۱۰ حقیقت ناخوشایند و پنهان درباره‌ی رجب طیب اردوغان

رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه، هنوز هم در خارج از کشورش چندان شناخته‌شده نیست هر چند در سال‌های اخیر و با جنجال‌هایی که در داخل و خارج از کشورش راه انداخته، جهانیان بیشتر با او آشنا شده‌اند. رجب طیب اردوغان در سال‌های اخیر به خاطر رفتار‌های خشن و رادیکالش به عنوان یک رهبر و جنگ طلبی همواره در حال افزایشش در عرصه جهانی مورد توجه قرار گرفته است.

او با صدای بلند حرف می‌زند، با خشونت عمل می‌کند و برای تبدیل کردن ترکیه، کشوری که تا همین اواخر یک کشور آرام و دموکراتیک بود، به یک دیکتاتوری تحت قدرت کامل خود از هیچ تلاشی فروگذار نکرده است. در تازه‌ترین جنجال که در روز‌های اخیر بحث تمامی رسانه‌ها و محافل سیاسی جهان بوده، او عملیاتی نظامی به نام «چشمه صلح» را در شمال سوریه و به ادعای خود برای دور کردن تروریست‌ها از مرز‌های ترکیه آغاز کرده که تاکنون صد‌ها کشته و مجروح و هزاران نفر را آواره کرده است.

در ادامه این مطلب می‌خواهیم شما را با واقعیاتی ناخوشایند در مورد رییس جمهور ترکیه آشنا کنیم.

۱۰. برخی او را به استفاد از سلاح‌های شیمایی علیه کرد‌ها متهم می‌کنند.

مدتی قبل بود که رسانه‌ها و دولت‌های غربی بشار اسد، رییس جمهور سوریه، را به استفاده از سلاح‌های شیمیایی در مناطق تحت کنترل معارضان متهم کردند. جامعه بین‌المللی حتی از احتمال انجام چنین حملاتی نیز برآشفت و همین ادعا بود که باعث شد ایالات متحده به تسلیح نظامی و کمک به برخی از گروه‌های معارض دولت سوریه بپردازد.

اگر چه هیچگاه ثابت نشد که بشار اسد از سلاح‌های شیمایی علیه مردم سوریه استفاده کرده است، اما برخی کشور‌های غربی هنوز وی را در این امر مقصر می‌دانند. با این وجود وی تنها رهبری در خاورمیانه نیست که در سال‌های اخیر به انجام چنین کاری متهم می‌شود. رجب طیب اردوغان سال‌هاست که از هر فرصتی برای حمله به کرد‌ها استفاده کرده و همه جهانیان نیز از این موضوع آگاهند.

اگر چه وی در گذشته به نحوی سعی کرد با کرد‌های کشورش گفتگو کند، اما همواره از عنوان «تروریست» برای این اقلیت بزرگ از مردم کشورش استفاده کرده است. او بسیاری از این اقلیت را دستگیر کرده و در حالی که در ظاهر ادعا می‌کند دوست آن‌هاست از هیچ تلاشی برای محروم کردن آن‌ها از حقوقشان و قدرتی که دارند فروگذار نکرده است، نمونه آن روسای احزاب و نمایندگان کرد که با اتهاماتی به زندان انداخته شده‌اند.

او همواره تلاش‌های کرد‌ها برای ایجاد یک قلمرو مستقل یا یک مکان امن حتی در خارج از کشور را ناکام گذاشته است. در سال ۲۰۱۱، اردوغان به استفاده از سلاح شیمایی علیه یک روستای کردنشین متهم شد هر چند خود این اتهام را تکذیب کرد.

۹. طرفداران او بار‌ها در داخل ایالات متحده حملاتی را انجام داده‌اند.

رابطه اردوغان با دنیای غرب یک رابطه عجیب و نامأنوس است. از یک طرف، او اتحاد‌های استراتژیک بسیاری با کشور‌های غربی دارد و از طرف دیگر از این که همین کشور‌های غربی او را به خاطر مسائلی مانند حقوق بشر، دموکراسی و نسل‌کشی کرد‌ها مورد انتقاد قرار می‌دهند چندان راضی نیست.

او بار‌ها برای ملاقات و صحبت با دونالد ترامپ به ایالات متحده سفر کرده و در ابتدا به نظر می‌رسید که رابطه خوبی با ترامپ دارد. اما وی هر بار از طرفداران و حتی در یک مورد از محافظان خود خواست که به معترضانی که به شکل صلح‌آمیز و در خاک ایالات متحده به سیاست‌های او و سفرش به ایالات متحده اعتراض کرده بودند حمله کنند.

