با آغاز فصل تابستان تامین اوقات فراغت مناسب برای فرزندان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، چراکه غنی‌سازی و استفاده بهینه از این ایام خود می‌تواند عاملی برای پویایی نشاط و شادابی جوانان و یا نوجوانان شود. گفتنی است داشتن اوقات فراغت زیاد و همچنین نداشتن برنامه مناسب برای پرکردن این ایام خود می‌تواند عاملی برای گرایش افراد به برخی از آسیب‌های اجتماعی شود، از این رو جامعه‌شناسان بر این باور هستند که تامین مناسب اوقات فراغت خود می‌تواند تاثیر بسزایی در کاهش آسیب‌های اجتماعی داشته باشد.
تاثیر اوقات فراغت مناسب در سلامت جامعه
باید در نظر داشت که بسیاری از رفتارشناسان بر این باور هستند که یکی از روش‌های داشتن جامعه‌ای سالم ارائه برنامه‌ریزی مناسب برای اوقات فراغت کودکان ، نوجوانان و جوانان می‌باشد، چراکه این قشر از جامعه آینده‌سازان کشور هستند، از این رو می‌توان با ارائه برنامه‌ریزی‌های مناسب تا حد زیادی مانع بروز آسیب‌های اجتماعی و یا مشکلات اجتماعی شود.
به عبارت ساده‌تر استفاده بهینه و برنامه‌ریزی درسـت برای اوقـات فراغت می‌تواند ارتباط نزدیکی با بهداشت روانی، بـروز خلاقیـت و جلوگیری از انحرافات اخلاقی واجتماعی داشته باشد. از سوی دیگر باید خاطرنشان کرد که ارائه برنامه‌ریزی مناسب برای اوقات فراغت خود می‌تواند عاملی برای هرز رفتن نیرو‌ها و استعداد‌ها در زمان تعطیلات و بیکاری شود، همچنین در اینجا باید یادآور شد که داشتن اوقات فراغت مناسب خود می‌تواند عاملی برای افزایش سنوات افراد نیز باشد، چراکه داشتن تحرک مانعی برای ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها است بنابراین با توجه به اینکه امروزه زندگی شهرنشینی گسترش یافته است و افراد فعالیت‌های بدنی مناسبی نیز دارند از این رو داشتن اوقات فراغت مناسب خود می‌تواند عاملی برای انجام فعالیت‌های بدنی مناسب باشد.
آنچه مسلم است یکی از دلایل اهمیت اوقات فراغت در عصر حاضر گذر جامعه از عصر سنتی می‌باشد، چراکه در دوران سنتی نیاز چندانی به اوقات فراغت دیده نمی‌شد و مردم روابط خود را حفظ می‌کردند اما امروزه به‌دلیل زندگی شهرنشینی و زندگی ماشینی ارتباطات مردم کاهش یافته است و مردم زمان چندانی برای اختصاص دادن به برنامه‌های شخصی خود ندارند بنابراین اوقات فراغت برای افراد جامعه به مثابه انجام برنامه‌های مدنظر آنها را دارد. به عبارت ساده‌تر در دوران گذشته اوقات فراغت به یک مساله اجتماعی تبدیل نشده بود اما این در حالی است که امروزه اوقات فراغت یکی از مسائل مهم اجتماعی می‌باشد که نیاز است برای آن برنامه‌ریزی‌های دقیق و اصولی انجام شود، چراکه در غیراین صورت احتمال افزایش آسیب‌ها و مشکلات اجتماعی وجود دارد.
صرف هزینه‌های بالا
شایان ذکر است که امروزه برای ثبت‌نام در کلاس و یا باشگاه به منظور پر کردن اوقات فراغت مستلزم صرف هزینه‌های به نسبت بالا می‌باشد که این مهم شاید در شرایط امروز جامعه برای بسیاری از خانواده‌ها میسر نباشد که این خود می‌تواند تبعات منفی بسیاری را به‌دنبال داشته باشد، چراکه باید به خاطر داشت هرگاه اوقات فراغت از سوی دولت پیش‌بینی می‌شود بنابراین باید مسئولان امر راهکارهای مناسبی را نیز برای پرکردن اوقات فراغت ارائه دهند، در غیراینصورت اوقات فراغت می‌تواند زمینه‌ساز بروز مشکلات عدیده شود. به عبارت بهتر در اوقات فراغت بی‌‌‌برنامه یا بیمارگونه فرصت‌ها کشته می‌شوند و به یک ناهنجاری نیز تبدیل خواهند شد که این خود می‌تواند بسیار مشکل‌زا باشد.
اما و اگرهای فراغت انفعالی
باید در نظر داشت که فراغت انفعالی فراغتی است که فرد در آن بدون چون و چرا پذیرنده محض می‌باشد بدین معنا که فرد تنها رادیو گوش می‌کند و یا تلویزیون می‌بیند و یا اینکه به بازی‌های اینترنتی مشغول می‌شود در این حالت فرد خواسته یا ناخواسته به یکسری اطلاعات دسترسی پیدا می‌کند که در برخی از موارد این اطلاعات می‌تواند چندان برای او مناسب نباشد عظیم و بسیاری از رفتارشناسان بر این باور هستند که فراغت انفعالی خود می‌تواند برای فرد مناسب نباشد، چراکه استعداد‌ها و قوه خلاقیت انسان را به مخاطره می‌اندازد.
