گوجه فرنگی
خیلی از گوجه های تولید شده تجاری در محیط های بدون خاک با استفاده از یک محلول کود مصنوعی پرورش داده می شود و پیش از اینکه برسند چیده می شوند؛ هر دو این روشها منجر می شود ظاهر گوجه فرنگی خوب بنظر رسد ولی مزه خوبی نداشته باشد. مطالعات نیز نشان داده اند که گوجه فرنگی های ارگانیک و داخلی، ترکیبات شیمی پیچیده تری نسبت به میوه ها تولید شده تجاری دارند و طعم بهتری دارند.
گوجه فرنگی ها از نظر وضعیت ظاهری به چهار دسته کروی، گیلاسی، کبابی و خمیری دیده می شوند. کاشت گوجه فرنگی به موارد مصرف شما بستگی دارد. چنانچه قصد دارید از این گوجه ها برای تهیه سس برخوردار گردید، بهتر است نوع کبابی و خمیری آنرا بکارید. گوجه های گیلاسی کوچک هستند و اغلب برای تزئین و سالاد مورد توجه قرار می گیرند.
کاشت گوجه فرنگی در گلدان
خواص گوجه فرنگی باعث اهمیت کاشت این سبزی در محیط منزل شده است. کاشت گوجه فرنگی در گلدان این امکان را فراهم می سازد تا بتوانید در طول ماه های سرد هم گوجه های تازه و خوشمزه تولید کنید. به جای استفاده از گوجه فرنگی های موجود در مغازه ها، میتوانید از برداشت و مصرف گوجه فرنگی های تازه خود لذت ببرید. پرورش گوجه فرنگی در گلدان برای افرادی که در آپارتمان زندگی می کنند و دسترسی به باغچه و فضای باز ندارند نیز بسیار خوب می باشد.
بذر گوجه فرنگی بخرید، یک واریته مناسب برای کاشت گوجه فرنگی را انتخاب کنید. برای کاشت بذرهای گوجه فرنگی در گلدان میتوانید از گوجههای با رشد محدود و نامحدود استفاده کنید. بدین ترتیب تصمیم بگیرید کدامیک برای شما مناسبتر هستند. در صورتی که فضای کافی دارید، گوجههای با رشد نامحدود برای کاشت در منزل مناسب هستند. آنها بطور طبیعی بالا میروند و برای رشد به داربست احتیاج دارند.
گوجه فرنگی های با رشد نامحدود تمام فصل به رشد و تولید میوه ادامه می دهند. اگر شما به دنبال انواعی از گوجه فرنگی هستید که میوه های زیادی تولید می کنند و به سرعت رسیده میشوند، بهتر است گوجه فرنگی های گیلاسی بکارید. گوجه فرنگی های با رشد نامحدود بوته جمع و جوری ندارند و به فضای بیشتری نسبت به گوجه فرنگی با رشد محدود نیاز دارند. اگر فضای شما برای کاشت گوجه فرنگی محدود است بهتر است از گوجه فرنگی های با رشد محدود که بوته جمع و جوری دارند استفاده کنید. این نوع گوجه فرنگی ها طی ۴ تا ۶ هفته به باردهی می رسند.
از یک خاک استارتر مرغوب یا خاک گلدان دارای زهکشی خوب برای کاشت بذر گوجه فرنگی استفاده کنید. خاک را مرطوب کنید. یک سینی نشا را با خاک مرطوب پر کنید. حفره های سینی نشا باید دارای سوراخ زهکشی باشند. یک سوراخ در هر حفره ایجاد کنید. بذرهای گوجه فرنگی را به عمق ۶ میلی متر بکارید. سوراخ های کاشت را با خاک مرطوب پر کنید. بذرهای گوجه فرنگی را ۶۰ تا ۸۰ روز پیش از زمانی که قصد برداشت میوه ها را دارید بکارید.
