به گزارش ایسنا، از آنجا که ریزگردها این روزها به بحرانی زیست‌محیطی تبدیل شده و استان همدان نیز از این معضل در امان نمانده است، نشست تخصصی با موضوع «علل بروز پدیده ریزگردها در استان و بررسی راهکارهای مقابله با آن» در دفتر ایسنا برگزار شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان در این نشست با بیان اینکه ظرفیت تولید ریزگرد را در استان داریم، گفت: برآوردها و پژوهش‌های استانی، فرااستانی و منطقه‌ای نشان می‌دهد ۳۰ درصد مبادی تولید ریزگرد در داخل استان است.
محمدرضا محمدی اظهار کرد: در حوزه بحران‌های مختلفی که محیط زیست کشور را تهدید می‌کند، آلودگی هوا مهمترین مشکل است که به شدت زندگی بشر را تحت تأثیر قرار داده است.
وی با بیان اینکه به فوریت سازوکاری برای مهار و جلوگیری از گسترش آلودگی هوا راه افتاده است، افزود: مقوله ریزگردها بحرانی است که به مشکل آلودگی هوا اضافه شده و سلامت و زندگی افراد جوامع را به خطر انداخته است.
محمدی مساحت شهرها را در حدود دو درصد از مساحت کره زمین عنوان کرد و یادآور شد: شهرها با محدوده کمی که دارند حدود ۷۰ درصد از جمعیت جهان را در خود جای داده‌اند که همین مراکز مهمترین مبادی تولید آلایندگی هوا هستند.
وی چاره‌اندیشی در زمینه مواجهه با زیرگردها را از مهمترین وظایف مردم و مسئولان اعلام کرد و ادامه داد: یکی از شاخصه‌های مهم جوامع توسعه‌نیافته، این است که تا وقتی موضوعی زندگی مردم را دچار مشکل نکرده، مورد توجه مسئولان و ارائه راه‌حل برای از بین بردن آن قرار نمی‌گیرد.
وی با اشاره به استان خوزستان که تا ۲۰۰ درصد آلودگی هوا و ریزگرد را تجربه می‌کنند، تصریح کرد: میزان واکنش ما نسبت به آلودگی هوا در کشور در حد واکنشی است که یک گیاه نسبت به آلودگی از خود نشان می‌دهد.
محمدی بر لزوم تصمیم‌سازی و پیش‌بینی مشکلات تأکید کرد و گفت: سیاست‌ها و تصمیمات دولت باید به گونه‌ای باشد که در درازمدت دچار مشکل نشویم و در این راستا همراه کردن دولت و مجلس و مردم می‌تواند با صرف هزینه‌های کمتری به حل معضلات و بحران‌ها منجر شود.
وی بسیاری از شیوه‌های در پیش گرفته شده کشورمان را بی‌نتیجه دانست و تأکید کرد: نکته‌ای که باید از گذشته دور مورد توجه قرار می‌گرفت و در برنامه‌ریزی‌ها لحاظ می‌شد، این است که با توجه به اینکه ما در کشور یک سوم متوسط دنیا بارش و بیش از ۳ برابر متوسط دنیا تبخیر داریم، در سیاستگذاری‌ها و تولید فرآورده‌های کشاورزی به گونه‌ای عمل کنیم که مطابق با اقلیم سرزمین‌مان است.
رفتار افراد جامعه با طبیعت قهرآمیز است
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان رفتار افراد جامعه را با طبیعت قهرآمیز معرفی کرد و یادآور شد: نامهربانی با طبیعت و غفلت همگانی موجب بروز پدیده‌های امروزی شده است و نمی‌توانیم از دولت بخواهیم در مدت‌کوتاه و با شیوه‌های ضربتی نسبت به حل آنها اقدام کند.
وی با تأکید بر لزوم هدایت افکار عمومی گفت: مدیران و مردم و رسانه‌ها نگاه بخشی نداشته باشند و با احساس مسئولیت و نگاه دینی و ملی می‌توان با مشکلات ملی مقابله کرد و اگر چنین نباشد، کاری از پیش نخواهد رفت.
محمدی به تأثیر رسانه‌ها اشاره کرد و گفت: رسانه‌ها نباید تنها به نقد مسئولان بپردازند چرا که آنها می‌توانند با توجه‌بخشی و پررنگ کردن مردم و مسئولان نسبت به وجود مسائل در جهت حل آنها سعی کنند همچنین در بهبود رفتار شهروندان با طبیعت گام بردارند و مانع نابودی مجموعه عوامل زیست‌محیطی شوند.
