در طول يك هفته گذشته خاورميانه از يمن تا فلسطين دچار اتفاقاتي بود كه مي‌تواند در آينده آتشي بزرگ را در اين منطقه به راه اندازد. تصميم دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات متحده مبني بر به رسميت شناختن بيت‌المقدس به عنوان پايتخت رژيم صهيونيستي موجب شده است تا بحراني به بحران‌هاي متعدد منطقه اضافه شود. بر هيچ كس پوشيده نيست كه جرد كوشنر، داماد و مشاور ترامپ در اين تصميم‌گيري بسيار اثر گذار بوده اما نقش آن در رسانه‌ها كمتر ديده شده است. به نظر مي‌رسد جرد كوشنر ٣٦ ساله همسر ايوانكا ترامپ دختر رييس‌جمهور ايالات متحده كه فارغ‌التحصيل دانشگاه هاروارد است زمان زياد و سختي را براي اجراي اين اقدامات صرف كرده است.
جرد كوشنر براي سال‌ها مدير يك بنياد براي جمع‌آوري پول براي ساخت شهرك‌هاي صهيونيستي در سرزمين‌هاي اشغالي بوده است. اقدامي كه طبق قوانين بين‌المللي و قطعنامه‌هاي شوراي امنيت سازمان ملل غيرقانوني محسوب مي‌شود. او حتي در ماه دسامبر ٢٠١٦ نيز تمام تلاش خود را كرد تا از طريق مايكل فلين، مشاور امنيت ملي تيم انتقالي ترامپ جلوي راي‌گيري عليه محكوميت ساخت شهرك‌هاي اسراييلي را بگيرد كه اين امر نيز محقق نشد.
گاردين در گزارشي به قلم مصطفي بيومي مي‌نويسد: كوشنر در نقش مشاور ويژه رييس‌جمهور تصميم گرفته است كه كل خاورميانه را بازسازي كند.
او اكنون به همراه يكي از بهترين دوستانش در خاورميانه محمد بن سلمان وليعهد٣٢ساله عربستان سعودي در اين مسير قدم گذاشته است كه او نيز قصد دارد نقشي تعيين‌كننده را در صحنه بين‌المللي و به خصوص خاورميانه ايفا كند و براي تثبيت جايگاه خود تعداد زيادي از اعضاي خانواده خود و نخبگان حاكم در كشور را به اتهام فساد دستگير كرده تا با آن يك مانور بين‌المللي ضد فساد در عربستان سعودي راه‌اندازي كرده و خود را به عنوان شخصيتي مصلح در جهان معرفي كند. تنها چند روز پيش از دستگيري‌ها در عربستان سعودي، جرد كوشنر به رياض سفر و ساعت‌ها با محمد بن سلمان گفت‌وگو كرده است. برخي منابع عنوان مي‌كنند كه طرفين استراتژي‌هاي خود در زمينه‌هاي مختلف و به خصوص در مورد خاورميانه را با يكديگر در ميان گذاشته‌اند. البته بطور دقيق مشخص نيست طرفين چه بحث‌هايي با يكديگر رد و بدل كرده‌اند اما پس از دستگيري‌ها در عربستان سعودي دونالد ترامپ محمد بن سلمان را تحسين كرد.
آن گونه كه گاردين گزارش داده است اتحاد كوشنر- سلمان به مراتب فراتر از رياض است. آنچه مشخص است سعودي‌ها و امريكايي‌ها در حال حاضر به طور خصوصي يك طرح صلح جديد را براي رهبران مختلف فلسطيني و عرب ترسيم كردند كه بيشتر به نظر مي‌رسد به نفع اسراييل است. حتي برخي معتقدند كه تصميم ترامپ مبني بر به رسميت شناختن بيت‌المقدس به عنوان پايتخت رژيم صهيونيستي نيز با چراغ سبز عربستان بوده است. چراكه به تازگي نيز رسانه‌هاي اسراييلي گزارشي را منتشر كردند مبني بر اينكه جرد كوشنر بحث تاييد بيت‌المقدس به عنوان پايتخت رژيم اسراييل را با محمد بن سلمان در ميان گذاشته و او نيز آن را تاييد كرده است. حتي بيانيه خنثي وزراي خارجه اتحاديه عرب نيز به طور تلويحي اين امر را تاييد مي‌كند.
احمد الطيبي، نماينده فلسطيني در كنست رژيم صهيونيستي خطوط اساسي اين توافق را به نيويورك‌تايمز توضيح داد و گفت: در اين معامله هيچ دولتي براي فلسطيني‌ها در نظر گرفته نشده است و تنها فلسطيني‌ها يك حق حاكميت معنوي دريافت مي‌كنند. همچنين آنها هيچ حق حاكميتي بر بيت‌المقدس شرقي ندارند و حتي پناهندگان نيز حق بازگشت به سرزمين خود را نخواهند داشت. به گفته طيبي اين البته يك معامله نيست بلكه توهين به مردم فلسطين است. برخي گزارش‌ها حاكي از آن است كه محمد بن سلمان قصد دارد و تلاش مي‌كند كه فلسطين را به عنوان يك هديه به جرد كوشنر دهد و فلسطيني‌ها نيز او را به‌شدت مورد سرزنش قرار مي‌دهند. از همين رو با گرفتن تاييد عربستان سعودي نسبت به اين موضوع دونالد ترامپ بيت‌المقدس را به عنوان پايتخت رژيم صهيونيستي اعلام كرد و قوانين بين‌المللي را رسما زير پا گذاشت.