در این مرحله از کاشت گوجه فرنگی، گوجه فرنگی را نصف کنید و داخل ظرف پلاستیکی بریزید، جوانه زنی را با گرما و آب ترویج دهید. یک ظرف با درپوش گشاد برای چند روز میخواهید. در طول جوانه زنی بذر گوجه فرنگی، دمای روزانه را بین ۲۱ تا ۲۶ درجه سانتیگراد حفظ کنید. در صورتیکه نمی توانید فضا را تا لااقل ۲۱ درجه سانتیگراد گرم کنید، از سیستم های حرارتی استفاده کنید یا گلدان را در یک مکان آفتابی قرار دهید. جوانه زنی فرآیند تبدیل یک بذر به یک نهال است. بذرهای گوجه فرنگی ظرف ۵ تا ۱۰ روز جوانه می زنند. هر روز پلاستیک را بردارید و در صورت احتیاج خاک را مرطوب نمایید. یک لایه از قارچ روی دانه ها ظاهر خواهد شد. این فرآیند میتواند خیلی از بیماری های ناشی از بذر را از بین ببرد که میتواند بر تولید بعدی گیاهان تأثير بگذارد.
در زمان کاشت گوجه فرنگی، نهال های گوجه فرنگی را به یک مکان آفتابی منتقل کنید یا در معرض نور مصنوعی قرار دهید. نهال گوجه فرنگی به روزی ۸ ساعت نور خورشید نیاز دارد. بدون نور کافی، گیاهان گوجه فرنگی ضعیف می شوند. پس از جوانه زنی پوشش پلاستیکی را بردارید و برای نهال های خود نور فراهم کنید. چنانچه پنجره جنوبی دارید گلدان ها را در مقابل پنجره قرار دهید. اگر پنجره جنوبی ندارید برای نهال های گوجه فرنگی نور مصنوعی فراهم نمایید. منابع نور مصنوعی باید چند سانتیمتر بالاتر از گیاه قرار داده شود (فاصله توصیه شده توسط شرکت تولید کننده). هم زمان با رشد گیاه، فاصله بین گیاه گوجه فرنگی و چراغ رشد باید تنظیم شود. اگر گیاه را در مقابل پنجره جنوبی قرار میدهید، آنرا بطور مرتب بچرخانید تا اطمینان حاصل شود که همه گیاه در معرض نور قرار می گیرد.
معمولاً دو یا سه روز طول میکشد تا قارچ شکل بگیرد. توجه کنید که در حین کاشت گوجه فرنگی، دانه ها را اندکی پس از تشکیل قارچ بردارید تا دانه ها در ظرف جوانه نزنند.
با استفاده از دستکش لایه ی قارچی را بردارید. دانه ها در کف ظرف فرو خواهند رفت. در زمان کاشت گوجه فرنگی اجازه دهید دانه ها در کف ظرف حل شوند و به ریختن بخش های ناخواسته محلول روی صافی ادامه دهید. مراقب باشید دانه ها را دور نیندازید. پس از اینکه تمام دانه ها را در صافی جمع کردید، آنها را بطور کامل با آب بشویید.
دانه ها را روی یک سطح نچسب پخش کنید و به آنها اجازه دهید تا چند روز خشک شوند. یک ظرف شیشه ای و یا کاشی سرامیک، ورق، تکه ای تخته یا یک پنجره تمام کارها را به خوبی انجام می دهد. برداشتن دانه های خشک از روی کاغذ یا پارچه میتواند بسیار سخت باشد. هنگامی که خشک میشوند، میتوانید آنها را در یک کیسه پلاستیکی بسته بندی کنید تا زمانی که برای کاشت گوجه فرنگی آماده باشید.
همان طور که گیاه گوجه فرنگی به نور احتیاج دارد، به تاریکی هم نیازمند است. در صورتی که برای کاشت گوجه فرنگی از نور مصنوعی استفاده می کنید، روزانه ۱۲ تا ۱۶ ساعت نور مصنوعی برای گیاه کافی است. پس از گذشت این زمان، گیاه را در تاریکی قرار دهید. شما میتوانید چراغ های رشد را روی تایمر قرار دهید.
در زمان کاشت گوجه فرنگی، به نهال های گوجه فرنگی کود دهید. انواع گوجه فرنگی با رشد نامحدود به رشد ادامه میدهند و در طول فصل رشد، میوه تولید می کنند. برای حفظ این رشد، شما باید مواد مغذی کافی در اختیار گیاه قرار دهید. دو هفته بعد از انتقال نهال به گلدان بزرگ تر، به گیاه کود دهید. پس از نخستین کوددهی، هر چند هفته یک بار (طبق فرمان شرکت سازنده) تا زمان بلوغ به گیاه کود دهید. از کودهای با فسفر بالا استفاده کنید. طبق دستورالعمل شرکت سازنده به گیاه کود دهید. تغییر رنگ، شاخصی برجسته از رسیدن میوه است. ساقه را در یک دست و میوه در طرف دیگر نگه دارید و ساقه را به آرامی جدا کنید.