وی تمام مردم و مسئولان را در توجه به مقوله محیط زیست موثر دانست و تأکید کرد: افراد و مسئولان نمی‌توانند خود را از دخالت در این‌باره مستثنی کنند و مسئولیت را بر عهده دیگری بیندازند و باید با شناخت توانایی‌های خود سعی در رفع مشکلات موجود کنند.
تشریح وضعیت تالاب آق‌گل
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان با اشاره به وضعیت تالاب آق‌گل و با بیان اینکه ۷۰ درصد مساحت این تالاب در ملایر واقع است، عنوان کرد: از سال ۸۸ این تالاب در دل بحران قرار داشت اما تا کنون اقدامی برای حفاظت از آن صورت نگرفته است.
وی وجود یک نگاه سنتی در ایران را بیان کرد و گفت: در کشور با این نگاه مواجهیم که کلید همه مشکلات در دست دولت است و با توجه به اینکه اهالی ساکن در حوالی تالاب آق‌گل و عملکرد آنان مهمترین تخریب را انجام داده‌اند، فک پلمب چاه‌های مسدود شده در این نواحی که توسط ساکنان این منطقه صورت گرفته، تنها با توجیه کردن و ارائه آموزش‌ها و آگاهی به مردم این ناحیه می‌تواند موثر باشد.
وی شرکت آب منطقه‌ای را مسئول برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی در این ناحیه معرفی کرد و گفت: آب منطقه‌ای می‌توانست زودتر از اینها نسبت به مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز اقدام کند و مراجع مسئول باید روی افکارعمومی و توجیه علت این اقدام را بیان کنند تا با همکاری ساکنان از باز کردن پلمب‌های صورت گرفته و استفاده از آب‌های زیزمینی جلوگیری به عمل آید.
محمدی از جلسات و همفکری‌های آب منطقه‌ای با وزارت نیرو سخن گفت و ادامه داد: هنوز درباره میزان تأمین آبی که برای استان مرکزی در حدود ۲ میلیون مترمکعب در سال تعیین شده و اعتراضی که آنان به سبب شیب زمین و مسائل فنی داشته و مانع تأمین چنین حجم آبی شده‌اند، به اجماع، تفاهم و نتیجه مشترک نرسیده‌ایم.
وی لزوم مشارکت همه دستگاه‌های متولی را در حراست از محیط زیست بیان کرد و گفت: کنترل چرای دام عشایر ورودی به استان در از بین رفتن بی‌رویه پوشش گیاهی منطقه و افزایش ریزگردها تأثیر دارد و باید توسط نیروهای نظامی و انتظامی کنترل شود.
معضل ملی جز با همت ملی برطرف نمی‌شود
محمدی عنوان کرد: معضل ملی جز با همت ملی برطرف نمی‌شود و اولویت‌بندی‌هایی وجود دارد که جهادکشاورزی باید در آن پاسخگو باشد که آیا به همین اندازه که نگران تأمین و امنیت غذایی هستند، به فکر تداوم چرخه تولید محصولات کشاورزی نیز هستند یا نه؟
وی مفهوم اقتصاد مقاومتی را استفاده پایدار از منابع معرفی کرد و افزود: مادامی‌که نتوانیم صریح صحبت کرده و مردم را شریک اطلاعات کنیم هر گونه اقدامی نمی‌تواند موفق عمل کند و افکارعمومی باید در این زمینه توجیه شود.
وی مسئولیت محیط زیست را در حوزه‌های فرامرزی و دیپلماسی عنوان کرد و گفت: برآوردها و پژوهش‌های استانی، فرااستانی و منطقه‌ای نشان می‌دهد ۳۰ درصد مبادی تولید ریزگرد در داخل استان است و به علت اینکه این حوزه‌ها تداوم دارند و با وجود مراتعی که در حال تبدیل به بیابان شدن هستند، ظرفیت تولید ریزگرد در استان را داریم.
