طلاق به خودی خود در کشور ما در سال‌ها اخیر رو به افزایش بود. این روند تا آنجا ادامه یافت که برخی مسئولان بر این باور بودند که دیگر نباید این آمار را منتشر کرد. حال اینکه در سال ۹۷ و همراه با آغاز بحران اقتصادی کشور تمایل زوجین برای جدایی بیشتر نیز شده است. مهر تایید این خبر را روز گذشته سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی زد و گفت: «طبق آمار ستاد دیه چهار هزار و ۲۸۱ نفر بدهکار مهریه در زندان ها به سرمی برند که این تعداد نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲ برابر شده است.»
خیلی دور نیست. همین چند ماه پیش قیمت سکه در ایران به این میزان نبود. با وجود مشکلات سیاسی و اقتصادی که میان کشورمان و آمریکا به وجود آمد و ماجرای فسخ برجام از سوی آمریکا، قیمت ارز و سکه در کشور با گام‌های بلندتری رو به افزایش گذاشت. براساس اطلاعات موجود قیمت سکه در کشور حتی به بیش از ۵ میلیون تومان نیز رسید. این در حالی است که قیمت سکه پیش از اتفاقات اخیر یک سوم این میزان بود. حال با توجه به دوبرابر شدن زندانیان بدهکار مهریه در کشور نسبت به سال گذشته، این شائبه وجود دارد که تمایل زوجین و به طور مشخص زنان به طلاق و طلب مهریه بیشتر شده است.
یکی از رانندگان تاکسی که به طور ثابت نزدیک ورودی یکی از دادگاه‌های خانواده شرق تهران مسافرکشی می‌کند، در گفت‌وگو با «ابتکار» می‌گوید: «از زمانی که سکه دو برابر شد، جمعیت اینجا سه برابر شد. یک خانم‌هایی میان برای طلاق که اصلا آدم باورش نمی‌شه این خانم و آقا مشکل دارند.»
او با اشاره به سن بانوانی که به این دادگاه مراجعه می‌کنند، می‌گوید: «سراغ خوب کسی اومدید. ما اینجا هر روز با خیلی از این خانم‌ها سروکار داریم. از زن حدود ۵۰ ساله پیدا میشه تا دخترهای متولد هفتاد و خرده‌ای! همه یک پوشه گرفتن زیر بغلشون که بیان مهریه بگیرن.»
او ادامه می‌دهد: «نمی‌دونم باید حق بدم به این خانم‌ها یا نه ولی مگه پول چقدر میتونه حال آدم رو خوب کنه؟ خیلی از این خانم‌ها جای دختر من هستن، حتی باهاشون حرف زدم اما میگن از زندگیشون رضایت صددرصدی ندارن، برای همین تو این وضعیت ترجیح می‌دن مهریه رو بگیرن تا باقی زندگی‌رو خوب بگذرونن. این وضعیت اقتصادی یک جوری شده که مردم افتادن به جون همدیگه؛ زن و شوهرم نداره!»
«طلاق» همچنان رو به رشد
در کنار صعود آمار طلاق در کشور، وضعیت ثبت ازدواج‌ها نیز نگران کننده است. گفتنی است براساس آمار ارائه شده توسط رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران، آمار طلاق ۶ درصد رشد داشته است. سید حسن موسوی چلک در این‌باره به ایسنا گفته بود: «طلاق در سال ۹۶ نسبت به سال ۹۵ بیش از ۶ درصد افزایش داشته و نرخ ازدواج نیز بین ۱۱ تا ۱۳ درصد کاهش را نشان می‌دهد.»
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران همچنین گفته بود: «الان نسبت طلاق به ازدواج به حدود ۲۴ رسیده است حال آن که قبلا ۲۲ بوده، لذا نشانه‌ای دال بر کنترل طلاق نمی‌بینم حتی اگر در بعضی استان‌ها شاهد کنترل روند طلاق باشیم اما در مجموع روند طلاق رو به رشد است.»
طلاق در کشور ما به عنوان یکی از پنج اولویت حوزه آسیب‌های اجتماعی محسوب می‌شود و به ازای هر ۳.۴ تا ۳.۵ ازدواج یک طلاق به وقوع می پیوندد.