کاشت گوجه فرنگی در باغچه
مقاوم کردن نهال های گوجه فرنگی به این معناست که آنها را کم کم با محیط خارجی عادت داد. این کار حدوداً ۱۰ روز طول می کشد. برای اینکه نهال گوجه فرنگی به محیط جدید خو پیدا کند امکان دارد اندکی طول بکشد.
برای کاشت گوجه فرنگی یک مکان امن که در معرض نور مستقیم خورشید و باد نباشد پیدا کنید و نهال ها را در آن جا قرار دهید. میتوان نهال ها را در کنار یک دیوار قرار داد. نهال های گوجه فرنگی را هر روز به مدت چند ساعت در یک مکان امن قرار دهید. نهال ها را مجدداً به محیط داخلی برگردانید. در روز دوم نهال ها را به بازه زمانی بیشتری در محیط خارجی قرار دهید.
هر روز نهال ها را به مدت بیشتری در محیط خارجی قرار دهید و بعد به محیط داخلی بیاورید، بتدریج آنها را در معرض نور مستقیم خورشید قرار دهید. بعد از گذشت ۵ یا ۶ روز آن ها را در محیط خارجی بگذارید و برای چهار یا پنج روز رها کنید. برای کاشت گوجه فرنگی به تغییرات آب و هوایی توجه کنید و در صورت وجود خطر سرما زدگی نهال ها را به داخل برگردانید. در خاک های گرم تر، گوجه فرنگی رشد سریع تری دارد. گوجه فرنگی، خاک های غنی با زهکشی خوب را ترجیح می دهد و لااقل به روزی ۸ ساعت نور مستقیم خورشید احتیاج دارد.
سپس در این مرحله از کاشت گوجه فرنگی با استفاده از چنگک، خاک را تا عمق ۲۰ سانتی متری نرم کنید. یک لایه ۵ تا ۷ سانتی متری کمپوست بر روی خاک گسترش دهید و آنرا کاملاً با خاک مخلوط نمایید. با استفاده از چنگک یک تپه ای از خاک به عرض ۱۲۰ سانتیمتر درست کنید. زمانی که نهال گوجه فرنگی به اندازه ۷ تا ۱۰ سانتیمتر رسید و درجه حرارت در شب بالاتر از ۱۰ درجه سانتیگراد باشد، نهال آماده انتقال به زمین است.
یک گودال که چند سانتیمتر عمیق تر از گلدان گوجه فرنگی باشد در محل کاشت گوجه فرنگی حفر کنید. فاصله بین نهال ها با توجه به نوع گوجه فرنگی ۷۵ تا ۱۵۰ سانتیمتر می باشد. هرچه گونه گوجه فرنگی کوچک تر باشد این فاصله کم تر می شود. نهال ها را نباید بیش از حد به هم نزدیک کاشت زیرا به گسترش بیماری کمک می کند.
هر کدام از نهال ها را به آرامی از گلدان بیرون آورید. نهال ها در بالاترین قسمت زمین باید کاشته شوند. این کار سبب می شود گوجه فرنگی در برابر خشکی و باد مقاوم شود. بعد از کاشت گوجه فرنگی، خاک اطراف نهال را با دست فشار داده و بعد آبیاری انجام دهید.
برای کود دهی از کودهای گیاهی کم نیتروژن (غلیظ) یا کود مرغی کمک بگیرید. کود دهی باید ماهی یک بار تکرار شود. بهتر است برای استقرار گیاه از یک چوب استفاده کنید. این مسأله باعث استحکام ساقه و میوه گیاه گوجه فرنگی خواهد شد. این گیاه معمولاً هر ۴ تا ۷ روز آبیاری می شود. ۶۰ روز پس از کاشت گوجه فرنگی میتوانید آنها را برداشت نمایید. این میوه را با کارد از ساقه جدا کنید.
کاشت گوجه فرنگی در یک مزرعه
درصورتیکه میخواهید یک مزرعه بزرگ از گوجه فرنگی پرورش دهید، در ابتدا برای کاشت گوجه فرنگی شما باید مکانی که روزانه ۶ تا ۸ ساعت نور مستقیم خورشید دریافت می کند را در نظر بگیرید. چنانچه در خاک منطقه قبلا بیماری شیوع داشته است، باید زمانی را برای استرلیزه کردن خاک یا تعویض آن با خاک سالم صرف کنید. خاک باغ ها بخاطر عبور خروس ها، موشها، پرنده ها، سنجاب ها و گوزن ها آسیب پذیر هستند.