وی اجرای پروژه‌هایی در راستای آگاهی‌بخشی با همکاری کانون پرورش فکری استان را بیان کرد و افزود: ارتباط با افراد جامعه و ارائه برنامه‌های آموزشی و آگاهی‌بخشی و همچنین ارتباط با رسانه از جمله اقدامات این اداره‌کل است و در سطح کلان نیز دیپلماسی محیط زیست و اقداماتی که در فرامرزها با ۴۵ کشور جهان که با پدیده ریزگرد مواجهند صورت می‌گیرد و شرکت در نشست‌ها و مصوباتی که در کنوانسیون‌ها و پروتکل‌ها انجام می‌شود، از دیگر اقدامات محول شده به محیط زیست است.
محمدی درباره تأثیر ریزگردها بر حیات‌وحش نیز خاطرنشان کرد: علاوه بر تأثیراتی که ریزگردها بر نیروگاه‌های تولید برق و تحمیل هزینه‌های هنگفتی که در سایر بخش‌ها دارند، تأثیر مخربی بر رشد گیاهان و جانوران دارد همچنین مقوله گردشگری که به عنوان آخرین راه مفر توسعه استان و استفاده از حداقل دارایی‌هایمان است، با وجود ریزگردها با مشکل مواجه می‌شود.
وی با اشاره به نیاز ۱۲هزار لیتر آب برای تولید یک کیلوگرم گوشت گوساله یادآور شد: با این روند دیگر صادرات گوشت گوساله افتخاری ندارد.
محیط زیست در اطلاع‌رسانی وضعیت آلودگی هوا مسئول نیست
وی محیط زیست را در اطلاع‌رسانی وضعیت آلودگی هوا مسئول ندانست و گفت: وظیفه‌ای در این زمینه نداریم بلکه تنها به پایش اطلاعات دریافتی ایستگاه‌های کنترل وضعیت آلودگی هوا و تحلیل اطلاعات آن می‌پردازد، هر چند در تابلوی نمایشگر واقع در میدان فلسطین به اطلاعاتی را اعلام می‌کند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان از وجود ۵ ایستگاه پایش این سازمان در استان خبر داد و افزود: این تعداد در قیاس با دیگر استان‌ها خوب است اما در استان به ۱۰ ایستگاه پایش محیط زیست نیاز داریم.
وضعیت بد همدان در مقایسه با استان‌های همجوار
وی آلودگی هوا همدان را در مقایسه با دو سال گذشته با کاهش همراه دانست و تأکید کرد: در شرایطی که در استان‌های همجوار مانند کرمانشاه و کردستان با میزان آلودگی کمتری مواجهیم، استان وضعیت بدتری نسبت به آنها داشته که این مطلب نیازمند بررسی و انجام پژوهش است.
وی توقع اینکه محیط زیست مشکل ریزگردها را حل کند بسیار غیرواقع دانست و خاطرنشان کرد: حل این مشکل با برنامه‌ریزی‌های درازمدت و افزایش سطح اخلاق اجتماعی امکان‌پذیر است.
امروز هوای همدان سالم است
وی در پایان وضعیت کیفی هوای شهر همدان را در روز جاری سالم عنوان کرد و گفت: هوای همدان طی ۲۴ ساعت گذشته سالم بوده و امروز در ساعت ۸ صبح در وضعیت ناسالم قرار داشت اما از سال ۱۱ به بعد هوا سالم است.
مدیرکل هواشناسی استان همدان نیز اظهار کرد: پدیده ریزگردها زیاد در استان همدان شدید نیست و بسته به شدت و تداوم وزش باد، این پدیده در استان اتفاق می‌افتد.
سعید باقری با بیان اینکه کشور در منطقه خشک کره زمین واقع شده است، افزود: مناطقی را که خودمان خشک کرده‌ایم نیز به مناطق خشک کشور افزوده شده است.
وی با تأکید بر اینکه نمی‌توانیم با اقلیم خود مبارزه کنیم، خاطرنشان کرد: باید با همزیستی با اقلیم خود، مسائل و مشکلات آن را بشناسیم و نسبت به آن برنامه زندگی خود را درنظر بگیریم.
وی با اشاره به مناطق گرم و خشک جنوبی کشور افزود: با تعامل با اقلیم خود می‌توانیم میزان خسارات وارده از سرمای شدید و گرمای شدید را کاهش دهیم.