پیشنهاداتی که راهگشا نیست
گفتنی است سال گذشته ۲ هزار و ۵۰۰ زندانی مهریه با کمک‌های خیرین و با تلاش ستاد دیه کشور از زندان‌ها رهایی یافتند اما امسال با نوسانات قیمت سکه بیش از چهار هزار زندانی مهریه جای آنها را در زندان‌ها پر کرده‌اند. براساس لایحه‌ای که در مجلس شورای اسلامی مطرح شده است، برای درنظر گرفتن سطح مهریه کسانی که فرزند ندارند یک سوم درآمد خود را برای پرداخت مهریه بپردازند و کسانی که متاهل و صاحب فرزند هستند تا یک چهارم درآمدشان را به این امر اختصاص دهند.
سید اسدالله جولایی، مدیرعامل ستاد دیه در این‌باره گفته بود: «بالا رفتن قیمت ارز و سکه از ابتدای تیر امسال روند رو به رشد زندانیان مهریه را به دنبال داشته که با وجود کاهش نسبی آن در این روزها اما این معضل همچنان به قوت خود باقی است و پیشبینی می‌شود اگر چاره‌ای قانونی اندیشیده نشود، حتی اگر قیمت سکه باز هم پایین بیاید، این مشکل همچنان باقی خواهد بود.» در چهارمین نشست بررسی و اصلاح قانون مهریه که با حضور نمایندگان مجلس، مدیرعامل و نمایندگان ستاد دیه کشور و نماینده سازمان زندان‌ها در کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس برگزار شد، حسین پورمند، مدیرکل قضایی و اجرای احکام سازمان زندان های کشور گفت: «مساله مهریه به یکی از مسائل مهم اجتماعی تبدیل شده است که افراد زیادی خواسته یا ناخواسته با آن درگیر هستند اما به این درجه از عمومیت راهکاری برای برون‌رفت از آن تاکنون ارائه نشده است.»
سالانه تعداد زیادی از زندانیان مهریه و دیه توسط خیرین از زندان‌ها رهایی می‌یابند و با توجه به فرآیند و پیش‌روی تومور طلاق در میان زوجین ایرانی پیشبینی می‌شود، قوانین مربوط به مهریه در کشور نیاز به اصلاحات اساسی‌تری دارد. با وجود اینکه برخی از کارشناسان و البته نگاه عام جامعه حاکی از این موضوع دارد که افزایش قیمت سکه باعث شده تا زنان متاهل به سمت ارائه درخواست طلاق پیش‌رفته‌اند، نباید فراموش کرد که در شرایط بحران اقتصادی بسیاری از زنان نیز به راحتی دست از زندگی خود نمی‌کشند.
در دنیای که مردان بخش زیادی از هزینه‌های خانه و خانواده را تامین می‌کنند، همگام با فشار اقتصادی قامت آنها زیر بار فشار اقتصادی خم می‌شود. از این رو تامین هزینه‌های خانواده به سختی برآورده خواهد شد و مجموعه‌ای از این علل، در کنار فشارهای روانی زندگی از جمله مشکلات روانی و عاطفی دست در دست هم می‌دهد تا درخواست طلاق‌ها روبه افزایش رود.
شاید بهتر است بگویم که این مجموعه‌ای از مسائل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است که موجب می‌شود، زوجین تمایل بیشتری برای جدا شدن از یکدیگر داشته باشند و متعاقباً افزایش درخواست طلاق‌ها تنها وابسه به افزایش قیمت سکه نبوده اما در افزایش میزان طلاق در کشور بی‌تاثیر نبوده است. هرچند گفته می‌شود که علت بیش از ۸۰ درصد طلاق‌ها در کشور مشکلات عاطفی است. با این حال گویا چشمک سکه‌های طلا به برخی از زنان ایرانی باعث شده تا در وضعیت اقتصادی کنونی درخواست طلاق و اخذ سکه‌ها تنها راه نجات‌شان باشد؛ از چه چیزی، نمی‌دانیم!
پویان خوشحال
- 5
- 11