شما میتوانید نشاهای گوجه فرنگی را در گل خانه ها و در بازارهای لوازم کشاورزی پیدا کنید. سعی کنید گیاهانی که سالم بنظر می رسند، تهیه کنید و مطمئن شوید که نشاهای گوجه فرنگی را در زمانی نزدیک به زمانی که برای کاشت گوجه فرنگی برنامه ریزی کرده اید بخرید.
توجه کنید برای کاشت گوجه فرنگی، آن ها احتیاج به یک منبع غنی از مواد آلی دارند. در صورتیکه خودتان کمپوست مورد نیازتان را تولید نمی کنید، از کمپوست های آماده ای خریداری کنید که شامل گرد و غبار گرانیت و خاکستر است. شما حدودا به ۲۵ تا ۴۰ کیلوگرم کمپوست در هر متر مربع نیاز خواهید داشت. کمپوست را تا عمق ۶ تا ۸ سانتی متر با خاک مخلوط کنید.
برای کاشت گوجه فرنگی اسیدیته یا pH خاک را بررسی کنید. گوجه فرنگی در خاکی با اسیدیته ملایم، بهتر رشد می کند.
اگر در یک منطقه خنک زندگی می کنید، هر روز حداقل ۶ ساعت نور خورشید را نیاز دارید. چنانچه در ناحیه گرم زندگی می کنید، محلی را برای کاشت گوجه فرنگی انتخاب کنید که آن ها بعدازظهر در سایه قرار بگیرند.
برای کاشت گوجه فرنگی فضای بین بوته های آن باید بین ۴۵ تا ۹۰ سانتی متر باشد. این فضا معمولاً کافی است تا شما بتوانید در میان گیاهان به آبیاری، وجین علف های هرز و برداشت گوجه ها ببپردازید.
حدود ۵۰ تا ۸۰ درصد از گیاه باید در زیر خاک باشد. خاك اطراف ریشه را با دست فشار دهید. اطمینان حاصل کنید که ریشه ها کاملاً پوشیده شده اند. همچنین در زمان کاشت گوجه فرنگی مواظب باشید که برگ های پایین تر گیاه، بالاتر از سطح خاک قرار بگیرند. در صورتیکه آن ها را دفن کنید، می پوسند.
برای کاشت گوجه فرنگی، در کنار گیاهان، چوب قرار دهید. این کار به گیاهان کمک می کند تا به هنگام رشد، محکم باشند و میوه را از درخت راحت تر بکنند. مواظب باشید که به ریشه ها آسیب نزنید.
هر ۷ تا ۱۰ روز نشاها را آبیاری کنید. این کار را پس از هفته اول انجام دهید. در طول هفته اول کاشت گوجه فرنگی، هر روز حدود ۵۰۰ میلی لیتر آب ولرم به هر بوته گوجه فرنگی بدهید. آبیاری قطره ای در اطراف ریشه ها، بهتر از آبیاری غرقابی است که میتواند سبب ایجاد بیماری شود.
مالچ را در بستر کاشت گوجه فرنگی اعمال کنید یعنی یک یا دو هفته بعد از کاشت نشاها، اطراف آن ها را با مالچی از جنس کاه یا علف خشک بپوشانید. وظیفه مالچ، کنترل علف های هرز و حفظ رطوبت خاک، در هوای خشک است. مالچ باید حدود یک اینچ (۲.۵ سانتی متر) ضخامت داشته باشد و حداقل یک دایره به قطر حدود ۳۰ سانتی متر در اطراف ساقه گیاه را بپوشاند.
توجه کنید که برای کاشت گوجه فرنگی در صورتیکه خاک با مواد آلی طبیعی غنی شده باشد، گوجه فرنگی میتواند به خوبی رشد کند و کاملاً ارگانیک باشد.
میوه باید حدود ۶۰ روز بعد از پیوند زدن، دیده شود. پس از کاشت گوجه فرنگی، هنگامی که شروع به رسیدن می کند هر روز این گیاهان را بررسی کنید. به آرامی میوه ها را پیچ دهید و از کشیدن آن خودداری کنید.
گردآوری: بخش علمی سرپوش
- 11
- 2