خشکی مناطق مرکزی و غربی کشور مهمترین مراکز تولید گردوغبار
باقری خشکی مناطق مرکزی و غربی کشور را مهمترین مراکز تولید گردوغبار معرفی کرد و گفت: کشور ما با مناطق خشک و بیابانی محدود شده است و با حرکت باد ذرات ریز خاک از زمین بلند می‌شود و تولید گردوغبار می‌کند.
وی با اشاره به وجود خشکسالی و احداث سدهایی که در نواحی مرکزی و غرب کشور است عنوان کرد: خشکی تالاب‌ها و ذرات ریزی که در کف این تالاب‌ها قرار دارد، با وزش بادهای ۶۰ تا ۷۰ کیلومتری تا ارتفاع ۲ تا ۳ کیلومتری از سطح زمین بالا می‌رود و ایجاد پدیده زیرگرد می‌کند و دو تا سه روز طول می‌کشد که این ذرات فرو بنشینند.
مدیرکل هواشناسی استان همدان گردوغبار دو هفته پیش استان را مربوط به مناطق غربی دانست و گفت: در روزهای اخیر این کانون‌ها تغییر کرده و بیابان‌های سمت مرکز کشور تولید غبار کرده‌اند.
وی لزوم برنامه‌ریزی برای هر پدیده را به صورت بلندمدت، میان‌مدت و کوتاه‌مدت برشمرد و تأکید کرد: در برنامه‌های بلندمدت و میان‌مدت باید به این مقوله بپردازیم که چگونه باید زندگی کنیم تا مشکل مخاطره‌آمیز باری زندگی‌مان به وجود نیاید و در برنامه‌های کوتاه‌مدت به پیش‌بینی و اطلاع‌رسانی در امر پرداخته شود که این کار در ایستگاه‌های هواشناسی مربوط به پایش گردوغبار صورت می‌گیرد و نیاز است در نقاطی از استان قرار گیرد و اطلاعات دقیقی از استان و کشور به دست بدهد.
وی لزوم وجود ایستگاه‌های هواشناسی را به منظور برنامه‌ریزی‌های دقیق و جامع مهم ارزیابی کرد و گفت: برای اینکه بدانیم روزها و هفته‌های آینده چه کار باید انجام دهیم، در ایستگاه‌های هواشناسی پایش ریزگردها را داریم که به منظور پیش‌بینی‌های دقیق ملی و منطقه‌ای و جهانی اطلاعات دریافتی آنها مورد تحلیل قرار می‌گیرد.
وی دقت اطلاعات در این زمینه را مرهون داشتن ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا معرفی کرد و گفت: در حال حاضر پیش‌بینی وضعیت هوای پاک، سالم و یا خطرناک را با دو شیوه دید افقی و سایت‌های پیش‌بینی منطقه‌ای مورد ارزیابی قرار می‌دهیم که دید افقی تا کمتر از ۵ کیلومتر و اطلاعات دریافتی از ایستگاه‌های پایش میزان آلودگی و ریزگرد مبنای اعلام وضعیت هوا و پیش‌بینی‌ها در این زمینه است در حالیکه باید ایستگاه سنجش آلودگی هوا در استان مستقر شود تا این امر به راحتی انجام گیرد.
۶۵ هزار هکتار از اراضی همدان مستعد بیابانی شدن است
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان هم با تأکید بر اینکه مهمترین مسأله در جلوگیری از بروز گردوغبار حفظ پوشش گیاهی است، گفت: در استان همدان ۶۵ هزار هکتار از اراضی مستعد بیابانی شدن وجود دارد.
اسفندیار خزائی با بیان اینکه تغییر آب و هوا، بیابانی شدن اراضی و آب‌های شیرین امروزه ۳ چالش مهمی هستند که دنیا را تهدید می‌کنند، اظهار کرد: از بین رفتن پوشش‌های گیاهی در اراضی به علت تغییر آب و هوا و بهره‌برداری نادرست از منابع تشدید یافته است.
وی اشاره به تأثیر خاک‌ورزی و شخم در ایجاد فرسایش، عنوان کرد: در بحث جنگل و مرتع نوع بهره‌برداری مهم است به طوریکه چرای زودرس یکی از عواملی است که به مراتع ضربه وارد می‌کند و لازم است تقویم کوچ رعایت شود.
وی افزود: ریزگردها بر روی گیاهان جنگلی و مرتعی نشسته و باعث می‌شود منافذ گیاه بسته شود که در نهایت ضعف فیزیولوژی گیاه را به دنبال خواهد داشت.