بررسی نقش تلویزیون در اوقات فراغت
همانگونه که می‌دانیم امروزه تلویزیون نقش تاثیرگذاری در پر کردن اوقات فراغت افراد دارد اما این در حالی است که متاسفانه طی سال‌های اخیر شاهد عدم پخش فیلم‌ها و برنامه‌های مناسب از سوی تلویزیون هستیم که این خود می‌تواند عاملی برای گرایش هرچه بیشتر افراد به استفاده از ماهواره باشد، بنابراین باید در این فرصت یادآور شد که یکی از پیش زمینه‌های پر کردن اوقات فراغت به‌صورت مناسب
غنی سازی برنامه‌های تلویزیونی می‌باشد، چراکه در غیراین صورت اوقات فراغت خود می‌تواند زنگ خطری جدی برای خانواده‌ها محسوب شود به‌عنوان مثال کودک زمانی که تمایل چندانی به تماشای برنامه‌های تلویزیون داشته باشد بنابراین به دیدن برنامه‌های کودک ماهواره روی می‌آورد که متاسفانه در بسیاری از موارد این برنامه‌های کودک حاوی آموزش‌های نا مناسب برای این رده سنی هستند.
اوقات فراغت بی‌‌‌برنامه
متاسفانه یکی از معضلات اصلی جامعه فعلی ما این است که برخی از جوانان و نوجوانان از فضای برنامه‌های مفید غیردرسی فاصله گرفته‌اند و با آن بیگانه‌اند و پس از اینکه پایه تحصیلی شان به اتمام می‌رسد کلا فضای آموزشی را فراموش می‌کنند. از طرف دیگر علاقه روزافزون به ارتباطات مجازی که جایگزین نامناسبی برای تخلیه هیجان و وقت‌گذرانی است، نوجوانان و جوانان را از دنیای واقعی به دنیای مجازی و غیرواقعی کشانده است، چراکه فرد در دنیای واقعی جایی برای تخلیه هیجانات خود پیدا نمی‌کند.به همان اندازه که افراد زمانی را برای روابط مجازی سپری می‌کنند از تعاملات آنها با دیگران در محیط کار و خانواده کم می‌شود.
متاسفانه روابط مجازی و فاصله‌دار باعث افزایش آسیب‌پذیری فرد در برابر انحرافات می‌شود. مسلما وقتی ارتباط تعاملی به‌صورت مستقیم باشد، آسیب‌های اجتماعی هم کمتر می‌شود. واقعیت غیرقابل انکار این است زمانی که برای اوقات فراغت برنامه‌ریزی نشود و تعطیلات غیرهدفمند باشد ناخودآگاه آسیب‌های اجتماعی در جامعه افزایش می‌یابد. موضوع پرداختن به برنامه‌ریزی مناسب و درست برای افزایش بهره‌وری اوقات فراغت، به‌ویژه برای نسل جوان اهمیت زیادی دارد.
جوانان همه نیازها از جمله؛ نیازهای زیستی اولیه، نیازهای ثانویه‌ای مانند احتیاج به محبت، نیاز به معناجویی برای زندگی، نیاز به تعلق خاطر به گروه جمع متجانس با خود، نیاز به امنیت، نیاز به احساس ارزشمندی و موفقیت، نیاز به نوآوری، نیاز به همدلی و همدردی، نیاز به احساس کمال و تعالی و پیشرفت، نیاز به پذیرفته شدن توسط گروه هم‌سن و سال و نیاز به شناخت ارزش‌های اخلاقی دارند که در مجموع، آنها را در شرایط خاص روانی، رفتاری، فکری، تصوری و عاطفی قرار می‌دهد. برنامه‌هایی مانند تقویت تصویرسازی مثبت از خویش، بیدارکردن وجدان‌های آگاه و نشان دادن راه‌های صحیح برای رسیدن به هدف قابل دستیابی باید برای تقویت روحیه جوانان انجام شود.
از سوی دیگر باید عوامل ساختاری بیرونی را مورد توجه قرار دهیم، پیوستگی جوانان با مدرسه، خانواده و جامعه را بالا ببریم و فرصت‌ها را برای ارتقای اجتماعی جوانان گسترش دهیم. در پایان باید خاطر نشان کرد ارائه برنامه‌ریزی مناسب برای پر کردن اوقات فراغت خود می‌تواند تاثیر بسزایی در داشتن جامعه‌ای سالم داشته باشد، بنابراین نمی‌توان از کنار این مهم به راحتی گذشت چراکه نادیده گرفتن این موضوع خود می‌تواند زمینه‌ساز بروز بسیاری از مشکلات اجتماعی و فرهنگی در جامعه شود.
- 11
- 5