بسیاری از این ترک تبار‌ها در ایالات متحده به دادگاه کشانده شده و محکوم شده‌اند و همانطور که همیشه انتظار می‌رود، اردوغان نیز به طور کلی سیستم قضایی ایالات متحده را به بدترین شکل ممکن مورد نقد قرار داده است.

۸. او می‌خواهد یک مخالف سیاسی خود که در ایالات متحده پناه گرفته را با توسل به زور به خاک خود منتقل کند.

اردوغان به عنوان رهبری شناخته می‌شود که به هر قیمت و وسیله‌ای سعی در ساکت کردن رقبا و مخالفان خود دارد. در چشم او کسی که به طور کامل با او همراهی و موافقت نداشته باشد به طور پیش‌فرض مخالف و معاند محسوب می‌شود. اردوغان بار‌ها پاسپورت‌های افراد را باطل کرده تا آن‌ها را وادار به بازگشت به کشور و تنبیه آن‌ها نماید و در برخی از موارد نیز خانواده‌های آنان را تهدید کرده تا بدین ترتیب این افراد را به بازگشت به ترکیه مجبور سازد.

تنها دلیل این امر این بوده که این افراد از سیاست‌های رهبر کشورشان انتقاد کرده‌اند. هر کسی که از لحاظ قانونی در سیاست ترکیه دست داشته و مخالف اردوغان باشد بدترین دشمن او محسوب شده و باید به هر قیمتی از بین برود. بدترین کابوس اردوغان مردی به نام فتح‌الله گولن، یک رهبر دینی است که در گذشته از دوستان و شرکای سیاسی اردوغان بوده و پس از اختلاف با وی و فرار از کشور اکنون در پنسیلوانیا زندگی می‌کند.

علیرغم زندگی در ایالات متحده، گولن هنوز هم نفوذ بسیاری در ترکیه دارد و به همین دلیل اردوغان سخت تلاش دارد دولت ایالات متحده را وادار سازد که او را به ترکیه مسترد نماید. با این وجود اردوغان هنوز در این زمینه موفق نبوده است، زیرا دولت ترکیه هنوز دلیل قانع کننده‌ای مبنی بر انجام جنایت یا خلافی از طرف گولن به دولت ایالات متحده ارائه نداده است. پس از ماجرای پربحث و حدیث کودتای نظامی در سال ۲۰۱۶، اردوغان با متهم کردن گولن به دست داشتن در این اقدام بار دیگر سعی کرد او را به ترکیه بازگرداند که بار دیگر ناموفق ماند.

۷. او به خاطر تنفر از کرد‌ها به شورشیان سوریه کمک کرده بخشی از قلمرو این گروه را اشغال کنند.

ترکیه تحت حاکمیت اردوغان باعث دردسر‌های و کشمکش‌های زیادی در همسایه خود، سوریه، نیز شده است. او در حال کمک به گروه‌هایی از مخالفان دولت سوریه است که برخی از لحاظ ایدئولوژی و مرام جنگی بدتر از داعش هستند و در مواردی حتی از انشعابات این گروه هستند. او تنها یک هدف در ذهن خود دارد و برای رسیدن به این هدف هر وسیله‌ای برای او قابل قبول جلوه می‌کند.

اردوغان به شدت از کرد‌ها متنفر بوده و می‌خواهد از شر آن‌ها خلاص شود و بدین ترتیب از هر بهانه‌ای برای حمله به آن‌ها استفاده می‌کند. حتی در شرایطی که کرد‌های سوریه در قلمرو کشور خودشان در حال تشکیل کشور یا ساخت شهرهایشان هستند نیز اردوغان خشمگین شده و این مناطق را از زمین و هوا مورد حمله قرار می‌دهد. او چند ماه پیش به گروهی از نیرو‌های معاند با عنوان «ارتش آزاد سوریه» کمک کرد که شهر کردنشین عفرین در سوریه را اشغال کنند.

در طی اشغال این شهر، بسیاری از مردم غیرنظامی عفرین هنگام فرار از شهر مورد حمله توپخانه ارتش ترکیه قرار گرفتند. اشغال عفرین برای اردوغان یک پیروزی بزرگ در برابر شیطان جلوه می‌کرد. او کرد‌ها و هر کسی که به این گروه نزدیک باشد را تروریست دانسته و از آن‌ها جلوه‌ای غیرانسانی ارائه می‌دهد.

۶. بسیاری کودتای سال ۲۰۱۶ را نقشه‌ای از طرف اردوغان برای تثبیت قدرت خود می‌دانند.