خزائی با بیان اینکه در استان همدان ۳۵ هزار هکتار اراضی جنگلی وجود دارد، یادآور شد: حفظ مناطق جنگلی در پالایش آب و هوای استان می‌تواند موثر باشد.
مدیرکل منابع طبیعی استان همدان آتش‌سوزی مراتع را بلای خانمان‌سوز مرتع و جنگل دانست و ادامه داد: مدیریت بحران در آتش‌سوزی مراتع به واسطه ورود دستگاه‌های حفاظت محیط زیست، هواشناسی، شهرداری، آتش‌نشانی و جهادکشاورزی موثر بوده که خوشبختانه هماهنگی این دستگاه‌ها باعث کاهش میزان وقوع آتش‌سوزی در مراتع شده است.
وقوع ۵ فقره آتش‌سوزی و از بین رفتن ۸ هکتار از مراتع
وی خاطرنشان کرد: از ابتدای سالجاری تا کنون ۵ فقره آتش‌سوزی در مراتع استان رخ داده که باعث از بین رفتن ۸ هکتار از مراتع استان شده است در حالیکه در مدت مشابه سال گذشته ۳۰ فقره آتش‌سوزی در ۱۰۰ هکتار از اراضی همدان به وقوع پیوسته بود.
خزائی با اشاره به اینکه تغییر آب و هوا و خشکسالی باعث ایجاد کانون‌های مستعد ریزگردها شده است، اظهار کرد: بخشی از خشک شدن جنگل‌های بلوط زاگرس به علت تغییر آب و هوا و کمبود بارندگی بوده است که منجر به ایجاد کانون‌های مستعد ریزگردها می‌شود.
وی تأکید کرد: از ۶۵ هزار هکتار اراضی مستعد بیابانی شدن در استان همدان ۱۵ هزار هکتار مطالعه شده و عملیات اجرایی نیز در این اراضی انجام شده به طوریکه ۴۰ هکتار در شهرستان قهاوند گونه‌های مقاوم آرتیپلکس کشت شده است.
کارشناس مسئول مدیریت بحران استانداری همدان نیز با تأکید بر اینکه بحث ریزگردها نیاز به کار فرابخشی دارد، گفت: در سال‌های گذشته در راستای مقابله با آلودگی هوا اقدامات مُسکنی انجام شده که امروز این نوع مدیریت مُسکنی منجر به بروز بحران مزمنی شده است.
علی‌اصغر وجدانی‌نوذر با بیان اینکه راهکار مقابله با پدیده ریزگردها باید در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت اجرا شود، اظهار کرد: برای مقابله با آلودگی هوا و جلوگیری از وقوع ریزگردها در استان باید اقدامات پیوسته‌ای به صورت کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت انجام گیرد تا بتوان گام موثری در راستای سلامت افراد جامعه برداشت.
وی با اشاره به اینکه مدیریت بحران استانداری یک دستگاه هماهنگ‌کننده و ستادی است، تصریح کرد: برخی از رسانه‌ها بحران را از دید خود قضاوت کرده و عنوان می‌کنند مدیریت بحران دیر وارد عمل شده و یا برنامه‌ای ندارد در حالیکه از رسانه‌ها انتظار می‌رود قبل از قضاوت درباره مدیریت بحران، شناخت کافی از وضعیت پیدا کنند.
نقش فرهنگ ایمنی جامعه در مدیریت بحران
وی با تأکید بر نقش فرهنگ ایمنی جامعه در مدیریت بحران، افزود: در مدیریت بحران نباید از نقش فرهنگ ایمنی جامعه غافل شد به طوریکه هر چه بتوانیم این موضوع را در جامعه تقویت کنیم می‌توانیم در مدیریت بحران موفق‌تر عمل کنیم.
وجدانی‌نوذر با اشاره به تشکیل کارگروه مخاطرات زیست‌محیطی در استان همدان خاطرنشان کرد: در مدیریت بحران هر چه پیش‌بینی‌ها و تجزیه و تحلیل‌ها در اسرع‌وقت صورت گیرد، سریع‌تر می‌توان مدیریت کرده و از وقوع بحران جلوگیری کرد.
