برای اینکه رأی دادگاهها مصون از خطا باشد، اعاده دادرسی پیش بینی شده استاعاده دادرسی چیست؟
آرایی که به وسیله دادگاه ها صادر میشوند را میتوان به دو گروه کلی احکام و قرارها تقسیم بندی نمود. بر فرض این که احکام صادر شده به وسیله دادگاه ها طبق مقررات قانونی و با رعایت تمامی شرایط شکلی و ماهوی صادر شده باشند، باز هم امکان دارد که محکوم علیه یک دعوا نسبت به آن اعتراض داشته باشد. به همین علت، مقررات قانونی روش های اعتراض به آراء دادگاهها را پیش بینی کرده اند. یکی از این روش ها اعاده دادرسی می باشد. اعاده دادرسی از جمله روش های شکایت از احکام است که راهی برای برگشت به دادگاه صادرکننده حکم قبلی محسوب می شود؛ با این هدف که دادگاه از رأی قطعی سابق خود بازگردد، به دلیل آنکه شاکی ادعا دارد صادر کردن آن رأی از روی اشتباه بوده و به دلایل موجود اجازه نمی دهد که چنین حکمی بماند.
چه افرادی حق تجدید نظر را دارا می باشند؟
برطبق قانون تجدید نظر آراء دادگاه ها، علاوه بر طرفین دعوا، وکیل و یا نمایندگان قانونی آنان هم قادر به نظر خواهی هستند. البته باید توجه داشت که این افراد در یک مهلت قانونی که به وسیله دادگاه تعیین می شود میتوانند برای تجدید نظر از آراء صادره مبادرت نمایند.
مرجع صلاحيتدار در رسيدگی به درخواست اعاده دادرسی دادگاهیست كه حكم قطعی را صادر کندانواع اعاده دادرسی
اعاده دادرسی با توجه به نحوه اقامه آن به دو نوع اعاده دادرسی اصلی و اعاده دادرسی طاری تقسیم می شود:
۱. اعاده دادرسی اصلی:
برابر بند الف ماده ۴۳۲ قانون آیین دادرسی مدنی، اگر متقاضی اعاده دادرسی بطور مستقل آنرا تقاضا کند، این درخواست، اعاده دادرسی اصلی محسوب میشود. یعنی درصورتی که بدون این که دعوایی در جریان رسیدگی باشد، یکی از دو طرف حکمی که سابقا صادر شده است، درخواستی را بعنوان اعاده دادرسی مطرح کند، این درخواست، اعاده دادرسی اصلی خواهد بود که باید ضمن دادخواست به دادگاه صلاحیت دار تقدیم شود.
۲. اعاده دادرسی طاری:
در مقابل اعاده دادرسی اصلی، اعاده دادرسی طاری قرار دارد که عبارتست از اینکه زمانی که در اثنای دادرسی، حکمی بعنوان دلیل ارائه شود و کسی که حکم یاد شده علیه او ابراز شده، نسبت به آن درخواست اعاده دادرسی کند. در این زمان شخصی که رأی استنادی علیه او است و ادعا می کند که رأی به عنوان مثال بر اساس سند جعلی صادر شده است میتواند با مراجعه به شعبه دادگاه صادرکننده رأی قطعی نسبت به آن درخواست اعاده دادرسی کند.
مهلت درخواست اعاده دادرسی برای اشخاص مقیم ایران ۲۰ روز استجهات درخواست اعاده دادرسی
برای این که موارد اعاده دادرسی به صورت دقیق مشخص باشد و افراد نتوانند به بهانه های واهی پرونده های مختومه را دوباره به جریان انداخته و دستگاه قضایی را با چالش رو به رو کنند جهات اعاده دادرسی عینا در قانون آیین دادرسی مدنی ذکر شده است. محکوم علیه (فرد محکوم شده) حق دارد تا در صورت وجود یک یا چند تا از این جهات، درخواست اعاده دادرسی کند. جهات اعاده دادرسی عبارتند از:
- موضوع حکم، مورد ادعای خواهان نبوده باشد. مثل اینکه خواسته خواهان تقاضای صدور حکم مبنی بر تخلیه باشد، لکن دادگاه علاوه بر صدور حکم تخلیه، حکم به اجرتالمثل نیز صادر نماید.
- حکم به میزان بیش از خواسته صادر شده باشد. به طور مثال درخواست کننده اعاده دادرسی خواهان پنج میلیون تومان از خوانده مطالبه کند و دادگاه خوانده را به پرداخت ۱۰ میلیون تومان محکوم کند.
- در صورتی که حکم قطعی دادگاه مخالف باشد با حکم قطعی دیگری که قبلا همان دادگاه در مورد همان دعوا و بین همان اصحاب دعوا صادر کرده بدون این که سبب قانونی موجب این تضاد و مغایرت باشد. این جهت اعاده دادرسی موقوف به ۵ شرط است: وحدت دعوا، وحدت اصحاب دعوا، وحدت دادگاه، معارضۀ دو حکم، قطعی بودن دو حکم.
- طرف مقابل درخواستکننده اعاده دادرسی حیله و تقلبی بهکار برده که در حکم دادگاه مؤثر بوده است. حیله و تقلب میتواند مصادیق متعددی داشته باشد. مثل اینکه خواهان کاری کند که شخصی به جز خوانده بهعنوان خوانده در دادگاه حاضر شود و برخلاف واقع به صحت ادعاهای خواهان اعتراف نماید یا صدور حکم مبتنی بر شهادت کذب، یا مانند تبانی با وکیل طرف مقابل، عدم درج مواردی در نسخه دوم دادخواست اعاده دادرسی، معرفی محل دیگری جهت تحقیق محلی و معاینه محل، باشد.
- حکم دادگاه مستند به اسنادی بوده که بعد از صدور حکم، جعلی بودن آن ها ثابت شده باشد. بعد از صدور حکم، اسناد و مدارکی بدست میآید که علت حقانیت درخواستکننده اعاده دادرسی باشد و ثابت شود اسناد و مدارک یاد شده در جریان دادرسی مکتوم بوده و در اختیار متقاضی نبوده است. مثل اینکه صدور حکم قبلی مبتنی بر استعلامی بوده که متعاقباً آن مرجع، موضوع را نادرست دانسته و نسبت به تصحیح آن اقدام کرده است.
اعاده دادرسي به استحكام احكام لطمه ميزند و اعتبار احكام را سست میكندچگونگی رسیدگی به دادخواست اعاده دادرسی
دادگاه بعد از بررسی دادخواست اعاده دادرسی، موضوع را صورتجلسه کرده و به همین وسیله قرار قبول یا رد دادخواست را صادر میکند. اگر قرار قبولی دادخواست صادر شود، دادگاه دستور تعیین وقت رسیدگی و ابلاغ آن به همراه نسخه دوم دادخواست به طرف مقابل و ابلاغ وقت به درخواستکننده را صادر میکند. هر موقع قرار رد درخواست صادر شود، این قرار به دو طرف ابلاغ میشود.
گردآوری: بخش جامعه سرپوش
- 15
- 1