در جولای ۲۰۱۶، در ترکیه کودتایی رخ داد که شکست خورد. تانک‌ها به خیابان‌ها آمده و پیش از اتمام ماجرا بیش از ۲۰۰ نفر کشته شدند. دستکم در ظاهر، این کودتا برای ساقط کردن دولت اردوغان و دستگیری و قتل او طراحی شده بود. اردوغان این کودتا را نقشه فتح‌الله گولن (که از اواسط دهه ۱۹۹۰ در ایالات متحده زندگی می‌کند) و طرفداران او در ارتش کشور دانسته هر چند گولن این اتهامات را رد کرده و اعلام کرد که این نقشه خود اردوغان برای بدست گرفتن کامل قدرت در کشور و باز شدن راه برای تنبیه مخالفان و رقبای سیاسی او بوده است.

اگر چه نمی‌توان درستی این ادعا را تایید یا تکذیب کرد، اما گولن استدلال می‌کند که کودتا‌های نظامی متعدد پیشین در ترکیه همواره به خوبی برنامه‌ریزی و اجرا شده بودند و به همین دلیل بر این باور است که کودتای سال ۲۰۱۶ یک کودتای ناقص و خوب برنامه‌ریزی نشده بوده است که انگار از همان اول قرار بوده موفقیت‌آمیز نباشد.

۵. اردوغان پتانسیل دستیابی با سلاح‌های هسته‌ای را دارد.

در جریان کودتا بسیاری از دستیابی دیکتاتوری به نام اردوغان یا یک دولت جدید بی‌ثبات به سلاح‌های هسته‌ای موجود در کشور هراسان شدند. دلیل این ترس این بود که بخشی از پایگاه هوایی اینجرلیک ترکیه که در اختیار نیروی هوایی ایالات متحده، بریتانیا و برخی کشور‌های دیگر است و در جنوب ترکیه قرار دارد مملو از سلاح‌های هسته‌ای است.

بیش از ۵۰ بمب هیدروژنی B-۶۱ متعلق به کشور‌های عضو ناتو در این پایگاه نگهداری می‌شود. در جریان کودتا این پایگاه به شدت تحت مراقبت قرار گفت، اما بسیاری از تاثیر عواقب کودتا بر این زرادخانه هسته‌ای بیمناک بودند. در روز‌های اخیر و با بالا گرفتن تنش میان ایالات متحده و ترکیه و حمله نیرو‌های تحت حمایت اردوغان به مناطق کردنشین سوریه، خبر‌هایی از تصمیم ایالات متحده برای خارج کردن این زرادخانه از این کشور شنیده می‌شود.

۴. اردوغان نسبت به کرد‌های ساکن ترکیه نیز با بی‌رحمی تمام عمل کرده است.

اردوغان ادعا کرده که تنها از «تروریست‌های» کرد متنفر بوده و این باور که می‌خواهد تمام کرد‌های کشورش را دستگیر و نابود یا دستکم حقوق آن‌ها را محدود سازد را رد کرده است. اما در عمل اتفاق دیگری در حال رخ دادن است. پس از کودتای نافرجام، اردوغان بار‌ها اعلام کرد که گولن عامل این ماجرا بوده است، اما مدت کوتاهی پس از کودتا، وی از قدرتی که از طریق اعلام حالت فوق‌العاده بدست آورده بود برای سرکوب کرد‌های ترکیه و دستگیری آن‌ها در تعداد فراوان استفاده کرد.

با این وجود بسیاری از سیاستمداران کرد ادعا می‌کنند که اردوغان از قبل به آن‌ها اعلان جنگ داده بود. در سال ۲۰۱۵، یک سال پیش از کودتا، یکی از احزاب کرد موفق شد آرای کافی برای حضور در پارلمان را بدست آورد که خطر بزرگی برای اردوغان و حزب او محسوب می‌شد. در مقابل حزب اردوغان موفق نشد اکثریت آرا را برای تشکیل دولت مستقل بدست آورد. پس از کودتای نافرجام ترکیه، بیش از ۳.۰۰۰ سیاستمدار کرد دستگیر و همراه با تمامی شهرداران شهر‌های عمدتاً کردنشین این کشور به زندان انداخته شده‌اند.

او این افراد را به دست داشتن در کودتا متهم می‌کند در حالی که فتح‌الله گولن که اردوغان او را عامل اصلی کودتان می‌داند هیچ رابطه خوبی با کرد‌ها نداشته و بدین ترتیب همکاری بین این دو نمی‌توانسته شکل بگیرد. اردوغان حتی مصونیت نمایندگان کرد را لغو کرده و صلاح‌الدین دمیرتاش، رهبر مشهور بزرگترین حزب کردی این کشور و نماینده مجلس را به اتهام توهین به رییس جمهور و کمک به تروریست‌ها به زندان انداخته است.

۳. اردوغان خود را با پادشاهان امپراطوری عثمانی مقایسه می‌کند.

اردوغان رهبری است که شیفته قدرت مطلق است و همین موضوع او را به ورطه اظهارنظر‌های عجیب و غریب کشانده است. تنفر او نسبت به کرد‌ها و به طور کلی مخالفان سیاسی‌اش باعث شده که وارد کشمکش و درگیری با کشور‌های غربی شود هر چند نه از لحاظ اقتصادی و نه نظامی توانایی رویارویی با آن‌ها را ندارد.