خسارت ۲۷ میلیاردی گردوغبار به بخش کشاورزی
رئیس اداره مدیریت بحران سازمان جهادکشاورزی استان همدان نیز با اشاره به خسارت ۱۰ درصدی ریزگردها به کشاورزی استان، گفت: سال گذشته ۲۷ میلیارد تومان خسارت به علت بروز پدیده گردوغبار به بخش کشاورزی استان وارد شد.
منطقه همدان، احد ظفری در نشست تخصصی «علل بروز ریزگردها در استان و بررسی راهکارهای مقابله با آن»که امروز در دفتر خبرگزاری ایسنا برگزار شد، اظهار کرد: بخش کشاورزی بیشترین ضرر را از پدیده ریزگردها می‌بیند به طوریکه در تیر و خرداد سال گذشته خسارت ریزگردها باعث کاهش محصولات کشاورزی استان همدان شد.
وی با بیان اینکه جامعه امروزی نمی‌پذیرد متولی ساماندهی ریزگردها یک سازمان است، تأکید کرد: خشکسالی و بیابانی شدن دشت‌ها پایه بروز پدیده گردوغبار در همدان است که جهادکشاورزی در این راستا سیستم‌های آبیاری تحت فشار را در استان راه‌اندازی کرده و تسهیلات خوبی نیز به کشاورزان پرداخت کرده است.
شهرستان‌های شمالی استان نقاط بحرانی در بحث آب هستند
ظفری یادآور شد: شهرستان‌های شمالی استان همدان نقاط بحرانی در بحث آب هستند به طوریکه در برخی از دشت‌ها افت آب‌های زیرزمینی تا ۱۶ متر نیز مشاهده شده است که در این شهرستان‌ها ۸۰ درصد مزارع به سیستم آبیاری مجهز شده‌اند.
وی با بیان اینکه شهرستان‌های جنوبی استان از منابع سطحی آبی خوبی برخوردارند، تصریح کرد: طی ۳-۴ سال اخیر ۱۶۵ کیلومتر از کانال‌های انحرافی و پوشش انهار شهرستان نهاوند ساماندهی شده است.
رئیس اداره مدیریت بحران سازمان جهادکشاورزی استان همدان با اشاره به اینکه مسأله بحران آب به واسطه کشت‌های پرآب‌بر ایجاد شده بود، خاطرنشان کرد: راندمان آبیاری در این مزارع به ۹۰ درصد رسیده است که کاهش محسوسی در مصرف آب کشاورزی استان مشاهده می‌شود.
کشت کلزا به جای یونجه در اطراف آق‌گل
وی در پایان درباره کشت محصول پرآب‌بری چون یونجه در اطراف تالاب آق‌گل نیز گفت: حل و فصل این موضوع به مدیریت جهادکشاورزی ملایر واگذار شد که مقرر شده کشاورزان به جای یونجه محصول کم‌آب‌بر کلزا را کشت کنند.
مدیر حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای استان همدان نیز اظهار کرد: ۷۰ درصد تالاب آق‌گل در استان همدان قرار دارد که عمده آبی که وارد آن می‌شود از سوی استان مرکزی است.
مجبوریم آق‌گل را به صورت طبیعی حفظ کنیم
وی با بیان اینکه قرار است از استان همدان و مرکزی عمده آب این تالاب تأمین شود، افزود: این تالاب مورد اختلاف دو استان همدان و مرکزی است که با مشارکت وزارت نیرو و شرکت آب منطقه‌ای به علت اینکه رودخانه دائمی در این ناحیه وجود ندارد، مجبوریم این تالاب را به صورت طبیعی حفظ کنیم.
شاهسوند ادامه داد: این پروژه توسط هدایت جریانات آب‌های زیرزمینی کنترل می‌شود که با همکاری مقامات قضایی دستور پلمب چاه‌های غیرمجاز منطقه صادر شد و تعداد قابل‌توجهی از چاه‌های غیرمجاز در منطقه مسدود شد.
وی وجود چاه‌های غیرمجاز متعدد در منطقه حوالی تالاب آق‌گل را علت اصلی خشک شدن این تالاب معرفی کرد و افزود: شرکت آب منطقه‌ای در حوزه برخورد با چاه‌های غیرمجاز اقدامات خوبی انجام داده است.
شاهسوند کشورهای همسایه و تالاب آق‌گل را از جمله کانون‌های ریزگرد محلی استان معرفی کرد و ادامه داد: آزاد کردن آب به صورت سهمیه‌ای از چاه‌ها به شرکت آب منطقه‌ای محول شده و وزارت نیرو مصرانه بر حفاظت محیط زیست این تالاب تأکید دارد.
