احتمال تشکیل کمیته مشترک درباره قانون اساسی در مذاکرات ژنو ۸

به گزارش ایسنا، به نقل از شبکه خبری روسیا الیوم، هدف از هشتمین دور مذاکرات درباره سوریه در ژنو که با نظارت استفان دی‌میستورا، فرستاده سازمان ملل به سوریه امروز (دوشنبه) دوباره از سرگرفته می‌شود، دستیابی به راه حلی سیاسی برای پایان دادن به جنگی است که از حدود هفت سال قبل در سوریه در جریان است.

پس از آنکه آمریکا با روسیه درباره اعمال فشار بر سوریه جهت بازگشت هیئت دمشق به ژنو برای مذاکره رایزنی کرد، هیئت دمشق یکشنبه وارد ژنو شد و امروز (دوشنبه) جلسات گفت‌وگو میان هیئت مخالفان و هیئت دمشق با نظارت دی‌میستورا آغاز خواهد شد.

دی‌میستورا هشتمین دور مذاکرات ژنو میان هیئت دولت سوریه و هیئت مخالفان را در تاریخ ۲۸ نوامبر با هدف بررسی اصلاحات قانون اساسی و برگزاری انتخابات کلید زد.

بشار جعفری، رئیس هیئت دولت سوریه در مذاکرات ژنو یک روز بعد در تاریخ ۲۹ نوامبر وارد ژنو شد و تنها دو روز بعد این مذاکرات را ترک کرد.

جعفری گفت: مخالفان با اصرار خود بر این مساله که بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه نباید در مرحله انتقال سیاسی در سوریه هیچ نقشی داشته باشد، مسیر مذاکرات را مسدود کردند.

دی‌میستورا روز پنج‌شنبه گذشته در جمع خبرنگاران گفت: در این هفته بررسی خواهد شد که کدام یک از دو طرف تلاش می‌کند روند مذاکرات را تخریب کند.

یک منبع در وزارت خارجه سوریه پنج‌شنبه گذشته گفته بود، هیئت دمشق روز یکشنبه برای شرکت در هشتمین دور مذاکرات سوری – سوری وارد ژنو شده و روز جمعه ۱۵ دسامبر جاری به دمشق بازخواهد گشت.

این در حالی است که مخالفان خواستار برکناری اسد هستند و هیئت دمشق کلا مخالف طرح این مساله است.

با وجود اینکه نماینده سازمان ملل تمام تلاش خود را برای گفت‌وگوی مستقیم و تعیین بندهای راه حل‌ها جهت بحث و بررسی آنها انجام داد، اما هنوز اختلاف نظر جدی در مورد نحوه مذاکره مستقیم وجود دارد.

در پی پافشاری هیئت مخالفان سوری بر لزوم برکناری بشار اسد، به محض تشکیل هیئت انتقالی برای تصویب قانون اساسی و برگزاری انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری، هیئت دمشق از مذاکرات خارج شد.

به این ترتیب مذاکرات به مدت یک هفته متوقف شد اما رایزنی‌های آمریکا با روسیه و رایزنی‌های روسیه با سوریه موجب بازگشت هیئت دمشق به ژنو هشت شد.

از نظر هیئت دمشق مذاکرات باید درباره قانون اساسی و راه‌حل‌های برگزاری انتخابات پارلمانی و انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری و تشکیل هیئتی انتقالی در این مرحله به ریاست بشار اسد باشد اما هیئت مخالفان در آن مقطع زمانی به طور کلی با این مساله مخالفت کرده و بر لزوم برکناری اسد از قدرت و تشکیل دولت انتقالی بدون او پافشاری کرد.

رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا در کنفرانس حمایت از لبنان در پاریس گفت: نمی‌توانیم بگوییم اسد باید کنار برود زیرا او رئیس جمهور سوریه است هیئتی که به نیابت از او در مذاکرات شرکت می‌کند، هرگز این مساله را نخواهد پذیرفت.

پس از این هیئت مخالفان لحن خود را کمی نرم کرده و پس از بازگشت هیئت دمشق مذاکرات ژنو را ادامه داد.

قانون اساسی سوریه که از سوی فرستاده سازمان ملل به آمریکا، روسیه، ترکیه، ایران، فرانسه و انگلیس ارائه شد، مورد موافقت آنها قرار گرفت و تنها هیئت مخالفان سوری با آن مخالفت کرد.

در مقدمه این قانون اساسی آمده است، سوریه کشوری دموکرات و سکولار است اما هیئت مخالفان اصرار دارد که عبارت "سوریه کشوری دموکرات و اسلامی" درج شود اما هیئت دمشق به طور کلی با این نظر مخالفان سوری مخالف بوده و تاکید دارد، در سوریه گروه‌های غیر اسلامی نیز وجود دارند و نمی‌توان سوریه را کشوری فقط اسلامی خواند.

هیئت دمشق تاکید دارد، سوریه کشوری عربی و دموکرات و براساس یک جامعه مدنی است.

دی‌میستورا در این مورد با اعلام مخالفت با مخالفان سوری، نظر هیئت دمشق را خوب و مقبول دانست.

از جمله دیگر موضوعات مورد مناقشه دو طرف چگونگی دستیابی به راه حلی برای شیوه حکومت در سوریه است.

مخالفان می‌خواهند نیمی از دولت از اعضای مخالفان باشد اما هیئت دمشق می‌گوید، دولت پس از انتخابات پارلمانی با انتخاب اعضای پارلمان تشکیل خواهد شد و پارلمان سوریه با رئیس هیئت انتقالی وزرا را انتخاب می‌کنند اما مخالفان هرگز برگزاری انتخابات پارلمانی در سایه حضور بشار اسد را نخواهند پذیرفت.

