شمرده می شود و اعضای کالج الکترال تعیین می شود معلوم شود بایدن۴۰۰ رای الکترال دارد ترامپ ۲۰۰ رای دارد.

ظریف ادامه داد: برای من واضح است در برخی از شهرهای آمریکا فرد سیاه پوست احساس کند در پای صندوق رای امنیت ندارد. فرید ذکریا می گوید یک خطر واقعی در آمریکا وجود دارد که بین سه نوامبر تا یک هفته بعد اتفاقات عجیب و غریب بیفتد. با وجود ترامپی که هیچ عقلانیتی در آن نیست.