وی کنتورهای سری اول نصب شده روی چاه‌ها را دارای نواقصی دانست و تأکید کرد: با ارتقای سیستم کنتورهای نصب شده بر روی چاه‌های آب، از راه دور قابل کنترل هستند و میزان برداشت آب را کنترل می‌کنند به طوریکه در زمان برداشت بیش از حدمجاز استخراج آب متوقف می‌شود.
مدیر حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای استان همدان سیاست‌های استان را براساس کنترل بهره‌برداری از چاه‌ها معرفی کرد و گفت: تنها راهکاری که برای این موضوع وجود دارد، اعمال حاکمیت و نصب کنتورها و ادوات قابل کنترل است که ظرف سال‌های آینده نصب و قابل بهره‌برداری است.
شاهسوند تصریح کرد: اگر رطوبت خاک را بگیریم پدیده ریزگردها تشدید می‌شود بنابراین باید با حفظ آب‌های زیرزمینی که بر اثر پدیده مویینگی آب را در میان ذرات خاک سطح زمین حفظ می‌کند و مانع بلند شدن آن در اثر وزش باد می‌شود، از وقوع این امر جلوگیری کنیم.
مدیر رودخانه‌های شرکت آب منطقه‌ای استان همدان نیز درباره بررسی‌هایی که پیرامون تالاب آق‌گل در اردیبهشت و تیرماه امسال انجام شده است، گفت: از رودخانه‌های سطحی شراء نمی‌توانیم انتظار تأمین آب برای تالاب آق‌گل داشته باشیم.
قاسمی ادامه داد: ۲۰ درصد از آب رودخانه‌ها و آب‌های زیرزمینی استان همدان در تأمین آب تالاب آق‌گل نقش دارد و ۸۰ درصد از آب این تالاب از سوی استان مرکزی تأمین می‌شود.
کارشناس مسئول کنترل کیفی هوای دانشگاه علوم پزشکی همدان نیز با بیان اینکه در روزهای آلوده میزان مراجعه به مراکز درمانی استان افزایش می‌یابد، گفت: ارتباط معناداری بین آلودگی هوا و سلامت مردم جامعه وجود دارد به طوریکه در این روزها مراجعه به مراکز درمانی بیشتر می‌شود.
مهدی خدابخشی با تأکید بر اینکه تعطیلی مدارس و ادارات چاره از بین بردن آلودگی هوا نیست، اظهار کرد: در روزهای آلوده از طرق مختلف و رسانه‌ها به مردم اعلام می‌شود تا تدابیر خاصی اتخاذ کرده و از خروج از منزل خودداری کنند.
وی تصریح کرد: با توجه به بررسی‌های انجام شده بر روی ریزگردها مشخص شده مقدار زیادی از مواد شیمیایی و املاح سنگین و نمک‌ها در این ذرات وجود دارد که براین اساس دانشگاه علوم پزشکی در مواقع آلودگی و بروز پدیده گردوغبار در استان توصیه‌هایی را به شهروندان می‌کند.
وی افزود: نخستین توصیه به شهروندان این است که حتی‌الامکان از منزل خارج نشوند و در صورت ضرورت از ماسک‌های استاندارد تنفسی استفاده کنند.
خدابخشی به شهروندان توصیه کرد در روزهای آلوده در و پنجره منازل خود را بسته نگه دارند و یادآور شد: افراد سالخورده و بیماران قلبی و تنفسی از حضور در فضای باز خودداری کرده و در صورت احساس تنگی نفس به مراکز درمانی مراجعه کنند.
کارشناس مسئول کنترل کیفی هوای دانشگاه علوم پزشکی همدان با بیان اینکه سلامت هوا در ۶ سطح پاک، سالم، ناسالم برای گروه‌های حساس، ناسالم برای همه، بسیار ناسالم و خطرناک تقسیم‌بندی می‌شود، تصریح کرد: هر کدام از این سطوح توصیه‌های خاص خود را دارند که بر این اساس دانشگاه علوم پزشکی توصیه‌هایی به شهروندان خواهد داشت.
وی عنوان کرد: در استان همدان مرگ‌ومیر و بیماری‌های قلبی و تنفسی براثر آلودگی هوا رخ داده که در صورت دریافت تأییدیه، در اختیار رسانه‌ها قرار می‌گیرد.
