اگر معاون ترامپ رئیس جمهوری آمریکا شود....

پس از افشای گفت گوی جنجالی دونالد ترامپ و همتای اوکراینی اش (ولودیمیر زلنسکی) و درخواست او برای یافتن مدرکی دال بر فساد مالی بایدن ها در آن کشور، بحث استیضاح او در مجلس نمایندگان بالا گرفته و نشریه دیجیتالی نیوزویک به این بهانه به گمانه زنی در مورد سرنوشت ترامپ و احتمال ریاست جمهوری مایک پنس معاون وی پرداخت.

بیل پاول نویسنده نیوزویک دیروز (۲۰ مهر) نوشت: تحقیقات استیضاح می تواند رئیس جمهوری را پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ تضعیف کرده و زمینه ورود دموکرات ها به کاخ سفید را فراهم سازد. احتمال دیگر آن است که استیضاح و محاکمه ترامپ به عزل وی منجر شده و تا زمان انتخابات ۲۰۲۰ معاون وی طبق قانون عهده دار وظایف ریاست جمهوری شود. در آن صورت چه خواهد شد؟

حتی اگر مجلس تحت کنترل دموکرات ها با استیضاح ترامپ موافقت کند، تعداد سناتورهای جمهوریخواه ضد ترامپ آنقدر نیست که رای به محکومیت وی دهند (۶۷ رای). با این حال ترامپ هنوز از پس بحران اوکراین گیت برنیامده و انتشار متن مکالمه ترامپ و زلنسکی بر آتش آن دمیده است. نتایج نظرسنجی اخیر شبکه تلویزیونی فاکس نیوز نشان می دهد که ۵۱ درصد مردم آمریکا مایل به استیضاح ترامپ و برکناری او هستند.

ترامپ ۶ اکتبر(۱۴ مهر) و پس از گفت و گو با رجب طیب اردوغان همتای ترکیه ای خود، اعلام کرد که نیروهای آمریکا از شمال شرق سوریه خارج می شوند. این اقدام زمینه حمله ترکیه به همسایه جنوبی خود را فراهم و سناتورهای جمهوریخواه را خشمگین ساخت. هیچکدام از ۵۳ جمهوریخواه سنا از این جابجایی نیروها حمایت نکردند و میچ مک کانل رئیس آنان نیز این حرکت را محکوم کرد.

برخی از دموکرات ها امیدوارند که جنجال اوکراین در خوشبینانه ترین حالت به برکناری ترامپ و معاونش ختم شود چرا که مایک پنس نیز گرفتار این بحران است و درسفر سپتامبر پیش به لهستان ماموریت داشت تا رئیس جمهوری اوکراین را برای مبارزه با فساد تحت فشار بیشتری قرار دهد.در صورتیکه پنس هم قربانی شود، طبق قانون رئیس مجلس نمایندگان که در حال حاضر نانسی پلوسی دموکرات است، زمامدار قوه مجریه خواهد شد.

احتمال آنکه سرنوشت ترامپ در مجلس سنا تعیین شود بیشتر است. گرچه به نظر نمی آید که اکثریت سنا اکنون رای به برکناری ترامپ دهند ولی نارضایتی سناتورهای جمهوریخواه از رئیس جمهوری و دولت آشوبزده وی روز به روز بیشتر می شود و این اوضاع ریاست جمهوری پنس را محتمل می سازد.

اگر پنس ۶۰ ساله مدتی رئیس جمهوری آمریکا شود دوران زمامداری وی زمینه ساز عادی شدن اوضاع سیاسی این کشور خواهد شد و کاخ سفید نظم و انسجام بهتری خواهد یافت.

پنس بر خلاف ترامپ روابط دیرینه ای با جمهوریخواهان کنگره دارد و به همراه کارکنانش توانست با بهره برداری از این امتیاز لایحه مالیاتی دولت را به تصویب کنگره تحت کنترل جمهوریخواهان برساند.

سیاست خارجی پنس نیز تفاوت هایی با ترامپ خواهد داشت و برخلاف او انزواگرا نبوده و به دنبال کاهش مداخلات آمریکا نخواهد بود. پنس به توافق با کره شمالی بدبین تر بوده و روابطش با پوتین محتاطانه خواهد بود.

گرچه پنس به کاربرد قدرت نظامی تمایل بیشتری دارد ولی گفته می شود که احتیاط پیشه می کند چرا که درس های دخالت نظامی آمریکا در عراق را به خوبی آموخته است. به نظر می رسد که چین تنها حوزه ای باشد که معاون کنونی ترامپ راه او را با شدت بیشتر ادامه داده و سختگیری تجاری علیه پکن را پیش خواهد برد.

براساس اختیارات مندرج در قانون اساسی، مجلس نمایندگان حق دارد تا رئیس جمهور را به دلیل سوء استفاده از قدرت یا ناتوانی در انجام وظایف استیضاح نماید. اگر اکثریت مجلس نمایندگان آمریکا به این اتهام ها رای دهند، رئیس جمهور استیضاح می شود. هم اکنون از میان ۴۳۵ نماینده، ۲۳۵ نماینده دموکرات و ۱۹۸ نماینده جمهوریخواه هستند که برای تصویب استیضاح در مجلس، ۲۱۸ رای موفق قطعی به نظر می رسد.

در گام بعدی، سنا این قدرت را دارد تا پس ازموافقت مجلس نمایندگان با استیضاح، این اتهامات را همچون یک دادگاه رسیدگی نماید. با این حال محکوم کردن رئیس جمهور به دو سوم آراء سناتورها نیز نیاز دارد. در این صورت رئیس جمهور از قدرت خلع شده و هرگز اجازه اشتغال به مناصب دولتی را نخواهد داشت.