آشنایی با شرایط و انواع قصور پزشکی

قصور پزشکی به معنی کوتاهی و اهمال و بی احتیاطی پزشک معالج میباشد

قصور پزشکی

معنای قصور پزشکی درکلمه، کوتاهی و اهمال و بی احتیاطی پزشک معالج است؛ یعنی یک پزشک، مرتکب خطا در درمان و طبابت خود شده است. یکی از مصادیق و انواع قصور یا خطای پزشکی، هرگونه فعل مثبت( کار انجام شده توسط پزشک) یا هرگونه ترک فعل( عدم انجام کاری توسط پزشک) میباشد به گونه ای که به بیمار، آسیب بزند.

شرایط قصور پزشکی

پزشک درصورت برقراری شرایط زیر، مرتکب قصور پزشکی میشود:

- وقتی که پزشک موظف باشد که بیمار را درمان کند.

- اگر مرتکب سهل انگاری و مسامحه در چنین مسئولیتی شود.

- درصورتی که به بیمار، خسارت جسمی یا روانی، مالی و معنوی وارد کند.

انواع تخلفات پزشکی

تخلفات پزشکی، انواع مختلفی دارد که شامل بی مبالاتی در انجام وظایف، نداشتن مهارت و دانش کافی و لازم برای معالجه، فاش کردن اسرار بیمار، عدم رعایت مسائل علمی و قانونی در فرآیند درمان، اقدامات فریبکارانه و سعی در جذب بیمار از طریق تبلیغات واهی و … میباشد و از نظر قانون به آن تخلف و نمونه هایی از قصور پزشکی می گویند که پیگیری چنین تخلفی باید براساس شرایط احراز پزشکی باشد. این تخلفات، متشکل از قصور پزشکی و تقصیر پزشکی می باشد. سازمان نظام پزشکی به بررسی چنین تخلفاتی می پردازد که مجازات آن، محرومیت از اشتغال( پزشکی) به مدت های متفاوت( باتوجه به شدت فعل انجام شده) است.

نمونه هایی از قصور پزشکان

در ادامه با نمونه های مبتلا به شکایت از قصور پزشکی آشنا شوید:

>> قصور پزشکی در جراحی زیبایی :

برخی از قصور پزشکی در جراحی زیبایی که باعث نتایج غیرقابل جبران میشود؛ شامل پروتز سینه یا لیفت ران و غیره است.

>> قصور پزشکی در سقط جنین :

وقتی که پزشک در موارد غیرقانونی، علاوه بر تخلف و جرمش باعث به خطر افتادن جان مادر و یا حتی مرگ آن به دلیل کوتاهی و خطای پزشکی شده است؛ چنین حالتی را قصور پزشکی در سقط جنین می گویند.

شخص بیمار می‌تواند با تنظیم لایحه قصور پزشکی ، از حقوق خود دفاع کند

>> قصور پزشکی در جراحی بینی:

شکایت بیماران از دفرمه شدن فرم و حالت بینی یا از بین رفتن حس بویاییشان یا تنگی نفس آن ها از موارد قصور پزشکی در جراحی بینی به شمار می رود.

>> قصور منجر به فوت بیمار:

یکی از موارد شایع پرونده های کیفری، شکایت از پزشک به دلیل قصور پزشکی میباشد که بیمار به این خاطر، فوت کرده است. به عنوان مثال پزشک جراح متخصص در زمان انجام عمل جراحی تومور مغز به بدخیم بودن تومور پی میبرد و این که تومور در قسمتی از مغز، ریشه دوانیده است و اگر به آن دست بزند؛ بیمار در شرایط وخیم تری قرار می گیرد. در چنین شرایطی نباید آن جراحی را ادامه دهد بلکه باید تصمیم بهتری بگیرد. حال تصور کنید که پزشک جراح، این عمل تومور را ادامه دهد و بیمار بمیرد. در این زمان می توان از پزشک، شکایت کرد.

قصور پزشکی با بررسی علت تامه فوت و عملکرد پزشک توسط نظریه پزشکی قانونی و کمیسیون نظام پزشکی، محرز و مسلم تشخیص داده میشود. قصور پزشکی منجر به فوت در مواردی از این قبیل، در دادنامه نیز قید میشود. کم ترین مجازات پزشک متخلف در این زمان ، پرداخت دیه کامل است.

تنظیم لایحه قصور پزشکی در اثر بی مبالاتی

تنظیم لایحه قصور پزشکی در اثر بی مبالاتی به این معنیست که پزشک، از نظر علمی به وظایفش در اثر غفلت، عمل نکند. به طورمثال ، یک پزشک جراح موظف است که برای تشخیص بهتر و اصولی تر مشکلات بدن بیمار،   قبل از این که عملی را انجام دهد، نتیجه آزمایشات و گرافی های موردنیاز را درخواست کند و سپس اقدامات لازم را درصورت نیاز فرد به عمل جراحی برطبق آزمایشات، انجام دهد. در صورت انجام عمل جراحی توسط پزشک، بدون توجه به آزمایشات و تصاویر بدن بیمار و وقوع عوارضی برای بیمار، او مرتکب قصور پزشکی شده است.

تنظیم لایحه قصور پزشکی در اثر بی احتیاطی

پزشک باید برای انجام اقدامات لازم از نظر علمی و اصولی، دقت کامل را بکار گیرد تا جسم بیمار، صدمه نبیند. در صورتی که بدن بیمار به دلیل سهل انگاری پزشک معالج ، اسیب ببیند؛ قصور پزشکی صورت گرفته است و در چنین شرایطی بیمار میتواند از حقوق خود با تنظیم لایحه قصور پزشکی دفاع کند. به طورمثال دندانپزشکی که به جای دندان پوسیده ی فرد، دندان سالم او را میکشد ، بی احتیاطی کرده است.

