محمد درويش، مديرکل آموزش برنامههاي محيطزيست براي پاسخ به اين سؤال که آيا دولت ميتواند طي دو سال آينده، با تنش آبي مبارزه کرده و آن را به کلي ريشهکن کند، بايد جزئياتي از ميزان هزينهاي که براي مبارزه با تنش آبي در نظر گرفته شده، در دست باشد. اختصاص ۵۰۰ ميليارد دلار از صندوق توسعه ملي براي رفع مشکل روستاهاي داراي تنش آبي، فقط براي حل مشکل کمآبي در روستاهايي است که درحالحاضر با بحران کمآبي به صورت جدي درگير هستند و بايد بهزودي تخليه شوند؛ بنابراين به نظر ميرسد بايد هزينه زيادي براي مبارزه با تنش آبي طي اين دو سال در نظر گرفته شود؛ بنابراين بايد به اين نکته بسيار مهم توجه کرد که حل تنش آبي در کشور دستکم ۱۰ تا ۱۲ سال، يعني به اندازه عمر دو تا سه دولت زمان لازم دارد و اين معضل را نميتوان در پروسهاي کوتاهمدت حلوفصل کرد.
درواقع طي دو سال شايد بتوان از شدت اين تنش کمتر کرد اما به کلي نميتوان کمآبي را ريشهکن کرد. بارندگيهاي اخير هم به خوبي نشان ميدهند که کشور با بحران کمآبي به صورت خيلي جدي مواجه است و با تعيين زمان دوساله نميتوان آن را حل کرد. چندين راهکار براي مبارزه با تنش آبي در ايران ميتوان تعريف کرد؛ يکي اينکه براي حل بحران کمآبي در کشور بايد چيدمان توسعهاي را تغيير دهيم و برنامههاي طولانيمدتي را براي اين کار در نظر بگيريم. از طرفي، بحث فرهنگسازي براي مصرف بهينه آب بايد در نظر گرفته شود و کشاورزان براي استفاده از روشهاي نوين کشاورزي، تحت آموزش برنامههاي جديد قرار گيرند که همه اينها هزينه بالايي را ميطلبند.
از طرفي، احياي جاده ابريشم، رفتن به سمت استحصال انرژيهاي نو و ايجاد زيرساختهاي لازم در حوزه کلانشهري پايدار، از مهمترين طرحهايي است که براي مبارزه با تنش آبي بايد از آنها ياد کرد اما اين راهحلها در مدت يکي، دو سال آينده به انجام نرسيده و مدتزمان زيادي را ميطلبند. شايد بتوان در مدت دو سال شدت تنشها را کاهش داد اما بعيد به نظر ميرسد که بعد از دو سال، تنش آبي پايان يافته و ايران ديگر مشکلي دراينزمينه نداشته باشد. از سوي ديگر، براي تدوين برنامهاي که بتواند مشکل کمآبي را حل کند، نبايد روي اين ميزان بارندگيها حساب کرد، چون هوا هر روز گرمتر شده، برف به باران تبديل شده و تهديد خشکسالي هر سال جديتر ميشود.
از طرفي، تغييرات اقليمي و سدسازي در ترکيه و افغانستان، موضوعهای نگرانکنندهاي براي بحران تشنگي ايران هستند که بايد با آنها کنار آمد. بايد مردم را هماهنگ کرد و به جاي توسعه کشاورزي سنتي و احداث کارخانههای پرمصرفي مثل فولاد و سيمان، بحث انرژيهاي نو را تقويت کرد. از طرف ديگر باید فرهنگسازي کرده و به سمت افزايش توليد محصولات کشاورزي در واحد سطح حرکت کرد. همه اينها ميتوانند راندمان آب را افزايش داده و از کمآبي جلوگيري کنند.
- 9
- 2