اما موضوع تنها اسراييل نيست. يمن در معرض يك فاجعه بشري بزرگ قرار دارد كه به دليل محاصره اين كشور توسط عربستان ايجاد شده است. ترامپ اخيرا نيز عليه اقدامات عربستان سعودي سخن گفته اما هر دو وزارتخانه‌هاي دفاع و امور خارجه و دفاع به‌طور خصوصي به عربستان و امارات متحده عربي اعلام كرده‌اند كه ديگر به آساني كمپين ديگري مانند يمن (قطر و لبنان) را در مدتي كوتاه راه‌اندازي نكنند. چرا؟ چون مقامات عربستاني و اماراتي بر اين باورند كه كاخ سفيد اقدام جدي عليه آنها انجام نخواهد داد به ويژه اينكه مي‌تواند مورد تاييد جرد كوشنر نيز قرار گيرد.
در حال حاضر اتحاد كوشنر- سلمان عملا ركس تيلرسون وزير امورخارجه را كنار گذاشته است.
گزارش‌ها حاكي از آن است كه كوشنر به طور كامل از برنامه‌هاي خاورميانه‌اي كنارگذاشته شده است. به گزارش بلومبرگ مذاكرات كوشنر با سلمان در خصوص اقدام نظامي عربستان سعودي عليه قطر از جمله نگراني‌هاي خاص تيلرسون بوده است. چرا كه وزارت خارجه نگران تمام پيامدهاي پيش‌بيني نشده است كه اين اقدامات مي‌تواند به بار آورد. از جمله اين نگراني‌ها امكان اختلافات ديپلماتيك با تركيه و روسيه را افزايش مي‌دهد و حتي ممكن است تك‌تك سفارتخانه‌هاي امريكا در معرض خطر قرار گيرد.
در اينجا جايي است كه ديپلماسي وزارت خارجه مي‌تواند وارد عمل شود. سفير ايالات متحده در قطر مي‌تواند پيام‌هايي را بين طرفين ردو بدل كند و تحليل‌هايي را از اوضاع به وزارت خارجه ارايه دهد. حال سوال اينجاست كه سفير امريكا در قطر در مورد اتحاد كوشنر- سلمان چه مي‌گويد؟
هيچ چيز وجود ندارد، زيرا هيچ سفيري هنوز در قطر تعيين نشده است. در خصوص سفير امريكا در عربستان سعودي نيز همين شرايط حاكم است و صندلي سفير خالي است. كرسي سفير ايالات متحده در اردن، مراكش، مصر نيز كماكان خالي است. هنوز براي پست ويژه و استراتژيك دستيار خاورميانه وزير امور خارجه تصميمي گرفته نشده است و صندلي معاون وزير در امور مطبوعاتي و ديپلماسي عمومي نيز كماكان خالي است.
اين اتفاقات را مي‌توان بخشي از خلئي دانست كه در وزارت خارجه تحت رهبري تيلرسون به وجود آمده است. از همين رو اين جاي خالي كوشنر را قادر ساخته است تا اتحادي قدرتمند را با سلمان به وجود آورد كه به ضرر منطقه است. اما اين گونه به نظر مي‌رسد كه آنها در غرور و پافشاري خود مبني بر منزوي كردن ايران در منطقه خود را از بين مي‌برند. چرا كه اكنون شرايطي كه اين دو نفر ترسيم كردند جنگ در يمن را تشديد كرده است.
قطر نسبت به ايران نزديك‌تر از هميشه است. در وضعيتي كه بين اسراييل و فلسطيني‌ها پيش آمده هر نوع معامله عملا غير ممكن شده است. نخست‌وزير لبنان سعد حريري در سمت خود باقي ماند و بدون تغيير شرايط استعفاي خود را پس گرفت و تاكنون نيز دستگيري شاهزاده‌هاي سعودي و اقامت آنها در هتل ريتز كارلتون چيزي جز هزينه براي عربستان سعودي در پي نداشته است.
مصطفي بيومي در ادامه گزارش خود در گاردين مي‌نويسد: در حال حاضر قدرت در دستان امريكا و عربستان سعودي متمركز شده است و افراد كمي در اتاق و اطراف آنها حضور دارند كه به آنها بگويند ايد‌ه‌هاي‌شان آسيب‌پذير هستند. در حال حاضر چه كسي جرات دارد به آنها توضيح دهد كه در حال شكست خوردن هستند.
- 18
- 4