دی‌میستورا در این مورد گفت: ناظران و کارشناسان سازمان ملل در انتخابات پارلمانی سوریه حضور خواهند داشت.

اما مخالفان سوری ادعا کردند که با وجود ناظران سازمان ملل، سازمان اطلاعات سوریه پنهانی مردم سوریه را در انتخاب نمایندگان پارلمان مطابق خواست بشار اسد تحت فشار خواهد گذاشت.

اما دی‌میستورا با رد این ادعا گفت، تعداد نمایندگان سازمان ملل بسیار زیاد خواهد بود و آنها در مناطق مختلف سوریه حضور خواهند داشت و انتخابات در سایه نظارت آنها برگزار خواهد شد و هرگونه تخلفی در انتخابات یا متوجه دولت سوریه و یا مخالفان خواهد بود و در این صورت انتخابات دوباره برگزار خواهد شد.

هیئت مخالفان درباره مساله برگزاری زودهنگام انتخابات ریاست جمهوری مخالف کاندیداتوری بشار اسد در این انتخابات بوده و خواستار مشارکت کاندیداهای جدید و عدم کاندیداتوری بشار اسد است.

در مقابل هیئت دمشق ضمن ابراز مخالفت با این خواسته مخالفان سوری تاکید کرد که اسد حق کاندیدا شدن در انتخابات را دارد به ویژه که نمایندگان سازمان ملل نیز در این انتخابات حاضر خواهند بود اما فضای بی‌اعتمادی بر مذاکرات ژنو حاکم است.

تلویزیون سوئیس گزارش داد، مشکل دو طرف در مورد چگونگی تشکیل حکومت در سوریه است و اسد به هیچ شکلی نمی‌پذیرد که از ریاست جمهوری کناره گیری کند و در صورتی که او برای انتخابات آتی کاندیدا شود مردم سوریه مجدد او را به عنوان رئیس‌جمهور انتخابات خواهند کرد و او برای یک دوره هفت ساله دیگر رئیس‌جمهوری سوریه خواهد بود.

طبق گزارش تلویزیون سوئیس، هیئت مخالفان مدعی هستند که اسد به دنبال راه حل‌های سیاسی نیست بلکه می‌خواهد جنگ ادامه یابد تا بتواند از نظر نظامی تمامی اراضی سوریه را به دست بگیرد، رهبری سوریه به داعش، النصره و تمامی گروه‌ها اجازه داد به سمت ادلب بروند تا نبرد نهایی در ادلب شکل بگیرد و جنگنده‌های روسیه و سوریه پایگاه‌های مخالفان در اطراف شهر دمشق از جمله غوطه شرقی را نابود کرده و پس از جنگ زمینی و هوایی علیه استان ادلب کنترل نظامی این استان را به دست بگیرند و رهبری سوریه پیش از حمله نظامی به گروه‌های مخالف هرگز انتخابات پارلمانی یا ریاست جمهوری را برگزار نخواهد کرد.

دی‌میستورا در پی بروز این اختلاف نظرها در ژنو در تماسی تلفنی با دبیرکل سازمان ملل اظهار داشت، امروز (دوشنبه) مذاکرات جدیدی آغاز خواهد شد و او از عربستان می‌خواهد از هیئت مخالفان سوری حاضر در ریاض بخواهد از شروط خود بکاهند.

همچنین وی در تماس‌های تلفنی با وزرای خارجه آمریکا و روسیه ضمن شرح شرایط موجود خواستار ورود آنها به مذاکرات امروز جهت موفقیت آن شد، در صورتی که روسیه و آمریکا در این مذاکرات مداخله‌ای نکنند مذاکرات ژنو هشت درباره جنگ سوریه شکست سختی خواهد خورد. دی‌میستورا نمی‌تواند دو هیئت را به اجماع نظر برساند زیرا هر یک از آنها اهداف خود را دارند و هیچ‌گونه اعتمادی میان آنها وجود ندارد.

به همین خاطر شب گذشته تماس‌هایی میان مسؤولان مسکو، واشنگتن و ریاض در مورد ایجاد فضای جدیدی برای مذاکرات امروز برقرار شد.

نمی‌توان پیش‌بینی کرد چه اتفاقی در مذاکرات امروز رخ خواهد داد زیرا ما از نتیجه تماس‌های شب گذشته اطلاعی نداریم و نمی‌دانیم عربستان با هیئت مخالفان چگونه گفت‌وگو کرده و یا روسیه با بشار اسد درباره کاهش شروط هیئت چه گفته است. عصر امروز مشخص خواهد شد که آیا پیشرفتی در مذاکرات حاصل شده یا اینکه این مذاکرات شکست خورده است.

منابع مطلع پیش‌بینی کردند، استفان دی‌میستورا به بررسی سازوکار تدوین قانون اساسی و برگزاری انتخابات در وهله اول بپردازد در حالی که برخی‌ می‌گویند، دور هشتم مذاکرات به تشکیل کمیته مشترک از نظام سوریه و مخالفان برای تدوین قانون اساسی منجر می‌شود.

این منابع گفتند، توافق منطقه‌ای درباره چارچوبی مورد قبول وجود دارد.

به گفته این منابع، تشکیل کمیته مشترک منجر می‌شود دو طرف توافقات جزئی را هدایت کنند در حالی عمر مذاکرات طولانی خواهد شد تا نتایج و تضمین‌های بین‌المللی و منطقه‌ای حاصل شود.

برخی می‌گویند، فاروق الشرع معاون سابق رئیس‌جمهوری سوریه دوباره به صحنه سیاسی بازمی‌گردد. این اخبار را روس‌ها تایید کرده‌اند.