نماینده سازمان‌های مردم‌نهاد در حوزه محیط زیست استان همدان نیز ا ظهار کرد: برنامه‌های کوتاه‌مدت برای پیش‌بینی‌ها و تصحیح رفتارهای جامعه انسانی و اینکه چگونه با بحران‌ها برخورد کنیم که کمترین آسیب به سلامت انسان‌ها برسد، در سازمان‌های مردم‌نهاد پیگیری می‌شود.
امیر اوسط با بیان اینکه پدیده ریزگردها علاوه بر منشأ داخل استانی، به وسیله اتفاقاتی که در کشور همسایه عراق افتاده است، شدت گرفته افزود: سدی که بر رودخانه دجله زده شده باعث از بین رفتن مشاغل مرتبط با کشاورزی در این کشور شده و بیکاران را مجبور به پیوستن به گروه‌های تروریستی داعش کرده که این مطلب را می‌توان به عنوان یکی از علل شکل‌گیری و پایداری گروه داعش معرفی کرد.
اوسط با تأکید بر توجه به بحران آب که کشورمان با آن مواجه است، عنوان کرد: انتقال آب بین حوضه‌ای کارون در خوزستان و تشدید برداشت آب از آن، باعث افزایش پدیده ریزگردها شده و با توجه به اینکه ۹۰ میلیون هکتار از اراضی کشورمان را بیابان‌ها تشکیل می‌دهند و ۶۰ میلیون هکتار آن مستعد ایجاد ریزگرد هستند، اهمیت توجه به این مقوله را نشان می‌دهد.
وی سمن‌ها را در برنامه‌ریزی‌های کوتاه‌مدت و آگاهی‌سازی جامعه فعال معرفی کرد و گفت: در بحث پیش‌بینی‌ها و استفاده از رژیم غذایی که افراد در مواجهه با گردوغبار کمترین آسیب را ببینند و نحوه زندگی به صورتی‌که سلامت افراد کمترین ضرر را داشته باشد از جمله اقدامات مؤسسات مردم‌نهاد در این مقوله است.
این فعال مدنی در حوزه محیط زیست با اشاره به جمع‌آوری امضا و پیوستن به کمپین شکایت به سازمان ملل مبنی بر سدسازی‌هایی که در کشور ترکیه صورت می‌گیرد، عنوان کرد: جمهوری ترکیه در دو دهه گذشته سدهای زیادی در حوضه آناتولی جنوبی و سرچشمه‌های دجله و فرات ساخته است که گنجایش تنها یکی از این سازه‌های غول آسا یعنی سد آتاترک روی فرات که در ۱۹۹۲ آبگیری شد، به ۴۸ میلیارد مترمکعب می‌رسد، سد ۱۰.۴ میلیارد مترمکعبی ایلی‌سو روی سرشاخه‌های دجله که از دسامبر ۲۰۱۴ در دست انجام است و ساخت این سدها، نظام آب‌شناختی دو رودخانه بزرگ دجله و فرات را به شدت متأثر و مختل کرده و به متروکه شدن چندین میلیون هکتار از اراضی کشاورزی در کشورهای سوریه و عراق انجامیده و بحرانی جدی در پایاب آنها یعنی هورالعظیم به وجود آورده که سبب شده تا تالاب راهبردی هورالعظیم به بزرگترین کانون بحرانی ریزگرد در منطقه بدل شود.
وی با اشاره به آسیبی که جوامع بومی و مردم سوریه، عراق و ایران از این پدیده می‌بینند، خاطرنشان کرد: ادامه روند ویرانگر سدسازی دولت ترکیه با مفاد کنوانسیون مقابله با بیابانزایی و بیانیه حقوق جوامع بومی سازمان ملل آشکارا مغایرت دارد و امضاکنندگان این کمپین از سازمان ملل متحد و یونسکو درخواست رسیدگی به وضعیت نگران‌کننده حق‌آبه جوامع بومی مولد در حوضه آبخیز دجله و فرات را دارند و خواهان احیای دوباره میان‌رودان از طریق گشودن دریچه‌های سدهای آناتولی جنوبی به ویژه سد آتاترک و جلوگیری از ساخت و آبگیری سدهای در دست ساخت به ویژه سد ایلی‌سو هستند.
- 10
- 5
