رهبران بزرگ چه کاره بوده‌اند؟

همه آن ها زندگی عادی داشتند و مثل برخی‌ها که باد به غبغب می‌اندازند و خودشان را از نسل برتر می‌پندارند تا به مردم زور بگویند و افتخارات نداشته اجدادشان را به رخ همنوعانشان بکشند، نبودند. آدم‌هایی کاملاً عادی که در شرایط غیرعادی وارد معرکه شدند و در جوامع خودشان، تغییراتی ایجاد کردند که بی‌شباهت به معجزه نبود؛ آن ها پس از تلاش‌ها و اقداماتشان، مبدل به رهبران بزرگی شدند و گذشته عادی زندگی‌شان، پشت عنوان بزرگ و جذابی که پیدا کرده بودند، پنهان شد و کسی هم به دنبال این موضوع نرفت که به راستی، آن ها، پیش از آن‌که رهبر بزرگی باشند، چه کاره بوده‌اند؟

در نوشتار پیش رو می‌خواهیم به گذشته و شغل تعدادی از این افراد بپردازیم.

مهاتما گاندی

وکیل حقوقی

در میان رهبران شاخص قرن بیستم، گاندی چهره‌ای بسیار برجسته است. مهانداس کارامچاند گاندی، در سال ۱۲۴۸ هـ.ش، در گجرات هند و در خانواده‌ای بسیار متمول به دنیا آمد. خانواده‌ای که مذهب هندو داشت و درصدد بود فرزندانش را طوری بار بیاورد که در آینده هندوستان، به عنوان افراد شاخص و شناخته شده، مورد توجه قرار بگیرند.

بر همین اساس، گاندی پس از طی کردن مقدمات، برای تحصیل در رشته حقوق به انگلیس رفت و در لندن، دانش آموخته رشته حقوق شد و حتی مدتی را در این شهر، به وکالت پرداخت؛ اما وقتی به هند بازگشت، دریافت که وکالت به تنهایی نمی‌تواند جوابگوی مخارج زندگی‌اش باشد، به همین دلیل مدتی به تدریس در دبیرستان‌ها پرداخت و معلمی را هم تجربه کرد. گاندی بعدها در جریان یک پرونده حقوقی، به آفریقای جنوبی رفت و از آن‌جا بود که به مبارزات سیاسی رو آورد.

هوشی‌مین

معلم و دستفروش

هوشی‌مین در تاریخ مبارزات انقلابی ملت‌های آسیا برای بیرون راندن استعمارگران، یک اسطوره است. نام حقیقی او نگوین تات تان بود و در سال ۱۲۶۹ هـ.ش، در روستایی نزدیک شهر لنگ‌سن در ویتنام به دنیا آمد. در آن زمان کشور او تحت استعمار فرانسوی‌ها قرار داشت. هوشی‌مین پیش از ورود به مبارزه، مدتی معلم یکی از مدارس شهر خودش بود؛ اما دیدگاه‌های انقلابی او باعث شد که نتواند مدت زیادی در این شغل دوام بیاورد.

وی پس از ترک معلمی، مدتی را به آشپزی، باغبانی، دستفروشی و دیگر مشاغل موقت در ویتنام، اروپا و آمریکا گذراند و افزون بر کار، به مطالعات گسترده‌ای درباره شیوه‌های نفوذ استعمار در کشورهای جهان سوم پرداخت. هوشی‌مین در سال ۱۳۴۸، در اوج شهرت و محبوبیت، دار فانی را وداع گفت؛ در حالی که کمتر کسی از شغل و پیشه او، قبل از رهبری ویتنام در مبارزات ضداستعماری، آگاه بود.