اگر چه با خروج نیرو‌های ایالات متحده از سوریه در روز‌های اخیر و پشت کردن او به نیرو‌های کرد سوریه که در جنگ با داعش همپیمان او بودند از خطر رویارویی نیرو‌های ترکیه و نیرو‌های آمریکایی به میزان زیادی کاسته شده، اما در گذشته‌ای نه چندان دور احتمال چنین رویارویی در حمله به عفرین و قصد اردوغان برای تصرف شهر منبج وجود داشت.

او ایالات متحده را تهدید کرده که با «سیلی عثمانی» مواجه خواهد شد. در گذشته نیز بار‌ها وی صبحت‌های مشابهی در مورد ضرب شست نشان دادن به کشور‌های غربی داشته، اما بعد‌ها که با عواقب شدیدی مواجه شد در عمل از این کشور‌ها دلجویی کرده است، اتفاقی که در ماجرای سرنگون کردن یک هواپیمای روسی بر فراز سوریه رخ داد.

۲. اردوغان آزادی بیان، اعتراضات مدنی و رسانه‌های ترکیه را سرکوب می‌کند.

همانطور که گفته شد، اردوغان از کودتای ۲۰۱۶ به عنوان ابزاری برای تثبیت حاکمیت تمامیت‌خواهانه خود تا حد ممکن استفاده کرده و تا حدود زیادی نیز در این امر موفق بوده است. اول از همه او توانست پارلمان را متقاعد به اعلام وضعیت اضطراری نماید که قدرت او را به اندازه یک دیکتاتور بالا می‌برد. بعد از آن بود که دستگیری‌های گسترده در دولت و ارتش این کشور به بهانه دست داشتن آن‌ها در کودتا آغاز شد.

او همچنین در این مدت بیش از ۱۳۰ رسانه مستقل را بسته و تنها در روز‌های اول بیش از ۱۰۰ روزنامه‌نگار را دستگیر کرد. بسیاری این دستگیری‌ها را به کودتا بی‌ارتباط دانسته و تلاشی برای خفه کردن ارگان‌های رسانه‌ای مخالف یا مستقل دانسته‌اند به طوری که اکنون تقریباً تمامی رسانه‌های فعال کشور همراستا با سیاست‌های دولت او خبرپراکنی می‌کنند.

اردوغان تاکنون صد‌ها استاد دانشگاه و هزاران کارمند را به اتهام دست داشتن در کودتا از کار اخراج کرده و در کل بیش از ۱۰۰.۰۰۰ نفر را دستگیر کرده است. دموکراسی در ترکیه به سرعت در حال نزول است به طوری که مسالمت‌آمیزترین اعتراض‌ها نیز با واکنش خشن و شدید نیرو‌های تحت رهبری او مواجه می‌شود.

۱. شاید اردوغان به دیکتاتور مادام‎العمر ترکیه تبدیل شود.

اگر چه در گذشت ترکیه کشوری با چندین حزب سیاسی و محدودیت‌هایی برای دوران حضور در رأس قدرت بود، اما اردوغان همه کار کرده که برای همیشه در قدرت بماند. با قوی شدن حزبش، آن‌ها شعاری را شکل داده‌اند به این معنی: «یک حزب» یا «حکومت یک نفر». طرفداران اردوغان بر این باورند که تنها حزب او باید وجود داشته باشد. اردوغان خود اعضای حزب را نصب کرده و به عنوان رییس جمهور انتصاب تمامی وزرا و قضات نیز در کنترل او قرار دارد.

بدین ترتیب بدون اینکه ارگانی بر روی او کنترل داشته باشد تمامی قدرت در ترکیه را در دست دارد و ظاهراً تنها مرگ است که می‌تواند به زمامداری او پایان دهد. در سال ۲۰۱۷ رفراندومی در ترکیه برگزار شد که به اردوغان اجازه می‌داد تا سال ۲۰۲۹ و در صورت پیروز شدن در انتخابات همچنان در رأس قدرت باقی بماند.

بدین ترتیب وی که قدرت کامل سیاسی را در اختیار دارد و به دیگر احزاب اجازه فعالیت یا شانسی برای برنده شدن در انتخابات نمی‌دهد، دستکم تا یک دهه آینده قدرت مطلق کشورش خواهد بود. همچنین این رفراندوم قدرتی بی‌سابقه و فراتر از وضعیت اضطراری در اختیار او به عنوان رییس جمهور قرار داد. عواقب این رفراندوم حتی پس از کنار رفتن اردوغان از قدرت نیز گریبانگیر ترکیه خوهد بود.