شکاف بین بغداد و اربیل بیشتر می‌شود

به گزارش شرق، مقامات کرد عراقی هیچ فرصتی را از دست نمی‌دهند مگر به بدترشدن ارتباط این اقلیم با بغداد مرتبط شود. یکی از آخرین آنها سخنان «نیچیروان بارزانی»، نخست‌وزیر اقلیم کردستان، بود که در کنفرانس علمی بین‌المللی دانشگاه کردستان واقع در اربیل گفت رابطه با بغداد بیشتر روی کاغذ است تا روی زمین! 

بارزانی در سخنانی به‌صراحت گفت رفراندوم استقلال ما را گردهم خواهد آورد و افزود: ‌«ما نمی‌گوییم استقلال راه‌حلی تعیین‌کننده برای همه مشکلات ماست اما می‌تواند شروعی جدید به سمت افقی درست باشد. من با اطمینان خاطر می‌گویم ایجاد یک رابطه همسایگی قوی با بغداد بسیار بهتر از آن است که این رابطه به صورت رابطه صاحبخانه و مستأجر باشد».

لحنی دیپلماتیک

گرچه منتقدان بارزانی می‌گویند سخنان او بیشتر به منظور فرار از مشکلات منطقه است، اما بغداد سعی می‌کند لحن ملایم‌تر و دیپلماتیک‌تری را در برخورد با اظهارات رئیس اقلیم کردستان و عمویش «مسعود بارزانی» داشته باشد. از چندی پیش لحن مقامات کردستان تندتر شده و با شدت بیشتری بر مسئله جدایی این منطقه تأکید می‌ورزند.

آنها می‌گویند برای تحقق این امر حتی حاضرند به اتحادیه اروپا، آمریکا و سازمان ملل نیز رجوع کنند. «حیدر العبادی»، نخست‌وزیر عراق، می‌گوید نیروهای پیشمرگه مواضعی را که در جنگ با داعش به دست آورده‌اند، ترک خواهند کرد. به گفته او، این نیروها قرار است به مواضعی که قبل از نبرد موصل داشتند برگردند. طبق نظر او، این موضوع نیازمند یک تفاهم جدید درباره نحوه مدیریت مناطقی خواهد بود که به تصرف پیشمرگه‌ها درآمده است.

العبادی همچنین می‌گوید با تشکیل نیروی مشترک بین بغداد و اربیل برای مدیریت این مناطق قابل حل خواهد بود زیرا چنین طرحی در مورد سنجار هم‌اکنون به اجرا در آمده است؛ اما گفته می‌شود در سنجار جز نیروهای پیشمرگه و برخی نیروهای مسلح وابسته به حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) نیروی دیگری مشاهده نمی‌شود.

«عبدالحکیم خسرو»، تحلیلگر سیاسی عراق، می‌گوید اظهارات العبادی بیشتر به آینده او در بغداد مربوط می‌شود تا به کردستان؛ او خود را در وضعیت خوبی نمی‌بیند و نیروهای رقیب شیعه یا سنی در چارچوب آمادگی برای انتخابات آینده در سال جاری، به طور جدی تلاش می‌کنند با گذاشتن تله‌هایی راه را برای برکناری او هموار كنند. خسرو می‌افزاید: «العبادی سیاست نرمی را اتخاذ می‌کند تا کمتر حساسیت‌برانگیز باشد.

او برای مثال واکنش تندی به بالابردن پرچم کردستان در کرکوک نشان نداد، یا مسئله نفت این منطقه که با تسلط کردها بر چاه‌های نفت صورت گرفت اما ما شاهد واکنشی جدی از سوی العبادی نبودیم».  به گفته این تحلیلگر، «‌العبادی بیشتر از تفاهمات حرف می‌زند. چون اگر وارد سیاست واکنش شود خودبه‌خود به میدان منازعه‌ای کشیده می‌شود که رقبایش از آن سود خواهند برد». به گمان این تحلیلگر، العبادی تا برگزاری انتخابات آینده به همین روش ادامه خواهد داد.

پیش‌تر نیز العبادی خواستار بازگشت نیروهای پیشمرگه به مواضع خود قبل از نبرد با داعش شده بود اما بارزانی این موضوع را رد کرد. تکرار دعاوی استقلال‌طلبانه کردها نشان می‌دهد شکل‌گرفتن یک توافق جدید بین اقلیم و بغداد - اگر غیرممکن نباشد - بسیار دشوار خواهد بود.

توسعه دایره حضور کردها

طرف کردی حتی تلاش می‌کند ساکنان مناطقی را که تحت کنترل نیروهای پیشمرگه است به همکاری با کردستان تشویق کرده و به آنها بقبولاند بهتر است به جای بغداد تحت نفوذ اربیل باشند. «دیندار زیباری»، به‌تازگي از منطقه اسکی موصل دیدار داشت و با شهروندان عرب این منطقه به گفت‌وگو نشست.

او به الجزیره می‌گوید: ‌«اقلیم کردستان به همکاری و هماهنگی با شهروندان عرب این مناطق ایمانی راسخ دارد و می‌خواهد آنها را در اداره منطقه در چارچوب اقلیم سهیم کند». وقتی از او پرسیده می‌شود آیا این همان چیزی است که العبادی درباره مدیریت مشترک می‌گوید، یادآور می‌شود: «خیر. آن چیزی را که ما می‌گوییم مشارکت شهروندان این مناطق در چارچوب اقلیم کردستان است نه بغداد». 

همه می‌دانند بغداد و اربیل تاکنون نتوانسته‌اند ماده ١٤٠ قانون اساسی عراق درباره کرکوک را اجرا کنند.اختلافات این دو اکنون با ورود نیروهای پیشمرگه به نبردهای با داعش به‌ويژه در مناطقی که بغداد بر آنها کنترلی ندارد، بیشتر هم شده است.