چه‌گوارا

پزشک

ارنستو چه‌گوارا، قهرمان معروف ملت‌های آمریکای لاتین و رهبر فراملیتی این منطقه از دنیا محسوب می‌شود. او در خانواده‌ای بسیار ثروتمند در شهر روزاریوی آرژانتین به دنیا آمد. چه‌گوارا از دوران جوانی به کتاب‌ها و آثار نویسندگان چپ‌گرا علاقه فراوانی داشت. او با حمایت مالی خانواده‌اش به تحصیل در رشته پزشکی پرداخت و در دوره دانشجویی، با موتورسیکلت خود، به تمام کشورهای آمریکای جنوبی سفر کرد.

چه‌گوارا پیش از آن‌که پرچم قیام‌های مردم آمریکای جنوبی را علیه امپریالیسم بالا ببرد و به همراه و همنشین کاسترو در کوبا تبدیل شود، مدتی به شغل طبابت مشغول بود؛ هر چند تا پایان عمر، این حرفه را رها نکرد، اما فعالیت‌هایش، دیگر مجالی برای ادامه شغل اصلی را نداد. دکتر ارنستو چه گوارا، در سال ۱۳۰۷هـ.ش به دنیا آمد و در سال ۱۳۴۶، در ۳۹ سالگی، طی عملیاتی که توسط سازمان سیا طراحی شده بود، در بولیوی کشته شد.

پاتریس لومومبا

کارمند اداره پست

برای مردم محنت‌زده کنگو که سال‌های سال تحت استعمار بلژیکی‌ها بودند، لومومبا یک منجی محسوب می‌شد. مردی که در اونالوای کنگوی استعمارزده به دنیا آمده بود و پیش از آن‌که وارد فعالیت‌های سیاسی شود و دست بلژیکی‌ها را، البته به صورت موقت، از منابع مادی و معنوی سرزمینش کوتاه کند، کارمند ساده اداره پست بود. او در اوقات فراغتش در یک مغازه مواد غذایی فعالیت می‌کرد و گاهی، در کسوت مبلغ مذهبی، به درددل اهالی ستمدیده شهرش گوش می‌داد.

اما مشاهده فقر و مصیبت در سرزمین مادری، طاقت لومومبا را طاق کرد و آغاز یک قیام بزرگ را رقم زد. رئیس‌جمهور وابسته کنگو، ناچار شد او را به نخست‌وزیری برگزیند؛ دورانی که برای پاتریس، فقط ۱۰ هفته طول کشید. هواپیمای حامل او، توسط نیروهای حافظ صلح سازمان ملل متحد، ساقط شد و موبوتو سه‌سه‌سه‌کو ، نظامی وابسته به بلژیک، بقایای جسد رهبر انقلابی کنگو را در اسید انداخت تا اثری از آن باقی نماند.

نلسون ماندلا

نگهبان معدن، منشی حقوقی

نلسون ماندلا برای همه مردم دنیا، مبارزی شناخته شده و رهبری قابل احترام است. او در سال ۱۲۹۷ هـ.ش، در ناحیه متاتا، جایی در استان کیپ‌تاون آفریقای جنوبی متولد شد. پدرش، از رؤسای قبایل تومبو بود. نلسون در جوانی به دانشگاه رفت و قصد داشت حقوق بخواند اما شرکت در مبارزات دانشجویی، وی را از ادامه تحصیل بازداشت و باعث شد که ناچار به پذیرفتن شغل نگهبانی در یک معدن شود؛ حرفه‌ای که برای ماندلا آمد نداشت! صاحبکارش وقتی فهمید او در دانشگاه بر ضد آپارتاید فعالیت داشته است، عذرش را خواست و نلسون تا آغاز مبارزاتش، در دفتر حقوقی رفقای خود، به عنوان منشی حقوقی فعالیت می‌کرد و در جلسات دادگاه، به نمایندگی از دفتر حضور داشت.

ماندلا، برای رسیدن به هدف والای خود، سال‌ها در زندان ماند و به رهبر معنوی میلیون‌ها سیاهپوست مخالف نژادپرستی تبدیل شد. او در سال ۱۳۹۲، در اوج محبوبیت و شهرت، در ۹۵ سالگی، دار فانی را وداع گفت.