تنظیم لایحه قصور پزشکی در اثر عدم مهارت

تنظیم لایحه قصور پزشکی در اثر عدم مهارت به این معناست که پزشک برای انجام کار خود، از مهارت علمی و فنی لازم برخوردار نیست ولی آنرا انجام میدهد. به عنوان مثال پزشک از عوارض مصرف و تداخل داروها با هم مطلع نیست ولی دارویی که برای بیمار، ضرر دارد را تجویز می کند و در نتیجه به جسم و روان او اسیب میبیند و یا حتی میمیرد.

همچنین مواردی که باعث تنظیم لایحه قصور پزشکی در اثر عدم مهارت میشود شامل نداشتن سرعت لازم برای انجام عمل جراحی، عدم تصمیم گیری به موقع و جلوگیری از عوارض قابل پیش بینی است. عوامل موثر در انجام وظایف یک پزشک، مهارت، کارایی و توانایی او می باشد؛ به همین دلیل عدم مهارتش برای انجام امور تخصصی پزشکی به ناتوانی او یا فقدان کارایی اش وابسته است. گاهی اوقات عدم مهارت پزشک، از نوع عملی و ناشی از مبتدی بودن یا بی تجربگی و یا از نوع علمی و حاکی از بی سوادی و عدم بهره وری کافی از دانش پزشکی می باشد. چنین دلایلی باعث از بین بردن مسئولیت برای قصور پزشک نیست.

قصور پزشکی دربردارنده فرض عمد و قصد در تحقق نتیجه مجرمانه نمیباشد

تنظیم لایحه قصور پزشکی در اثر عدم رعایت نظامات دولتی

پزشکان باید برای انجام کار خود بر طبق آیین نامه ها ، بخشنامه ها و دستورالعمل های مقامات بالاتر و همچنین نظام پزشکی ابلاغ شده به آنها عمل کنند. به عنوان مثال پزشکان جراح بطور قانونی موظفند که عضو، بافت یا توده ی خارج شده از بدن بیمار را پس از عمل جراحی، به آزمایشگاه بفرستند. بنابراین عنوان پزشک متخلف در صورت عدم ارسال توده، برای آنها در نظر گرفته می شود.

مجازات پزشکان متخلف

 پرونده پس از بررسی شرایط احراز قصور پزشک، در روند پرداخت دیه قرار می گیرد. درصد تقصیر پزشک و میزان دیه متعلقه به بیمار در تمامی پرونده های صادر شده برای محکومیت پزشک به قصور پزشکی، بسته به میزان و نوع عارضه، متغیر است که پزشک درهرصورت باید اسیب وارده را جبران کند و دیه را به بیمار بپردازد؛ اما محاکم در برخی مواقع به این مجازات ها اکتفا نمی کنند و مطابق با قوانین سازمان نظام پزشکی، به تخلف انتظامی پزشک، رسیدگی می کنند. از مجازات های ناشی از تخلفات انتظامی پزشکان می توان به جلوگیری از فعالیت و طبابت پزشک در شهر خاص، توبیخ کتبی بهمراه درج در پرونده پزشک، تعلیق پروانه طبابت پزشک برای مدتی محدود، ابطال دائمی پروانه طبابت و …  اشاره کرد.

شکایت از پزشک در دادسرای رسیدگی به جرایم پزشکی

> شکایت از پزشک متخلف:

دادسرای جرائم پزشکی در شهرهای بزرگ به دلیل تعدد و گستردگی جرایم و دادگاه ها تعيين میشود؛ به این صورت که پس از ارجاع پرونده به کمیسون پزشکی و اظهار نظر درمورد آن، قصور پزشکی را تشخیص میدهند و شعبه دادگاه مشخص می شود. دادگاه در این زمان ، از بیمار و پزشک و یا تیم مرتبط با آن دعوت می کند تا مراحل رسیدگی را انجام دهد.

> دادگاه عمومی:

هر موضوع قابل پیگیری از جنبه حقوقی و جزایی در دادگاه عمومی مطرح میشود. معمولاً برای موارد پزشکی در شهرهای کوچکتر باید به دادگاه های عمومی مراجعه کرد. سپس دادگاه، پرونده را بسته به تشخیص خود به سمت واحدهای کارشناسی پزشکی ارجاع می دهد.

> شورای حل اختلاف:

در مواردی می توان قصور پزشکی را در شورای حل اختلاف مطرح کرد که پس از حل و فصل اختلافات پزشکی مابین طرفین، مبالغ زیر ۲۰ میلیون تومان در نظر گرفته شود. دستور تشکیل شوراهای حل اختلاف ویژه اختلافات پزشکی که مکلف به حل اختلافات بهداشتی و پزشکی بود؛ در سال ۸۹ صادر شد. در صورت موافقت طرفین دعوای حقوقی پزشکی با آن باید به شورا مراجعه می کنند؛ چون آن ها قادر به انجام مراحل سبک تر و سریعتر هستند.

وکیل قصور پزشکی

به وکیلی که تخصصش در دعاوی کیفری مربوط به جرائم پزشکی  است و در این حوزه، متمرکز است؛ وکیل قصور پزشکی می گویند. در نظر داشته باشید دعاوی پزشکی از نظر پیچیدگی و ابهامت و سختی اثبات از دعاوی سخت میباشد به همین دلیل وکلای معدودی توانایی انجام ان را دارند.

قصور پزشکی، یک امری خلاف بر اصل است

گردآوری: بخش جامعه سرپوش