یکی از روزهای امرداد ماه است. سوار بر اتومبیل به منزل نزدیک می‌شوید. کولر اتومبیل هوای مطبوعی را فراهم آورده است. از چند متری درِ پارکینگ، دکمه ریموت درِ پارکینگ را می‌فشارید. در باز نمی‌شود. چند بار تکرار می‌کنید اما حاصلی ندارد. به‌ناچار پنجاه متر جلوتر کنار خیابان اتومبیل را پارک می‌کنید. ساعت ماشین ساعت ۱۸ را نشان می‌دهد. درِ اتومبیل را که باز می‌کنید باد داغ و اشعه تیز آفتاب آه از نهادتان بلند می‌کند؛
اما چاره‌ای نیست و باید تا خانه را پیاده گز کنید. با خستگی یک روز کاری، دمای ۴۵ درجه تهران را حتی ٥٠ متر نیز نمی‌توان تحمل کرد. از اتومبیل تا درِ منزل سر و گردن‌تان از عرق خیس می‌شود. زنگ آیفون را می‌زنید، برق نیست. کلید را در قفلِ در می‌چرخانید، وارد لابی آپارتمان می‌شوید. آسانسور نیز خاموش است؛ فکر ٦ طبقه پله هم آدم را خسته می‌کند، چه رسد به طی‌کردنش! با لباسی خیس از عرق درِ آپارتمان را باز می‌کنید. آب یخچال پس از چهار ساعت خاموشی گرم شده است. شیر را باز می‌کنید که از آب خنک شیر آب لیوان را پر کنید، آب هم قطع است.
خسته، تشنه و عصبانی بر روی مبل می‌نشینند و با اینترنت گوشی به کانال‌های شبکه‌های اجتماعی سر می‌زنید. همه کانال‌ها پر شده از خبر خاموشی به دلیل کمبود برق و قطعی آب به دلیل خالی‌شدن مخازن سدها.
این داستان تخیلی نیست. از مهر ماه جاری که سال آبی ۹۷-۹۶ آغاز شده بارندگی ۳۸درصد کاهش داشته است. ورودی روان‌آب‌ها به دریاچه سدهای پنجگانه تهران ۱۴درصد کاهش داشته است. درصد بالایی از برق مصرفی تهران از نیروگاه‌های برق آبی تأمین می‌شود و کاهش ۶درصدی حجم مخازن سدهای تهران خطر خاموشی در تابستان را افزایش داده است.
این کاهش منابع آبی سدها به همراه خالی‌شدن سفره‌های زیرزمینی دشت‌های استان تهران و البرز، فرونشست متعاقب آن، قطعی آب در تابستان آینده را متحمل کرده است پاییز و زمستان کمبود منابع آب را فراموش می‌کنیم و با گرم‌شدن هوا دوباره به مردم نهیب می‌زنیم که «آب هست، اما کم است».
تبلیغات تلویزیونی نیز تغییر کرده‌اند. صرفه‌جویی در مصرف آب در ٦ ماه دوم سال فراموش می‌شود. این در حالی است که آب مصرفی در پاییز و زمستان نیز از همان سدها و همان منابع زیرزمینی برداشت می‌شود. کمترین میزان مصرف روزانه آب در زمستان در مقایسه با بیشترین میزان آن در تابستان کمتر از ۱۰درصد تفاوت دارد.
سال گذشته شهر تهران تا آستانه قطعی آب در برخی مناطق حاشیه‌ای پیش رفت. رکورد مصرف آب تهران در سال‌جاری ۳میلیون و ۲۰۰هزار متر مکعب در یک شبانه‌روز بود؛ این عدد در کمترین حالت از ۲میلیون و ۹۰۰هزار مترمکعب کمتر نمی‌شود.
تابستان ۹۶ در حالی به مرز بحران رسیدیم که در سه ماهه نخست سال آبی ٩٦-۹۵ یعنی مهر، آبان و آذر ۹۵، حدود ۶۰ میلیمتر بارش را در تهران شاهد بودیم. میزان بارش در سه ماهه نخست سال آبی ٩٧-٩٦ یعنی مهر، آبان و آذر گذشته به ۳۰ میلیمتر نرسید. این به معنی کاهش ۵۰درصدی نزولات جوی در تهران نسبت به سال گذشته است متوسط درازمدت بارش در سه ماهه نخست سال آبی تهران حدود ۷۵ میلیمتر را نشان می‌دهد حدود ۶۰درصد کاهش میزان بارش نسبت به متوسط درازمدت!
صرفه‌جویی در مصرف آب در پاییز و زمستان حتی ساده‌تر و نامحسوس‌تر از تابستان است.
اگر در ٦ ماهه دوم سال هر تهرانی تنها ۱۰ دقیقه کمتر شیر آب را باز نگه دارد، لااقل آب مصرفی پنج روز شهر تهران در تابستان تأمین می‌شود.
تهران تابستان سختی را انتظار می‌کشد. این‌بار اثبات کنیم که ایرانیان حافظه خوبی دارند و تابستان ۹۶ را به یکدیگر یادآور شویم تا سختی و کم‌آبی تابستان ۹۷ را کمتر حس کنیم.
علی شریعتی
- 19
- 5
